Η Ζαλγκίρις των ευκαιριών
H πρώτη επανάσταση των Λιθουανών πριν από την ανεξαρτητοποίησή τους, στις 6 Σεπτεμβρίου 1991, ήταν… μπασκετική. Για την ακρίβεια, οι τρεις συνεχόμενοι τίτλοι που κατέκτησε η Ζαλγκίρις την περίοδο 1985-87 στο πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης, έχοντας απέναντί της την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, ήταν τα πιο μεγάλα επιτεύγματά της. Μεγαλύτερα και από τη συμμετοχή στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στη Βουδαπέστη το 1986 κόντρα στην Τσιμπόνα του Ντράζεν Πέτροβιτς ή την κατάκτηση του Διηπειρωτικού Κυπέλλου την ίδια σεζόν. Ήταν η εποχή που η ΤΣΣΚΑ είχε το προνόμιο να παίρνει, βάσει νομοθεσίας, τους καλύτερους παίκτες που υπηρετούσαν τη στρατιωτική θητεία τους, ήταν πάντα η ομάδα του «Κόκκινου Στρατού» που κατακτούσε τους τίτλους τον έναν πίσω από τον άλλον.
Στις αρχές των ’80s, λοιπόν, ξεπρόβαλε μια σπουδαία ομάδα από το Κάουνας. Οι Λιθουανοί έπαιζαν πάντα μεγάλο μπάσκετ, η πορτοκαλί μπάλα έτρεχε στο αίμα τους, ήταν στο DNA τους. Η εμφάνιση ενός παίκτη που είχε ύψος 2μ.21 και πήρε αμέσως το προσωνύμιο «Θαύμα της Φύσης» ήταν το φιτίλι για την έκρηξη που κορυφώθηκε στο Μόναχο, όταν το υπερηχητικό μπάσκετ της ομάδας του Γιόνας Καζλάουσκας σάρωσε τα πάντα το 1999 και άλλαξε το άθλημα. Η Ζαλγκίρις αποτελεί σημείο αναφοράς στην EuroLeague, οι οπαδοί της γεμίζουν ασφυκτικά τη Žalgirio arena σε κάθε ματς δημιουργώντας, για πολλούς την καλύτερη ατμόσφαιρα στη διοργάνωση ενώ η επιστροφή της στο Final 4 το 2018 στο Βελιγράδι με προπονητή τον Σαρούνας Γιασικεβίτσιους ήταν το επιστέγασμα της τρομερής συνέπειας των Λιθουανών.
Το καλοκαίρι της μεγάλης φυγής
Το ζήτημα, ωστόσο σε κάθε περίπτωση έχει να κάνει με το γεγονός πως η Ζαλγκίρις χάνει κάθε καλοκαίρι σημαντικούς παίκτες της και είναι υποχρεωμένη να... χτίσει από την αρχή. Ό,τι συνέβη δηλαδή το περασμένο καλοκαίρι, βλέποντας πέντε παίκτες να αποχωρούν από το Κάουνας. Ο Τόμας Ουόκαπ φόρεσε τα ερυθρόλευκα του Ολυμπιακού, ο Μάριους Γκριγκόνις μετακόμισε στη Μόσχα, ο Ρόκας Γιοκουμπάιτις πήρε τα ταλέντα του και βρήκε τον Σαρούνας Γιασικεβίτσιους στη Βαρκελώνη ενώ στο μεσοδιάστημα έγινε draft - pick στο νούμερο 34 από τους Θάντερ, ο Νάιτζελ Χέιζ έγινε η τελευταία μεταγραφή της Μπαρτσελόνα και ο Όγκουστιν Ρούμπιτ πήγε στην Μπάγερν.
Η Μπαρτσελόνα ψωνίζει από το Κάουνας
Είναι χαρακτηριστικό πως την τελευταία πενταετία, η Μπαρτσελόνα έχει αποκτήσει πέντε πρώην μέλη της Ζαλγκίρις. Η αρχή έγινε το καλοκαίρι του 2018, όταν ο Κέβιν Πάνγκος φόρεσε τα μπλαουγκράνα έπειτα από μια διετία στο Κάουνας. Το 2019 ήταν η σειρά του Μπράντον Ντέιβις, ο οποίος αποκτήθηκε από την Μπαρτσελόνα για να πλαισιώσει την superteam που έστησαν εκείνο το καλοκαίρι οι Καταλανοί, πλαισιώνοντας τον Νίκολα Μίροτιτς, τον Άλεξ Αμπρίνες και τον Κόρι Χίγκινς. Την επόμενη σεζόν η Μπάρτσα έφερε στο Palau τον Σαρούνας Γιασικεβίτσιους, ο οποίος τα προηγούμενα χρόνια έκλεισε τα αυτιά του στις… σειρήνες αρκετών ευρωπαϊκών ομάδων και αποφάσισε να παραμείνει στην τεχνική ηγεσία της Ζαλγκίρις. Φέτος ήταν η σειρά των Ρόκας Γιοκουμπάιτις και Νάιτζελ Χέιζ να κάνουν το δρομολόγιο Κάουνας - Βαρκελώνη.
Από τη Λιθουανία στην Ελλάδα
Ο Τόμας Ούοκαπ έχει γίνει απαραίτητος στα σχέδια του Γιώργου Μπαρτζώκα. Προηγουμένως όμως η Ζαλγκίρις του έδωσε την ευκαιρία να αποδείξει ότι μπορεί να σταθεί στο top επίπεδο, αποκτώντας τον από την Λούντβιγκσμπουργκ. Ο Αμερικανός γκαρντ έμεινε στο Κάουνας τρεις σεζόν, δείχνοντας το ταλέντο του και την πολύπλευρη συνεισφορά του πάνω στο παρκέ πριν φορέσει τα ερυθρόλευκα. Την τελευταία πενταετία ο Ολυμπιακός απέκτησε επίσης τον Αξέλ Τουπάν με προϋπηρεσία στη Ζαλγκίρις ενώ σε ό,τι αφορά τον Παναθηναϊκό, το «τριφύλλι» έντυσε στα πράσινα τον Λούκας Λεκαβίτσιους το 2017. Ο βραχύσωμος γκαρντ κατέκτησε δυο πρωταθλήματα Ελλάδας και ένα Κύπελλο πριν επιστρέψει στο Κάουνας.
Από τη Ζαλγκίρις στην... EuroLeague την τελευταία πενταετία
2021
Τόμας Ουόκαπ (Ολυμπιακός)
Μάριους Γκριγκόνις (ΤΣΣΚΑ Μόσχας)
Ρόκας Γιοκουμπάιτις (Μπαρτσελόνα)
Νάιτζελ Χέιζ (Μπαρτσελόνα)
Όγκουστιν Ρούμπιτ (Μπάγερν Μονάχου)
2020
Σαρούνας Γιασικεβίτσιους (Μπαρτσελόνα)
Εντγκάρας Ουλάνοβας (Φενέρμπαχτσε)
Ζακ ΛεΝτέι (Αρμάνι Μιλάνο)
Κέι Σι Ρίβερς (Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης)
2019
Νέιτ Ουόλτερς (Μακάμπι)
Μπράντον Ντέιβις (Μπαρτσελόνα)
Λέο Βέστερμαν (Φενέρμπαχτσε)
Άαρον Ουάιτ (Αρμάνι Μιλάνο)
2018
Βασίλιε Μίτσιτς (Αναντολού Εφές)
Αξέλ Τουπάν (Ολυμπιακός)
Κέβιν Πάνγκος (Μπαρτσελόνα)
2017
Λέο Βέστερμαν (ΤΣΣΚΑ Μόσχας)
Λούκας Λεκαβίτσιους (Παναθηναϊκός)
Μπροκ Μότουμ (Αναντολού Εφές)
