Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων 2025: FIFA, Ντόναλντ Τραμπ και χάος!

• Οι ενέργειες του Τραμπ και ο κίνδυνος για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η άπιαστη γη της επαγγελίας για το ποδόσφαιρο. Η μεγαλύτερη αγορά τηλεοπτικών δικαιωμάτων και πωλήσεων εισιτηρίων αντιστέκεται στη γοητεία του αθλήματος που ξεσηκώνει τα περισσότερα πάθη παγκοσμίως. Ο πρόεδρος της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, ο οποίος διατηρεί στενή σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ, ελπίζει ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων 2025 και κυρίως το Μουντιάλ του 2026 -που διοργανώνεται από τις ΗΠΑ μαζί με το Μεξικό και τον Καναδά - θα λειτουργήσει ως καταπέλτης για την αύξηση της δημοτικότητας του ποδοσφαίρου.

Όμως, οι πολιτικές του Τραμπ, η εχθρότητα προς τους γείτονες, οι μεταναστευτικές και εμπορικές αποφάσεις, καθώς και οι απαγορεύσεις εισόδου πολιτών από πολλές χώρες, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες διαμαρτυρίες εξαιτίας των πολιτικών του Προέδρου με αποκορύφωμα την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας στο Λος Άντζελες, απειλούν να σκιάσουν και τα δύο γεγονότα.

Ο Ινφαντίνο παρευρέθηκε στις 19 Ιανουαρίου στην Ουάσιγκτον στο νικητήριο συλλαλητήριο του Τραμπ, όπου ο Ρεπουμπλικανός Πρόεδρος τον ανέφερε πέντε φορές, πάντα με το μικρό του όνομα. «Ευχαριστώ, Τζιάνι, για το Παγκόσμιο Κύπελλο». «Το να με αναφέρει ο νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στο νικητήριο λόγο του είναι κάτι μοναδικό. Είναι όμορφο», απάντησε ο ισχυρός άνδρας του ποδοσφαίρου.

Ο Πρόεδρος της FIFA ήταν ανάμεσα στους εκλεκτούς προσκεκλημένους στην ορκωμοσία του Τραμπ στο Καπιτώλιο την επόμενη ημέρα. Επίσης τον συνόδευσε στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ στο πλαίσιο της περιοδείας του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, ακόμη και με το τίμημα να καθυστερήσει στην ετήσια συνέλευση της FIFA στην Ασουνσιόν της Παραγουάης, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια και την αποχώρηση και μελών της UEFA.

• Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων 2025: Αναλυτικό Πρόγραμμα Αγώνων & Ημερομηνίες
  

«Η αλλαγή του προγράμματος την τελευταία στιγμή, για να ικανοποιηθούν, όπως φαίνεται, ιδιωτικά πολιτικά συμφέροντα, δεν ωφελεί καθόλου το άθλημα και μοιάζει να βάζει τα εν λόγω συμφέροντα πάνω από το ίδιο το ποδόσφαιρο», διαμαρτυρήθηκε η UEFA με ανακοίνωσή της μετά από απειλή μποϊκοτάζ.

«Πιστεύω ότι είναι απολύτως κρίσιμο για την επιτυχία ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου να υπάρχει στενή σχέση με τον Πρόεδρο», δήλωσε ο Ινφαντίνο τον Φεβρουάριο. Ο Τραμπ τον θεωρεί «σημαντικό φίλο». Έχουν παίξει γκολφ μαζί, συναντώνται σχετικά συχνά και ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις. «Ο Πρόεδρος Τραμπ είναι αναμφισβήτητα αθλητικός τύπος. Είχα την τύχη να γνωρίσω μερικούς από τους πιο ταλαντούχους ποδοσφαιριστές και ο πρόεδρος Τραμπ είναι κομμένος από το ίδιο καλούπι. Είναι ανταγωνιστικός. Θέλει να κερδίζει. Θέλει να δείχνει ποιος είναι ο καλύτερος», είπε ο Ινφαντίνο το 2020 όταν τον παρουσίασε σε δείπνο με στελέχη στο Νταβός.

Ο Τραμπ αναμένεται να απονείμει τόσο το Κύπελλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων όσο και εκείνο του Μουντιάλ. Το χρυσό τρόπαιο που απονέμεται στην πρωταθλήτρια ομάδα του κόσμου βρισκόταν επί εβδομάδες στον Λευκό Οίκο.

Το στοίχημα του Ινφαντίνο και η σύγκρουση με UEFA

Λίγα 24ωρα πριν την έναρξη του πολυδάπανου Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, ο ήχος των ελικοπτέρων και οι σειρήνες της αστυνομίας κυριαρχούν στο ξενοδοχείο Conrad, όπου βρίσκεται το στρατόπεδο της Ατλέτικο Μαδρίτης, στο οικονομικό κέντρο του Λος Άντζελες.

Το πρώτο μήνυμα για την απαγόρευση κυκλοφορίας –σε ισχύ από τις 8 το βράδυ ως τις 6 το πρωί– εμφανίζεται στα κινητά τηλέφωνα. Η αποστολή της Ατλέτικο διαβεβαιώνει πως θα παραμείνει στο ξενοδοχείο όσο διασφαλίζεται η ασφάλεια, όπως συμβαίνει μέχρι στιγμής. Η ιδιωτική ασφάλεια του συλλόγου έχει λάβει εγγυήσεις από τις τοπικές αρχές ότι τα επεισόδια και οι πράξεις βανδαλισμού, που ξέσπασαν παράλληλα με τις διαδηλώσεις ενάντια στη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ, δεν θα επηρεάσουν την αποστολή. Η Ατλέτικο ξεκινά την Κυριακή στο εμβληματικό «Rose Bowl» της Πασαντίνα κόντρα στην Πρωταθλήτρια Ευρώπης Παρί Σεν Ζερμέν και έχει επιλέξει το Λος Άντζελες ως βάση, καθώς θα επιστρέψει εκεί για το τελευταίο παιχνίδι της φάσης των ομίλων στις 25 Ιουνίου απέναντι στη Μποταφόγκο.

Παράλληλα, το χάος στους δρόμους και η επιφυλακή στον αέρα προστίθενται στις δυσκολίες που αντιμετώπισε η FIFA και ο Ινφαντίνο για να υλοποιήσουν ένα τουρνουά με ισχυρό ανταγωνιστικό ενδιαφέρον και 940 εκατ. ευρώ σε συμμετοχές και βραβεία με το έπαθλο για τον νικητή να κυμαίνεται μεταξύ 120 και 140 εκατομμυρίων ευρώ.

Η Τετάρτη ήταν η πιο ήσυχη ημέρα από το ξέσπασμα των ταραχών το περασμένο Σαββατοκύριακο. Ωστόσο, η απαγόρευση κυκλοφορίας ισχύει και οι προβολείς των ελικοπτέρων, που αντανακλούν στους ουρανοξύστες, θυμίζουν σκηνές χολιγουντιανής ταινίας. Οι Harley Davidson που βρυχώνται στις λεωφόρους αποτελούν πια σκηνικό της καθημερινότητας ενός τουρνουά που ο Ινφαντίνο είχε οραματιστεί ως κορωνίδα της προεδρίας του από το 2016.

Σε αυτή την πρώτη διοργάνωση, η FIFA δεν θα έχει σημαντικά κέρδη, καθώς έχει επενδύσει σχεδόν όλα τα 2 δισ. δολάρια (ισόποσα από τηλεοπτικά δικαιώματα και χορηγίες) στην οργάνωση και τα έπαθλα. Τα ευρωπαϊκά κλαμπ έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο.

Η UEFA εξαρχής αντιμετώπιζε το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ως απειλή για τα έσοδα του Champions League. Η κακή σχέση μεταξύ του προέδρου της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, και του Ινφαντίνο φάνηκε και στις διαφωνίες για τη χρήση του VAR. Η Conmebol αρχικά συντάχθηκε με την UEFA, αρνούμενη περισσότερες από 6 συμμετοχές.

Ο Ινφαντίνο, όμως, είχε την υποστήριξη του Φλορεντίνο Πέρεθ (Ρεάλ Μαδρίτης), ο οποίος απέσυρε την υποστήριξή του από ένα πιο κλειστό Champions League και την Super League, λόγω αντιδράσεων. Έτσι, η FIFA προχώρησε στη δημιουργία της Παγκόσμιας Ένωσης Συλλόγων, με τη διοργάνωση που ξεκινά στο Μαϊάμι να αποτελεί την πρώτη υλοποίηση αυτού του σχεδίου.

Οι ενέργειες του Τραμπ και ο κίνδυνος για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Το... soccer, ωστόσο, παραμένει άθλημα δεύτερης κατηγορίας στη χώρα, όπου το football είναι ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς των σπορ. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup το 2024, το football είναι το αγαπημένο άθλημα για το 41% των Αμερικανών, ακολουθούμενο από το μπέιζμπολ (10%) και το μπάσκετ (9%), ενώ το ποδόσφαιρο (5%) έχει τουλάχιστον ξεπεράσει το χόκεϊ επί πάγου (4%). Αν και τα αθλήματα δεν αποκλείουν το ένα το άλλο, όταν οι πολίτες ερωτώνται αν είναι φίλαθλοι, η σχετική θέση του ποδοσφαίρου δεν βελτιώνεται.

Ούτε το φαινόμενο Λιονέλ Μέσι έχει επηρεάσει σημαντικά τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, παρά το γεγονός ότι η άφιξη του Αργεντινού άσου στην Ίντερ Μαϊάμι εκτόξευσε τις πωλήσεις φανελών και τις τηλεθεάσεις της αμερικανικής λίγκας MLS. Το ποδόσφαιρο ωστόσο αυξάνει τη δημοφιλία του στις νεαρές ηλικίες και στη συνεχώς αυξανόμενη λατινοαμερικανική κοινότητα. Γι’ αυτό, τα δύο Παγκόσμια Κύπελλα θεωρούνται μοναδική ευκαιρία.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ξεκινά με το ματς της Ίντερ Μαϊάμι του Μέσι. Συμμετέχουν 32 ομάδες, αλλά οι ιδιότυποι κανονισμοί πρόκρισης επέτρεψαν τη συμμετοχή τεσσάρων βραζιλιάνικων και τριών αμερικανικών ομάδων, ενώ υπάρχουν μόνο δύο ισπανικές, αγγλικές, γερμανικές ή ιταλικές. Κάτι δεν πάει καλά όταν συμμετέχουν η Αλ Αχλί, η Αλ Χιλάλ και η Αλ Αΐν, αλλά όχι η Λίβερπουλ, η Μπαρτσελόνα και η Νάπολι, παρόλο που κατέκτησαν τα εθνικά τους πρωταθλήματα οι ίδιες.

Θα είναι, κατά κάποιον τρόπο, η γενική πρόβα για το Παγκόσμιο Κύπελλο Εθνικών Ομάδων του 2026, το μεγαλύτερο στην ιστορία, με 48 χώρες συμμετοχής αντί για 32 όπως το 2022. Οι ΗΠΑ θα φιλοξενήσουν 78 από τα 104 παιχνίδια σε 11 πόλεις. Ο Καναδάς θα φιλοξενήσει 13 αγώνες σε Τορόντο και Βανκούβερ και το Μεξικό άλλους 13 στην Πόλη του Μεξικού, το Μοντερέι και τη Γουαδαλαχάρα.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι στα πρόθυρα να γίνουν ποδοσφαιρική υπερδύναμη. Δεν το γνωρίζουν ακόμα, αλλά έρχεται πιο γρήγορα απ’ όσο νομίζουν», διαβεβαίωσε ο Ινφαντίνο. «Ήθελα να οργανωθεί από κοινού με τον Καναδά και το Μεξικό, ως πρόλογος στη μεγάλη εμπορική συμφωνία που μόλις υπογράψατε την περασμένη εβδομάδα. Έτσι, το ποδόσφαιρο προηγείται και του εμπορίου», είχε πει τότε. Πρόκειται για τη συμφωνία που ο Τραμπ έχει ήδη αγνοήσει με το ξεκίνημα της δεύτερης θητείας του.

• 10 παικταράδες που θα δούμε στα γήπεδα των ΗΠΑ

Συνολικά, η σχέση με τους γείτονες απέχει πολύ από το ενοποιητικό ιδανικό που προέβαλε η υποψηφιότητα. Ο Τραμπ έχει φλερτάρει με την ιδέα προσάρτησης του Καναδά, προκαλώντας κύμα εθνικιστικής αντίδρασης στη χώρα. Οι δασμοί και η μεταναστευτική πολιτική έχουν επιδεινώσει τις σχέσεις και κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθούν έως την έναρξη μιας διοργάνωσης που απαιτεί συντονισμό και ευελιξία στα σύνορα. Οι αφίξεις Καναδών τουριστών έχουν καταρρεύσει και γενικότερα οι επισκέψεις στις ΗΠΑ μειώνονται λόγω της εχθρικής πολιτικής στο μεταναστευτικό και τα σύνορα.

Τον προηγούμενο μήνα, η Ομάδα Εργασίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2026 της κυβέρνησης Τραμπ επέμεινε ότι όλοι οι φίλαθλοι είναι ευπρόσδεκτοι και υποστήριξε πως οι θεατές θα απολαύσουν μια «άψογη εμπειρία», όπως είπε ο Τραμπ. «Θα υποδεχθούμε επισκέπτες, πιθανότατα από σχεδόν 100 χώρες», είπε ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς. «Θέλουμε να έρθουν. Θέλουμε να το γιορτάσουν. Αλλά όταν έρθει η ώρα, θα πρέπει να επιστρέψουν στις πατρίδες τους», προειδοποίησε.

Ο Τραμπ υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα προεδρικό διάταγμα που απαγορεύει την είσοδο στις ΗΠΑ πολιτών από 12 χώρες και επιβάλλει σοβαρούς περιορισμούς σε πολίτες από άλλες επτά. Ανάμεσα στις χώρες που αποκλείονται είναι και το Ιράν, το οποίο έχει προκριθεί στο Μουντιάλ του 2026. Το διάταγμα κάνει εξαίρεση για ποδοσφαιριστές, προπονητές, συγγενείς τους και απαραίτητο υποστηρικτικό προσωπικό, όχι όμως για τους φιλάθλους. Επιπλέον, ακόμα και σε χώρες που δεν βρίσκονται στη λίστα, η διαδικασία απόκτησης βίζας είναι τόσο επίπονη και χρονοβόρα που αποτρέπει την προσέλευση.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, προς το παρόν, έχει προκαλέσει ελάχιστο ενθουσιασμό στις ΗΠΑ. Τα εισιτήρια για τον αγώνα έναρξης ξεκίνησαν στα 300-500 ευρώ και πλέον πωλούνται λίγο πάνω από 50, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης (εν μέρει λόγω της αλλοπρόσαλλης πολιτικής του Τραμπ), η καινοτομία της διοργάνωσης, η έλλειψη κορυφαίων ομάδων και η χαμηλή δημοτικότητα του ποδοσφαίρου γενικά στη χώρα λειτουργούν ανασταλτικά. Ο προγραμματισμός των αγώνων σε ώρες ευρωπαϊκής ακροαματικότητας αποτελεί μια έμμεση παραδοχή ότι η κατάκτηση της αμερικανικής αγοράς θα πρέπει να περιμένει.