• Ασπρόμαυρες «glory days»
• «Ο Κούδας εκείνη την εποχή έκανε τα… τρελά του»
• «Ύμνος στο φερ-πλέι»

Πριν λίγους μήνες ο Πάμπλο Γκαρσία, με εμφανή και έντονη συναισθηματική φόρτιση, είχε πει πως «στην Τούμπα έχουμε τη φωτογραφία του Κούδα, που τον τραβάνε και δεν πέφτει. Εμείς δεν πέφτουμε με τίποτα».

Ο Ουρουγουανός, που συμπληρώνει δεκατρία χρόνια στην Τούμπα, έχει δει πολλές φορές τη μυθική φωτογραφία του Μιχάλη Παππού, όπου ο Γιώργος Κούδας ντριμπλάρει τον Άνθιμο Καψή, ο οποίος επιχειρεί να τον σταματήσει και συμβάλλει με την στάση του ώστε να αποτελεί κι εκείνος μέρος της καλύτερης (αποτυπωμένης) στιγμής του μεγάλου Έλληνα άσου με τη φανέλα του ΠΑΟΚ.

Ένα ιστορικό κλικ, «η φωτογραφία του… αιώνα», όπως την αποκαλεί ο ίδιος ο πρωταγωνιστής της. Μιλάμε για το… κλικ που «έπιασε» την επική ντρίπλα του Κούδα την ώρα που καταφέρνει να ξεφύγει από το «κλείσιμο» του διεθνούς ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού, ο οποίος γλιστρά και αναγκάζεται να... κρεμαστεί στην κυριολεξία από τη μπλούζα του αρχηγού του «Δικεφάλου».

Η φωτογραφία αυτή σημάδεψε τη διαδρομή του «Μεγαλέξανδρου» στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Όπως και να το κάνουμε, το συγκεκριμένο «κλικ» είναι που τον κάνει ακόμη και σήμερα, σαράντα οκτώ χρόνια μετά, να συγκινείται, να ψάχνει αφορμές για να ξεκλειδώσει το ντουλάπι των αναμνήσεων του, επιστρέφοντας πάντα σ' εκείνο το βράδυ της 18ης Απριλίου του 1973 στη φωταγωγημένη Τούμπα.

Ασπρόμαυρες «glory days»

Ο ΠΑΟΚ του Λες Σάνον εκείνο το διάστημα ζούσε μέρες δόξας και μεγαλείου. Ο κόσμος γέμισε την Τούμπα, παρά το χαράτσι των 130 δρχ. (μεγάλο νούμερο για την εποχή, για αριθμημένες θέσεις) που επέβαλε η διοίκηση, με το προνόμιο όμως να παρακολουθήσουν το διεθνές φιλικό με τη Λέστερ, που θα γινόταν σε λίγες μέρες.

Ήταν μια νύχτα εκπλήξεων αφού και τα γκολ σημειώθηκαν με τρόπο που δύσκολα θα επαναλαμβάνονταν: Δύο κεφαλιές του Μήτσου του Παρίδη ο οποίος όπως όλοι γνωρίζουν είναι μικρόσωμος. Δύο γκολ από σέντρες του Κούδα μέσα σε έξι λεπτά (28’ – 34’) στο πρώτο ημίχρονο, με τον σπουδαίο ΠΑΟΚ της εποχής να επικρατεί 2-0 του Παναθηναϊκού (του Πούσκας) και να παίρνει πανηγυρικά το εισιτήριο για την ημιτελική φάση του Κυπέλλου Ελλάδας.

Ένας θρίαμβος, που επισκιάστηκε από αυτή τη μοναδική σκηνή με πρωταγωνιστές τον Κούδα, τον Καψή και έναν φωτορεπόρτερ της εποχής, ο οποίος καθόταν δίπλα στο δοκάρι της εστίας του Παναθηναϊκού και αποτύπωσε την εικόνα για την οποία του μιλάνε όλοι στη Θεσσαλονίκη ύστερα από τόσα χρόνια.

Οι συνθέσεις των ομάδων:

ΠΑΟΚ: Στέφας, Γούναρης, Φουντουκίδης, Ιωσηφίδης, Παπαδόπουλος, Τερζανίδης, Παρίδης, Σαράφης, Αποστολίδης, Κούδας, Ασλανίδης (68' Λάζος).

Παναθηναϊκός: Οικονομόπουλος, Φούκος, Καραμαλής (46' Βλάχος), Γονιός, Καψής, Σούρπης (46' Ντεμέλο), Παπαδημητρίου, Φυλακούρης, Αντωνιάδης, Ελευθεράκης, Βερόν.

«Ο Κούδας εκείνη την εποχή έκανε τα… τρελά του»

«Δεν ήταν θέμα τεχνικής του φωτογράφου, αλλά ετοιμότητας. Ο Κούδας εκείνη την εποχή έκανε τα …τρελά του γεγονός που έκανε όλους τους φωτογράφους να τον παρακολουθούμε συνεχώς. Δεν ήξερες ποια στιγμή θα σου έδινε το ”θέμα” με μια επινόηση με ένα σουτ, μια μαγική μπαλιά. Ένα κλικ την κατάλληλη στιγμή κι αυτό ήταν όλο», είπε πολλά χρόνια αργότερα με μετριοφροσύνη ο Μιχάλης Παππούς.

Κατά την παρουσίαση του λευκώματος «Ο ΠΑΟΚ του ‘70» ο Θεσσαλονικιός φωτορεπόρτερ είχε περιγράψει με πολλές λεπτομέρειες το παρασκήνιο εκείνου του κλικ:

«Η μάρκα της μηχανής που τράβηξα τη φωτογραφία ήταν Asahi Pentax. Και τότε το γήπεδο του ΠΑΟΚ δεν είχε καλό φωτισμό. […] Τραβήχτηκε κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες και σώθηκε στην εμφάνιση. Γιατί χρησιμοποίησα μια ειδική τεχνική»…

Κι όταν ο δημοσιογράφος Κώστας Μπλιάτκας τον ρώτησε, σχετικά με το αν υπήρχε πιθανότητα να χαθεί η φωτογραφία απάντησε: «Όχι. Απλά ήταν πιθανό να μη βγει τόσο καλή. Η τεχνική μου είναι ότι έσπρωξα το φιλμ στο εργαστήριο για να βγει πιο σκούρο, και κατάφερα να δώσω έναν τόνο καλλιτεχνικής φωτογραφίας. Όχι μόνο ντοκουμέντο. Μάλιστα, υπάρχει καρέ αυτής της φωτο-ιστορίας».

Η φωτογραφία αυτή έγινε αφίσα, εξώφυλλο βιβλίων, μπήκε σε πάμπολλες εφημερίδες και περιοδικά της εποχής και βέβαια σε όλα τα λευκώματα και αφιερώματα για τον ΠΑΟΚ και τον Κούδα. Οι παλιότεροι τη θυμούνται και σχεδόν σε όλα τα πρακτορεία ΠΡΟ-ΠΟ της Θεσσαλονίκης.

Στην αυτοβιογραφία του, ο Γιώργος Κούδας θυμάται: «Μια μονομαχία μου με έναν διεθνή αμυντικό του Παναθηναϊκού, τον Άνθιμο Καψή, έγινε αφορμή για να τραβηχτεί η πιο γνωστή φωτογραφία μου στους αγωνιστικούς χώρους. Μιλάω βέβαια για τη φωτογραφία που τράβηξε με το ταλέντο του και τη ταχύτητα στην αντίδραση που πάντα τον διέκρινε ο πολύπειρος Θεσσαλονικιός φωτογράφος Μιχάλης Παππούς, ο οποίος βρέθηκε με την μηχανή του στην Τούμπα σ’ εκείνο το νυχτερινό ματς για το κύπελλο Ελλάδος τον Απρίλιο του 1973, ΠΑΟΚ - Παναθηναϊκός 2-0. Ο ΠΑΟΚ ήταν στη χρυσή του τετραετία (1972-76) και πολύ σπάνια έφευγε αντίπαλος από την Τούμπα με θετικό αποτέλεσμα. Θυμάμαι πως παρά την καλή εμφάνιση του Παναθηναϊκού σ’ εκείνο το ματς, το τελικό 2-0 μάλλον εμάς αδικούσε καθώς χάσαμε σωρεία ευκαιριών».

​

«Ύμνος στο φερ-πλέι»

Επιχειρώντας να περιγράψει στο gazzetta.gr τη συγκεκριμένη φάση και την στιγμή ο «Μεγαλέξανδρος» του ελληνικού φουτμπόλ έχει πει: «Στο βίντεο του μυαλού μου, θυμόμουν ότι κάνει έχει γίνει, αλλά δεν περίμενα αυτή την τόσο ακριβής αποτύπωση της στιγμής που έγινε το φάουλ. Όταν είδα τις φωτογραφίες συγκλονίστηκα και αυτή η φωτογραφία με κράτησε συντροφιά στην ποδοσφαιρική ζωή μου!

Εκανα μια αστραπιαία αλλαγή κατεύθυνσης με μεγάλη ταχύτητα και με την μπάλα στα πόδια, κατευθυνόμενος προς την εστία του Παναθηναϊκού. Ο Καψής δεν είχε άλλη επιλογή, αφού η φάση ήταν σίγουρο γκολ, από το να με ανατρέψει. Το έκανε, αλλά σημασία έχει το πώς. Προτίμησε να με πιάσει με τα χέρια, παρά να με χτυπήσει από πίσω και να με τραυματίσει πιθανότατα. Για μένα ήταν ένα παλικαρίσιο φάουλ, που φαινομενικά εκθέτει τον αμυντικό, αφού στη φωτογραφία φαίνεται ο Κούδας να καλπάζει και ο Καψής να προσπαθεί κάνοντας βουτιά να τον πιάσει.

Κατά βάθος, όμως, η φάση αυτή είναι ένας ύμνος του φερ πλέι. Ο Καψής ήταν ένα παιδί μάλαμα. Ο κόσμος του ΠΑΟΚ, η γεμάτη Τούμπα ήταν για όλους μας το οξυγόνο, το ντοπάρισμα κι αυτός, που με την δύναμή του, μας έδινε το δικαίωμα να εξάπτουμε τη φαντασία μας και να προσφέρουμε τέτοιες στιγμές».

Το παράπονο του 75χρονου πια Γιώργου Κούδα είναι η… εξαφανισμένη συνέχεια της φάσης. Το επόμενο «καρέ». Στην περίπτωσή της, πάντως, η συνέχεια της φωτογραφίας δεν «πουλάει» γι’ αυτό και έχει μείνει σχεδόν μισό αιώνα στην αφάνεια…