Κρίση στο Τσερνομπίλ: «Έχει χάσει την ικανότητα συγκράτησης ραδιενέργειας»
- Κινδυνεύουμε από το Τσέρνομπιλ; «Αναγκαία άμεση και πλήρης αποκατάσταση»
- Τι είναι ο Νέος Προστατευτικός Θόλος;
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Διεθνούς Ατομικής Ενέργειας (ΟΙΑΕ), η τεράστια χαλύβδινη υπερκατασκευή που καλύπτει τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα 4 του Τσερνόμπιλ υπέστη σοβαρή ζημιά τον Φεβρουάριο, έπειτα από επίθεση με ρωσικά drones.
Η δομή, γνωστή ως Νέος Προστατευτικός Θόλος (NSC), έχει χάσει βασικές λειτουργίες ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας εγκλωβισμού. Το πλήγμα προκάλεσε ζημιές σε πολλαπλές υποδομές γύρω από τον θόλο, ενώ η φωτιά που ακολούθησε επηρέασε το προστατευτικό περίβλημα που είχε κατασκευαστεί για να διατηρεί το σημείο ασφαλές σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα της ιστορίας.
Last night, a Russian attack drone with a high-explosive warhead struck the shelter protecting the world from radiation at the destroyed 4th power unit of the Chornobyl Nuclear Power Plant.
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 14, 2025
This shelter was built by Ukraine together with other countries of Europe and the world,… pic.twitter.com/mLTGeDYgPT
Κινδυνεύουμε από το Τσέρνομπιλ; «Αναγκαία άμεση και πλήρης αποκατάσταση»
Ο γενικός διευθυντής του ΟΙΑΕ, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, προειδοποίησε ότι παρά τις περιορισμένες προσωρινές επισκευές στη στέγη, απαιτείται άμεση και ολοκληρωμένη αποκατάσταση του θόλου για να αποφευχθεί περαιτέρω φθορά και να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη πυρηνική ασφάλεια.
Η ανησυχία είναι δικαιολογημένη, καθώς το 95% του επικίνδυνου υλικού του αντιδραστήρα 4 παραμένει ακόμη στη θέση του, κάτω από τόνους σκυροδέματος, χάλυβα και πρόχειρα υλικά που ρίχτηκαν το 1986. Μόνο το 5% εκτοξεύτηκε με την πυρκαγιά της έκρηξης.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Τσερνόμπιλ βρίσκεται στο επίκεντρο της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης. Τον Φεβρουάριο του 2022, οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν τη μονάδα και κράτησαν ομήρους τους εργαζομένους της για εβδομάδες, πριν αποχωρήσουν έναν μήνα αργότερα αποδίδοντας ξανά τον έλεγχο στην Ουκρανία.
Τι είναι ο Νέος Προστατευτικός Θόλος;
Ο NSC είναι μια γιγαντιαία ατσάλινη αψίδα, το μεγαλύτερο κινητό χερσαίο κατασκεύασμα στον κόσμο, σχεδιασμένη για να καλύπτει τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα και να συγκρατεί τη ραδιενέργεια. Η κατασκευή ξεκίνησε το 2010 και ολοκληρώθηκε το 2019 από το γαλλικό κονσόρτσιουμ Novarka.
Η αψίδα συναρμολογήθηκε σε απόσταση από τον αντιδραστήρα ώστε να προστατευθούν οι εργάτες από τη ραδιενέργεια, και στη συνέχεια μετακινήθηκε πάνω σε τεράστιες ράγες για να καλύψει πλήρως τον παλιό «σαρκοφάγο». Παρότι σχεδιάστηκε για διάρκεια 100 ετών, απαιτεί τακτικό έλεγχο και συντήρηση και φυσικά δεν είχε προβλεφθεί η ανθεκτικότητα σε πολεμικές επιθέσεις.
Το έργο κόστισε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτημένο από πάνω από 45 χώρες μέσω του Ταμείου Καταφυγίου Τσερνόμπιλ, υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Το 2019, είχε χαρακτηριστεί ως «η μεγαλύτερη διεθνής συνεργασία στην ιστορία της πυρηνικής ασφάλειας».
