Η πρώτη σεληνιακή αποστολή μετά το Apollo καθυστερεί κι άλλο: Το νέο χρονοδιάγραμμα
- Πώς προέκυψε το πρόγραμμα Artemis
- Στο μεταξύ, νέες καθυστερήσεις εμφανίστηκαν
- Προειδοποιήσεις για νέες αναβολές
- Η NASA ανοίγει τον δρόμο για ανταγωνιστές
- Αντιδράσεις του Ίλον Μασκ
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο του προγράμματος Artemis, άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν ήδη πατήσει στη Σελήνη. Η Artemis III θα είχε ολοκληρωθεί μέχρι τώρα. Αντί γι' αυτό, έχει μετακινηθεί για μετά τα μέσα του 2027, ημερομηνία που σχεδόν σίγουρα θα αλλάξει ξανά.
Η αιτία βρίσκεται στο Starship της SpaceX, καθώς διέρρευσε έγγραφο που αναφέρει πως ο πύραυλος δεν θα είναι έτοιμος πριν από τα μέσα του 2028.
Πώς προέκυψε το πρόγραμμα Artemis
Κατά την πρώτη θητεία Τραμπ, η αποστολή επιστροφής ανθρώπων στη Σελήνη ονομάστηκε Artemis. Θα στηριζόταν στο ήδη υπό κατασκευή SLS και την κάψουλα Orion, μαζί με ένα ιδιωτικά αναπτυσσόμενο Human Landing System. Το SLS και το Orion δοκιμάστηκαν με την αποστολή Artemis I το 2022.
Η NASA τότε επέλεξε για το Human Landing System το υπό σχεδίαση Starship της SpaceX, γεγονός που προκάλεσε νομικές αντιδράσεις. Η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος κατέθεσε προσφυγή κατά της NASA, υποστηρίζοντας ότι ο διαγωνισμός ήταν άδικος.
Στο μεταξύ, νέες καθυστερήσεις εμφανίστηκαν
Τα νομικά ζητήματα θεωρήθηκαν τότε ο μεγαλύτερος λόγος καθυστέρησης. Όμως και άλλα προβλήματα, όπως ο σχεδιασμός των στολών και ζητήματα με την θερμική ασπίδα της Orion, καθυστέρησαν τόσο την Artemis II (που θα κάνει τροχιά γύρω από τη Σελήνη του χρόνου), όσο και την Artemis III, η οποία θα μεταφέρει την πρώτη γυναίκα και το πρώτο άτομο έγχρωμου στις σεληνιακές επιφάνειες.
Η επόμενη προσελήνωση είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2024, μετά μεταφέρθηκε στο 2025, έπειτα στο 2026 και πλέον στο 2027.
Προειδοποιήσεις για νέες αναβολές
Πριν από τον τελευταίο επίσημο στόχο, η Υπηρεσία Λογοδοσίας της αμερικανικής κυβέρνησης είχε ήδη εκφράσει επιφυλάξεις, εκτιμώντας ότι η προσελήνωση θα πάει προς το 2028. Δεν έπεσε έξω.
Ο μεγαλύτερος παράγοντας καθυστέρησης είναι σήμερα το Starship. Το όχημα υπέστη πολλαπλές εκρήξεις φέτος. Παρά τις πιο πρόσφατες επιτυχίες, το πρόγραμμα βρίσκεται πίσω για να μεταφέρει με ασφάλεια αστροναύτες από σεληνιακή τροχιά στην επιφάνεια και πίσω.
Η NASA ανοίγει τον δρόμο για ανταγωνιστές
Πριν από μερικές εβδομάδες, ο ασκών χρέη διοικητή της NASA, Σον Ντάφι, δήλωσε δημοσίως ότι η υπηρεσία εξετάζει και άλλες εταιρείες για το σύστημα προσελήνωσης.
«Η SpaceX και ο Μασκ μετακινούν συνεχώς τα χρονοδιαγράμματα, κι εμείς τρέχουμε κόντρα στην Κίνα. Θα ανοίξω το συμβόλαιο και θα επιτρέψω σε άλλες εταιρείες να ανταγωνιστούν», είπε στο CNBC.
Η μόνη εταιρεία έτοιμη να ανταγωνιστεί είναι η Blue Origin. Αν και δεν δημοσιοποιεί την πρόοδό της στο Blue Moon lander, αναμένεται δοκιμή στο διάστημα μέσα στο πρώτο μισό του επόμενου έτους. Το Blue Moon προορίζεται να χρησιμοποιηθεί στην αποστολή Artemis V το 2030.
Αντιδράσεις του Ίλον Μασκ
Ο Μασκ δεν αντέδρασε καλά στην είδηση ότι η NASA εξετάζει εναλλακτικές. Στα social media εξαπέλυσε προσβλητικές δηλώσεις εναντίον του Ντάφι, αποκαλώντας τον «Sean Dummy» και γράφοντας: «Το άτομο υπεύθυνο για το διαστημικό πρόγραμμα της Αμερικής δεν μπορεί να έχει διψήφιο IQ». Ο Ντάφι απάντησε: «Οι μεγάλες εταιρείες δεν πρέπει να φοβούνται τον ανταγωνισμό».
Σύμφωνα με τη διαρροή που δημοσίευσε η Audrey Decker στο Politico, η SpaceX προβλέπει ότι θα είναι έτοιμη να προσγειώσει ανθρώπους στη Σελήνη τον Σεπτέμβριο του 2028, περισσότερο από έναν χρόνο μετά τον επίσημο στόχο της NASA.
Πριν συμβεί αυτό, το Starship πρέπει να επιδείξει ανεφοδιασμό στο διάστημα (προγραμματισμένο για Ιούνιο 2026) και να πραγματοποιήσει μη επανδρωμένη προσελήνωση (Ιούνιος 2027).
