Το 2008 ο Χοσέ Λουίς Μπράουν βρισκόταν με την αποστολή της Ολυμπιακής ομάδας της Αργεντινής στο αεροδρόμιο της Ουάσινγκτον περιμένοντας την πτήση που θα τους μετέφερε στο Πεκίνο. Ένας υπάλληλος του αεροδρομίου κοντοστάθηκε μπροστά από τον «Τάτα» Μπράουν ο οποίος τον ρώτησε ποιον από τους Ρικέλμε, Μέσι, Μασεράνο και Γκάγο έψαχνε για φωτογραφία και αυτόγραφο. Η απάντηση του υπαλλήλου ήταν ένα ειρωνικό χαμόγελο. Και αυτό γιατί δεν ενδιαφερόταν για κανέναν από όλους αυτούς. Ο μεγάλος του στόχος ήταν άλλος. Ηθελε μια φωτογραφία με τον Μπράουν.

«Με εμένα;» ήταν η γεμάτη απορία αντίδραση του βοηθού προπονητή της Ολυμπιακής ομάδας της «αλμπιτσελέστε». «Ναι με σένα», ήταν η απάντηση του υπαλλήλου για να προσθέσει: «Εσύ έχεις σκοράρει σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου». Εικοσιδύο χρόνια μετά και η λάμψη εκείνου του του Μουντιάλ δεν είχε ξεθωριάσει.

Το ποδόσφαιρο είναι γεμάτο ιστορίες με απρόσμενους ήρωες που έρχονται από το πουθενά και γίνονται πρωταγωνιστές του ομορφότερου παραμυθιού. Μια τέτοια ιστορία είναι και του Χοσέ Λουίς Μπράουν, μια ιστορία που έχει τις ρίζες της στην Σκωτία τον 19ο αιώνα.

Το 1825 πολύ πριν ακόμα το ποδόσφαιρο ανακαλυφθεί ο Τζέιμς Μπράουν αποφάσισε με την οικογένειά του να διαγράψουν την ζωή τους στο Λιθ του Εδιμβούργου με προορισμό την Λατινική Αμερική σε αναζήτηση μια καλύτερης ζωής. Μετά από τρεις μήνες περιπλάνησης και αρκετές περιπέτειες ο Μπράουν θα καταφέρει να φτιάξει την ζωή του, αν και η κληρονομιά του στην χώρα που έγινε η νέα του πατρίδα θα έρθει αρκετά αργότερα και μέσα από τον βασιλιά των σπορ.

Τα βήματα του Μπράουν ακολούθησε σχεδόν πενήντα χρόνια μετά ένας άλλος Σκωτσέζος, ο πατέρας του αργεντίνικου ποδοσφαίρου, Αλεξάντερ Γουάτσον Χάτον. Ο Χάτον, ένας καθηγητής από την Γλασκώβη, αποφάσισε να αφήσει την κρύα Γλασκώβη για ένα πιο θερμό κλίμα για να ξεπεράσει την φυματίωση που τον ταλαιπωρούσε. Την ίδια ώρα το ποδόσφαιρο στο Νησί όχι απλά είχε ανακαλυφθεί αλλά είχε αρχίσει να εδραιώνεται και να μπαίνει στην καθημερινότητα των κατοίκων.

Δέκα χρόνια μετά την εγκατάστασή του στο Μπουένος Αϊρες άρχισε να θέτει τους κανόνες για το άθλημα που λάτρευε περισσότερο και που στη νέα πατρίδα του αγνοούσαν. Το 1891 δημιούργησε μάλιστα το πρώτο ποδοσφαιρικό καταστατικό αλλά και το πρώτο πρωτάθλημα που παίχτηκε ποτέ στην Αργεντινή, ενώ η ομάδα που έφτιαξε η Alumni (σ.σ.: μαθητές) θα κατακτήσει δέκα πρωταθλήματα από το 1901 έως το 1911. Το σημαντικότερο όμως συνέβαλε στην διάδοση του παιχνιδιού το οποίο θα γινόταν στην πορεία το εθνικό άθλημα της Αργεντινής.

Παρότι η πλειοψηφία των ποδοσφαιριστών ήταν απόγονοι μεταναστών Ισπανών και Ιταλών, υπήρχε ένας αξιοσέβαστος αριθμός παικτών που είχαν σχέση με την Σκωτία και ειδικά το όνομα Μπράουν τροφοδοτούσε την εθνική Αργεντινής με ποδοσφαιριστές τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, χωρίς όμως κάποιος να καταφέρει να αγωνιστεί στο πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώθηκε το 1930.

Η «αδικία» αυτή θα αποκατασταθεί 56 χρόνια αργότερα και με τον πιο υπέροχο τρόπο και μέσω του Χοσέ Λουίς Μπράουν. Ο «Τάτα» (σ.σ. ο πατέρας) Μπράουν γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1956 στην μικρή πόλη Ράντσος κοντά στο Μπουένος Αϊρες και ξεκίνησε την καριέρα του στην Εστουδιάντες όπου είχε προπονητή τον Κάρλος Μπιλάρδο. Στους «φοιτητές» έμεινε οκτώ χρόνια κατακτώντας δύο πρωταθλήματα το 1982 και το 1983. Με σχεδόν 300 συμμετοχές και 25 γκολ ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της αμυντικής γραμμής της σκληροτράχηλης Εστουδιάντες. Στη συνέχεια ακολούθησε μια σύντομη περιπέτεια στην Κολομβία για να επιστρέψει στην Αργεντινή για Μπόκα Τζούνιορς και Ντεπορτίβο Εσπανιόλ. Ενας σοβαρός τραυματισμός στο γόνατο ανάγκασε την Ντεπορτίβο να τον αφήσει ελεύθερο λίγο πριν το τέλος της σεζόν 1985-86 και με το Μουντιάλ του Μεξικού προ των πυλών. Με το γόνατο χτυπημένο και χωρίς ομάδα οι ελπίδες του να βρεθεί στην αποστολή της Αργεντινής ήταν από μηδαμινές έως ελάχιστες. «Πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο έκανα ενέσεις με το οποίο αφαιρούσα το αίμα από το χτυπημένο γόνατο. Ο γιατρός μου έλεγε ότι είμαι τρελός και πως στα 50α μου δεν θα περπατούσα, αλλά εγώ ήμουν κάθετος. Θα έκανα τα πάντα για να είμαι έτοιμος για το Μουντιάλ» εκμυστηρευόταν πολλά χρόνια αργότερα.

Και η δικαίωση ήρθε από τον Μπιλάρδο. Ο ομοσπονδιακός τεχνικός της Αργεντινής τον ήξερε καλά από την κοινή τους θητεία στην Εστουδιάντες και παρά το γεγονός ότι το πρόβλημα στο γόνατο ήταν σοβαρό τον συμπεριέλαβε στην αποστολή ως μια εναλλακτική λύση πίσω από τον εμβληματικό Ντανιέλ Πασαρέλα αρχηγό της ομάδας που κατέκτησε το βαρύτιμο τρόπαιο το 1978.

Το κλίμα στους «γκαούτσος» λίγο πριν το ταξίδι στο Μεξικό μόνο καλό δεν ήταν. Τα άσχημα αποτελέσματα των προκριματικών, οι όχι και τόσο καλές σχέσεις μέσα στα αποδυτήρια αλλά και η κριτική από τον Τύπο που πίστευε ότι θα ερχόταν άλλη μια κατραπακιά όπως τέσσερα χρόνια νωρίτερα στα γήπεδα της Ισπανίας είχαν δημιουργήσει ένα κλίμα απαισιοδοξίας. Αν κάποιος έκανε αναφορά για πιθανή κατάκτηση του τροπαίου τον χαρακτήριζαν ως τρελό ενώ όπως θυμάται και ο ίδιος ο Μπράουν ...«αρκετοί δημοσιογράφοι είχαν κλείσει εισιτήρια επιστροφής μετά το τέλος της πρώτης φάσης αφού κανείς δεν πίστευε σε μας».

Η μοίρα όμως επιφύλασσε άλλο παιχνίδι τόσο στην Αργεντινή όσο και στον Μπράουν. Ο Πασαρέλα - ο οποίος παρεμπιπτόντως δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις με τον Μαραντόνα - μένει εκτός λόγω εντεροκολίτιδας και ξαφνικά ο Μπράουν αυτός που δεν είχε ομάδα, με το γόνατο σακατεμένο και που επιλέχθηκε ως μια λύση ανάγκης, ξαφνικά θα γινόταν ο βασικός κεντρικός αμυντικός της Αργεντινής στην κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση.

Το γόνατο του Μπράουν συνέχιζε να πονάει και γι αυτό πολλές φορές δεν συμμετείχε με την υπόλοιπη ομάδα στις προπονήσεις και τον περισσότερο χρόνο τον περνούσε με τον φυσιοθεραπευτή της ομάδας, Ρικάρντο Ετσεβερία και με συντηρητικό πρόγραμμα. Στην πρεμιέρα κόντρα στη Νότια Κορέα ο Μπράουν ξεκινάει βασικός στο κέντρο της άμυνας με παρτενέρ τον Οσκαρ Ρουτζέρι. «Τα γόνατα μου έτρεμαν εκείνη την ημέρα αλλά όχι από τους πόνους».

Με τον Μπράουν βασικό και στα τρία ματς του ομίλου κόντρα σε Νότια Κορέα, την κάτοχο Ιταλία και την Βουλγαρία, η Αργεντινή τερματίζει πρώτη. Ακολουθούν οι προκρίσεις στα νοκ άουτ επί της Ουρουγουάης αρχικά, και της Αγγλίας στη συνέχεια στο ματς που θα έμενε στην ιστορία τόσο για το «χέρι του Θεού» όσο και για το γκολ του αιώνα. Στα ημιτελικά ο Μαραντόνα καθαρίζει εύκολα το Βέλγιο με την Αργεντινή να δίνει ραντεβού στον μεγάλο τελικό κόντρα στην Δυτική Γερμανία. Ο Μπράουν δεν είχε χάσει λεπτό και οι όποιες αμφιβολίες για τον αντικαταστάτη του Πασαρέλα δεν υπήρχαν πια.

Ο τελικός ήταν προγραμματισμένος για τις 29 Ιουνίου στο θρυλικό στάδιο Αζτέκας μπροστά σε 114.000 φιλάθλους. Για τον Μπράουν εκείνες οι στιγμές έμειναν ανεξίτηλες στην μνήμη του. «Δεν κοιμήθηκα εκείνο το βράδυ. Γυρνούσα στο κρεβάτι από την προσμονή και το άγχος έχοντας συντροφιά τις εικόνες των παιδιών μου». Το να καταφέρει ένας παίκτης που ήταν στα αζήτητα με ένα κατεστραμμένο γόνατο που η παρουσία του και μόνο στην αποστολή θα είχε διαδικαστικό χαρακτήρα θα πρέπει να ήταν κάτι το απίστευτο το συναίσθημα που είχε κυριεύσει τον Μπράουν ο οποίος ετοιμαζόταν για την πιο δύσκολη αποστολή της ποδοσφαιρικής του καριέρας.

Η Αργεντινή γνώριζε πως εύκολα ή δύσκολα, και με τον Ντιέγκο αφηνιασμένο, το γκολ θα ερχόταν. Το θέμα ήταν να κρατήσει πίσω και να εμποδίσει τον Ρουμενίγκε και την παρέα του μακριά από το γκολ. Για τον Μπράουν τα πρώτα 45 λεπτά του τελικού είναι τα 45 λεπτά που θα άλλαζαν και θα σημάδευαν για πάντα την ζωή του.

«Είχαμε κερδίσει φάουλ. Ο Μπούρου (σ.σ. Μπουρουσάγα) εκτέλεσε πολύ δυνατά την μπάλα δίνοντας της καμπύλη. Οταν άρχισα να αυξάνω ταχύτητα είδα τον Σουμάχερ να βγαίνει από την εστία του και σκέφτηκα πως δεν θα τα καταφέρει λόγω της καμπύλης της μπάλας. Μπροστά μου ήταν μόνο ο Ντιέγκο. Τον έσπρωξα και έπιασα την κεφαλιά. Και η μπάλα πήγε στα δίχτυα».

Άλλο γκολ με την εθνική Αργεντινής δεν σημείωσε ποτέ, αλλά δεν χρειάστηκε κιόλας αφού αυτό που είχε πετύχει ήταν ιδιαίτερο, είχε επιτευχθεί σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τα κατορθώματα του «Τάτα» δεν είχαν ακόμα ολοκληρωθεί. Μετά από σύγκρουση με τον Νόρμπερτ Έντερ, έπεσε κάτω στο έδαφος σφαδάζοντας. Μόλις είχε πάθει εξάρθρωση ώμου. Σε μια στιγμή αυταπάρνησης ζητάει από τον γιατρό να κάνει ότι μπορεί για να τον κρατήσει στο γήπεδο. «Ο πόνος ήταν απίστευτος. Δεν γινόταν όμως να αφήσω την ομάδα εκείνη την στιγμή. Είπα στον γιατρό: "Ραούλ ούτε που να το σκέφτεσαι να με βγάλεις. Κάνε ότι μπορείς για να συνεχίσω". Με έβγαλαν έξω μου έδωσαν τις πρώτες βοήθειες αλλά μετά από λίγο τους είπα είμαι καλά και ξαναμπήκα στον αγωνιστικό χώρο. Δεν μπορούσα να επεκτείνω το χέρι από τον πόνο. Επρεπε να κάνω κάτι γι αυτό κι έσκισα την φανέλα έκανα μια τρύπα κι έβαλα το δάκτυλο μέσα. Κι έτσι έβγαλα όλο το δεύτερο ημίχρονο», ανέφερε σε συνέντευξη του στην El Gráfico περιγράφοντας την στιγμή του τραυματισμού του.

Από την πλευρά του ο Μπιλάρδο χρόνια μετά μιλώντας για το γεγονός πως δεν μπήκε στην διαδικασία να τον αλλάξει αλλά προτίμησε να συνεχίσει με τον παίκτη τραυματία δήλωνε με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Ήμασταν μπροστά στο σκορ και του είχα εμπιστοσύνη. Επίσης δεν είχα άλλον να βάλω στην θέση».

Τελικά, η Αργεντινή με το γκολ του Μπουρουσάγα στο τέλος κατάφερε να επικρατήσει της Δυτικής Γερμανίας με 3-2 και να κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο με τον Μπράουν να υπερβαίνει εαυτό και να γίνεται ο ήρωας του παραμυθιού.

Μετά το Μουντιάλ ο Μπράουν ήρθε στην Ευρώπη όπου αγωνίστηκε σε Μπρεστ και Μούρθια πριν ολοκληρώσει την καριέρα του στην Ράσινγκ Κλουμπ απογοητευμένος για την μη επιλογή του στην αποστολή για το Μουντιάλ του 19990. Τα τελευταία χρόνια ο Μπράουν έδινε σκληρή και άνιση μάχη με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Το πάλεψε με αξιοπρέπεια πριν χάσει την μάχη με τον θάνατο σε ηλικία 62 ετών τον Αύγουστο του 2019 σκορπώντας θλίψη σε όλη την χώρα.

Πολλοί δεν δίνουν σημασία στα μικρά πράγματα χωρίς να συνειδητοποιούν πως αυτά είναι που πλαισιώνουν τις ιδέες μας, τις ομάδες μας. Η Αργεντινή του 1986 ήταν ο Μαραντόνα και άλλοι δέκα όπως το μάθαμε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Χοσέ Λουίς Μπράουν ήταν ο ένας από τους άλλους δέκα, ένα από εκείνα τα μικρά πράγματα, ένα από τα θεμέλια όπου στηρίχθηκε ο Ντιεγκίτο για να λάμψει. Και τους αφανείς ήρωες δεν πρέπει ποτέ να τους ξεχνάμε.

Πηγή: batimes, thesefootballtimes