Από το 1956 μέχρι το 1975 δεκατρείς στους είκοσι τελικούς έγιναν με ξένους διαιτητές! Οι Ιταλοί είχαν το πάνω χέρι (τέσσερις φορές), ακολούθησαν οι Ελβετοί (τρεις φορές), ενώ στη χώρα μας είχαν έρθει να σφυρίξουν ένας Ολλανδός, ένας Βέλγος, ένας Γιουγκοσλάβος, ένας Ισπανός και ένας Ρουμάνος διαιτητής.

Ο Ιταλός Τζιανφράνκο Μενεγκάλι ήταν ο τελευταίος ξένος διαιτητής που σφύριξε σε τελικό Κυπέλλου το 1975, όταν στο στάδιο Καραϊσκάκη ο Ολυμπιακός επικράτησε του Παναθηναϊκού 1-0, με γκολ του Δαβουρλή.

Αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά τη λίστα των ξένων «ρεφ» θα ξεχωρίσουμε το όνομα του Βιτάλ Λορό, που με διαφορά είναι το μεγαλύτερο ξένο όνομα που διεύθυνε τελικό Κυπέλλου.

Ο Βέλγος διαιτητής ήταν το αποτέλεσμα της πίεσης που άσκησε, εν μέσω Χούντας, ο ΠΑΟΚ για την παρουσία ξένου διαιτητή για τον τελικό του 1973 στο… ουδέτερο στάδιο Καραϊσκάκη κόντρα στον Ολυμπιακό. Οι ξένοι διαιτητές μας είχαν… τελειώσει με την έλευση της Χούντας και το συγκεκριμένο σερί «έσπασε» λόγω της θέσης του επίσημου ΠΑΟΚ, που απειλούσε με μη συμμετοχή στον τελικό!

Μία μέρα πριν τον τελικό, δεν είχε γίνει γνωστό το όνομα του διαιτητή. Οι περισσότεροι υποψιάζονταν ότι θα σφύριζε ο Γιουγκοσλάβος Γκόλοβιτς, που είχε διευθύνει τον τελικού του Κυπέλλου πρωταθλητριών, μεταξύ του Άγιαξ και της Γιουβέντους, όμως τελικά στη σέντρα βρέθηκε ο Βέλγος Βιτάλ Λορό, που ήταν εξαιρετικός. Άλλωστε μετρούσε, ήδη, παρουσία σε δύο τελικούς Παγκοσμίων Κυπέλλων (1970-1974) και επιβεβαίωσε τη φήμη ενός εκ των κορυφαίων ρέφερι της Ευρώπης με την επιλογή του και για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Μπάγερν - Ατλέτικο Μαδρίτης (1-1)

Μπορεί οι περισσότεροι να θεωρούν ότι με την παρουσία ξένου διαιτητή λύθησαν τα… πάντα, αλλά κοιτάξει κανείς λίγο πιο πίσω, στον τελικό του 1962 και θυμηθεί την περίπτωση του Ελβετού Ντανιέλ Μελέ, θα διαπιστώσει ότι οι «εισαγόμενοι» ρέφερι δεν αποτελούν πανάκεια. Ο Ελβετός πρωταγωνίστησε σ’ ένα από τους πλέον επεισοδιακούς τελικού κυπέλλου ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Εναν τελικό με τρεις αποβολές και σοβαρά επεισόδια στις εξέδρες μεταξύ των φιλάθλων.

Η διάρκεια του τελικού ξεπέρασε τις τρεις ώρες πριν ο Μελέ αποφασίσει να τον διακόψει στο 7ο λεπτό της παράτασης, αφού είχε πέσει το σκοτάδι και η Φιλαδέλφεια δεν διέθετε ακόμη προβολείς.

Το περίεργο της υπόθεσης; Δεν ορίστηκε ποτέ επαναληπτικός τελικός, λόγω του φόβου νέων επεισοδίων!

Ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα που μετράει τις περισσότερες κατακτήσεις κυπέλλου σε τελικούς με ξένους διαιτητές. Οι «ερυθρόλευκοι» από τους δεκατρείς τελικούς έχουν κατακτήσει τους εννιά και μόλις από έναν ΑΕΚ (1956) Παναθηναϊκός (1967), και ΠΑΟΚ (1974).