

Dubai Basketball: Το όραμα, το μπάτζετ & η EuroLeague
Ο General Manager της Dubai Basketball, Ντέγιαν Καμενιάσεβιτς, μιλάει στο Gazzetta για το φιλόδοξο project στο Εμιράτο και ξεκαθαρίζει ότι τα χρήματα δεν δημιουργούν το όραμα αλλά το όραμα φέρνει τα χρήματα. Το μπάτζετ, η προοπτική της EuroLeague και τα κέρδη από το άνοιγμα στην αγορά της Μέσης Ανατολής.
Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ
@Giannis_Stavr
Η Dubai Basketball ξεκίνησε να κατευθύνεται προς το ευρωπαϊκό μπάσκετ τον Μάιο του 2024, όταν υπέγραψε πολυετές συμβόλαιο με την Αδριατική Λίγκα, βρίσκοντας χώρο ανάμεσα σε ομάδες από τη Σερβία, την Κροατία, τη Σλοβενία, τη Βοσνία και το Μαυροβούνιο, με τελικό προορισμό την είσοδο στις διοργανώσεις της EuroLeague. Σε κάθε περίπτωση, το μπασκετικό project του Ντουμπάι είναι η τελευταία σημείωση σε ό,τι αφορά το άνοιγμα στην αγορά της Μέσης Ανατολής μετά την ανάθεση του Mundobasket 2027 στο Κατάρ και τη διεξαγωγή του Final Four στο Άμπου Ντάμπι.
Στο μεταξύ, η Dubai Basketball έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της στην Αδριατική Λίγκα και ο Ντέγιαν Καμενιάσεβιτς ήταν εκείνος που χάραξε τη στρατηγική πορεία του κλαμπ προς την ένταξή του στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Ο Καμενιάσεβιτς γεννήθηκε στο Σαράγιεβο της Βοσνίας, ακολούθως βρεθηκε στην Τζιρόνα εν μέσω του πολέμου στην πατρίδα του και από το 2014 δραστηριοποιείται στο Ντουμπάι, λειτουργώντας ως συνδετικός κρίκος της συμφωνίας με την Αδριατική Λίγκα για να γίνει το πρώτο βήμα της ένταξης των Αράβων στο ευρωπαϊκό μπασκετικό οικοσύστημα.
Ο GM της Dubai Basketball μίλησε στο Gazzetta για το ενδεχόμενο συμμετοχής της ομάδας στη EuroLeague, τη συζήτηση γύρω από το μπάτζετ, τα στερεότυπα που τη συνοδεύουν, αλλά και τη συμμαχία μεταξύ Μέσης Ανατολής και Ευρώπης. Όλα αυτά, απαντώντας σε ένα απλό αλλά ουσιώδες ερώτημα: τι μπορεί να δώσει το Ντουμπάι στο ευρωπαϊκό μπάσκετ;

Τι θέλει η Dubai Basketball από το ευρωπαϊκό μπάσκετ;
Δεν ξέρω αν είναι το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου, αλλά σίγουρα είναι ένα μεγάλο ζήτημα: Τι θέλει η Dubai Basketball από το ευρωπαϊκό μπάσκετ;
«Για να σας απαντήσω, πρέπει πρώτα να κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία και παράλληλα, να αναρωτηθούμε: τι χρειάζεται πραγματικά το ευρωπαϊκό μπάσκετ σήμερα; Αυτοί είναι οι δύο βασικοί πυλώνες που διαμορφώνουν την απάντησή μου. Πρώτα, το ιστορικό πλαίσιο. Αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν είναι κάποιο πείραμα. Δεν πρόκειται για αχαρτογράφητα νερά. Αντιθέτως, από το 1934 έως το 1984, για σχεδόν 50 χρόνια, σύλλογοι και εθνικές ομάδες από τον Λίβανο, τη Συρία και την Αίγυπτο συμμετείχαν ενεργά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις της FIBA, μαζί με το Ισραήλ. Η ίδια FIBA που σήμερα αναρωτιέται για τη θέση της Μέσης Ανατολής στην Ευρώπη, τότε την καλωσόριζε. Μην ξεχνάμε επίσης ότι το EuroBasket του 1949 διεξήχθη στο Κάιρο και η Αίγυπτος αναδείχθηκε Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Αυτό συνέβη. Άρα, όταν γίνεται λόγος για τη Μέση Ανατολή ως ξένη απειλή προς το ευρωπαϊκό μπάσκετ, αυτό απλά δεν ευσταθεί. Η Μέση Ανατολή υπήρξε ανέκαθεν μέρος της ιστορίας του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Κι όμως, σήμερα πολλοί αντιδρούν με φόβο. Όμως ο φόβος, σχεδόν πάντα, πηγάζει από την άγνοια. Είναι ανθρώπινο να φοβόμαστε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε. Όσοι όμως έχουν έρθει στο Ντουμπάι, έχουν επισκεφτεί τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, γνωρίζουν τον λαό μας, τον πολιτισμό μας, την ιστορία μας... Ξέρουν ότι δεν είμαστε "ξένοι". Ήμασταν και είμαστε ήδη εδώ, εντός κι εκτός παρκέ.
Πάμε τώρα στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος: Τι χρειάζεται το ευρωπαϊκό μπάσκετ σήμερα; Ας είμαστε ειλικρινείς. Η Ευρώπη βρίσκεται σε βαθιά κρίση, όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά και κοινωνικά, γεωπολιτικά και οικονομικά. Ας αφήσουμε όμως την πολιτική στην άκρη. Σε ό,τι αφορά το μπάσκετ, η Ευρώπη χρειάζεται σταθερότητα. Χρειάζεται αρμονία, ενότητα και ένα κοινό όραμα για το μέλλον. Χρειάζεται συμμάχους. Όχι κατακερματισμό. Όχι ατέλειωτες νέες λίγκες και αναδιάρθρωση χωρίς σχέδιο. Αυτή τη στιγμή αγωνιζόμαστε στην Αδριατική Λίγκα, μια από τις πιο ανταγωνιστικές και ιστορικές λίγκες της Ευρώπης, ειδικά πριν τους πολέμους, όταν το γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα θεωρούνταν ίσως το καλύτερο στην Ευρώπη, και μάλιστα χωρίς ξένους παίκτες. Αυτή η κληρονομιά ζει μέχρι σήμερα. Το ευρωπαϊκό μπάσκετ δεν χρειάζεται άλλον διχασμό. Χρειάζεται ανοιχτές αγορές, οικονομική ενίσχυση και στρατηγικούς εταίρους για να αναπτυχθεί και για να σταματήσει η διαρροή ταλέντων, με τους νεαρούς παίκτες να φεύγουν από τις ομάδες και τις χώρες τους. Όλοι αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, αλλά λίγοι το αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο. Αυτή είναι η μεγαλύτερη απειλή για το ευρωπαϊκό μπάσκετ!
Και η αλήθεια είναι αυτή: Η πραγματική απειλή για το ευρωπαϊκό μπάσκετ πέρα από όσα σας εξήγησα νωρίτερα, δεν είναι μόνο η φυγή των νέων παικτών. Είναι η ίδια η στρατηγική του. Ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο. Η έλλειψη διορατικότητας. Η αδυναμία να προσαρμοστεί. Αν δούμε την κατάσταση με ειλικρίνεια και με ιστορική συνείδηση, θα καταλάβουμε κάτι σημαντικό: η Μέση Ανατολή είναι σήμερα η μοναδική περιοχή στον κόσμο που μπορεί ουσιαστικά να υποστηρίξει το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Μιλάμε συχνά για "παράδοση". Αλλά αν θέλουμε πραγματικά να τιμήσουμε την παράδοση, τότε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Μέση Ανατολή ήταν πάντα μέρος αυτής της μπασκετικής κουλτούρας. Κοιτάξτε απλώς τη Μακάμπι, μια ομάδα από τη Μέση Ανατολή που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των ευρωπαϊκών διοργανώσεων εδώ και δεκαετίες. Και τώρα έχουμε και δεύτερη ομάδα από τη Μέση Ανατολή που θα συμμετάσχει στη EuroLeague την επόμενη σεζόν, τη Χάποελ Τελ Αβίβ.
Οπότε γιατί να μην προχωρήσουμε παραπέρα; Γιατί να μην υποδεχτούμε νέους εταίρους, όπως τη Dubai Basketball, χορηγούς από τα ΗΑΕ, θεσμούς, ακόμα και νέο φίλαθλο κοινό; Σύμφωνα με επίσημη έκθεση της ίδιας της FIBA πριν δύο χρόνια, οι δύο χώρες με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στο μπάσκετ την τελευταία πενταετία είναι η Σιγκαπούρη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αυτό που κάνουμε δεν βασίζεται στο συναίσθημα. Δεν είναι επικοινωνιακό παιχνίδι ούτε βραχυπρόθεσμο πυροτέχνημα. Πρόκειται για μακροπρόθεσμο όραμα και, ναι, για έξυπνο επιχειρείν. Τι μπορεί, λοιπόν, να προσφέρει η Dubai Basketball στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ανεξαρτήτως διοργάνωσης; Σταθερότητα. Καινοτομία. Δυναμική νέας αγοράς και νέων χορηγών. Ένα ξύπνημα. Μια επανασύνδεση με μια αγορά που δεν είναι καθόλου καινούργια, απλώς ξεχάστηκε.
Μπορούμε να είμαστε ένας ισχυρός και αξιόπιστος σύμμαχος για να ξαναζωντανέψει το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Και ας μη γελιόμαστε, δεν είμαστε μακριά. Το Ντουμπάι απέχει μόλις 2–3 ώρες πτήση από την Τουρκία ή την Ελλάδα, και 5 ώρες από τη Σερβία. Πιο κοντά δηλαδή από τη Γκραν Κανάρια, που γεωγραφικά βρίσκεται στην Αφρική, αλλά συμμετέχει κι εκείνη σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Και φυσικά, ομάδες όπως η Μακάμπι, η Φενέρμπαχτσε και μέχρι πρότινος η ΤΣΣΚΑ Μόσχας αγωνίζονται στη EuroLeague, αν και βρίσκονται εκτός "ευρωπαϊκής ηπείρου". Ας είμαστε ξεκάθαροι: δεν πρόκειται για γεωγραφία. Πρόκειται για ανήκειν, για ιστορία, για δυναμική. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια μοναδική ευκαιρία. Μια ευκαιρία να αναγεννήσουμε το ευρωπαϊκό μπάσκετ και ίσως, να το σώσουμε από τον ίδιο του τον εαυτό. Συμφωνώ απόλυτα με όσα είπε ο CEO της EuroLeague, Παούλιους Μοτιεγιούνας: δεν χρειαζόμαστε το NBA για προστάτη. Πρέπει να βρούμε τη λύση από μέσα. Και όταν λέω "από μέσα", εννοώ όλους όσοι έχουν συμβάλει στην κληρονομιά του ευρωπαϊκού μπάσκετ διαχρονικά, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής».

Αλλάζοντας συνήθειες στο ευρωπαϊκό μπάσκετ
Για κάποιον σας εσάς που μεγάλωσε στο Σαράγιεβο, ακούγοντας ιστορίες για τη θρυλική Μπόσνα, τον Ντελίμπασιτς και τον Μπόγκνταν Τάνιεβιτς, πόσο δύσκολο είναι, πραγματικά, να αλλάξει τις συνήθειές του; Ειδικά αν μιλάμε για κάποιον της παλιάς σχολής. Πόσο εύκολο είναι να τον πείσεις να πάει στο γήπεδο για να δει μια ομάδα από το Ντουμπάι; Και όχι τη Τσιμπόνα, την Παρτιζάν ή τον Ερυθρό Αστέρα;
«Το να αλλάζεις συνήθειες στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε διαμορφωθεί με μια συντηρητική νοοτροπία, έτσι μας έπλασαν τα τελευταία 300 χρόνια. Η αλλαγή έρχεται αργά. Ποτέ εύκολα. Θυμηθείτε όταν πρωτοεμφανίστηκε το ίντερνετ. Ο κόσμος ήταν δύσπιστος. Κάποιοι το πολέμησαν ανοιχτά. Και τώρα; Είναι αδιανόητο να φανταστείς την καθημερινότητα χωρίς αυτό. Το ίδιο και με τα social media, στην αρχή κανείς δεν τα πίστευε. Τώρα, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Δεν λέω ότι η Dubai Basketball είναι το νέο ίντερνετ ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό που λέω, όμως, είναι το εξής: πολλές φορές, η άγνοια και η έλλειψη κατανόησης γεννούν φόβο. Ο φόβος γίνεται άμυνα. Και αυτή η άμυνα προστατεύει τη ζώνη άνεσης του οικείου. Όμως το καινούργιο δεν σημαίνει πάντα απειλή. Καμιά φορά, το νέο μπορεί να είναι καλύτερο. Και το έχουμε αποδείξει.
Τους τελευταίους μήνες, παλέψαμε σκληρά απλώς για να έχουμε μια θέση ξανά στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Καμία ομάδα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν είχε συμμετάσχει ξανά σε αυτό το οικοσύστημα. Αλλά εμείς επιμείναμε. Και τότε ήρθε η Αδριατική Λίγκα, το τέλειο παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί όταν η πόρτα ανοίγει. Πριν καν μπούμε στη λίγκα, οι συζητήσεις για το Ντουμπάι ήταν γεμάτες αρνητισμό. Όμως ας δούμε τα γεγονότα: Το Ντουμπάι έφερε κάτι φρέσκο, κάτι διαφορετικό. Έχουμε μέσο όρο 4.000 φιλάθλων ανά παιχνίδι και είμαστε τρίτοι σε προσέλευση, πίσω μόνο από τον Ερυθρό Αστέρα και την Παρτιζάν. Προσφέρουμε μια μοναδική εμπειρία αγώνα και ανοίξαμε μια νέα αγορά. Δεν μπήκαμε απλώς στη Αδριατική Λίγκα. Συνεισφέραμε. Καλύψαμε κενά. Φέραμε προστιθέμενη αξία. Η ίδια η ABA Liga είχε ήδη πριν από εμάς 19 διαιτητές επιπέδου EuroLeague, δυο ομάδες στη EuroLeague, δυο ομάδες στο EuroCup, δυο στο BCL, και σπουδαία κέντρα ανάπτυξης νέων παικτών όπως η Μέγκα και η Ζελέζνικ. Και όμως, η διοργάνωση σήμερα είναι πιο δημοφιλής από ποτέ εξαιτίας της Dubai Basketball.
Φανταστείτε τι θα μπορούσε να φέρει η παρουσία μας σε ακόμα μεγαλύτερες διοργανώσεις: EuroLeague, NBA Europe, BCL ή ακόμα και στη VTB. Από όλες αυτές τις λίγκες, έχουμε ήδη δεχτεί ενδιαφέρον. Ναι, το να πείσεις κάποιον να αποδεχτεί το καινούργιο δεν ήταν ποτέ εύκολο. Παλέψαμε χρόνια για αυτό με συναντήσεις, με εξηγήσεις, καταρρίπτοντας στερεότυπα. Τότε, το μόνο που ακούγαμε ήταν δικαιολογίες: Δεν έχετε γήπεδο, δεν έχετε χρηματοδότηση, δεν έχετε πραγματική ομάδα, δεν σας στηρίζει η κυβέρνηση, απλώς θα ρίξετε 100 εκατομμύρια και θα αγοράσετε παίκτες. Αυτό ήταν το αφήγημα. Αλλά αποδείξαμε ότι ήταν φήμες, ότι δεν είχαν να κάνουν με την πραγματικότητα. Και τώρα; Τώρα είναι μια εντελώς διαφορετική κουβέντα. Ομάδες της Αδριατικής Λίγκας έχουν έρθει στο Ντουμπάι. Ήρθαν διαιτητές, άνθρωποι της EuroLeague, δημοσιογράφοι, παρατηρητές. Το είδαν με τα μάτια τους. Δεν είμαστε πια ένας μύθος, είμαστε πραγματικότητα. Είμαστε στην τηλεόραση. Στα social media. Μπορείς να δεις τους αγώνες μας. Να παρακολουθήσεις την πορεία μας. Πλέον, δεν υπάρχει χώρος για παραπληροφόρηση. Δεν μπορεί κανείς να διαστρεβλώσει την αλήθεια. Δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι δεν υπάρχουμε. Γιατί ναι, η Dubai Basketball είναι πλέον πραγματικότητα».

Γκρεμίζοντας στερεότυπα
Ποιο είναι το μεγαλύτερο στερεότυπο που πρέπει να γκρεμίσει η Dubai Basketball σχετικά με τον τρόπο που την αντιλαμβάνονται οι άλλοι;
«Το μεγαλύτερο στερεότυπο και ταυτόχρονα ο βασικός μας στόχος είναι να αλλάξουμε την αντίληψη ότι βρισκόμαστε στο ευρωπαϊκό μπάσκετ για ιδιοτελείς λόγους ή με βραχυπρόθεσμες βλέψεις, με σκοπό να αγοράσουμε ένα all-star ρόστερ και να κατακτήσουμε την κορυφή από την πρώτη κιόλας σεζόν. Ας το ξεκαθαρίσουμε: είμαστε εδώ για να στηρίξουμε το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Είμαι κι εγώ Ευρωπαίος, και πιστεύουμε βαθιά στην ταυτότητα του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ο πρωταρχικός μας στόχος είναι να δείξουμε στον κόσμο πως έχουμε παγκόσμιο όραμα, όχι προσωπικό. Αυτό είναι θεμελιώδες για ό,τι προσπαθούμε να πετύχουμε.
Όταν ένας νέος "παίκτης" εμφανίζεται στον χάρτη, φέρνοντας μαζί του τη δυνατότητα γεωγραφικής επέκτασης, δεν πρόκειται απλώς για χρήμα. Πρόκειται για ένα επιχειρηματικό μοντέλο, για δημιουργία νέου οικοσυστήματος, για χτίσιμο βάσης φιλάθλων, ένα ευρύ και πολυπολιτισμικό κοινό με φρέσκια ματιά. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα σταθερό επιχειρηματικό μοντέλο. Και η Μέση Ανατολή έχει αποδείξει ξανά και ξανά ότι ξέρει πώς να το υλοποιεί αυτό με επιτυχία. Αρκεί να δούμε τι έχει καταφέρει το Ντουμπάι τα τελευταία 20 χρόνια. Ακολούθησε ένα όραμα, έμεινε συνεπές στο πλάνο του και πέτυχε το ακατόρθωτο. Είναι αυτό που έχει επισημάνει ο Σεΐχης Μοχάμεντ, η Αυτού Υψηλότης: Δεν είναι τα λεφτά που δημιουργούν ένα όραμα. Είναι το όραμα που φέρνει τα λεφτά.
Ας μιλήσουμε ανοιχτά για το στερεότυπο: πολλοί πιστεύουν ακόμη ότι είμαστε μια ομάδα χρηματοδοτούμενη από το πετρέλαιο. Αυτό που δεν ξέρουν είναι ότι εδώ και 25 χρόνια, το Ντουμπάι δεν βασίζεται στο πετρέλαιο. Είναι μια πόλη που κινείται με βάση τον τουρισμό, το εμπόριο, την καινοτομία, τις υπηρεσίες. Δεν είμαστε όπως άλλες χώρες της περιοχής που έχουν στηριχθεί αποκλειστικά στο πετρέλαιο. Και, ναι, υπάρχει ακόμα έντονα αυτή η παλαιά, συντηρητική ευρωπαϊκή νοοτροπία που πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να εξηγήσουμε πως η παρουσία του Ντουμπάι στο ευρωπαϊκό μπάσκετ δεν έχει να κάνει με λεφτά που μοιράζονται ή με αγορασμένες επιτυχίες. Αντίθετα, έχει να κάνει με το να συνεχίσουμε μια παράδοση. Να συμμετάσχουμε ενεργά. Όχι για να επιβιώσουμε, αλλά για να βοηθήσουμε το άθλημα να προχωρήσει μπροστά.
Η EuroLeague έχει όλα τα συστατικά για να γίνει η κορυφαία μπασκετική λίγκα στον κόσμο. Το πιστεύω πραγματικά. Η EuroLeague είναι ίσως το πιο υποτιμημένο προϊόν στον παγκόσμιο αθλητισμό. Γι’ αυτό μας ενδιαφέρει. Βλέπουμε τη δυναμική που υπάρχει και θέλουμε να συμβάλλουμε, μαζί με όλους τους συλλόγους που ανήκουν σε αυτό το οικοσύστημα. Αλλά για να το πετύχουμε, χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας. Χρειάζεται ενότητα. Αν πάρεις πέντε δάχτυλα ξεχωριστά, είναι αδύναμα. Αν όμως τα ενώσεις σε γροθιά, αποκτούν δύναμη. Αυτό είναι και το βασικό μας μήνυμα: δεν είμαστε εδώ για να ξοδέψουμε λεφτά και να κυριαρχήσουμε. Ναι, μας ενδιαφέρουν τα αγωνιστικά αποτελέσματα αλλά δεν είναι ο βασικός μας σκοπός. Το πρότζεκτ μας είναι μακροπρόθεσμο. Στόχος μας είναι η διαρκής ανάπτυξη, η μάθηση, η συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς συλλόγους ώστε να ανεβάσουμε το ευρωπαϊκό μπάσκετ εκεί που του αξίζει. Ακούστηκαν πολλά για εμάς. Ότι είμαστε ένα πείραμα, μια ομάδα one-and-done. Αλλά αυτό που έχουμε δημιουργήσει δεν είναι πείραμα. Είναι μια άμεση ιστορία επιτυχίας, η οποία τώρα μόλις αρχίζει. Μόνο στους τελευταίους επτά μήνες, πετύχαμε περισσότερα απ’ όσα περιμέναμε. Κι αυτό είναι απλώς η αρχή ενός ταξιδιού που ελπίζουμε να συνεχιστεί μέσα στην καρδιά του ευρωπαϊκού μπάσκετ».

Το μέλλον του μπάσκετ: Μια συμμαχία Μέσης Ανατολής και Ευρώπης
Το Final Four θα διεξαχθεί στο Άμπου Ντάμπι. Το επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο θα φιλοξενηθεί στο Κατάρ. Η Dubai Basketball εισέρχεται με τεράστια δυναμική. Όλα αυτά είναι σημεία των καιρών; Μια αναπόφευκτη εξέλιξη; Ή μήπως μια ανάγκη για νέους «παίκτες» στην αγορά;
«Πιστεύω πως παρακολουθούμε τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Το Άμπου Ντάμπι οργανώνει το Final Four, μια ομάδα από το Ντουμπάι αγωνίζεται πλέον στην Ευρώπη, το Κατάρ ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Όλα αυτά στέλνουν ένα πολύ δυνατό μήνυμα: η Μέση Ανατολή δεν είναι πλέον απλώς παρατηρητής, αλλά γίνεται ένας από τους σημαντικότερους εταίρους και συμμάχους του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Σαφώς, στη Μέση Ανατολή υπάρχει ανάγκη να επενδύσουμε περισσότερο στην ανάπτυξη του αθλήματος σε επίπεδο βάσης, στην ενίσχυση των τοπικών πρωταθλημάτων, στη δημιουργία ισχυρών ομοσπονδιών, στην καλλιέργεια νέων ταλέντων. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, αυτές οι δομές δεν έχουν ευθυγραμμιστεί όπως πρέπει. Υπάρχουν και προκλήσεις με τη FIBA Asia.
Αλλά πολλές φορές, στον κόσμο των επιχειρήσεων ή της καινοτομίας, δεν ξεκινάς από κάτω. Ξεκινάς από την κορυφή και χτίζεις προς τα κάτω. Ίσως αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε εδώ. Να δείξουμε στον κόσμο ότι όλα είναι εφικτά. Ότι ανήκουμε στην Ευρώπη, όπως και η Ευρώπη ανήκει σε εμάς. Μετακινούμε τα σύνορα. Πιστεύω βαθιά ότι στο κοντινό μέλλον, η Μέση Ανατολή θα εξελιχθεί σε μια βασική δύναμη στο παγκόσμιο μπάσκετ. Όπως συνέβη με την Τουρκία στο παρελθόν ή όπως συμβαίνει σήμερα με την Κίνα, την Αυστραλία και την Ιαπωνία. Αυτά που βλέπουμε τώρα είναι μόνο η αρχή. Το οικοδόμημα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, αλλά τα θεμέλια έχουν ήδη μπει.
Η Ευρώπη, ωστόσο, έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με τη Μέση Ανατολή: την τεχνογνωσία. Τον τεχνικό τομέα του παιχνιδιού. Αν η Ευρώπη μπορέσει να μεταφέρει την εμπειρία της, τη γνώση της στην ανάπτυξη πρωταθλημάτων, παικτών και συλλόγων, τότε το αποτέλεσμα θα είναι εκρηκτικό. Μιλάμε για έναν τεράστιο πληθυσμό. Το μπάσκετ είναι ένα εσωτερικό άθλημα, ιδανικό για περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες. Και είναι τρομερά ελκυστικό για τη νεολαία. Ταιριάζει απόλυτα με αυτή την περιοχή. Έχουμε λοιπόν μια μοναδική ευκαιρία να αναπτυχθούμε μαζί. Η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει στη Μέση Ανατολή αυτά που της λείπουν, και η Μέση Ανατολή μπορεί να δώσει στην Ευρώπη αυτά που της λείπουν. Είναι μια αμοιβαία ανταλλαγή που μπορεί να εκτοξεύσει και τις δύο περιοχές στο επόμενο επίπεδο».

Dubai Basketball: Απειλή ή ευκαιρία για το ευρωπαϊκό μπάσκετ;
Πώς βλέπετε την εξάπλωση του αραβικού κεφαλαίου στον ευρωπαϊκό αθλητισμό; Στην προκειμένη περίπτωση, είναι η Dubai BBasketball απειλή ή ευκαιρία για το ευρωπαϊκό μπάσκετ; Υποθέτω πως μία από τις μεγάλες προκλήσεις είναι να πείσετε όλους ότι το Ντουμπάι δεν αποτελεί απειλή, αλλά ευκαιρία.
«Η Dubai Basketball είναι ένα franchise που χτίστηκε τους τελευταίους επτά μήνες πάνω σε γερά θεμέλια. Έχουμε μια υγιή βάση. Αν κοιτάξει κανείς αυτή την περίοδο, δεν υπήρξε ούτε ένα παράπονο, ούτε από ομάδες, ούτε από διαιτητές, ούτε από παίκτες, ούτε από τη λίγκα. Καμία σκιά, κανένα σκάνδαλο. Αποδείξαμε ότι υπάρχει κι ένας άλλος τρόπος να χτίσεις μια ομάδα, να στήσεις ένα franchise. Αυτό είναι το πρώτο. Το δεύτερο: αν έρχεσαι με αρνητική προκατάληψη, χωρίς να γνωρίζεις τον τόπο και τις συνθήκες, και μας συγκρίνεις με άλλους, ίσως μας δεις ως απειλή. Αλλά ας το δούμε καθαρά: ποια ακριβώς είναι η απειλή;
Ας το αναλύσουμε λίγο παραπάνω. Όλες αυτές οι φήμες ότι δεν θα έχουμε τα κεφάλαια, ότι θα αγοράσουμε τα πάντα, ότι ήρθαμε για να κυριαρχήσουμε στην αγορά ήταν απλώς κακοήθειες. Έγιναν με κακή πρόθεση. Ήδη έχουμε αποδείξει ότι τίποτα από αυτά δεν ισχύει. Μπήκαμε στην Αδριατική Λίγκα και αμέσως ανεβάσαμε το επίπεδο. Τόσο εντός παρκέ όσο και εκτός. Σήμερα, αυτή η λίγκα είναι από τις πιο σταθερές στην Ευρώπη αγωνιστικά και οικονομικά.
Για παράδειγμα, η Κλουζ Ναπόκα από τη Ρουμανία στο παρελθόν είχε εκφράσει ενδιαφέρον να μπει στην Αδριατική Λίγκα, αλλά τώρα το ενδιαφέρον της έχει γίνει πολύ πιο σοβαρό. Το ίδιο και ομάδες όπως η Βιέννη. Και όλα αυτά εξαιτίας της παρουσίας του Ντουμπάι. Αυτό λέγεται φαινόμενο ντόμινο. Όταν κάποιος έρχεται και κάνει κάτι διαφορετικό, πυροδοτεί μια θετική επανάσταση.
Ναι, στην αρχή μπορεί να μας βλέπουν ως απειλή. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: στο ποδόσφαιρο, άλλες περιοχές του κόσμου κάνουν τελείως διαφορετικά πράγματα, φέρνουν όλους τους σταρ στις δικές τους λίγκες. Δεν είναι αυτός ο στόχος μας. Εμείς θέλουμε να χτίσουμε ένα franchise που θα συμμετέχει στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Και όσον αφορά την EuroLeague, έχει ήδη εγκριθεί salary cap για την επόμενη σεζόν. Έχουμε δεσμευτεί ότι θα το τηρήσουμε. Όπως όλοι. Άρα, πού είναι το πρόβλημα; Δεν υπάρχει. Το τρίτο σημείο αφορά το μέλλον. Ποιο είναι το πλάνο; Ποια είναι η μακροπρόθεσμη σχέση Ευρώπης–Μέσης Ανατολής; Ορισμένοι ρωτούν: "Γιατί σας ενδιαφέρει αυτός ο παίκτης;" Εστιάζουμε σε μικροπράγματα, ενώ χάνουμε τη μεγάλη εικόνα.
Ας πούμε ότι ένας παίκτης της EuroLeague είναι διαθέσιμος. Αν τον υπογράψει άλλη ομάδα της EuroLeague, όλα καλά. Αν τον υπογράψει το Ντουμπάι, ξαφνικά είναι απειλή; Γιατί; Στο τέλος της ημέρας, χάνουμε παίκτες προς κάθε κατεύθυνση: πάνε στις ΗΠΑ, στα κολέγια, στο ΝΒΑ, στην Ιαπωνία, σε άλλες λίγκες. Αυτή είναι η πραγματική απειλή. Όχι το Ντουμπάι. Το Ντουμπάι είναι η ευκαιρία. Όταν ο ιδιοκτήτης της Χάποελ Τελ Αβίβ, πολύ καλός μου φίλος παρεμπιπτόντως, ανακοινώνει παίκτη που θέλει για την επόμενη χρονιά, είναι καλό νέο. Όταν απλώς κυκλοφορεί μια φήμη για το Ντουμπάι είναι απειλή! Και το λέω αυτό γιατί, αν δεν φέρουμε επενδύσεις από έξω προς την Ευρώπη, από πού θα έρθει η επέκταση; Ποιος άλλος μπορεί να φέρει νέα αγορά; Κανείς. Μόνο το Ντουμπάι και η Μέση Ανατολή μπορούν να το κάνουν αυτό. Και αν το δεις ψύχραιμα, λογικά, θα καταλάβεις ότι το Ντουμπάι είναι ίσως ο μόνος "παίκτης" που μπορεί να φέρει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο στην Αδριατική Λίγκα, στη EuroLeague, ή και στο BCL μελλοντικά. Κανείς άλλος δεν το κάνει. Κάποιος μπορεί να πει: "Γιατί ρωτάς για τον παίκτη μου;" Εγώ λέω: "Αν δεν τον ρωτήσω εγώ, μπορεί να πάει στην… Ιαπωνία ή οπουδήποτε αλλού". Ποιον κοροϊδεύουμε»;

To άνοιγμα στη Μέση Ανατολή
Ίσως κατανοείτε τις επιφυλάξεις των φιλάθλων από ομάδες όπως ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός, η Φενέρμπαχτσε, η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα. Ότι οι Άραβες μπαίνουν, επενδύουν χρήματα και θέλουν να κερδίσουν τίτλους.
«Ας αναλύσουμε, λοιπόν, το ζήτημα από την άλλη πλευρά. Ας επικεντρωθούμε στη EuroLeague, γιατί ανέφερες τον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό. Θα μιλήσω για αυτές τις δύο ομάδες, με τις οποίες έχουμε εξαιρετική σχέση. Παρεμπιπτόντως, είμαστε μεγάλοι υποστηρικτές αυτών που κάνουν στον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό. Έχουν τεράστιες βάσεις φιλάθλων, είναι ομάδες με ιστορία και έχουν κάνει κάτι που το σεβόμαστε βαθιά, τόσο ο Παναθηναϊκός όσο και ο Ολυμπιακός. Επένδυσαν ή θέλουν να επενδύσουν στα γήπεδά τους. Αυτό είναι το επιχειρηματικό μοντέλο που η EuroLeague πρέπει πραγματικά να υιοθετήσει. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να παίζουμε σε μικρές, παλιές αρένες. Αν θέλουμε να βγάλουμε πραγματικά χρήματα, δεν μπορούμε να έχουμε γήπεδα 50 ετών. Χρειαζόμαστε σύγχρονα γήπεδα, όπως το ΟΑΚΑ ή το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας που ο Ολυμπιακός θέλει να βελτιώσει, αλλά και νέα γήπεδα που έρχονται στο προσκήνιο. Αυτό είναι που θα ανεβάσει την EuroLeague στο επόμενο επίπεδο. Τώρα, επιστρέφοντας στο θέμα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός άλλαξαν παίκτες, όπως ο Σπανούλης που πέρασε από τη μία ομάδα στην άλλη και τελευταίο παράδειγμα ο Σλούκας. Εμπόδισε αυτό τις ομάδες από το να είναι ανταγωνιστικές; Τις εμπόδισε από το να φτάσουν στο Final Four; Έχασαν παίκτες από άλλες ομάδες της EuroLeague, οι οποίες είναι και μέτοχοι; Φυσικά το έκαναν! Οπότε δεν έχει νόημα να φοβόμαστε ή να ανησυχούμε για το μπάσκετ του Ντουμπάι!
Αν είσαι μέτοχος στη EuroLeague και σκέφτεσαι την ανταγωνιστικότητα και πώς να βγάλεις χρήματα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκεφτείς είναι πώς να κάνεις τη λίγκα πιο ανταγωνιστική. Καταλαβαίνω ότι κάποιος μπορεί να πει, "Εντάξει, αυτό είναι απειλή για εμάς. Μην αφήσετε το Ντουμπάι να μπει, γιατί θα χαλάσουν τα σχέδιά μας." Αλλά αυτό συμβαίνει συνέχεια στη EuroLeague! Αλλά γιατί να μην δούμε ότι το Ντουμπάι φέρνει μια νέα αγορά, νέους χορηγούς, νέες βάσεις φιλάθλων —και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό; Το Ντουμπάι φέρνει μια ανταγωνιστική ομάδα που παίζει σε ένα από τα πέντε καλύτερα γήπεδα στον κόσμο, την Coca-Cola Arena. Άρα, εμείς προσφέρουμε αξία στον ανταγωνισμό, δεν την αφαιρούμε.
Το Ντουμπάι φέρνει τεράστια αξία στην αγορά. Αυτή τη στιγμή, βρισκόμαστε σε συζητήσεις για το που θέλουμε να πάμε και πώς θα το κάνουμε. Αλλά αυτό που λέω είναι ότι μερικές φορές δεν πρέπει να εστιάζουμε στα μικρότερα θέματα, όπως "Α, θα υπογράψουν έναν από τους παίκτες μας". Αντίθετα, πρέπει να σκεφτούμε πώς θα επεκταθούμε στη Μέση Ανατολή. Ίσως να βγάλουμε περισσότερα χρήματα από την επέκταση στη Μέση Ανατολή παρά από τους έναν ή δύο παίκτες που μπορεί να φύγουν, είτε για το Ντουμπάι, είτε για την Αρμάνι Μιλάνο, τη Μπαρτσελόνα ή τη Ρεάλ Μαδρίτης. Οι σύλλογοι θα βγάλουν χρήματα και θα πάρουν πολλά άλλα οφέλη, κερδίζοντας πολύ περισσότερα από όσα χάνουν.
Και μην ξεχνάτε κάτι: τα ΗΑΕ φιλοξενούν πάνω από 55.000 Έλληνες. Ξεχάστε όλα όσα είπα νωρίτερα. Αν ήμουν Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός, θα το έβλεπα ως μια αγορά που θέλω να εκμεταλλευτώ. Ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός είναι δύο από τα μεγαλύτερα brand παγκοσμίως. Στο ποδόσφαιρο όχι τόσο, αλλά στο μπάσκετ, έχουν γράψει ιστορία! Είναι δύο από τα μεγαλύτερα brand στη EuroLeague, δίπλα στη Ρεάλ Μαδρίτης, τη Μπαρτσελόνα και ίσως τη Φενέρμπαχτσε. Οπότε πού να πάω; Πού να ανοίξω την αγορά μου! Σίγουρα στη Μέση Ανατολή! Γιατί; Επειδή μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στη EuroLeague, έχεις περισσότερους από 1,7 εκατομμύρια πολίτες που ζουν στα ΗΑΕ. Αν πας στους αγώνες μας, θα το δεις. Αν παίξεις εναντίον του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού στην Coca-Cola Arena, το μισό γήπεδο θα είναι κόκκινο ή πράσινο! Φυσικά, αν ήμουν Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός, θα ήθελα να πάω στο Ντουμπάι…».

Παράδοση και εμπορική ανάπτυξη: Ο ρόλος της Dubai Basketball
Ορισμένοι ανησυχούν ότι η εισροή χρημάτων από αραβικές χώρες θα μπορούσε να αλλοιώσει τη δομή και τις αξίες των ευρωπαϊκών λιγκών. Ποιες είναι οι απόψεις σας για τη διατήρηση της ισότητας και των παραδοσιακών αξιών στο ευρωπαϊκό μπάσκετ;
«Πρώτα απ’ όλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η EuroLeague είναι μια εμπορική οντότητα. Η λίγκα υπάρχει για να ανταγωνίζεται και να δημιουργεί έσοδα. Γιατί δεν έχει βγάλει περισσότερα χρήματα τα τελευταία 22 χρόνια; Λοιπόν, αυτό είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία. Η FIBA, από εμπορική άποψη, επίσης ποτέ δεν ήταν επιτυχημένη. Αλλά ακόμα στην Ευρώπη, έχουμε το καλύτερο αθλητικό προϊόν στον κόσμο. Είναι το αντίθετο από το NBA. Το NBA έχει χαμηλότερη τηλεθέαση στην ιστορία του λόγω του προϊόντος, αλλά εκτός γηπέδου έχει τα μεγαλύτερα εμπορικά έσοδα στην ιστορία, ειδικά τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης. Υπάρχει μια τεράστια διαφορά και πρέπει να καλύψουμε αυτό το χάσμα γιατί αυτό δεν είναι το πραγματικό NBA, και σίγουρα δεν είναι η πραγματική κατάσταση της EuroLeague. Πρέπει να προσαρμόσουμε τη δομή ώστε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του ανταγωνισμού. Αν κοιτάξετε γεωγραφικά, υπάρχουν ήδη τρεις ομάδες που δεν ανήκουν στην παραδοσιακή διάρθρωση της EuroLeague, και οι δύο από αυτές είναι από τη Μέση Ανατολή. Οπότε, δεν υπάρχει γεωγραφικό ζήτημα εδώ.
Όταν εξετάζετε την ιστορία και την παράδοση, πάλι, έχετε ομάδες που ήδη συμμετέχουν στην Ευρώπη. Αυτό δεν αφορά την αλλαγή της παράδοσης ή της ιστορίας. Από εμπορική άποψη, είναι σωστό να προχωρήσει κανείς προς αυτή την κατεύθυνση. Πρώτον, η Μέση Ανατολή είναι κοντά, στη γειτονιά σας, και δεύτερον, έχει τη δύναμη να βοηθήσει το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Διότι, τα τελευταία τριάντα χρόνια, το ευρωπαϊκό μπάσκετ έχει αποδείξει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του.
Φυσικά, το NBA είναι πρόθυμο να αναλάβει τον έλεγχο και να μονοπωλήσει τα πάντα, αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι γι' αυτό. Ωστόσο, αν είμαστε έξυπνοι και σκεπτικοί, αυτό το ζήτημα δεν αφορά πραγματικά τη δομή ή τις αξίες των ευρωπαϊκών λιγκών· αφορά το όραμα και τη δέσμευση. Διότι, στο τέλος της ημέρας, έχουμε την Eurovision, όπου συμμετέχει η… Αυστραλία! Τώρα, εξηγήστε το σε μένα! Συμμετέχουν για εμπορικούς λόγους, και η Ντουμπάι δεν μπορεί να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ; Πρέπει να εξετάσει κανείς όλους τους ιστορικούς, παραδοσιακούς, εμπορικούς και γεωπολιτικούς παράγοντες».
Είναι το όνειρό σας να δείτε τη Dubai Basketball στη EuroLeague;
«Για να είμαι ειλικρινής, το μεγαλύτερο όνειρό μου δεν είναι απαραίτητα η EuroLeague. Το μεγαλύτερο όνειρό μου είναι να δείξω στην Ευρώπη ότι μπορούν να στηριχθούν σε εμάς ως μέρος του οικοσυστήματος του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Θέλω να εξαλείψω τα εμπόδια των συνόρων, της εθνικότητας, της θρησκείας και της ιστορίας, ό,τι στέκεται εμπόδιο. Ερχόμαστε με έναν κοινό σκοπό: την αγάπη για το παιχνίδι. Το μπάσκετ είναι παγκόσμιο, και δεν ανήκει σε κανέναν. Ο στόχος μας είναι να δείξουμε σε όλους ότι, μετά την επανάσταση που πυροδοτήσαμε στην Αδριατική Λίγκα, δεν είμαστε εδώ για να μας βλέπουν σαν τους Harlem Globetrotters, γιατί δεν είμαστε έτσι. Θέλουμε να δείξουμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αγορές, ανθρώπους και φιλάθλους ότι φέρνουμε κάτι αληθινό, κάτι υγιές στο τραπέζι. Και όπως έχω πει, αυτό δεν είναι ένα one-off εγχείρημα. Στο Ντουμπάι, όλα όσα κάνουμε έχουν μια καθαρή και μακροπρόθεσμη στρατηγική».

Παίζοντας μπάσκετ στην πρώην Γιουγκοσλαβία
Πώς σας υποδέχθηκαν σε περιοχές όπως το Τσάτσακ, το Ζαντάρ, το Ζάγκρεμπ και το Σπλιτ; Περιοχές με πλούσια ιστορία και παράδοση στο μπάσκετ που καλούνται να αντιμετωπίσουν κάτι εντελώς νέο;
«Υπάρχουν δύο τύποι υποδοχής. Όταν φτάσαμε για πρώτη φορά, μας υποδέχτηκαν σαν… εξωγήινους. Αλλά στη συνέχεια, κάθε φορά που πηγαίνουμε εκεί, εγώ και η διοίκησή της Dubai Basketball, είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε το πρότζεκτ μας και να δείξουμε σεβασμό σε όλους. Σεβόμαστε βαθιά το ευρωπαϊκό μπάσκετ, γιατί στο τέλος της ημέρας, έχουμε έντονο το ευρωπαϊκό στοιχείο. Στο σταφ έχουμε Σέρβους, Έλληνες, Ιταλούς, Ισπανούς... Έχουμε ανθρώπους από όλη την Ευρώπη. Είδαμε σεβασμό από αυτούς όταν ήμασταν εκεί.
Φυσικά, διατηρήσαμε μια πολύ αξιοπρεπή στάση και συμπεριφορά πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τους αγώνες. Αλλά η πραγματική αλλαγή συμβαίνει όταν αυτοί έρχονται στο Ντουμπάι. Όταν έρχονται εδώ, είναι σαν να έρχονται σε έναν άλλο πλανήτη. Μπαίνουν στην Coca-Cola Arena με τα πρότυπα του NBA και μένουν έκπληκτοι! Επίσης, η νοοτροπία τους είναι διαφορετική. Στα Βαλκάνια, αν χάσεις, είσαι νεκρός. Αν νικήσεις, ζεις. Προσπαθούμε να αναβαθμίσουμε την εμπειρία.
Ο μεγαλύτερος στόχος μας είναι να κάνουμε αυτό το franchise κάτι μοναδικό, όπως ανέφερα και πριν. Γεωγραφικά, εμπορικά και γεωπολιτικά, το Ντουμπάι πατάει ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Αν και δεν είμαι ο μεγαλύτερος θαυμαστής του NBA, πρέπει να αναγνωρίσω τα εξαιρετικά πράγματα που κάνουν εκτός γηπέδου. Ξέρουν πώς να πουλήσουν το προϊόν τους, και αυτό είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να μαθαίνουν να κάνουν. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε εδώ είναι να προσφέρουμε μια εμπειρία αγώνα στα πρότυπα του NBA. Θέλουμε το παιχνίδι από μόνο του να στηρίζεται στα στάνταρ του ΝΒΑ, αλλά ταυτόχρονα, δεν θέλουμε να χάσουμε τον ανταγωνισμό, το πάθος και το συναίσθημα που προέρχονται από το ευρωπαϊκό μπάσκετ.
Πιστέψτε με, είμαστε πραγματικά αφοσιωμένοι σε αυτό. Ακόμα και οι οπαδοί μας αρχίζουν να εξοικειώνονται με το ευρωπαϊκό στυλ υποστήριξης και την ενέργεια του αγώνα. Στο μέλλον, στοχεύουμε να συνδυάσουμε αυτούς τους δύο κόσμους. Ένα πράγμα που χαρακτηρίζει την εμπειρία αγώνα του NBA είναι ότι έχει να κάνει με hotdog, μπύρες και ψυχαγωγία, αλλά αν ρωτήσεις το 90% των ανθρώπων στο τέλος του αγώνα ποιος κέρδισε ή έχασε, δεν θα ξέρουν. Αυτό δεν το θέλουμε. Θέλουμε κάτι ενδιάμεσο, κάτι που να φέρνει μια επανάσταση, ένα επιχειρηματικό μοντέλο στο οποίο όλοι να ωφελούνται από αυτό».
Ενότητα και Multitasking
Σε προσωπικό επίπεδο, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι σημαντικότερες διαφορές στην οργάνωση και λειτουργία μιας ομάδας στη Μέση Ανατολή σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου;
«Στο Ντουμπάι έχουμε Ευρωπαίους συνεργάτες που φέρνουν εμπειρία από τον παγκόσμιο χώρο του αθλητισμού, και αυτό κάνει τεράστια διαφορά. Πιστεύω πως εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα, γιατί ο κόσμος είναι ανοιχτόμυαλος και πρόθυμος να μάθει. Όσον αφορά την Dubai Basketball, είμαστε μοναδικοί –είμαστε το μόνο διεθνές franchise στο Ντουμπάι. Και σε αντίθεση με ό,τι ίσως πιστεύουν πολλοί, δεν έχει να κάνει μόνο με τα χρήματα. Για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός μας για την Αδριατική Λίγκα είναι 4,2 εκατομμύρια, είναι μόλις ο έβδομος μεγαλύτερος και παρ’ όλα αυτά βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή στην τρίτη θέση. Αυτό αποδεικνύει πως τα χρήματα από μόνα τους δεν φέρνουν την επιτυχία.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στους οργανισμούς της Ευρώπης και του Ντουμπάι είναι πως οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι έχουν πολύ περισσότερη εμπειρία και χρόνια παρουσίας. Είναι οργανισμοί καλοστημένοι, με μεγαλύτερα επιτελεία και προσωπικό. Σε αντίθεση, εμείς είμαστε ακόμα μια μικρή ομάδα με μόλις 11 άτομα στη διοίκηση. Φυσικά, την επόμενη σεζόν που θα συμμετέχουμε σε δύο λίγκες, θα μεγαλώσουμε σε περίπου 18 με 19 άτομα, όμως ακόμα και τότε θα είμαστε ένα από τα μικρότερα επιτελεία είτε στη EuroLeague, είτε στη FIBA, είτε αλλού. Αυτή η μικρή μας δομή μάς αναγκάζει να προσλαμβάνουμε ανθρώπους ευέλικτους, που μπορούν να αναλάβουν πολλαπλούς ρόλους, κάτι που εδώ στο Ντουμπάι είναι κανόνας. Δεν προσλαμβάνεις κάποιον για να κάνει μόνο μία δουλειά· περιμένεις να φέρει εις πέρας πολλά διαφορετικά καθήκοντα.
Αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε είναι ότι έχουμε χτίσει μια ατμόσφαιρα οικογένειας. Είναι κάτι για το οποίο είμαι ιδιαίτερα περήφανος. Στο ευρωπαϊκό μπάσκετ υπάρχει συχνά απόσταση ανάμεσα στην ομάδα και τη διοίκηση. Εδώ όμως λειτουργούμε πραγματικά σαν μία μεγάλη οικογένεια. Το ομαδικό πνεύμα διαπερνά τους πάντες, τα 11 μέλη της διοίκησης, τους 15 ή 16 της πρώτης ομάδας, τους παίκτες, τις οικογένειές τους, συνολικά περίπου 60 άνθρωποι. Και είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι μέσα σε αυτούς τους επτά μήνες δεν είχαμε ούτε ένα σοβαρό πρόβλημα. Αυτή η επιτυχία οφείλεται στο ότι επιλέξαμε σωστούς ανθρώπους, με το κατάλληλο ήθος και χαρακτήρα και αυτό είναι που με γεμίζει περισσότερο περηφάνια.
Για μένα, αυτή είναι η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο που οργανώνονται οι ομάδες εδώ στο Ντουμπάι και σε άλλες περιοχές του κόσμου».

Η οικονομική στρατηγική της Dubai Basketball
Τον περασμένο Ιούνιο, αναφέρατε ότι δεν έχετε καμία πρόθεση να φέρετε τον Μάικλ Τζόρνταν. Δεδομένης της αντίληψης ότι η Dubai Basketball θα μπει δυναμικά στην αγορά ξοδεύοντας εκατομμύρια, ποια είναι τελικά η οικονομική σας στρατηγική;
«Η οικονομική μας στρατηγική είναι ξεκάθαρη και θα είμαι απόλυτα ειλικρινής απέναντί σας. Πρώτα απ’ όλα, δουλεύουμε ήδη τον προϋπολογισμό της επόμενης σεζόν, έχοντας κατά νου ότι θα αγωνιστούμε σε δύο λίγκες. Ξεκινάμε αξιολογώντας τα έσοδα που περιμένουμε να έχουμε. Στη συνέχεια, αναλύουμε πώς αυτά τα έσοδα επηρεάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό μας. Τρίτη μας προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε πως σεβόμαστε πλήρως τους κανόνες του οικονομικού fair play της EuroLeague, αν βρεθούμε εκεί. Όποια κι αν είναι η λίγκα στην οποία συμμετέχουμε, δεν πρόκειται να ξοδέψουμε περισσότερα απ’ όσα βγάζουμε. Αυτό είναι κρίσιμο να το καταλάβει ο κόσμος. Τέλος, κοιτάμε και την αγορά, για να εξασφαλίσουμε ότι παραμένουμε ανταγωνιστικοί.
Στο τέλος της ημέρας, είμαστε ένα αθλητικό franchise, όχι σούπερ μάρκετ! Φυσικά και πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί στο παρκέ, αλλά αυτό δεν είναι ο απόλυτος στόχος μας. Ο βασικός μας στόχος είναι να μη φτάσουμε να ξοδεύουμε χωρίς μέτρο και να βρεθούμε σε οικονομικό αδιέξοδο. Δεν είμαστε εδώ για να πετάμε χρήματα που δεν μπορούμε να καλύψουμε. Αυτό δεν είναι επιχειρηματικό μοντέλο –και σίγουρα δεν είναι βιώσιμη στρατηγική.
Αν δείτε τι γράφεται στα social media, όπως είπε και ο Μίσκο Ραζνάτοβιτς, θα δείτε ότι μας συνδέουν με 25-27 παίκτες. Όταν βλέπεις τόσα ονόματα, ειλικρινά, είναι για γέλια. Όποιος έχει λογική και κρίση μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει. Το Ντουμπάι, φυσικά, τραβάει τα βλέμματα κι αυτό φέρνει μαζί του φήμες. Καμιά φορά, μας παίρνει ένας ατζέντης για παίκτη που δεν μας ενδιαφέρει καν, και την επόμενη μέρα βλέπουμε δημοσίευμα ότι δήθεν του κάναμε πρόταση για τριετές συμβόλαιο. Τι να κάνουμε; Να διαψεύδουμε κάθε φήμη που κυκλοφορεί; Προφανώς και όχι. Στο τέλος, η πραγματικότητα είναι πως αν αναφέρεις 30-40 ονόματα, όλο και κάπου θα πέσεις μέσα. Και μετά θα πουν: "Είδες; Το είπαμε!" Ναι, αλλά τι γίνεται με τα άλλα 37 που δεν έγιναν ποτέ; Αυτό δεν μπορούμε να το ελέγξουμε. Συνοψίζοντας. Η Dubai Basketball δεσμεύεται να διατηρεί οικονομική ισορροπία, ξοδεύοντας με φειδώ, εντός των κανόνων fair play, και χτίζοντας μια ανταγωνιστική ομάδα με στρατηγική και βιώσιμο τρόπο. Αγνοούμε τις φήμες και δίνουμε έμφαση στη διαφάνεια και την υπεύθυνη διαχείριση».

Το μέλλον της EuroLeague και το ΝΒΑ
Ποια είναι η άποψή σας για μια ενδεχόμενη επέκταση της EuroLeague και το ενδεχόμενο συμμετοχής ομάδων από την Ασία ή τη Μέση Ανατολή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις; Πώς βλέπετε τον ρόλο της Dubai Basketball σε αυτό το νέο περιβάλλον;
«Για να απαντήσω με σαφήνεια: αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, και δεν θέλω απλώς να λέμε γενικότητες. Ας το δούμε πιο συγκεκριμένα. Όταν μιλάμε για το ενδεχόμενο το NBA να έρθει στην Ευρώπη, ναι, υπήρξαν συζητήσεις και με εμάς, και υπάρχει πρόθεση από την πλευρά τους να επεκταθούν. Όμως, αν αναλύσεις προσεκτικά όσα είπαν στη συνέντευξη Τύπου τους, θα δεις πως δεν έχουν ξεκάθαρο πλάνο ακόμα. Χρησιμοποιούν τις κλασικές πολιτικές φράσεις χωρίς κάτι συγκεκριμένο, μόνο υποθέσεις και εικασίες.
Πρέπει να έχουμε επίγνωση ότι στο κοντινό μέλλον το NBA ίσως επιχειρήσει να δημιουργήσει μια νέα λίγκα ή να αποκτήσει πιο ενεργή παρουσία στην Ευρώπη. Αυτό δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει, έχει ήδη γραφτεί στον Τύπο και στα social media. Ωστόσο, παρότι πρόκειται για έξυπνους ανθρώπους με επιχειρηματικό ένστικτο, η Ευρώπη είναι ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον για αυτούς. Διαφέρει ριζικά σε νοοτροπία και σε αγορά. Δεν θα είναι καθόλου εύκολο για το NBA να κάνει αυτή τη μετάβαση, ακόμα κι αν το προσπαθήσει.
Τώρα, όσον αφορά την EuroLeague, θεωρώ ότι διανύει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της. Αυτή τη στιγμή κατέχει μια μοναδική θέση στο ευρωπαϊκό μπάσκετ όμως η μεγαλύτερη πρόκληση για την EuroLeague… είναι η ίδια η EuroLeague. Ο CEO, ο Παούλιους Μοτιεγιούνας έχει κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια. Έθεσε το salary cap, βελτίωσε τη συμφωνία με την IMG, και έφερε το Final Four στο Άμπου Ντάμπι – όλα κινήσεις που ανοίγουν νέους ορίζοντες και ενισχύουν την παρουσία της λίγκας στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, έχει παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο για τις άδειες συμμετοχής των ομάδων, το οποίο, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα, έχει φέρει πολύ περισσότερα έσοδα στη EuroLeague.
Αν οι σύλλογοι στηρίξουν αυτή την πρωτοβουλία, μπορεί να δημιουργηθεί μια πραγματική επανάσταση που θα ανεβάσει την EuroLeague σε ένα εντελώς νέο επίπεδο. Εμείς έχουμε ήδη μελετήσει τα νούμερα, και δείχνουν εντυπωσιακή δυναμική. Η EuroLeague εξακολουθεί να έχει πολλές αγορές που δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως όπως το Ντουμπάι, η Βαλένθια, η Μόσχα, το Λονδίνο. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν πως η δυναμική υπάρχει, αλλά δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στο NBA και την EuroLeague είναι ότι στο NBA οι ομάδες παίζουν σε πόλεις, ενώ στη EuroLeague παίζουν για τις πόλεις τους. Αυτή είναι μια πολύ ουσιαστική διάκριση, που μπορεί να απογειώσει τις εμπορικές δυνατότητες της EuroLeague. Η EuroLeague θα μπορούσε να έχει στο μέλλον πιο σημαντικές πόλεις από το NBA – και αυτό είναι τεράστιο πλεονέκτημα για την επέκταση και την ανάπτυξη της λίγκας.
Από πρόσφυγας, οραματιστής του μπάσκετ
Κλείνοντας, σε προσωπικό τόνο: Από πρόσφυγας που έφυγε από το Σαράγιεβο την περίοδο της Πολιορκίας με το τελευταίο κομβόι, σήμερα διαχειρίζεστε ένα τεράστιο και διαρκώς εξελισσόμενο πρότζεκτ στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Τι κρατάτε από αυτό το ταξίδι;
«Προσπαθώ να παραμείνω ο ίδιος άνθρωπος που ήμουν πάντα. Είμαι ο τύπος που είναι φίλος με τους φίλους του, που αγαπά την οικογένειά του, τα παιδιά του, την ομάδα του, τους ανθρώπους του. Το Σαράγιεβο είναι μια πολυεθνική και πολυπολιτισμική πόλη, ή τουλάχιστον ήταν κάποτε. Είναι μια πανέμορφη πόλη, μοναδική. Ό,τι έχω στο αίμα μου, η συμπεριφορά μου, η στάση μου, όλα προέρχονται από τη νοοτροπία του Σαράγιεβο. Είμαστε ανοιχτοί άνθρωποι, φιλόξενοι, δεν κρύβουμε τίποτα και είμαστε εξωστρεφείς. Στη Βοσνία λέμε το εξής: Δεν χωρίζουμε τους ανθρώπους με βάση τη θρησκεία ή την εθνικότητα. Τους χωρίζουμε με βάση το αν είναι καλοί ή κακοί άνθρωποι (σ.σ. Raja i papci). Αυτή είναι η διαφορά.
Το μόνο πράγμα που χωρίζει τους ανθρώπους, είναι αν είναι καλοί ή κακοί. Νομίζω ότι αυτή είναι και η δική μου στάση ζωής. Προσπαθώ να είμαι ο εαυτός μου, να σέβομαι τις αξίες που μου δίδαξε η οικογένειά μου, η μητέρα μου, ο πατέρας μου, η αδερφή μου, όλα όσα έμαθα από αυτούς. Προσπαθώ να εφαρμόζω αυτές τις αξίες και σε αυτή τη δουλειά που δεν είναι καθόλου εύκολη, γιατί γύρω σου έχεις πολλούς "καρχαρίες". Πολλοί άνθρωποι με προσωπικά συμφέροντα, με προθέσεις να σε βλάψουν, να καταστρέψουν τη φήμη σου. Αλλά, φυσικά, δεν μπορώ να περιμένω κάτι διαφορετικό, είμαι ο General Manager της ομάδας μπάσκετ του Ντουμπάι. Οπότε, εδώ όλα είναι 50 φορές πιο έντονα. Αλλά στο τέλος της ημέρας, η μεγαλύτερη έκπληξη για πολλούς ήταν ότι μας υποτίμησαν. Με υποτίμησαν. Όμως όσο περνούσε ο καιρός, είδαν ότι η στάση μας, αυτά που λέμε, όσα εξηγούμε, δεν ήταν απλά λόγια του αέρα. Όπως λέμε και στο Σαράγιεβο, όλα αυτά είναι για καλούς ανθρώπους, με καλές προθέσεις. Και πιστεύω πως αυτή η στάση, στο τέλος, θα είναι πάντα η νικήτρια».