Βρέθηκε το ναυάγιο του Τζέιμς Κουκ: Το θρυλικό πλοίο εντοπίστηκε μετά από 250 χρόνια (vid)
Το HMS Endeavour, το πλοίο που κατέγραψε την ανατολική ακτής της Αυστραλία και περιέπλευσε στη Νέα Ζηλανδία, επιβεβαιώθηκε ότι βρέθηκε μετά από εντατική έρευνα δεκαετιών. Το αυστραλιανό Εθνικό Ναυτικό Μουσείο (ΑΝΜΜ) ανακοίνωσε ότι ταυτοποίησε το ναυάγιο RI 2394 στο λιμάνι του Νιούπορτ, Ρόουντ Άιλαντ, ως τα υπολείμματά του.
Μεταξύ 1768 και 1771, ο Τζέιμς Κουκ οδήγησε το Endeavour σε μια ιστορική αποστολή, χαρτογραφώντας άγνωστες περιοχές και καταγράφοντας για πρώτη φορά τα τοπία της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Ωστόσο, μετά την αποστολή, το πλοίο μετατράπηκε σε μεταγωγικό, πουλήθηκε το 1775, μετονομάστε σε Lord Sandwich και τελικά βυθίστηκε σκόπιμα από τους Βρετανούς κατά τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ το 1778.
Επιστημονική επιβεβαίωση με απόδοση χιλιοστών: Ένα εύρημα που αλλάζει την κατανόησή μας για την ιστορία
Οι ειδικοί εντόπισαν χαρακτηριστικά όπως η διάταξη των ιστών και οι διαστάσεις ξύλων, που ταιριάζουν με ακρίβεια χιλιοστού με τα αρχικά σχέδια του πλοίου. Η ανάλυση έδειξε ότι το ξύλο ήταν ευρωπαϊκής προέλευσης, ενώ η κατασκευή του ναυπηγήματος συμφωνεί με επισκευές που καταγράφηκαν το 1776. Αρχαιολόγος του ΑΝΜΜ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι ξυλοδεσιές ταιριάζουν ακριβώς με του Endeavour, όχι σε ίντσες αλλά σε χιλιοστά».

Η ταυτοποίηση δεν έγινε χωρίς εντάσεις: η συνεργαζόμενη ομάδα RIMAP (Rhode Island Marine Arcaeology Project) εξέφρασε αντιρρήσεις από το 2022, όταν παρουσιάστηκε η αρχική έκθεση. Παρά τη διαφωνία, το ΑΝΜΜ προχώρησε στην τελική ανακοίνωση, σημειώνοντας πως όλα τα ευρήματα συνιστούν «σαφείς ενδείξεις» πως το RI 2394 είναι το χαμένο Endeavour.
Μόνο το 15% του πλοίου διασώζεται σήμερα, όμως οι έρευνες και οι προσπάθειες διατήρησης συνεχίζονται. Όπως σημειώνουν οι αρχαιολόγοι «δεν θα βρεθεί ποτέ καμπάνα με το όνομα Endeavour ή πινακίδα "Ο Κουκ ήταν εδώ", αλλά όλα τα στοιχεία οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα».