Η Βασιλική Καρακώστα στο Gazzetta: «Τα δημοτικά τραγούδια είναι η “κλασική” μας μουσική»

• «Η μουσική είναι πιο πολύ πράξη, παρά λόγια»
• «Οι μνήμες είναι που φέρω και μεταφέρω μέσα από τα τραγούδια»
• «Σίγουρα δεν θα έχετε ξανακούσει τα δημοτικά τραγούδια με αυτόν τρόπο»

Η άνοιξη δεν περιμένει και η Ανάσταση το θαύμα της μοιράζει. Και ο κόσμος γίνεται λίγο πιο όμορφος, λίγο πιο δυνατός και η πίστη στερεώνεται στον ουρανό σαν αειθαλές δέντρο. Τα σύννεφα διαλύονται και στον γαλανό ουρανό του κόσμου τούτου φωνές καθαρές και μελωδίες γεμάτες «σάρκα» και ψυχή ακούγονται. Ο χρόνος έχει σημασία για το ταξίδι και ο χώρος για τη βασιλική, για τον ναό που βρίσκεται μέσα μας. Και η φωνή ορθώνεται και «περπατά», «πετά», και στης Βασιλικής Καρακώστα το στόμα, τον ναό, προσγειώνεται, απογειώνεται… Και στις 26 Απριλίου, στο Θέατρο Ολύμπια, στο πλαίσιο του κύκλο συναυλιών «Μουσικές Παραδόσεις», μαζί με τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων θα ερμηνεύσει δημοτικά τραγούδια ενορχηστρωμένα για κλασικά έγχορδα.
Η Βασιλική Καρακώστα μας δωρίζει την «Ελληνική Κλασική Δημοτική Μουσική», ενώ την έχουμε ακούσει να τραγουδά τραγούδια σύγχρονα του Νίκου Πορτοκάλογλου, του Διονύση Σαββόπουλου και άλλων. Πριν λίγο καιρό έδωσε τη φωνή της στο τραγούδι «Τρυγόνα», στην τηλεοπτική σειρά το «Προξενιό της Ιουλίας».
Και σε λίγες μέρες, στης αστραπής το δοξάρι θα «χορέψουν» οι χορδές και η φωνή θα γίνει γέφυρα που θα μας ταξιδέψει και θα μας συνταράξει. Ναι, αυτό παθαίνεις όταν ακούς τα δημοτικά τραγούδια με αυτόν τον τρόπο. Η παντοτινή γλώσσα της μουσικής ενώνει τον τόπο σου, με τους τόπους του κόσμου και όλα τα συναισθήματα, μαζί και το σώμα, γιορτάζουν. Αυτό δέχεται το αυτί, η καρδιά και η ψυχή σου αν ακούσει την «Ελληνική Κλασική Δημοτική Μουσική». Και μέσα από τα έγχορδα και το κλαρίνο του Πετρολούκα Χαλκιά οι γενιές θα ενωθούν, θα δυναμώσουν, θα λυτρωθούν.

«Η μουσική είναι πιο πολύ πράξη, παρά λόγια»

Η τραγουδίστρια που συνομιλεί με το «σήμερα», που σέβεται και αγαπά την παράδοση και που μας δίνει τον πιο ουσιαστικό της λόγο, την πράξη της! Ήξερα το όνομα και είχα νιώσει τη φωνή της να… χαμογελά στην ψυχή μου.
Ο σεβασμός και η ευγένεια που εκπέμπει έπεσε πάνω μου ως αντανάκλαση και πήρα το θάρρος να της ζητήσω συνέντευξη, για όσα θα γίνουν στις 26 Απριλίου στο Θέατρο Ολύμπια. Ακούω το γιατί δέχτηκε να μου μιλήσει. Άμεσα και δίχως περιστροφές μου λέει πως «μου αρέσουν τα παράξενα. Λέω μέσα μου, ένα site που ασχολείται με τον αθλητισμό δένει πολύ με τη μουσική. Γιατί η μουσική έχει μέσα της τον αθλητισμό, με την έννοια της επιμονής, της αφοσίωσης, του παιχνιδιού…» της πειθαρχίας προσθέτω και αφήνομαι στα λόγια της. «Ναι, της πειθαρχίας και ενίοτε, για κάποιους, η μουσική είναι πρωταθλητισμός. Απαιτεί, δηλαδή, απόλυτη αφοσίωση, σου ζητά να ξεπεράσεις τα όρια σου και να δεις μέχρι πού μπορείς να φτάσεις». Με διαβεβαιώνει ότι «η μουσική είναι πιο πολύ πράξη, παρά λόγια». Έτσι και ο αθλητισμός, πρωταθλητισμός, σκέφτομαι.

«Οι μνήμες είναι που φέρω και μεταφέρω μέσα από τα τραγούδια»

Η κουβέντα μας κυλάει και τίποτα άλλο δεν μετράει εκείνη τη στιγμή Η ερώτησή μου, η πρώτη, είναι αναμενόμενη. Αναρωτιέμαι τι την οδήγησε να προσεγγίσει με αυτόν τον τρόπο τα δημοτικά τραγούδια. Από το στόμα μου βγαίνουν οι λέξεις «αφορμή», «έμπνευση». Η απάντηση της είναι σίγουρη. «Αρχικά, όλο αυτό, το άκουσα στα αυτιά μου». Νομίζω ότι καταλαβαίνω και υπό μορφή ερώτησης της λέω «ήταν από κάποιον άλλο καλλιτέχνη; Παλαιότερο». Με αμεσότητα και απλότητα μου εξηγεί. «Όχι, το άκουσα στα αυτιά μου! Άκουγα ένα έργο με συμφωνική ορχήστρα και αντί να ακούω εκείνη τη μουσική, εγώ άκουγα δημοτικά τραγούδια!». Συνειδητοποιώ ότι όλο αυτό προέκυψε μέσα στο κεφάλι της. Της το λέω. Συμφωνεί και μου απαντάει πως «ναι, ήταν μια παραίσθηση». Εκεί βγαίνω εκτός πλάνου ερωτήσεων και επισημαίνω ότι αυτό, ο αυθορμητισμός, είναι ο καλύτερος τρόπος να προσεγγίζεις τα πράγματα, εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη αλήθεια. Η ίδια προσθέτει πως είναι «το ένστικτο». Θέλω να μάθω αν αυτό είναι καλό για τους καλλιτέχνες. Η απάντηση είναι ένα μικρό ταξίδι και έχει να κάνει με την αποκωδικοποίηση όλου αυτού. Τα άνετα, ορμητικά, λόγια βγαίνουν από το στόμα της κάπως έτσι. «Όταν το αποκωδικοποίησα, είπα μέσα μου γιατί μου συνέβη αυτό; Και να πως μου συνέβη… Εγώ ξεκίνησα στα παιδικά μου χρόνια να ερωτεύομαι τους μουσικούς, αυτό που έκαναν. Πήγαινα, λοιπόν, και έγραφα κασέτες, για να μάθω. Άκουγα λύρες ποντιακές, κλαρίνα, νταούλια… Τρελαινόμουνα! Η οικογένειά μου δεν άκουγε τέτοια. Ο ήχος του μπουζουκιού ήταν το κύριο άκουσμα. Εγώ έλεγα μέσα μου πω, τι είναι αυτό! Τι χέβι μέταλ είναι αυτά! Μετά τραγούδησα δημοτικά σε πανηγύρια, στο Πήλιο. Είχα δίπλα μου εξαιρετικούς μουσικούς, γνώστες, μύστες… Και μετά βρισκόμουν σε γλέντια που είχαν μια μυσταγωγία άνευ προηγουμένου. Μου έρχεται τώρα μια ανάμνηση απ’ όταν βρέθηκα σε ένα χωριό κοντά στο Μέτσοβο. Ήμασταν σε ένα βαθούλωμα, βράδυ, και οι άνθρωποι χορεύανε ανάμεσα σε δάδες χωρίς ρεύμα. Παίζανε τη μουσική χωρίς ρεύμα. Άκουγες το ντέφι, τον πρώτο χορευτή να τραγουδάει και μετά να απαντάνε όλοι… Αυτό, λοιπόν, αυτές οι μνήμες είναι που φέρω και μεταφέρω μέσα από τα τραγούδια και από τον τρόπο που έχουμε ενορχηστρώσει την κλασική δημοτική μουσική». Χείμαρρος ο λόγος της και συνεχίζει. «Λογικό θα ήταν, λοιπόν, να μεταφέρω αυτές τις μυσταγωγικές εικόνες, την τρέλα αυτή, τον διονυσιασμό, το απολλώνιο ύφος, με παραδοσιακά όργανα. Δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να το κάνω. Παρ’ όλα αυτά, στην παρούσα φάση και στο έργο αυτό, έτσι όπως το σκέφτηκα, να είναι δηλαδή τραγούδια απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, με βοήθησε καλύτερα η κλασική ορχήστρα. Αυτό θα βοηθήσει για να γίνει το μη αναμενόμενο». Και θα βοηθήσει ανθρώπους που δεν ακούν δημοτικά τραγούδια λόγω βιωμάτων, να τα ακούσουν με έναν διαφορετικό τρόπο, να τους δωθεί και αυτή η ευκαιρία.

«Σίγουρα δεν θα έχετε ξανακούσει τα δημοτικά τραγούδια με αυτόν τρόπο»

Το νήμα της αφήγησης-κουβέντας δεν χαλαρώνει και αμέσως εκφράζω τη βεβαιότητα ότι στις 26 Απριλίου περιμένουμε το μη αναμενόμενο. Συμφωνεί. «Σίγουρα δεν θα έχετε ξανακούσει τα δημοτικά με αυτόν τρόπο. Τώρα αν θα είναι καλό ή κακό αυτό, θα το δείξει το…» παρεμβαίνω, μια βιασύνη, και λέω «χειροκρότημα». Η απάντηση στην επισήμανσή μου είναι καταφατική και γίνεται το έναυσμα για να δούμε ποια είναι μεγαλύτερη πρόκληση του εγχειρήματος. «Δεν πάω φορέσω γραβάτα στα δημοτικά, αλλά να χρησιμοποιήσω τον κώδικα της κλασικής μουσικής σε κάτι που είναι βιωματικό, σωματικό και ταυτόχρονο ποιητικό. Για να έρχονται όλα αυτά τα τραγούδια και να μένουν μετά από τόσους αιώνες, κάτι έχουν. Διαθέτουν ένα ωραίο απόσταγμα που αξίζει να το αναδείξουμε».
Η σκέψη μου είναι στην ανάδειξη αυτών τραγουδιών και σε εκείνο το σημείο ακούγεται το όνομα του σπουδαίου Πετρολούκα Χαλκιά. Να πώς. Η Βασιλική Καρακώστα μας εξηγεί ότι «ένα μέρος της έμπνευσης μου ήταν και ο Πετρολούκας Χαλκιάς». Με χαρά και κάποιο θράσος λέω ότι «το έχω σημειώσει αυτό». Ο λόγος της συνεχίζει. «Είναι δάσκαλός μου. Βρισκόμαστε στο καφενείο των μουσικών και τραγουδάμε. Είναι ένας εκπληκτικός άνθρωπος και μεγάλος μερακλής και έχει τον κλασικό τρόπο στο παίξιμό του. Αν ακούσει, παρατηρήσει, κάποιος τον δίσκο Μοιρολόγια και Γυρίσματα, στον οποίο παίζει ο Πετρολούκας, θα το καταλάβει αυτό, θα διαπιστώσει, τη λεπτομέρεια στην έκφραση του, το μεράκι, την καθαρότητα».
Θέλω να μάθω ποιες είναι προσδοκίες της για την 26η Απριλίου. Πριν φτάσουμε σε αυτό θέλει να τονίσει κάποια πράγματα. Την ακούω. «Η Ελληνική Κλασική Δημοτική Μουσική έχει κάνει έναν κύκλο εμφανίσεων. Τελευταία φορά παρουσιάσαμε αυτό το εγχείρημα με την κυρία Ελένη Αρβελέρ, στους Δελφούς. Το στήριξε με πολλή αγάπη και πίστη. Από τότε έγινε μια παύση και τώρα το παρουσιάζουμε στο Θέατρο Ολύμπια, ένα θέατρο αφιερωμένο στην Μαρία Κάλλας. Θέλω, λοιπόν, να ευχαριστήσω τον καλλιτέχνη διευθυντή, έχει σημασία όπως το λέω, κύριο Τάσση Χριστογιαννόπουλο, αυτόν τον σπουδαίο έλληνα βαρύτονο και τους συνεργάτες του που συμπεριέλαβαν αυτό που κάνουμε στο πρόγραμμα τους και φυσικά την ορχήστρα Αθηνών, τον συνεργάτη μου Αστέριο Πούφτη στο βιολοντσέλο και τη Στέλλα Βαλάση στο σαντούρι. Η δική μας συναυλία, με το κλιμάκιο της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα που κάνει το θέατρο για τις μουσικές παραδόσεις από όλο τον κόσμο. Χαίρομαι, λοιπόν, που η κλασική δημοτική μας, περιλαμβάνονται σε όλο αυτό. Η Ελληνική Κλασική Δημοτική Μουσική επιστρέφει και όλο αυτό θα είναι εκρηκτικό!». Παρασύρομαι και της λέω «θα γίνει χαμός δηλαδή!». Μου απαντά θετικά «ε αυτό θέλουμε, να το χαρούμε» και μου θυμίζει ένα περιστατικό όταν έπαιξε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. «Μετά το τέλος της συναυλίας ήρθε κάποιος και μου είπε σε ευχαριστώ γιατί με ένωσες με τον πατέρα και τη μητέρα μου. Του λέω τι εννοείς; Και μου λέει επειδή είμαι και από τον Πόντο και από την Ήπειρο, με έκανες να νιώσω μέσα μου και τους δυο μου γονείς. Μέσα απ’ αυτό θέλω να σου πω ποια είναι τελικά η προσδοκία μου για τη συναυλία της 26ης Απριλίου: αυτός που θα έρθει να ακούσει ωραία κρυμμένα μυστικά της ελληνικής παράδοσης και να νιώσει ωραία και ενωτικά, σε μια εποχή που μας κατακλύζει με διαχωρισμούς και εντάσεις».
Της το εύχομαι και αυτή με περιμένει να είμαι εκεί για να της πω αν το κατάφεραν. Η κουβέντα τελειώνει και εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ τη Βασιλική Καρακώστα για την τιμή που μου έκανε και μίλησε μαζί μου.

INFO
«Ελληνική Κλασική Δημοτική Μουσική»

26 Απριλίου, στο «Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας»

Ώρα έναρξης: 20:30

ΚΥΚΛΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Δημοτική Συμφωνική
Δημοτικά Τραγούδια με την Βασιλική Καρακώστα και τα Έγχορδα της Συμφωνικής Ορχήστρας Δήμου Αθηναίων

Μεταγραφή και μουσική διεύθυνση ο κορυφαίος βιολοντσελίστας της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Αστέριος Πούφτης.

Στο Σαντούρι η Στέλλα Βαλάση.

Τιμές εισιτηρίων
Περιορισμένης ορατότητας 5 €
Δ' Ζώνη10 €
Γ' Ζώνη 12 €
Β' Ζώνη 15 €
Α' Ζώνη 20 €
Διακεκριμένη Ζώνη 25 €
*Η κατηγορία "ΜΕΙΩΜΕΝΟ" αφορά τους δικαιούχους εκπτωτικών εισιτηρίων (Φοιτητικό, ΑμεΑ, πολύτεκνοι, νέοι έως 25 ετών, άνεργοι, άνω των 65 ετών)

Για να κλείσετε εισιτήριο: https://www.ticketplus.gr/event/elliniki-klasiki-dimotiki-mousiki/