Χορός μέχρι θανάτου: H περίεργη «ασθένεια» που χτύπησε τη μεσαιωνική Ευρώπη

Γιάννης Μπαϊρακτάρης
Χορός μέχρι θανάτου: H περίεργη «ασθένεια» που χτύπησε τη μεσαιωνική Ευρώπη
Eκατοντάδες χρόνια πριν, μια παράξενη κολλητική αρρώστια ανάγκαζε τους ανθρώπους να χορεύουν επί μέρες μέχρι να πέσουν κάτω.

Ξεφυλλίζοντας τα βιβλία της ευρωπαϊκής ιστορίας είναι δεδομένο πως θα πέσεις σε μερικές εντελώς «περίεργες» σελίδες. Μια τέτοια αφορά την κολλητική ασθένεια που ξέσπασε στη μεσαιωνική Ευρώπη και έκανε τους ανθρώπους να χορεύουν – κυριολεκτικά – μέχρι θανάτου. Η «χορομανία» ή «χορός του Αγίου Ιωάννη» είχε ως αφετηρία της το Άαχεν της Γερμανίας το 1374 και εξαπλώθηκε γρήγορα σε πόλεις του Βελγίου και των Κάτω Χωρών κατά μήκος του ποταμού Ρήνου.

Το συγκεκριμένο ξέσπασμα ξεκίνησε από μια γυναίκα, η ταυτότητα της οποίας παραμένει αβέβαιη, αν και πολλά βιβλία την κατονομάζουν ως Frau Troffea. Μετά από έναν καυγά με τον σύζυγό της, η Frau Troffea υποτίθεται ότι άρχισε να χορεύει στο δρόμο, συνεχίζοντας να το κάνει για έξι ημέρες χωρίς σταματημό, μέχρι που επενέβησαν οι αρχές.

Ωστόσο, μόλις λίγες ημέρες αργότερα, δεκάδες ακόμη άνθρωποι χτυπήθηκαν από την ανεξέλεγκτη παρόρμηση να κουνήσουν το σώμα τους και να χορέψουν μέχρι τελικής πτώσης. Οι ιστορικοί της εποχής μιλούσαν για τους μανιακούς χορευτές ως άγριους, φρενήρεις και με παραισθήσεις. Κάποιοι χορευτές ούρλιαζαν και φώναζαν από τον πόνο, αλλά δεν μπορούσαν να σταματήσουν.

Με δυσκολία έκαναν οτιδήποτε άλλο, όπως το να φάνε ή να κοιμηθούν. Χόρευαν μέχρι που τα ματωμένα πόδια τους δεν μπορούσαν πλέον να τους κρατήσουν, οπότε κατέρρεαν από την εξάντληση. Καθώς η μανία του χορού εξαπλωνόταν, οι αρχές επενέβησαν, αλλά η λύση τους είχε καταστροφικές συνέπειες. Αποφάσισαν να παίξουν μουσική για να βοηθήσουν στην ανακούφιση από το άγχος, ωστόσο, απλώς παρείχαν ένα soundtrack που ενίσχυε την επιθυμία των ανθρώπων να χορέψουν.

Έπειτα, βλέποντας ότι δεν είχε αποτέλεσμα, αποφάσισαν να αλλάξουν τακτική και απαγόρευσαν τη μουσική. Επίσης, έδεσαν τον κόσμο σε βαγόνια, με την ελπίδα ότι αυτό θα μείωνε την επιθυμία τους να χορεύουν. Η χορευτική μανία συνεχίστηκε για εβδομάδες, επηρεάζοντας χιλιάδες ανθρώπους. Στη συνέχεια, εντελώς ξαφνικα, όπως είχε ξεκινήσει, τελείωσε.