With my eyes only!

H κατασκοπευτική ταινία «For Your Eyes Only» βγήκε στις αίθουσες στις 24 Ιουνίου του 1981 με τον Ρότζερ Μουρ στο ρόλο του Τζέιμς Μποντ και την Καρόλ Μπουκέ να υποδύεται τη συνηθισμένη και αναπόφευκτη όμορφη παρτενέρ του…

Στο τσακ με πρόλαβε ο πράκτορας 007 διότι ελόγου μου αυτό το άκουσα μετά από τέσσερις μήνες αργότερα με μια μικρή παραλλαγή!

Ας πιάσω όμως το νήμα αυτής της ιστορίας από την αρχή, άλλωστε οι δυο τους που γνωρίστηκαν και βγήκαν για πρώτη φορά ραντεβού το 1981 συνεχίζουν να ερωτοτροπούν και να λιώνει ο ένας για τον άλλον!

Oσα χρόνια κι αν περάσουν, λοιπόν, όσες φορές, όπου και για όποιον λόγο κι αν παίξουν ο Παναθηναϊκός και η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, το πρώτο αντάμωμα τους θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στη μνήμη μου για πολλούς και διαφόρους λόγους, που όρεξη να ‘χω να τους απαριθμώ…

Μπορεί το γαϊτανάκι των αναμετρήσεων τους που όντως μοιάζει με παραμύθι να έχει περάσει απ’ όλη τη γκάμα των φάσεων και να έφτασε στην κορύφωση του με τους δυο τελικούς σε Final 4 (το 2007 στο Μαρούσι και το 2009 στο Βερολίνο), αλλά εκείνο το πρώτο συναπάντημα παραμένει αλησμόνητο…

Το εννοώ αυτό που έγραψα προηγουμένως για τους πολλούς και διαφόρους λόγους ένεκα των οποίων κάθε τέτοια μέρα (που ξαναβρίσκονται ενώπιος ενωπίω) νιώθω πως ξαναβλέπω σε φιλμ τη ζωή μου!

Βασικά ξαναβλέπω τα δημοσιογραφικά πρωτόλεια μου, καθότι εκείνη την εποχή ήμουν ένα μειράκιον της δημοσιογραφίας: ένας 18χρονος που τότε έγραφα στο «Φως Των Σπορ» και ξαφνικά βρέθηκα να νταλαβερίζομαι με κάμποσους μύθους του μπάσκετ, χώρια η συγκλονιστική εμπειρία μου ως αυτόπτου μάρτυρος στην εφεξής καλούμενη «υπόθεση με το αιώνιο δευτερόλεπτο»!

Τη σεζόν 1981-82, λοιπόν, ο Παναθηναϊκός έπεσε στον ίδιο όμιλο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας και τη Λέφσκι Σόφιας και την Αλ Ιτιχάντ από το Χαλέπι της Συρίας, η οποία αποσύρθηκε πριν από την έναρξη των αγώνων και ασφαλώς οι πιθανότητες δεν ήταν με το μέρος του: στην εξάδα της τελικής φάσης προκρινόταν μόνο μια ομάδα και αυτή πιθανότατα θα ήταν ο ΤΣΣΚΑ Μόσχας που αποτελούσε κιόλας τη βάση της Εθνικής ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία πριν από μερικούς μήνες είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο Eurobasket της Μπρατισλάβας και το καλοκαίρι του '82 έμελλε να στεφθεί πρωταθλήτρια κόσμου στο Κάλι…

Παρεμπιπτόντως και για να λύσω την απορία σε όλους όσοι εκπλήσσονται από τη συμμετοχή μιας ομάδας από τη Συρία σε μια ευρωπαϊκή διοργάνωση, επρόκειτο για ένα συνηθισμένο φαινόμενο της εποχής. Mάλιστα τη σεζόν 1978-79 ο Ολυμπιακός, καθ' οδόν προς την εξάδα είχε αντιμετωπίσει την Τζάλα Σπορτίφ από την ίδια χώρα, μαζί με την πολωνική Γκντανσκ και τη γαλλική Λε Μαν.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Παναθηναϊκός πήγε στη Μόσχα όπου στις 15 Οκτωβρίου του 1981 σε πείσμα των προβλέψεων όχι μονάχα πάλεψε, αλλά ένιωσε κιόλας να γλιστράει η νίκη από τα χέρια του στα τελευταία δευτερόλεπτα. Εντέλει γνώρισε την ήττα με 83-80 κι αυτό το σκορ του άφηνε πολλές ελπίδες ενόψει του επαναληπτικού αγώνα.

Πρωταγωνιστής σε εκείνη την αναμέτρηση ήταν ο Αμερικανός Ντέιβιντ Τόμπσον, που είχε στρατολογηθεί από τον Κώστα Πολίτη μαζί με τον Κιθ Γούλφοκ για να ενισχύσουν την ομάδα στην Ευρώπη και αποδείχθηκε λαβράκι περιωπής...

Δυστυχώς για τον ίδιο και για τον Παναθηναϊκό μερικές εβδομάδες αργότερα θα αποδεικνυόταν και... λαμόγιο περιωπής!

Τον Ιανουάριο, μεσούσης της εξέλιξης της τελικής φάσης των «6» όχι μονάχα την κοπάνησε ξαφνικά, αλλά άφησε και το διαμέρισμα που του είχαν νοικιάσει στη Γλυφάδα σε ελεεινή κατάσταση!

Θυμάμαι ότι πήγα εκεί την επόμενη μέρα, μαζί με τον Στιβ Γιατζόγλου, που τον είχε γνωρίσει και έκαναν παρέα για να κάνω επιτόπιο ρεπορτάζ και μείναμε με ανοικτό στο στόμα από την εικόνα που αντικρίσαμε...
Ρούχα πεταμένα από ‘δω κι από ‘κει, φαγητά πάνω στον καναπέ, τσιγαριλίκια αφημένα στο τασάκι, περιττώματα σε μια γωνία και -για να συμπληρωθεί το αλλόκοτο σκηνικό- ένα καναρίνι που -άγνωστο πώς- είχε μείνει εκεί και κελάηδαγε με πένθιμο σκοπό!

Ακόμη και ο Γιατζόγλου, που πίστευε ότι τα είχε δει όλα στη ζωή του στο Μπρονξ και δεν του έκανε τίποτε εντύπωση, έπαθε την πλάκα της ζωής του με αυτό το ψυχεδελικό θέαμα, πόσο μάλλον εγώ που ήμουν κιόλας 18 χρονών και άβγαλτος!

Κλείνω εδώ την παρένθεση για τον… ακατονόμαστο και επιστρέφω σε εκείνο το βράδυ του πρώτου αγώνα που δεν μεταδόθηκε από την τηλεόραση και όταν είδα το αποτέλεσμα στα τέλεξ του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων προσπάθησα -με τα λιγοστά μέσα της εποχής και χωρίς τη δυνατότητα άμεσης τηλεφωνικής επικοινωνίας με τη Μόσχα- να μάθω μερικές λεπτομέρειες. Με τα χίλια ζόρια, αργά το βράδυ και με κλήση collect π[ου ήταν απαραίτητη για να συνδιάλεξη με χώρες του ανατολικού μπλοκ κατάφερα να μιλήσω με τον Κώστα Πολίτη και με τον έφορο της ομάδας, τον ευπατρίδη Τάσο Βαλοπετρόπουλο που μου περιέγραψαν πώς εξελίχθηκε το ματς και μου έδωσαν τους πόντους…

Απλά τους πόντους, τότε δεν «έπαιζαν» στατιστικά!

Ιδού οι συνθέσεις των δυο ομάδων:
ΤΣΣΚΑ ΜΟΣΧΑΣ: Ταρακάνοφ 14, Λοπάτοφ 17, Μίσκιν 34, Γκούσεφ 8, Ερέμιν 2, Μελέσκιν 2, Πανκράσκιν 2, Μιλοσέρντοφ 4.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Στεργάκος 18, Κορωναίος 10, Κοκολάκης 11, Κόντος 2, Τόμπσον 21, Βίδας 2, Γούλφοκ 16, Ιωάννου

Την άλλη μέρα έστησα από τα χαράματα καραούλι στο Ανατολικό Αεροδρόμιο της Αθήνας και περίμενα την αποστολή που επέστρεφε από τη Μόσχα. Θυμάμαι μάλιστα ότι «έπεσα» κατ' ευθείαν πάνω στον Τόμπσον (κεντρική φωτογραφία) και όντας νεαρός του έκανα μια ερώτηση που από τότε ορκίστηκα στον εαυτό μου ότι δεν θα την επαναλάμβανα ποτέ...

Τον ρώτησα με αφέλεια «how did you see the game? και μου έδωσε την πιο κυνική απάντηση που έχω εισπράξει στα 42 χρόνια που ταλαιπωρώ τη δόλια τη δημοσιογραφία…

«With my eyes only baby. Anything else?»

Παρ' όλα αυτά βρήκα το θάρρος να συνεχίσω τη συζήτηση και να ολοκληρώσω το ρεπορτάζ με τις δηλώσεις του Πολίτη και των υπολοίπων παικτών, που σε πείσμα του ελπιδοφόρου αποτελέσματος, παρουσιάζονταν πολύ συγκρατημένοι...

Μια εβδομάδα αργότερα στον «Τάφο του Ινδού» ο Παναθηναϊκός νικούσε τη Λέφσκι με 90-78 (Κόντος 22, Στεργάκος 14, Βίδας 12, Τόμπσον 12- Εφθίμοφ 22, Κόλεφ 20, Σάρκοφ 16) και ενώ στο μεσοδιάστημα η ΤΣΣΚΑ επιβλήθηκε δυο φορές των Βουλγάρων (93-70, 103-77) ετοιμαζόταν για τη μεγάλη ρεβάνς με τους Μοσχοβίτες...

Το ημερολόγιο έγραφε 12 Νοεμβρίου του 1981 και στο γήπεδο της Λεωφόρου δεν έπεφτε καρφίτσα, χώρια ο κόσμος που έμεινε έξω και περίμενε εναγωνίως την εξέλιξη του αγώνα. Θυμάμαι ότι την παραμονή του αγώνα είχα καταφέρει να «εισχωρήσω» στο ρωσικό άβατον, στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει η ΤΣΣΚΑ και έκανα μια συνέντευξη με τον περίφημο Ανατόλι Μίσκιν, ο οποίος είχε προκαλέσει μια (όχι απλώς ευρωπαϊκή, αλλά παγκόσμια) επανάσταση ων ένας σμολ φόργουορντ με ύψος 2μ.06 και εκπληκτικές κινήσεις μέσα κι έξω από τη ρακέτα.

Η ρεβάνς ήταν όντως συγκλονιστική κaι έμελλε να κριθεί στην εκπνοή και μάλιστα σε μια φάση που εξελίχθηκε σε «casus belli» και αποτελεί ακόμη και σήμερα θέμα συζήτησης…

Είναι, όπως το αποκάλεσε ο συχωρεμένος ο Φίλιππος Συρίγος, που έκανε την τηλεοπτική μετάδοση του αγώνα, στην ΕΡΤ, το περιβόητο «αιώνιο δευτερόλεπτο»!

Τι ακριβώς συνέβη; Ένα δευτερόλεπτο πριν από τη λήξη του αγώνα που πήγαινε από την αρχή πόντο με πόντο και με το σκορ στο 85-83 ο Ιγκόρ Μελέσκιν αστόχησε σε δυο βολές . Από τη διεκδίκηση του ριμπάουντ, μετά τη δεύτερη βολή, η μπάλα βγήκε άουτ και ο Μέμος Ιωάννου έτρεξε και την επανέφερε στον Απόστολο Κόντο ο οποίος σε μια απονενοημένη κίνηση προς το καλάθι και με τη λογική του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» σούταρε και οι διαιτητές σφύριξαν φάουλ εις βάρος του Μελέσκιν!

Οι Σοβιετικοί διαμαρτυρήθηκαν προς τους διαιτητές και προς τον κομισάριο, υποστηρίζοντας ότι η φάση ήταν εκπρόθεσμη. Μάλιστα ο Αλεξάντερ Γκομέλσκι ο οποίος ως προπονητής και της πανίσχυρης Εθνικής ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης, επηρέαζε όλες τις καταστάσεις στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και ο λόγος του περνούσε, όσο κανενός άλλου, όρμησε σε έξαλλη κατάσταση προς τη γραμματεία, αλλά εις μάτην.

Δεν υπήρχε κιόλας «instant replay» εκείνη την εποχή, οπότε με τα πολλά ο αρχηγός του Παναθηναϊκού στάθηκε στη γραμμή του φάουλ και με Ολύμπια ψυχραιμία ευστόχησε και στις δυο βολές και σφράγισε το έπος της πρόκρισης στην εξάδα της τελικής φάσης (https://www.youtube.com/watch?v=Y9C6tDfIfUs)

Οι συνθέσεις των δυο ομάδων στον επαναληπτικό αγώνα:
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Στεργάκος 20, Κορωναίος 17, Τόμπσον 6, Κόντος 12, Κοκολάκης 8, Γούλφοκ 22, Ιωάννου, Βίδας, Παπαντωνίου.
ΤΣΣΚΑ ΜΟΣΧΑΣ: Ταρακάνοφ 18, Λοπάτοφ 20, Μίσκιν 14, Μιλοσέρντοφ 12, Ερέμιν 8, Γκούσεφ 8, Πανκράσκιν 1, Μελέσκιν Κουσμίν, Κόβτουν.

Πέρασαν μέρες για να καταλαγιάσει ο θόρυβος από το «αιώνιο δευτερόλεπτο», μάλιστα την επόμενη μέρα ο Τάκης Κορωναίος προσκάλεσε τους δημοσιογράφους στο γήπεδο και επανέλαβε μαζί με τον Κόντο την τελευταία φάση, με στόχο να αποδείξει ότι μέσα στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που απέμενε για τη λήξη του ματς, υπήρχε η δυνατότητα της επαναφοράς της μπάλας και ενός εμπρόθεσμου σουτ.

Στις 19 Νοεμβρίου ο Παναθηναϊκός άλωσε τη «Σάλα Ουνιβερσιάδα» της Σόφια, νικώντας τη Λέφσκι με 97-89 (Κόντος 32, Κορωναίος 23, Στεργάκος 18-Κόλεφ 35, Εφθίμοφ 18, Γκλούτσκοφ 14) και σφράγισε την πρόκριση του στην τελική φάση δέκα χρόνια μετά τον αποκλεισμό τους στους ημιτελικούς από την Ινις Βαρέζε, εν τη παρουσία του σπουδαίου Αμερικανού Κερκ Κέρκλαντ)

Σε δέκα αγώνες του ομίλου των εξι με αντιπάλους την Μπαρτσελόνα, την Μακαμπί Τελ Αβίβ, την Παρτίζαν Βελιγραδίου, τη (μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης) Σκουίμπ Καντού και τη Νασούα Ντεν Μπος σημείωσε μόλις μία νίκη (επί των Ολλανδών) και εννέα ήττες, με αποτέλεσμα να καταλάβει την τελευταία θέση.

Το ταξίδι του Παναθηναϊκού στη Σόφια για τον αγώνα με τη Λέφσκι δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου, διότι σηματοδότησε την πρώτη δημοσιογραφική αποστολή της καριέρας μου. Θυμάμαι ακόμα την έκπληξη που αισθάνθηκα όταν ο Θόδωρος Νικολαϊδης με κάλεσε στο γραφείο του για να μου το ανακοινώσει, αλλά και τη μάχη που έδωσα το ίδιο βράδυ στο σπίτι με τον συχωρεμένο τον πατέρα μου και τη μάνα μου για να με αφήσουν!

Πλάκα πλάκα οι Μοσχοβίτες ακούνε Ελλάδα και τρέχουν να βρουν λαγούμια για να κρυφτούν!

Ακόμη και εφέτος, διάβολε, ο Ολυμπιακός νίκησε δυο φορές την ΤΣΣΚΑ (που της έχει κάνει τέσσερα χουνέρια σε ισάριθμα Final 4) και το ίδιο θα επιδιώξει να πετύχει απόψε και ο Παναθηναϊκός, ο οποίος με το έμπα της χρονιάς (3 Ιανουαρίου 2020) άλωσε το Καλίνινγκραντ στην παράταση με το εκκωφαντικό 106-102!

Αμ το άλλο; Ο Ρικ Πιτίνο έκανε το πρώτο ντεμπούτο του στον πάγκο του Παναθηναϊκού στις 28 Δεκεμβρίου του 2018 κόντρα στην ΤΣΣΚΑ, μέχρι στιγμής έχει πετύχει τρεις νίκες απέναντι της σε ισάριθμα ματς και απόψε θα επιδιώξει να τις κάνει τέσσερις.

Θα επιδιώξει επίσης να κραυγάσει «This is Panathnaikos», ώστε να παρουσιάσει το απαραίτητο τρίτο sequel στις προχθεσινές και τις χθεσινές αναφορές του στις Θερμοπύλες και στους Σπαρτιάτες!

Μόνο σε Final 4 και μάλιστα σε όλη τη γκάμα των αγώνων, που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό, οι δυο ομάδες έχουν αναμετρηθεί πέντε φορές, με τους Πράσινους να έχουν τη μερίδα του λέοντος με σκορ 4-1: αναδείχθηκαν νικητές στον ημιτελικό του 1996 στο Παρίσι (81-71), στον μικρό τελικό του 2005 στη Μόσχα (94-91 στην παράταση, από το -20), στον τελικό του 2007 στην Αθήνα (93-91) και στον τελικό του 2009 στο Βερολίνο (73-71), ενώ ηττήθηκαν μόνο στον ημιτελικό του 2012 στην Κωνσταντινούπολη (66-64).

Στον αντίποδα βεβαίως οι Μοσχοβίτες εξοστράκισαν τον Παναθηναϊκό δυο φορές από τη ρότα προς το πολυπόθητο (και στοιχειωμένο από το 2012) Final 4: στη σειρά των play offs του 2014 με 3-2 και σε εκείνη του 2015 με 3-1.

Οι τέσσερις από τους πέντε αγώνες των Final 4 υπήρξαν συγκλονιστικοί και κρίθηκαν στον πόντο και μόνο ο πρώτος από δαύτους εξελίχθηκε σε μια σχετικώς άνετη επικράτηση του Παναθηναϊκού, από τη στιγμή που βρήκε το αντίδοτο απέναντι στη ζώνη του Ερέμιν. Και πώς; Με σημείο αναφοράς όχι τόσο τους... καλπασμούς του Ντομινίκ Γουίλκινς, που εκείνο το βράδυ πέτυχε 35 πόντους, όσο δυο μεγάλα σουτ του Τζανή Σταυρακόπουλου και του Τζον Κόρφα, που άλλαξαν τη ροή του αγώνα και έβαλαν τους μετέπειτα πρωταθλητές Ευρώπης στη θέση του οδηγού!