Δώσε (εμφύλιο) πόνο!

Ντέρμπι λοιπόν! Και τι ντέρμπι; Ντέρμπι αιωνίων, που πλέον σπανίζουν, καθότι τα βλέπουμε στη χάση και στη φέξη και μάλιστα μέσα από δίχτυ!

Ναι, δίχτυ σαν αυτό που απλώθηκε χθες στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας–για προφανείς λόγους- και μάλιστα προκάλεσε την έκπληξη του παλιννοστήσαντος Γιώργου Μπαρτζώκα που είπε ότι «είχα να το δω επτά -οκτώ χρόνια και μου φάνηκε περίεργο»!

Πλάκα πλάκα, αν και όλα αυτά δεν είναι αστεία, μια με το προστατευτικό δίχτυ, μια με τον ψεκασμό που πραγματοποιήθηκε χθες στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και μια τις μάσκες που σίγουρα θα φοράνε κάποιοι, βλέπω τον κορωνοϊό να κόβει λάσπη από την ευρύτερη περιοχή Πειραιώς και νήσων!

Εμφύλιος, λοιπόν, ή άλλως πως, δώσε πόνο!

Ναι το ξέρω πως η λέξη εμφύλιος (ειδικότερα σε χώρες όπως η Ισπανία, η παλιά Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα, που τέτοιους πολέμους τους έφαγαν στη μάπα και εκτός από θύματα μετρούσαν και τους διχασμούς των λαών τους) δεν είναι «politically correct», αλλά ευτυχώς δια πάσαν νόσον και δια πάσαν μαλακίαν αυτής της κατηγορίας, έχουν εφευρεθεί τα εισαγωγικά!

Σε κάθε περίπτωση το αποψινό συναπάντημα στο ΣΕΦ είναι άλλο ένα πολύ ενδιαφέρον, κρίσιμο, μεγάλο και πλέον… δυσεύρετο ντέρμπι : με τις ειδικές συνθήκες, με τις ιδιάζουσες καταστάσεις, με τα σέα του και με τα μέα του!

Οι αιώνιοι ανταμώνουν για δεύτερη φορά στην εφετινή σεζόν και για 17η στα χρονικά της Ευρωλίγκας, με τους Πειραιώτες να έχουν τη μερίδα του λέοντος με σκορ 10-6: ελόγου τους δεν είναι οι πρώτοι που ενεπλάκησαν σε αυτή την (κάποτε θεωρούμενη ως) παράδοξη φάμπρικα, αλλά την έχουν αναγάγει πλέον σε επιστήμη.

Για την ιστορική τεκμηρίωση του πράγματος, υπενθυμίζω η Ελλάδα βίωσε για πρώτη φορά αυτή την... μπασκετική εμφυλιοπολεμική ατμόσφαιρα στις 16 και στις 23 Φεβρουαρίου του 1994 στους διπλούς ημιτελικούς του Κυπέλλου Κόρατς, όπου αναμετρήθηκαν ο ΠΑΟΚ και ο Πανιώνιος: ο Δικέφαλος του Βορρά πέτυχε δύο νίκες (85-83, 82-64), προκρίθηκε στους επίσης διπλούς τελικούς της διοργάνωσης με αντίπαλο τη Στεφανέλ Τεργέστης και κατέκτησε το τρόπαιο...

Πέρασαν λοιπόν 26 χρόνια από τότε που οι μορφονιοί του ελληνικού μπάσκετ διεθνοποίησαν την αιώνια κόντρα τους και μάλιστα σε ρεπετισιόν: στις 19 Απριλίου του 1994 στο Τελ Αβίβ και στις 11 Απριλίου του 1995 στη Σαραγόσα, σε δυο απανωτούς ημιτελικούς του Final 4, που εκείνη την εποχή θαρρούσαμε πώς αποτελούσαν τη συντέλεια του κόσμου!

Νιώθαμε όντως - και πιο πολύ το αισθάνονταν και το καλλιεργούσαν οι ίδιοι- πως με το που θα έληγε αυτό το ματς στο καπάκι θα συντελούνταν η Δευτέρα Παρουσία!

Βάζω επίτηδες έναν τέτοιο θρησκευτικό τόνο, διότι μια από τις ιστορίες που ανακαλώ από το ράφι των αναμνήσεων μου είναι όντως εκκλησιαστική και δη… Πατριαρχική. Οσο για την άλλη τώρα που το σκέπτομαι καλύτερα, δεν κατεβαίνει από το ράφι, αλλά βγαίνει από τον κλίβανο!

Το 1994 λοιπόν στρατοπεδεύσαμε στο Τελ Αβίβ με όλη την ομάδα της ΕΡΤ από την προηγούμενη Πέμπτη και το Σάββατο που ο Ολυμπιακός επισκέφθηκε το Πατριαρχείο, τον ακολουθήσαμε και καταγράψαμε όλο το προσκύνημα του.

Τα πλάνα ήταν συγκλονιστικά, η κατάνυξη δεδομένη και μετά από 24 χρόνια εξακολουθώ να θεωρώ αυτό το ρεπορτάζ (που «ντύθηκε» από το τραγούδι «Δι΄ ευχών των αγίων» της Χάρης Αλεξίου) ως ένα από τα καλύτερα της ζωής μου…

Από τα καλύτερα και τα πιο συγκινητικά, απλώς κάπου εκεί μπαίνει παρείσακτη και η θυμηδία!

Εκείνη την ημέρα λοιπόν, όλη η αποστολή του Ολυμπιακού εκκλησιάσθηκε στα Ιεροσόλυμα όπου ο μακαριστός (από το 2000) Πατριάρχης Διόδωρος θέλησε να ευλογήσει το μπασκετικό ποίμνιο του, αλλά έπεσε στην περίπτωση: αγνοούσε ότι αντίπαλος του Ολυμπιακού στον ημιτελικό θα ήταν ο Παναθηναϊκός και έψαλε μια ευχή στην οποία περιλαμβανόταν η φράση «κατατρόπωσον τους βαρβάρους»!

Η ειρωνία της τύχης είναι ότι ο αείμνηστος Παύλος Γιαννακόπουλος είχε δωρίσει στο Πατριαρχείο 30 εκατομμύρια δραχμές για την ανακαίνιση του ιερού τέμπλου!

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δυο προπονητών, την παραμονή του ημιτελικού ο συχωρεμένος ο Κώστας Πολίτης είτε επειδή είχε αυτή την πεποίθηση, είτε δίκην mind game είπε το εξής: «Είθισται ο ηττημένος να συγχαίρει τον νικητή και εγώ θα περιμένω τον Γιάννη μετά τον ημιτελικό να μου δώσει το χέρι». Πως αντέδρασε ο «Ξανθός»; Με μια κυριολεκτικώς παροιμιώδη έκφραση που άφησε άναυδη την (κόρη του παλαίμαχου αρχηγού του Ολυμπιακού, Μάκη Κατσαφάδου) Δήμητρα Κατσαφάδου, η οποία είχε αναλάβει τη διερμηνεία: «Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι»!

Έναν χρόνο αργότερα η θυμηδία επανεμφανίσθηκε στα δρώμενα του (δεύτερου κατά σειρά) εμφύλιου ημιτελικού, μόνο που αυτή τη φορά δεν ήταν ούτε παρείσακτη, ούτε αταίριαστη στην κατανυκτική ατμόσφαιρα…

Την παραμονή του αγώνα ο χώρος γύρω από τα περίπτερα που είχαν στήσει οι τέσσερις ομάδες στο ξενοδοχείο «Βoston» της Σαραγόσα (εξ ου και το σοκ που υπέστημεν όλοι στη θέα των επτά τροπαίων της Ρεάλ Μαδρίτης) θύμιζε κέντρο διερχομένων. Κόσμος πηγαινορχόταν και μπαινόβγαινε ώσπου μια στιγμή ο Σωκράτης Κόκκαλης είδε στο περίπτερο του Παναθηναϊκού τον Μανώλη Διακάκη…

Εδώ χρειάζεται ν’ ανοίξω μια παρένθεση: ο επονομαζόμενος Μπλούης, ιστορικό στέλεχος του Παναθηναϊκού, γενικός αρχηγός του συλλόγου την εποχή του Γουέμπλεϊ και επί σειρά ετών γενικός αρχηγός της ομάδας μπάσκετ και ο πρόεδρος του Ολυμπιακού συνδέονταν με μακρόχρονη φιλία, όπως άλλωστε αποδεικνύεται και από το φωτογραφικό ενσταντανέ (από το αρχείο του Δημήτρη Λυμπερόπουλου) στο οποίο εικονίζεται ο Διακάκης σε μια πίστα να βαράει παλαμάκια στο ζεϊμπέκικο που χορεύει ο Κόκκαλης!

Ων γόνος πάμπλουτης οικογένειας, εφοπλιστής ο ίδιος στο Λονδίνο και φανατικός φίλαθλος του Παναθηναϊκού, ο Μπλούης δεν παραβίαζε ποτέ τους κανόνες της (όχι απλώς αστικής, αλλά) αριστοκρατικής ευγένειας του. Για να δώσω ένα παράδειγμα, ο (τόσο παχύς, ώστε να χρειάζεται δυο θέσεις στο αεροπλάνο) Μπλούης δεν χρησιμοποιούσε ποτέ τη λέξη «καταριέμαι», αλλά μια φορά που τσακώθηκε με τον Γιάννη Ιωαννίδη του είπε μια κουβέντα η οποία έκανε όλους όσοι την άκουσαν (μηδέ του προπονητή του Ολυμπιακού) εξαιρουμένου να πέσουν κάτω από τα γέλια…

«Ξανθέ σου δίδω τας χειροτέρας των ευχών μου»!

Κλείνω εδώ την παρένθεση και επιστρέφω στο περιστατικό…

Χαρούμενος , λοιπόν, που είδε τον Διακάκη ο Κόκκαλης τον προσκάλεσε να επισκεφθεί το περίπτερο του Ολυμπιακού…

«Έλα Μανώλη μου μέσα να πιούμε ένα ποτό και να θυμηθούμε τα νιάτα μας» είπε ο Σωκράτης και τότε ο Μπλούης ο οποίος λόγω βάρους και προβλημάτων υγείας κυκλοφορούσε με μπαστούνι, έδωσε μια μυθική απάντηση που έκανε τον Κόκκαλη να ξεκαρδιστεί…

«Αγαπημένε μου Σωκράτη, θα αποδεχόμουν πολύ ευχαρίστως την πρόσκληση σου, αλλά δυστυχώς το ξενοδοχείο δεν διαθέτει κλίβανο στο μέγεθος μου ώστε να μπω και να απολυμανθώ»!!!

Το επόμενο βράδυ η λήξη του ημιτελικού στον οποίο ο Ολυμπιακός νίκησε πάλι τον Παναθηναϊκό σημαδεύθηκε από το

αγαπησιάρικο «ντου» των παικτών του Ολυμπιακού και του Ιωαννίδη στα αποδυτήρια των Πρασίνων για να μάθουν από πρώτο χέρι τι είχε πάθει λίγο νωρίτερα ο Νίκος Οικονόμου (λιποθυμικές τάσεις) και να δώσουν τα χέρια. Αυτή ήταν η απάντηση στην αντίστοιχη εισβολή καλής θέλησης των παικτών του Παναθηναϊκού έναν χρόνο νωρίτερα στα αποδυτήρια του «Γιαντ Ελιάου», όπου στη θέση του Οικονόμου βρισκόταν ο Μπάμπης Παπαδάκης

O Γιάννης Ιωαννίδης και ο Σωκράτης Κόκκαλης είχαν κόψει ακόμη και την καλημέρα, κάμποσες μέρες πριν από το Final 4 της Σαραγόσα για διάφορους λόγους. Ωστόσο εμφανίστηκαν μαζί στη συνέντευξη Τύπου πριν από την αναχώρηση της αποστολής και επίσης κάθισαν παρέα στη... γαλαρία του αεροπλάνου, στο ταξίδι προς τη Σαραγόσα. Σύμφωνα με τις ακριτομυθίες της εποχής ο «Ξανθός» υπό το κράτος της πίεσης που δεχόταν έβαλε τα κλάματα μπροστά στους παίκτες του μετά την προπόνηση της Δευτέρας, ενώ 24 ώρες αργότερα ο Κόκκαλης ενθουσιασμένος από τη νίκη επί του Παναθηναϊκού τον αγκάλιασε, τον φίλησε και του είπε «Εσύ είσαι Γιάννη, για σένα» . Το γυαλί όμως ήταν ήδη σπασμένο ο ψυχισμός του Ιωαννίδη είχε χαλάσει και έναν χρόνο αργότερα η σχέση τους δοκιμάστηκε ξανά και πήραν (το πρώτο) διαζύγιο...

O ιπποτισμός έκανε πάλι την εμφάνιση του στις 27 Μαρτίου του 1997 στο ΟΑΚΑ, όπου παρά την πίκρα τους για την τρίτη απανωτή και μάλιστα βαριά ήττα του Παναθηναϊκού (49-69) οι φίλαθλοι δεν δίστασαν να χειροκροτήσουν τον Ολυμπιακό. Παρεμπιπτόντως αυτή η επίδειξη fair play επαναλήφθηκε μετά από έντεκα χρόνια στο ίδιο γήπεδο, προς χάριν ενός ασύλληπτου καρφώματος του Κιντέλ Γουντς!

Μιας και το ‘φερε η κουβέντα στις αντιδράσεις του κόσμου, στις 28 Μαρτίου του 2002 που ο Ολυμπιακός έφυγε ηττημένος από το ΟΑΚΑ με 88-78, έχοντας σώσει τη διαφορά του πρώτου γύρου (92-75), οι πανηγυρισμοί τους βγήκαν ξινοί. Μια εβδομάδα αργότερα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας ηττήθηκαν με 89-85 στην παράταση από την Ολίμπια Λιουμπλιάνα του σεληνιασμένου Μπένο Ούντριχ (29π.) και του Γιούρι Ζντοβτς και είδαν –και μάλιστα μέσω του «TV Magic», που ανήκε στον όμιλο επιχειρήσεων του Σωκράτη Κόκκαλη- τον Παναθηναϊκό όχι μόνο να προκρίνεται αλλά και να γράφει το έπος της Μπολόνια.

Ο εμφύλιος ημιτελικός του 2009 στο Βερολίνο (Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 84-82) υπήρξε μια μπασκετική έκσταση, με τις δυο ομάδες να βγάζουν τον καλύτερο εαυτό τους επί σαράντα λεπτά και τον Σάρας να βάζει (και) την υπογραφή του, καθώς από το δικό του χέρι πέρασε η μπάλα (για να σκοράρει ο ίδιος ή να δώσει ασίστ) στα 13 από τα τελευταία 14 καλάθια του Παναθηναϊκού. Οι Πράσινοι προηγήθηκαν με 81-74 δυόμισι λεπτά πριν από τη λήξη, αλλά οι ισοφάρισαν σε 82-82 διά χειρός Μπουρούση (2/2 βολές). Στο pick 'n' roll o Σάρας σημάδεψε τον Πέκοβιτς για το 84-82, ακολούθησαν τα άστοχα σουτ του Βούιτσιτς (τρίποντο) στα 38'' και του Πέκοβιτς στα 15'', και το συγκλονιστικό μπασκετικό δράμα κορυφώθηκε στην τελευταία επίθεση του Ολυμπιακού, όταν ο Μπουρούσης σούταρε «και εμείς κάναμε το σταυρό και την προσευχή μας για να μην μπει το καλάθι», όπως εξομολογήθηκε αργότερα ο Στράτος Περπέρογλου!

Για την επιλογή του (να μη σουτάρει, αλλά) να πασάρει στον Μπουρούση για το τελευταίο σουτ ο Γκριρ είπε ότι «αυτό ήταν το σωστό και αν έμπαινε το καλάθι, κανείς δεν θα συζητούσε τι ήταν σωστό και τι λάθος», ενώ ο ίδιος ο Γιάννης, που το έφερε βαρέως τόνισε ότι «στη συγκεκριμένη φάση κι αφού ήδη είχα κόψει μέσα στη ρακέτα, αυτό έπρεπε να κάνω».

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης επέστρεψε ύστερα από 13 χρόνια σε Final 4, αλλά δεν άλλαξε συνήθειες και (στη συνέντευξη της Πέμπτης) αφού απηύθυνε έναν χαιρετισμό στα αγγλικά, εν συνεχεία ζήτησε να μιλήσει στα ελληνικά (όπως και το 1996, ως αρχηγός του Παναθηναϊκού στο «Μπερσί») εξηγώντας ότι «το ελληνικό μπάσκετ με τις επιτυχίες και τη συνέπειά του έχει κατακτήσει αυτό το δικαίωμα».

Το κόβω εδώ, διότι όσο τα γράφω τόσο μου ξανάρχονται ένα ένα (όπως λέει και το τραγούδι) και αν συνεχίσω να τα εξιστορώ θα χρειαστώ μια ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια.

Καλά να ‘μαστε να τα θυμόμαστε και να τα αναψηλαφίζουμε με νοσταλγία και αν είναι γραφτό να μην τα ξαναζήσουμε, τότε να μην στενοχωριόμαστε που πέρασαν ανεπιστρεπτί, αλλά να χαιρόμαστε επειδή τα ζήσαμε και τα χορτάσαμε.

Αντε καλό ματς απόψε και καλή ψυχή, που λένε!