Έρχεται η ψηφιακή άδεια οδήγησης στην ΕΕ: Νέοι κανόνες, αυστηρότερη εκπαίδευση και κοινές κυρώσεις για ασφαλέστερους δρόμους

Κεντρικός στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και η μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων, που εξακολουθούν να κοστίζουν τη ζωή σε περίπου 20.000 ανθρώπους κάθε χρόνο στους ευρωπαϊκούς δρόμους.

Οι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, ενώ τα κράτη μέλη θα διαθέτουν τρία χρόνια για να τους ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο και ένα επιπλέον έτος για την πλήρη εφαρμογή τους.
Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά τη νέα ψηφιακή άδεια οδήγησης, η οποία θα είναι διαθέσιμη μέσω κινητού τηλεφώνου και σταδιακά θα αποτελέσει την κύρια μορφή άδειας σε ολόκληρη την ΕΕ. Παράλληλα, οι πολίτες θα διατηρούν το δικαίωμα να ζητούν φυσική άδεια σε έντυπη μορφή, η οποία θα εκδίδεται χωρίς καθυστέρηση και εντός τριών εβδομάδων.

Η πρακτική εξέταση για την απόκτηση άδειας θα περιλαμβάνει νέες ενότητες που αφορούν τους κινδύνους των «τυφλών σημείων», τη χρήση συστημάτων υποβοήθησης οδηγού, το ασφαλές άνοιγμα θυρών και τους κινδύνους που προκαλεί η απόσπαση προσοχής από τα κινητά τηλέφωνα. Παράλληλα, η εκπαίδευση θα δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ασφάλεια των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου, όπως πεζών, παιδιών και ποδηλατών.

Για πρώτη φορά θεσπίζεται δοκιμαστική περίοδος δύο ετών για τους νέους οδηγούς, κατά τη διάρκεια της οποίας θα ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες και κυρώσεις για παραβάσεις όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή παιδικών καθισμάτων. Οι 17χρονοι θα μπορούν να αποκτούν άδεια κατηγορίας Β (αυτοκίνητο), αλλά θα επιτρέπεται να οδηγούν μόνο με συνοδεία έμπειρου οδηγού μέχρι να συμπληρώσουν τα 18. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, θα επιτρέπεται πλέον σε 18χρονους να οδηγούν φορτηγά (κατηγορία C) και σε 21χρονους να οδηγούν λεωφορεία (κατηγορία D), υπό την
προϋπόθεση ότι διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας.

Οι άδειες οδήγησης θα έχουν διάρκεια 15 ετών για αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες —ή 10 ετών εάν χρησιμοποιούνται και ως ταυτότητα— ενώ για φορτηγά και λεωφορεία η ισχύς θα περιορίζεται στα 5 χρόνια. Για οδηγούς άνω των 65 ετών, τα κράτη μέλη θα μπορούν να μειώνουν την περίοδο ισχύος, ώστε να πραγματοποιούνται συχνότεροι ιατρικοί έλεγχοι ή μαθήματα ανανέωσης γνώσεων. Ο ιατρικός έλεγχος κατά την έκδοση ή ανανέωση άδειας θα περιλαμβάνει εξέταση όρασης και καρδιοαγγειακής υγείας, ενώ τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν συστήματα αυτοαξιολόγησης για τους οδηγούς Ι.Χ. ή μοτοσικλετών.
Για την καταπολέμηση της επικίνδυνης οδήγησης στο εξωτερικό, οι αποφάσεις ανάκλησης, αναστολής ή περιορισμού άδειας θα κοινοποιούνται άμεσα στο κράτος μέλος που την εξέδωσε, διασφαλίζοντας την κοινή ευρωπαϊκή επιβολή κυρώσεων. Οι εθνικές αρχές θα υποχρεούνται να ενημερώνουν η μία την άλλη σε περιπτώσεις σοβαρών παραβάσεων, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, η εμπλοκή σε θανατηφόρο τροχαίο ή η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας κατά περισσότερο από 50 χλμ/ώρα.

Η εισηγήτρια του Ευρωκοινοβουλίου για τις άδειες οδήγησης, Jutta Paulus, δήλωσε ότι μέχρι το 2030 η νέα ευρωπαϊκή οδηγία θα καθιερώσει την ψηφιακή άδεια οδήγησης, προσφέροντας στους πολίτες την επιλογή μεταξύ εφαρμογής στο κινητό και φυσικής κάρτας, επισημαίνοντας πως οι Ευρωπαίοι οδηγοί θα επωφεληθούν άμεσα από αυτές τις ουσιαστικές βελτιώσεις.