• Έμπνευση από τη μυθολογία
• Η παραγγελία για το έργο

Κάθε εποχή κι ένα χρώμα, κάθε Άνοιξη κι όλα τα χρώματα! Η εποχή των εποχών και η εποχή που ο Έρωτας ανθεί και η χλωρίδα μας δίνει τα πολύχρωμα, εύθραυστα, πετράδια της. Η Άνοιξη είναι μια ασταμάτητη αλληγορία που δίνει ελπίδα, δύναμη, θάρρος και λόγο να ζεις. Στους ανοιχτούς ναούς της, τα δάση, όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Μία προϋπόθεση υπάρχει: να δεχτούν τα βέλη του Έρωτα και τα μάτια της Ομορφιάς. Αμφότερα καίνε και προκαλούν τραύματα βαθιά που μόνο αν είσαι αθώος και ανυποψίαστος μπορείς να τα αντέξεις. Η χάρη σε οδηγεί, σε ευλογεί και το ιερό μήνυμα του Έρωτα και της Ομορφιάς προστατεύεται από ευειδή νέον, ρωμαλέο, Θεού απεσταλμένο. Μια ακολουθία που νικά τον θάνατο κάθε φορά και ο χορός της αναζωογονεί το χώμα, τη χλωρίδα… Η ευτοπία συντηρείται, απομακρύνεται από τον μη τόπο, το μαύρο του τέλους και η άφθαρτη, ανόθευτη, Δημιουργία συνεχίζει το ταξίδι της στο διηνεκές. Η αγάπη προχωρά ανθισμένη κάτω από την αψίδα της ανίκητης Άνοιξης. Η Αλληγορία της Άνοιξης (περ. 1482) του Σάντρο Μποτιτσέλι, ο δεύτερος πίνακας που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Έμπνευση από τη μυθολογία

Ας δούμε την πορεία προς την Άνοιξη. Μετά την επιστροφή του από τη Ρώμη την άνοιξη του 1482 και για τα επόμενα δέκα περίπου χρόνια, ο Μποτιτσέλι ζωγράφισε κυρίως έργα εμπνευσμένα από τη μυθολογία, στα οποία βασίζεται εν πολλοίς η φήμη του. Το πιο γνωστό από αυτά, το πιο δυσερμήνευτο, και ίσως γι’ αυτό τον λόγο και το πιο πολυσυζητημένο, είναι η Αλληγορία της Άνοιξης, το ακριβές νόημα της οποίας εξακολουθεί να απασχολεί τους μελετητές.

Όπως δείχνει και ο τίτλος του πίνακα, η Αλληγορία της Άνοιξης συμβολίζει τον ερχομό και τον εορτασμό της ομώνυμης εποχής. Η Αφροδίτη, η θεά του έρωτα, στέκεται στο μέσον του πορτοκαλεώνα, σ’ ένα λιβάδι γεμάτο λουλούδια, ενώ πάνω από το κεφάλι της, ο γιος της, ο Έρωτας, με τα μάτια δεμένα, ρίχνει τα φλογερά του βέλη. Η Αφροδίτη φαίνεται να έχει αποτραβηχτεί λίγο για να αφήσει τον χώρο ελεύθερο στην ακολουθία της. Οι κινήσεις και οι στάσεις των μορφών αντανακλώνται στα δέντρα, υποδηλώνοντας έτσι την αρμονική ενότητα ανθρώπου και φύσης. Οι κορμοί των δέντρων αντιστοιχούν στις μορφές που στέκονται όρθιες από κάτω, ενώ τα κλαδιά της δάφνης γέρνουν, μιμούμενα τη νύμφη που προσπαθεί να ξεφύγει. Οι πορτοκαλιές συγκλίνουν επάνω από το κεφάλι της Αφροδίτης και με τα κλαδιά τους σχηματίζουν αψίδα, σαν φωτοστέφανο γύρω από τη θεά, κεντρική μορφή του έργου. Η Αφροδίτη βρίσκεται στον κήπο της, τον οποίο ο Άντζελο Πολιτσάνο, ποιητής της αυλής των Μεδίκων, περιγράφει στους στίχους του ως τόπο όπου βασιλεύουν αιώνια άνοιξη και παντοτινή ειρήνη. Ο Μποτιτσέλι μπορεί να εμπνεύστηκε από τον Πολιτσάνο τον πίνακα του. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον ποιητή, στον κήπο φυσάει ο ζέφυρος, το απαλό αεράκι που δροσίζει τα λιβάδια και τα τυλίγει μ γλυκά αρώματα. Ο Ζέφυρος του Μποτιτσέλι εμφανίζεται με τη μορφή φτερωτού πλάσματος που έχει μπλε και πράσινο χρώμα.

Η παραγγελία για το έργο

Παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι το έργο ήταν παραγγελία του Λορέντσο του Μεγαλοπρέπους, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ουσιαστικά ηγεμόνας της Φλωρεντίας. Σύμφωνα, όμως, με πιο πρόσφατα στοιχεία, το 1499 το έργο βρισκόταν στο μέγαρο του Λορέντσο ντι Πιερφραντσέσκο, δεύτερου εξαδέλφου του Λορέντσο του Μεγαλοπρεπούς και επομένως υπήρξε η πιθανότατα δική του παραγγελία. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο άλλος Λορέντσο μεγάλωσε υπό την προστασία του Λορέντσο του Μεγαλοπρεπούς. Μάλιστα, ένας από τους δασκάλους του ήταν ο Τζόρτζιο Αντόνιο Βεσπούτσι, γείτονας του Μποτιτσέλι και θαυμαστής των έργων του. Ο Λορέντσο ντι Πιερφταντσέσκο έμαθε σίγουρα από τον δάσκαλο του για τον Μποτιτσέλι, ο οποίος έμελλε να γίνει αργότερα ο αγαπημένος του ζωγράφος.

Ο Αλεσάντρο ντι Μαριάνο ντι Βάνι Φιλιπέπι είναι στην πραγματικότητα το όνομα του ζωγράφου που έμεινε στην ιστορία ως Σάντρο Μποτιτσέλι. Σάντρο από το Αλεσάντρο, Αλέξανδρος. Μποτιτσέλι (βαρελάκι) ήταν το παρατσούκλι του μεγαλύτερου αδελφού του, Τζοβάνι, ο οποίος ήταν παχύς. Το παρατσούκλι έγινε γνωστό, ώστε σύντομα αποκαλούσαν Μποτιτσέλι όλη την οικογένεια. Γεννήθηκε το το 1445 στη Φλωρεντία και πέθανε το 1510, ένας από τους κορυφαίους ζωγράφους της αναγέννησης.

Πηγή

-Εκδόσεις Taschen