Η “ημέρα χωρίς νέο κρούσμα” θα έρθει, αλλά προηγουμένως ο κορονοϊός μπορεί να έχει σκοτώσει την ελληνική κοινωνία

Δεν είμαι γιατρός. Ούτε επιδημιολόγος. Ούτε προφήτης. Δεν χρειάζεται όμως να κατέχεις τα γνωστικά εφόδια των επιστημών, ούτε να έχεις μαντικές ικανότητες για να προεκτιμήσεις ότι όλο αυτό που σήμερα ζούμε θα περάσει, ή τουλάχιστον θα περάσει σε ένα επόμενο στάδιο. Το αποδεικνύει η ιστορία της Κίνας. Η φωτογραφία έρχεται από το Wuchang Temporary Hospital, ένα από τα 14 προσωρινά νοσοκομεία που είχαν στηθεί στο Γιουχάν, την πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στην Κεντρική Κίνα, με πληθυσμό περίπου 11 εκατομμύρια, την πόλη που ανακάλυψε όλος ο πλανήτης ως το έδαφος από το οποίο ξεκίνησε η επιδημία του κορονοϊού.

Στην τελευταία ημέρα λειτουργίας αυτού του προσωρινού νοσοκομείου ο γιατρός Jiang Wenyang έδωσε στον εαυτό του το δικαίωμα να ξαπλώσει για να ξεκουραστεί. Η Κίνα μετρά 3.189 θανάτους. Εχουν προσβληθεί από τον ιό 80.824 άνθρωποι. Μετά από όλα αυτά το Γιουχάν, όπως και ολόκληρη η επαρχία Χουπέι, της οποίας είναι πρωτεύουσα έζησαν ένα ολόκληρο 24ωρο κατά του οποίου τη διάρκεια δεν καταγράφηκε νέο κρούσμα.

Η φωτογραφία μας τα λέει όλα, σε μια σύνοψη:

• Αυτό που σήμερα ζούμε, στη διάσταση που το ζούμε, θα περάσει.
• Το πώς θα περάσει εξαρτάται από την στάση των μελών της κοινωνίας, δηλαδή των πολιτών, από τη στάση της κυβέρνησης και τις υποδομές του συστήματος υγείας, και από τον ηρωισμό των γιατρών.

Αν πατήσουμε pause και κοιτάξουμε πίσω για να κρίνουμε πού μπορούμε να βασιστούμε, θα συμφωνήσουμε ότι η κυβέρνηση χειρίζεται την κατάσταση καλύτερα από την πλειονότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Οσοι έχουμε εμπειρία, θα πούμε το ίδιο για την συντριπτική πλειονότητα των γιατρών και του προσωπικού της πλειοψηφίας στο εθνικό σύστημα υγείας, ότι στέκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο, όχι μόνο επιστημονικά αλλά και σε ανθρωπιά. Άρα μας μένει να αναρωτηθούμε για τις υποδομές, δηλαδή για το αν μπορεί η Ελλάδα να βαδίσει, στο πλαίσιο των δικών της δυνατοτήτων, στα χνάρια του Ουχάν και να στήσει προσωρινά νοσοκομεία προκειμένου να αντιμετωπίσει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα βαριά περιστατικά. Κι ύστερα μας μένει να αναρωτηθούμε για την στάση των μελών της ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή των πολιτών.

Δεν μου συμβαίνει συχνά να δυσκολεύομαι τόσο πολύ να εκφραστώ. Όλες αυτές οι εικόνες των οποίων γίνομαι δέκτης όμως μου δημιουργούν μεγάλη δυσκολία. Εδώ και τέσσερις μέρες προσπαθώ να βάλω όλες αυτές τις σκέψεις σε μια τάξη προκειμένου να μη ξεφύγω, ώστε να φανώ χρήσιμος.

Ζω για πρώτη φορά σε μια συνθήκη κατά την οποία δεν μπορώ να φανώ όσο χρήσιμος θα ήθελα στον διπλανό μου. Το μεσημέρι του Σαββάτου με βρήκε να κοιτάζω τον γείτονα μου, έναν κύριο κοντά στα 80 του χρόνια, να τινάζει τις κουβέρτες και τα παπλώματα για να διώξει την ιδέα του κορονοϊού. Ακούγοντας την γυναίκα μου να προσφέρεται να ψωνίσει από το σούπερ μάρκετ για τις ανάγκες αυτού του ηλικιωμένου ζευγαριού - η γειτόνισσα μας είναι κοντά στην ηλικία του άντρα της και έχει βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό - φρίκαρα με τη δεύτερη σκέψη ότι μπορεί να έρθει η στιγμή που ο γείτονας θα χρειάζεται βοήθεια και δεν θα μπορώ με ασφάλεια να του την προσφέρω.

Δεν έχω ιδέα τι μας περιμένει, με όρους οικονομίας, την ημέρα που θα φτάσουμε στο πρώτο 24ωρο χωρίς νέο κρούσμα. Με τρομάζει όμως περισσότερο όλο αυτό για το οποίο έχω αρχίσει να αποκτώ μια ιδέα, σχετικά με την επόμενη ημέρα. Με τρομάζει δηλαδή η σκέψη σχετικά με το πόσο απάνθρωποι θα έχει χρειαστεί να γίνουμε προηγουμένως και η ερώτηση σχετικά με το πώς θα συμβιώνουμε μετά από αυτό.

Πώς θα ζήσουμε μετά, όταν σκοτωνόμαστε τώρα μπροστά στα ράφια των σούπερ μάρκετ για ένα κωλόχαρτο και ένα αντισηπτικό; Πώς θα κοιτάζουμε την άλλη μέρα αυτόν τον τύπο στο ψιλικατζίδικο που αισχροκερδεί; Πώς θα συμπεριφερόμαστε απέναντι στον διπλανό μας, τον οποίο σήμερα παρατηρούμε να ζει ασυνείδητα και να μην αντιλαμβάνεται ότι με τη σημερινή στάση της ζωής του βάζει σε κίνδυνο όλο το κοινωνικό σύνολο; Κι αν έχουμε αρχίσει έτσι, στην 3η ημέρα της καραντίνας μας, τι θα γίνει την 30η ή την 50η και την 60η, αν χρειαστεί να υπάρξει τέτοια;

Στη δεδομένη στιγμή, σε αυτή την συγκυρία, σε μια κυβέρνηση αναλογεί η ευθύνη να σκεφτεί γρήγορα και να δράσει για να αντιμετωπίσει ένα σωρό ζητήματα καίριας σημασίας. Να βρει κρεβάτια και γιατρούς, να βρει τον τρόπο για να μείνουν ανοιχτά και γεμάτα τα καταστήματα των ειδών πρώτης ανάγκης, να λύσει την άσκηση προκειμένου να μη ξεμείνουν από λεφτά οι άνθρωποι που σήμερα αναγκάζονται να μείνουν χωρίς δουλειά λόγω των αναγκαίων μέτρων, κι ένα σωρό άλλα τέτοια πολύ σοβαρά. Η ζωή μας την επόμενη ημέρα όμως δεν εξαρτάται μόνο από αυτά. Εξαρτάται και εν πολλοίς ορίζεται από την ανθρωπιά και την ευσυνειδησία μας.

Αυτός ο καιρός είναι ο πιο επικίνδυνος που ζήσαμε ποτέ οι σύγχρονοι, και με όρους ψυχολογικούς, διότι δεν βλεπόμαστε, δεν βλέπουμε πολλούς, δεν τα βγάζουμε από μέσα μας, δεν εκτονώνουμε τα συναισθήματα μας. Τα κρατάμε. Διάβαζα την ιστορία για δύο κυρίες που πλακώθηκαν λεκτικά έξω από το σούπερ μάρκετ επειδή η μία ακούμπησε την άλλη, και σκεφτόμουν ότι θα περιμένουν με αγωνία την ημέρα που οι συνθήκες θα τους επιτρέπουν να μαλλιοτραβηχτούν. Σκέφτομαι φίλε μου πόσοι τέτοιοι ανοιχτοί λογαριασμοί θα μείνουν για εκείνη την ημέρα, και με πανικοβάλει η ιδέα. Πόσοι θα ανοίξουμε λογαριασμό με τον ψιλικατζή, τον χασάπη, τον μανάβη, τον φούρναρη, την τράπεζα, το αφεντικό, την κυβέρνηση, τον γείτονα, τον γιατρό, το νοσοκομείο. Πόσο σοβαροί λογαριασμοί ανοίγονται και θα ανοιχτούν στο διάστημα αυτών των ημερών.

Είμαι βέβαιος ότι αυτό εδώ μοιάζει με ένα σημείωμα ημερολογίου, στο οποίο θα ανατρέξω μετά από καιρό. Κλείνω αυτό το σημείωμα με την ευχή να μας αγγίξει ξαφνικά όλους ένα ραβδί για να μας κάνει πιο ψύχραιμους, λιγότερο ανασφαλείς, να μας αφαιρέσει την εγωιστική στενομυαλιά, να μας φυτέψει την ιδέα ότι η “ημέρα 0” θα έρθει πιο κοντά μόνο αν πειθαρχήσουμε όλοι. Κυρίως όμως εύχομαι το ραβδί να μας καρφώσει στην ψυχή την ανθρωπιά που χάνουμε. Διαφορετικά, μετά από μια 10ετία κρίσης, με όλα αυτά που κουβαλάμε, ο κορονοϊός μπορεί να πετύχει αυτό που σήμερα δεν φανταζόμαστε: να σκοτώσει την ελληνική κοινωνία. Να μας αποτελειώσει.