Ποδόσφαιρο που εξαρτάται από τα μυαλά και τα κέφια του … “μεγάλου”

“Ξαφνικά” έχουν αυξηθεί οι πιθανότητες να χάσουν την δουλειά τους ο Λάζλο Μπόλονι και ο Μανόλο Χιμένεθ, ή τουλάχιστον με αυτή την εντύπωση μένει αυτός που παρακολουθεί την επικαιρότητα σε Παναθηναϊκό και ΑΕΚ· πόσο μάλλον κάποιος που μπορεί να έχει και εσωτερική πληροφόρηση. Παραμονές της προτελευταίας αγωνιστικής της κανονικής σεζόν στην Superleague, μόνο για τις μισές από τις 6 ομάδες που προπορεύονται μπορεί να βάλει κανείς το χέρι στη φωτιά σχετικά με την πρόβλεψη ότι θα θέλουν να συνεχίσουν με τον ίδιο προπονητή στην επόμενη σεζόν. Θεωρείς δεδομένο ότι δεν θα θέλουν να αλλάξουν προπονητή ο Ολυμπιακός, ο Άρης και ο Αστέρας Τρίπολης, αλλά δεν πείθεσαι σε καμία περίπτωση ότι σήμερα ζουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν με τον ίδιο προπονητή ο ΠΑΟΚ, η ΑΕΚ και ο Παναθηναϊκός.

Προσέξτε, συζητάμε για έναν προπονητή που προσελήφθη προ τετραμήνου (Πάμπλο Γκαρσία), έναν που κοντεύει να συμπληρώσει πεντάμηνο (Μπόλονι) και έναν που δεν έχει συμπληρώσει τρίμηνο. Αν δίναμε αυτά τα στοιχεία σε έναν ξένο, που δεν παρακολουθεί τους αγώνες των ομάδων, και τον πληροφορούσαμε σχετικά με τα ρεπορτάζ που σημειώνουν ότι το ευρωπαϊκό εισιτήριο και η κατάκτηση του κυπέλλου είναι λόγοι για να μείνουν ή να φύγουν προπονητές που δεν έχουν συμπληρώσει εξάμηνο, θα απαντούσε από ένστικτο ότι “κάπως έτσι εξηγείται η σημερινή θέση του ελληνικού ποδοσφαίρου στο ευρωπαϊκό ranking”. Πώς γκέγκεν ατό, που έλεγε ο Ογκουνσότο; Πώς γίνεται τρεις από τις μεγαλύτερες ελληνικές ομάδες να έχουν φτάσει σήμερα να κάνουν … προχωρημένες δεύτερες σκέψεις για προπονητές που προσέλαβαν πριν από +-100 ημέρες;

Σε μια εποχή που το κανονικό, μακριά από την Ελλάδα, βασίζει αυτές τις αποφάσεις, της αξιολόγησης του προπονητή, πάνω σε αντικειμενικά κριτήρια, με λογισμικά που αξιολογούν το έργο που παρουσιάζει ένας προπονητής και την επίτευξη των στόχων που του έχουν τεθεί από το μάνατζμεντ του συλλόγου, στην Ελλάδα αποφασίζει ακόμη “το αφεντικό”. Δηλαδή δεν υπάρχει τεχνικός διευθυντής, κι ας υπάρχει, δεν υπάρχει διευθύνων σύμβουλος, κι ας πληρώνεται, δεν υπάρχει αθλητικός διευθυντής, κι ας καλύπτεται η θέση από έναν, δεν υπάρχει κανένας άλλος παρά μόνο “ο μεγάλος”.

Στην Ελλάδα οι ποδοσφαιρικές εταιρείες ζουν στον παλμό του “μεγάλου”. Ο “μεγάλος” ορίζει την τύχη όλων των εργαζόμενων, αλλά το πρόβλημα δεν είναι εκεί· το πρόβλημα είναι ότι κρίνει με βάση τον αλγόριθμο που έχει φτιάξει το κεφάλι του ένας επιχειρηματίας που δεν σπούδασε ποδόσφαιρο, δεν λειτούργησε μέσα στο ποδόσφαιρο, και φυσικά δεν κατέκτησε ποτέ τα γνωστικά αντικείμενα που θα τον εφοδίαζαν με την τεχνογνωσία που θα τον έφερναν στη θέση να μπορεί να αξιολογήσει, μέσα από την ανάλυση των δεδομένων, το έργο ενός προπονητή, ενός τεχνικού διευθυντή, και τελικά του όποιου διευθυντή προσλαμβάνει.

Στην κανονική Ευρώπη το ποδόσφαιρο ζει στην εποχή που οι σύλλογοι κάνουν technical scouting για να βρουν προπονητή ακόμη και για την δεύτερη ομάδα τους και την ακαδημία τους. Ανιχνεύουν ταλέντα και τα αξιολογούν μέσα από την ανάλυση των στατιστικών δεδομένων που δημιουργούν οι προπονητές με τις ομάδες τους. Σε ένα απλό παράδειγμα, μια ομάδα που ψάχνει προπονητή για να παίξει ποδόσφαιρο κατοχής, αναλύει την κατοχή που κάνει η ομάδα του υπό παρακολούθηση προπονητή, αναλύει την ποιότητα της κατοχής, τον τρόπο που χτίζει τις επιθέσεις, τον ρυθμό του παιχνιδιού της ομάδας - δηλαδή βάζει κάτω μια σειρά από δεδομένα προκειμένου να ξέρει αν αυτός που θα προσκαλέσει για συνεντεύξεις είναι κάποιος αντικειμενικά, και όχι υποκειμενικά, συμβατός με την ιδέα της για το ποδόσφαιρο και με την κουλτούρα του συλλόγου και φυσικά αν είναι αποτελεσματικός, επιτυχημένος. Αυτή η ανάγκη της αγοράς έχει οδηγήσει επιστήμονες και επιχειρηματίες στην ανάπτυξη πλατφορμών και λογισμικών που κάνουν αυτή τη δουλειά: αξιολογούν αντικειμενικά τη δουλειά των προπονητών και φιλτράρουν τη δουλειά ενός προπονητή με τα φίλτρα που επιθυμείς, εσύ ο “πελάτης” προκειμένου να σε βοηθήσουν να καταλάβεις αν αυτός ο προπονητής ταιριάζει στο είδος του ποδοσφαίρου που θέλεις να παίζει η ομάδα σου.

Στην Ελλάδα οι πολλοί δεν τις πληρώνουν τις πλατφόρμες και τα λογισμικά. Και ο “μεγάλος” επηρεάζεται από τον φίλο του, που είναι με το ποδόσφαιρο όσο σχετικός είναι και ο ίδιος, ή από τον γείτονα που “είχε κι αυτός ομάδα και ξέρει”, ή από τον δημοσιογράφο που έχει πάρει τον εαυτό του τόσο πολύ στα σοβαρά, ή από τον γιο του, που δεν έχει ιδέα αλλά έχει παίξει φούτμπολ μάνατζερ και ξέρει, ή από έναν συνέταιρο, ή από τα media, ή από τα social media. Ο “μεγάλος” δεν αφήνει ποτέ αυτόν που πρέπει, δηλαδή τον τεχνικό διευθυντή, να πάρει μόνος του την απόφαση για την επιλογή του προπονητή ή για την αξιολόγηση του προπονητή. Συχνά μάλιστα ο “μεγάλος” προσλαμβάνει πρώτα προπονητή και μετά τεχνικό διευθυντή. Ή κάνει πρώτα τις μεταγραφές των ποδοσφαιριστών και προσλαμβάνει μετά προπονητή και τεχνικό διευθυντή.

Στην Ελλάδα για το ποδόσφαιρο αποφασίζουν οι “μεγάλοι” και όχι αυτοί που λειτουργούν στο ποδόσφαιρο και το μελετούν επιστημονικά. Και αυτοί που βρίσκονται δίπλα στους “μεγάλους” φροντίζουν να διώχνουν μακριά αυτούς που κατέχουν την γνώση και την εμπειρία, διότι είναι τέτοια η ανασφάλειά τους. Φοβούνται ότι αυτοί που κατέχουν την τεχνογνωσία μπορεί να φανούν πιο χρήσιμοι στον “μεγάλο”, κι έτσι μετά ο “μεγάλος” θα “ξεστραβωθεί” και θα τους κάνει πέρα. Με τους “μεγάλους” και τα μυαλά που αυτοί κουβαλούν, το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν θα ξαναζήσει στιγμές σαν αυτές του παρελθόντος, με τις πολλές ευρωπαϊκές συμμετοχές. Διότι παλιά λειτουργούσε και η υπόλοιπη Ευρώπη με τους δικούς της “μεγάλους”, κι έτσι η απόσταση δεν ήταν χαοτική. Σήμερα όμως που αγορές σαν την αλβανική, την ρουμανική, την ουγγρική, την σουηδική, τη νορβηγική, δηλαδή αγορές που σήμερα βρίσκονται χαμηλότερα από την ελληνική στο UEFA ranking έχουν ήδη μπει στην “data-driven λήψη αποφάσεων” εποχή, το πιθανότερο είναι ότι αύριο το ελληνικό ποδόσφαιρο θα βρεθεί ακόμη χαμηλότερα· όχι ψηλότερα.