Τα… θαύματα των Χριστουγέννων και το «ασπρόμαυρο» γράμμα στον Αϊ-Βασίλη

• Χριστούγεννα στο δρόμο…
• Αποχή και ημιεπαγγελματίες
• Ο Σαρακηνός… «κουρσάρος»
• O Χριστουγεννιάτικος θρίαμβος επί του Αρη
• Το… γράμμα στον Αϊ-Βασίλη

Τα προηγούμενα χρόνια χαζεύαμε στις τηλεοράσεις του Εγγλέζους να παίζουν μπάλα τέτοιες ημέρες και όλο αναζητούσαμε τις εκδοχές μιας ελληνικής boxing day. Κι όμως, οι παλαιότεροι είχαν περάσει Χριστούγεννα στα γήπεδα, να φανταστείτε ότι μισό αιώνα (και βάλε) πριν, στην Τούμπα έπαιζαν ΠΑΟΚ- Παναθηναϊκός, ακόμα πιο πίσω τέτοιες ημέρες κρινόταν ο τίτλος του πρωταθλητή Θεσσαλονίκης και διεξαγόταν το Κύπελλο Χριστουγέννων.

Η πρώτη φορά που βρίσκουμε μία ομάδα του ΠΑΟΚ στα γήπεδα τέτοιες μέρες ήταν τα Χριστούγεννα του 1927. Συγκεκριμένα η β’ ομάδα του νεοσύστατου συλλόγου, «συμπληρωμένη δια 3 μαχητών της Ομάς του Άρεως και του τερματοφύλακος αυτής εις αγώνα προπονήσεως ενίκησε την ομάδα του Εργατικός Αστέρος δια 2-0». Ιστορίες…

Τα Χριστούγεννα του 1929, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε σε φιλικό παιχνίδι την ομάδα Κάρλιν από την Τσεχία, που είχε έρθει στη Θεσσαλονίκη για μια σειρά φιλικών αγώνων με τις ομάδες της πόλης, υπάρχουν κι άλλα τέτοια γεγονότα μέσα στη δεκαετία του ’30, ενώ τα Χριστούγεννα του ’38 ο «Δικέφαλος» είχε επικρατήσει με το εντυπωσιακό 7-4 του Ηρακλή στα πλαίσια του διήμερου χριστουγεννιάτικου τουρνουά της πόλης! Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια οι αγώνες για το Κύπελλο Χριστουγέννων, ενώ τα περισσότερα Χριστούγεννα της δεκαετίας του ’50 συνοδεύτηκαν από το φινάλε των πρωταθλημάτων Θεσσαλονίκης, με τον ΠΑΟΚ κατακτά τέσσερις συνεχόμενες χρονιές το πρωτάθλημα, με τη θρυλική τριπλέτα των Γιεντζή, Κουϊρουκίδη, Παπαδάκη.

Τα Χριστούγεννα του ’57 οι ομάδες βρέθηκαν στα γήπεδα, ο Απόλλων Καλαμαριάς ήταν «οριστικώς πρωταθλητής» και έπαιρνε το εισιτήριο μαζί με τον δεύτερο Ηρακλή για τους τελικούς του πανελληνίου πρωταθλήματος, ενώ ΠΑΟΚ και Άρης ισοβαθμούσαν στην 3η θέση και θα έπαιζαν αγώνα μπαράζ για το ποια ομάδα θα τερμάτιζε τρίτη στο πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης. Ένα χρόνο αργότερα, Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, οι δύο «αιώνιοι» της πόλης βρέθηκαν αντιμέτωποι σ’ ένα ματς που έκρινε τον πρωταθλητή. Οι «κίτρινοι» επικράτησαν 2-1 του «Δικεφάλου» και σε συνδυασμό με την ισοπαλία στο Απόλλων – Ηρακλής (1-1) ο τίτλος κατέληξε στον Άρη.

Ήταν τα τελευταία Χριστούγεννα που η ποδοσφαιρική Θεσσαλονίκη έβλεπε τις ομάδες της να μονομαχούν για τον τοπικό τίτλο. Από το ’59 και μετά αρχίζει η ενιαία Α’ Εθνική Κατηγορία και το 1965 ο «Δικέφαλος» ταξίδεψε ανήμερα των Χριστουγέννων στην Αθήνα για την αναμέτρηση με την Προοδευτική στο στάδιο Καραϊσκάκη το μεσημέρι της 26ης Δεκεμβρίου. Ο αγώνας έληξε χωρίς νικητή (1-1), αλλά ο φωτογραφικός φακός «συνέλαβε» τον Γιώργο Κούδα σε μια από τις πιο κλασικές και… πολυφορεμένες φωτογραφίες του στη διάρκεια της προθέρμανσης.

Στα πρώτα Χριστούγενννα της... Χούντας, 24 Δεκεμβρίου 1967, οι ομάδες «είπαν» κάλαντα στα πλαίσια της 12ης αγωνιστικής.

Στη γιορτινή Θεσσαλονίκη, πάνω από 20.000 φίλαθλοι έκαναν «ρεβεγιόν» στις κερκίδες της Τούμπας, απολαμβάνοντας δύο εκπληκτικά γκολ σε έμπνευση και εκτέλεση γκολ από τον Ονούφριο Χαραλαμπίδη, με τα οποία ο «Δικέφαλος» νικούσε 2-1 τον Παναθηναϊκό. Ειδικά, το δεύτερο γκολ ήταν σκέτο ποίημα!

«Ο φορ του ΠΑΟΚ παρέλαβε την σφαίραν από το κέντρον του γηπέδου, εντρίπλαρε δύο αντιπάλους, επροχώρησεν ολίγον και από απόστασιν που κανείς δεν επερίμενεν ότι ήτο δυνατόν να επιχειρήση σουτ, αυτός εσούταρε. Ακούστηκε ένα «ντουπ» και η μπάλα βρέθηκε καρφωμένη εις τα οριζόντια δίχτυα του Οικονομόπουλου, αφού προηγουμένως συνετάραξε την οριζόντιον δοκόν και έσκασεν εις το έδαφος δια να καρφωθή εις τα επάνω δίκτυα. Η τροχιά της σφαίρας υπήρξεν αθέατος. Κανείς δεν την είδε. Ούτε ο Οικονομόπουλος».

Χριστούγεννα στο δρόμο…

Παραμονή Χριστουγέννων το 1972, ο ΠΑΟΚ υποδέχθηκε στην Τούμπα τον Πανσερραϊκό για τη 13η αγωνιστική του πρωταθλήματος, χωρίς τους Ιωσηφίδη και Σαράφη, αλλά κατάφερε με δύο γκολ του Γιώργου Κούδα (9’, 73’) να επικρατήσει 2-1 και μετά την ολοκλήρωση της 13ης αγωνιστικής να βρίσκεται στην πρώτη θέση του βαθμολογικού πίνακα με 36 βαθμούς (σύστημα 3-2-1), δύο περισσότερους από Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό.

Τα Χριστούγεννα του 1976 βρήκαν τους ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ κυριολεκτικά, στο δρόμο. Το πρωί του Σαββάτου, ανήμερα της μεγαλύτερης γιορτής της χριστιανοσύνης, αναχώρησαν οδικώς για την Ήπειρο, όπου την επομένη (26/12) θα αντιμετώπιζαν τον ΠΑΣ. Η διαδρομή Θεσσαλονίκη – Ιωάννινα έμοιαζε με εφιάλτη μέχρι την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού το 2009.

Το λεωφορείο, με χαμηλές ταχύτητες, έπρεπε να διασχίσει την «Κατάρα», το πασίγνωστο ορεινό πέρασμα από τη Μακεδονία προς την Ήπειρο. Εκείνο το κομμάτι της ακούγονταν ως εφιάλτης στα δελτία ειδήσεων, ειδικά ο «Αυχένας», με τα αυτοκίνητα και τα λεωφορεία να καθηλώνονταν επί ώρες τον χειμώνα, πίσω από μια νταλίκα που «δίπλωνε» κι έπρεπε να περιμένεις τον γερανό να έρθει να τη μετακινήσει.

Σ’ ένα από τα συγκλονιστικότερα παιχνίδια της ιστορίας του, η ομάδα υπό τις οδηγίες του Μπίλι Μπίγκαμ, επικράτησε του ΠΑΣ με 5-4 και μ’ εκείνο το πρώτο «διπλό» στην έδρας της ομάδας των Ιωαννίνων, ο «Δικέφαλος» έκλεισε το 1976 ως «πρωταθλητής χειμώνα», μ’ έναν βαθμό περισσότερο από τον Ολυμπιακό.

Οι Γκουερίνο (2), Κερμανίδης, Δαμανάκης και Σαράφης ήταν οι σκόρερ των πέντε ασπρόμαυρων γκολ, με την εναλλαγή του σκορ, όντως, να θυμίζει έντονα… Αγγλία: 0-1 ο ΠΑΟΚ, 1-1 ο ΠΑΣ, 1-2 και 1-3 ο «Δικέφαλος», 2-3 και 3-3 οι γηπεδούχοι στο 59’, 3-4, 3-5 οι φιλοξενούμενοι και το 4-5 στο τελευταίο λεπτό!

Διαιτητής εκείνης της αναμέτρησης ήταν ο Δημήτρης Σαρακηνός, το οποίο ο ΠΑΟΚ θα τον έβρισκε στο δρόμο του δύο χρόνια αργότερα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Αποχή και ημιεπαγγελματίες

Το 1977 η ελληνική boxing day «σημαδεύτηκε» από την αποχή των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, με το αίτημα της ασφάλισης να απειλεί να τινάξει στον αέρα το πρωτάθλημα και τις ομάδες να κατεβαίνουν στα γήπεδα με ερασιτέχνες προκειμένου να μη μηδενιστούν από την ΕΠΟ και την ΕΣΑΠ.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά στις Σέρρες, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε και επικράτησε 2-1 του Πανσερραϊκού, με τους πιτσιρικάδες της εφηβικής ομάδας, ανάμεσα τους ο Νίκος Αλαβάντας και ο Χάρης Μπανιώτης, οι μόνοι από τους δεκατρείς που αγωνίστηκαν εκείνο το μεσημέρι και έκαναν καριέρα. Από τους υπόλοιπους έντεκα, ο Αλέκος Μποδιτσόπουλος, που είχε πετύχει το ένα από τα δύο γκολ, έπαιξε δύο ματς την επόμενη σεζόν με τον «Δικέφαλο» στην Α’ Εθνική, ο Απόστολος Ανέστης αγωνίστηκε στην Καβάλα, το ίδιο και ο Λευτέρης Παναγιωτίδης, ο Ξενοφών Ρούσσος έπαιξε κάποια λίγα ματς στην πρώτη ομάδα του ΠΑΟΚ πριν συνεχίσει στον Μακεδονικό και ο Γιώργος Χουνουζίδης έπαιξε κάποια χρόνια στην Καστοριά.

Ο Σαρακηνός… «κουρσάρος»

Παραμονή Χριστουγέννων του 1978 και στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας έγινε ένα από τα καλύτερα σε θέαμα ντέρμπι, μεταξύ του Παναθηναϊκού και του ΠΑΟΚ, το οποίο όμως ο διαιτητής Σαρακηνός φρόντισε να «μουντζουρώσει» με τις αποφάσεις του, κυρίως ένα πέναλτι-φάντασμα εκτός περιοχής! «Ενας Σαρακηνός κούρσεψε τον ΠΑΟΚ» έγραφαν την επομένη τα «Σπορ του Βορρά» στον ευρηματικό κεντρικό τίτλο τους.

Το «τριφύλλι» χωρίς τον τιμωρημένο Γιώργο Δεληκάρη (ο Γιώργος Παντελάκης δεν μπήκε ποτέ στο παιχνίδι της απόκτησής του, συνεχίζοντας να τηρεί την «συμφωνία κυρίων» από την εποχή του Κούδα) δεν είχε ξεκινήσει καθόλου καλά το πρωτάθλημα, με τους «ασπρόμαυρους» να χάνουν μοναδικές ευκαιρίες για να πάρουν στα τελευταία λεπτά ακόμη και τη νίκη.

Με το σκορ στο 1-1 (Γκόμεζ, Κερμανίδης) ο Σαρακηνός καταλόγισε ένα πέναλτι απ’ το πουθενά (52’), με την ανατροπή να έχει γίνει ένα μέτρο εκτός περιοχής. Το εκτέλεσε ο Κίζας και το απέκρουσε ο Φούρτουλα, ενώ στη συνέχεια άφησε τις δύο ομάδες με 10 παίκτες (αποβάλλοντας τον Ελευθεριάδη για ένα δολοφονικό μαρκάρισμα πάνω στο Δαμανάκη και τον Ιωσηφίδη που αντέδρασε και χτύπησε τον ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού). Ο ΠΑΟΚ προηγήθηκε 2-1 με τον Κωστίκο, αλλά οι «πράσινοι» ισοφάρισαν 2-2 με τον Ελευθεράκη.

Κάπου εκεί σταμάτησε η… μαγεία των Χριστουγέννων στα ελληνικά γήπεδα. Δεν ξανασυναντήσαμε ποτέ ξανά στις 24 ή στις 26 Δεκεμβρίου αγώνες για την Α’ Εθνική.

O Χριστουγεννιάτικος θρίαμβος επί του Αρη

Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων το 1984 είχε γίνει ένα ΠΑΟΚ-Άρης στην Τούμπα για τους «32» του Κυπέλλου Ελλάδας. Οι παίκτες του Βάλτερ Σκότσικ βρέθηκαν στο γήπεδο για προπόνηση και την παραμονή, αλλά και ανήμερα των Χριστουγέννων, ενώ η «ασπρόμαυρη» ΠΑΕ, φρόντισε ώστε οι παίκτες να μη στερηθούν τη συντροφιά των δικών τους ανθρώπων και το απόγευμα της 25ης Δεκεμβρίου διοργάνωσε στο ξενοδοχείο της αποστολής μια γιορτή, παρουσία και των μελών των οικογενειών τους. Για την ιστορία ο ΠΑΟΚ νίκησε τους «κίτρινους» με 2-0, χάρη στα γκολ των Καρασαββίδη και Αλεξανδρίδη, προσφέροντας τον μποναμά στους φιλάθλους του.

Τρία χρόνια αργότερα, πάλι τέτοιες ημέρες, στις 27 Δεκεμβρίου 1987, πάλι είχαμε ένα ΠΑΟΚ-Άρης και στην Τούμπα βρέθηκαν περισσότεροι από 25.000 φίλαθλοι. Ο «Δικέφαλος» βίωνε την εσωστρέφεια λόγω της διπλής πώλησης Λίμπρεχτς και Μπανιώτη στον Ολυμπιακό του Κοσκωτά, αλλά μέσα στο γήπεδο πέτυχε μια εύκολη νίκη με 3-1 (Μπάνον, Μπορμπόκης και Ιορδανίδης τα γκολ) επί των «κίτρινων», με τον τότε πρόεδρο της ΠΑΕ, Χάρη Σαββίδη, να ανακοινώνει στους παίκτες έξτρα πριμ ύψους 150.000 δραχμών.

Το… γράμμα στον Αϊ-Βασίλη

Οι νεότερες γενιές μεγάλωσαν τραγουδώντας τα κάλαντα στα γήπεδα και στέλνοντας τα… γράμματα τους στον Αϊ-Βασίλη. Στον ΠΑΟΚ έμοιαζε -μέχρι την έλευση του Ιβάν Σαββίδη- να είναι διαχρονική η ευχή για την εύρεση ενός, οικονομικά, πολύ ισχυρού παράγοντα.

Ακόμα και στην εποχή του Γιώργου Μπατατούδη, που μπήκε φουριόζος στο ελληνικό ποδόσφαιρο, αλλά πολύ γρήγορα έσκασε σαν… φούσκα, τα πράγματα δεν ήταν καθόλου καλά. Θυμάμαι σαν τώρα τους οπαδούς στην Τούμπα να φωνάζουν «ο λαός του ΠΑΟΚ απαιτεί, κανένας να μη φύγει, με μεταγραφή» σ’ ένα ματς τέτοιες ημέρες το 1997 κόντρα στη Βέροια. Η απαίτησή τους, πάντως, δεν είχε αποδέκτη τον Αϊ-Βασίλη, αλλά τη διοίκηση. Ο «Δικέφαλος», που λίγους μήνες νωρίτερα είχε αποκλείσει την Άρσεναλ, μετρούσε έξι σερί νίκες, αφήνοντας πολλές υποσχέσεις για το υπόλοιπο της σεζόν. Ωστόσο, ένα μήνα αργότερα, ο Θόδωρος Ζαγοράκης θα αποχωρούσε με μεταγραφή (κοντά στα 750 εκατ. δραχμές) για τη Λέστερ…

Όχι πως τα πράγματα βελτιώθηκαν με την αποχώρηση του Μπατατούδη από την ιδιοκτησία της ΠΑΕ ΠΑΟΚ. Τον Δεκέμβριο του 2005 ο Γιάννης Γούμενος συμπλήρωνε δύο χρόνια στο τιμόνι της διοίκησης, όμως η φθορά του ίδιου και του Βασίλη Παγώνη ήταν ήδη μεγάλη, μιας και ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί καλύτερες ημέρες.

Έτσι, σ’ ένα ΠΑΟΚ-ΟΦΗ (2-0) στην άδεια Τούμπα (είχαν διατεθεί μόλις 2.704 εισιτήρια), στα κάγκελα των θυρών 5 και 6 είχε κρεμαστεί ένα πανό το οποίο ανέγραφε: «Αγιε μου Βασίλη πάρε τους κακοδιαχειριστές Γούμενο-Πανελούδη και φέρε μας επενδυτές»!

Η εποχή της παντοδυναμίας του «ρούκι» προέδρου με το ισχυρό λαϊκό έρεισμα, Θόδωρου Ζαγοράκη, ολοκληρωνόταν τέτοιες ημέρες το 2011 παρότι η ομάδα είχε προκριθεί στους «32» του Γιουρόπα Λιγκ. Η Ελλάδα είχε μπει στο τούνελ των μνημονίων και τα έσοδα της «ασπρόμαυρης» ΠΑΕ είχαν πάρει κι εκείνα την κατηφόρα. «Εχουμε την ευθύνη να φτιάξουμε το ίδιο ανταγωνιστική ομάδα με μικρότερο κόστος», τόνιζε ο Ζαγοράκης στη συνέντευξη Τύπου της 20ης Δεκεμβρίου 2011, συμπληρώνοντας ότι «αν χρειαστεί, θα πουλήσουμε παίκτες. Στο ποσό, όμως, που θέλει ο ΠΑΟΚ».

Δέκα ημέρες αργότερα, σε νέα συνέντευξη Τύπου, οι Ζήσης Βρύζας και Παντελής Κωνσταντινίδης ανέλαβαν να εξειδικεύσουν τα όσα είχε πει ο πρόεδρος της ΠΑΕ χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα. «Ο ΠΑΟΚ περνάει μία δύσκολη στιγμή και θα πρέπει να το σεβαστούν. Πρέπει να το δείχνουν και με τη συμπεριφορά τους. Οποιος παίκτης δεν μπορεί να δεχτεί αυτήν την κατάσταση, να μας το πει, για να μείνουμε με ένα γκρουπ που έχει την ψυχή του εδώ».

Τελικά, η λύση ήταν η… θυσία του Αντρέ Βιεϊρίνια και η πώληση του Πορτογάλου, αντί 4 εκατομμυρίων ευρώ στη Βόλφσμπουργκ, ενώ το ίδιο συνέβη και με τον Πάμπλο Κοντρέρας, που επέστρεφε στην πατρίδα του για λογαριασμό της Κόλο Κόλο.