• Το ποδόσφαιρο «σαν μάχη»
• Οι αρχές του Σιμεόνε, πάνω από την εξέλιξη που απαιτεί το άθλημα

«Υπάρχει μόνο μία Ατλέτικο Μαδρίτης» δήλωσε ο Πεπ Γκουαρδιόλα. Μία ακόμα ατάκα του πολύπειρου κόουτς που μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως. Μάλλον ο Καταλανός στάθηκε στον κυρίαρχο, τον πιο συνηθισμένο τρόπο παιχνιδιού των Ισπανών επί εποχής Ντιέγκο Σιμεόνε. Δεν κάνει λάθος. Είναι όμως κι αρκετά δογματικός. Το αρχικό σημείο δημιουργίας, το «μηδέν» της Ατλέτικο Μαδρίτης την τελευταία δεκαετία είναι η άμυνα, πράγματι. Όμως οι «ροχιμπλάνκος» δεν έχουν μόνο ένα πρόσωπο. Κι αυτό το διαπίστωσαν όλοι το βράδυ της Τετάρτης στο Wanda Metropolitano. Σε μια «τρελή», αγωνιώδης «μάχη» που τελείωσε με τους «γαλάζιους» του Μάντσεστερ να κρατούν το εισιτήριο για τα ημιτελικά του Champions League και τους «ερυθρόλευκους» της Μαδρίτης την περηφάνεια τους.

Τα δύο πρόσωπα της Ατλέτικο, η διπλή της φύση, είναι ευδιάκριτα και πριν την σέντρα. Σαν να παλεύει το «πριν» και το «μετά». Το «είμαι» με το «πρέπει να είμαι». Όταν μπαίνει κανείς στο Wanda Metropolitano είναι αδύνατο να μην εντυπωσιαστεί από την ενέργεια του γηπέδου. Νεόκτιστο, επιβλητικό, στο κέντρο της Μαδρίτης, κι όμως κουβαλάει μαζί του την αύρα του παλιού, γηπέδου της ομάδας, στις όχθες του Μανθανάρες, δίπλα στο εργοστάσιο ζυθοποιίας. Το νέο «σπίτι» της Ατλέτι μπορεί να είναι πλέον κοντά στο μετρό και τα επιβλητικά νεοκλασικά της πρωτεύουσας της Ισπανίας, κι όμως συνάμα μοιάζει με να βρίσκεται στην καρδιά της Λατινικής Αμερικής. Σπάνιο για τα ευρωπαϊκά standards.

Ο τρόπος που συγχρονίζεται ο κόσμος της ομάδας για τον ύμνο της, είναι σχεδόν μεθυστικός. Ακόμα και ο Γκουαρδιόλα ανέφερε πώς δεν υπάρχει πουθενά κάτι παρόμοιο στην Ευρώπη. Οι ίδιοι οπαδοί που τραγούδησαν σαν μέλη της Βασιλικής Ορχήστρας Concertgebouw του Άμστερνταμ τον ύμνο της ομάδας και χειροκρότησαν σε εκείνον του Champions League, έγδαραν πρόθυμα τα λαρύγγια τους στη συνέχεια αποδοκιμάζοντας τους αντιπάλους, ακόμα και την στιγμή που γονάτισαν για τον ρατσισμό.

Το ποδόσφαιρο «σαν μάχη»

Με επιρροές από την Εστουδιάντες του Σουβέλδια της δεκαετίας του '60 και του παίκτη-κλειδί της τότε, Κάρλος Μπιλάρδο, ο Σιμεόνε δεν είδε ποτέ το ποδόσφαιρο ως θέαμα, αλλά πάντοτε ως μάχη. Και μια μάχη την κερδίζεις. Με κάθε τρόπο. Κι οφείλεις να έχεις εναλλακτικές και plan B. Το είδαμε αυτά το βράδυ της Τετάρτης αλλά και συνολικά την τελευταία δεκαετία. Η Ατλέτικο του Σιμεόνε είναι κυνισμός. Είναι κρύο αίμα και θερμό κεφάλι. Η Ατλέτικο του Σιμεόνε προσπαθεί να κοντρολάρει το παιχνίδι, να το σταματήσει, να το καταστρέψει. Να αμύνεται επιθετικά και όχι να επιτίθεται με αρμονία. Χρησιμοποιεί κάθε θεμιτό -κι αθέμιτο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις- μέσο, γιατί πρόκειται για μάχη. Και τη μάχη πρέπει να την κερδίσεις.

Ο Φελίπε σπρώχνει τον Φόντεν, ενώ η μπάλα έχει ήδη βγει πλάγιο στα πρώτα λεπτά. Έτσι. Για τον τσαμπουκά. Για την «προοικονομία». Για αρκετή ώρα ο 21χρονος «playmaker» της Σίτι είναι εκτός ματς. Μοιάζει να μην μπορεί να βρει τρόπο να ξεφύγει από τα δυνατά μαρκαρίσματα. Στη συνέχεια συμβιβάζεται. Δικαιολογημένα (;) πηγαίνει το παιχνίδι στην επαφή. Παίζει για να πέσει στο έδαφος. Πολλοί στοιχημάτιζαν στην αποβολή του αμυντικού της Ατλέτικο πολύ νωρίτερα από ότι ήρθε. Αυτός ήταν και ο στόχος του Σιμεόνε. Αυτό ακριβώς ήταν το πλάνο. Η Μάντσεστερ Σίτι προερχόταν από ένα παιχνίδι υψηλής έντασης κόντρα στην Λίβερπουλ τρία 24ωρα πριν. Ο Αργεντινός για ένα ημίχρονο προσπάθησε να την κουράσει περισσότερο. Να την αποδιοργανώσει, να της «χαλάσει το μυαλό». Σε κάθε προσωπική μονομαχία οι παίκτες του Γκουαρδιόλα έβρισκαν απέναντί τους δύο της Ατλέτικο. Ή έναν ορκισμένο στο παλιό Ουρουγουανικής προέλευσης ρητό: «ή ο παίκτης ή η μπάλα, ποτέ και οι δύο μαζί».

Οι «πολίτες» είναι εντυπωσιακά καλή ομάδα όταν κάνουν το παιχνίδι τους. Αν το ακολουθήσει κάποιος θα ηττηθεί. Άσχημα. Η ομάδα του Γκουαρδιόλα είναι πρώτο φαβορί για την κατάκτηση της κούπας με τα «μεγάλα αφτιά», ενώ οδηγούν παράλληλα την κούρσα για το πρωτάθλημα Αγγλίας, κόντρα σε μια εξίσου εντυπωσιακή Λίβερπουλ. Για δύο ημίχρονα - στο Μάντσεστερ- οι Μαδριλένοι υπήρχαν στον αγωνιστικό χώρο απλώς για να αμύνονται. Σε σημείο απέχθειας για πολλούς. Στο πρώτο (ημίχρονο) της Μαδρίτης, προσπάθησαν να βρουν μια στιγμή αδυναμίας για το δικό τους ποδοσφαιρικό «κλεφτοπόλεμο». Στο δεύτερο, είδαμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Η Ατλέτικο πήρε σχεδόν 100% τον έλεγχο του παιχνιδιού. Νίκησε κατά κράτος τη μάχη του κέντρου. «Έπνιξε» τους παίκτες του Γκουαρδιόλα σε τέτοιο σημείο, που τους ανάγκασε να κάνουν καθυστερήσεις ακόμα και στην εκτέλεση φάουλ, ενώ οδήγησε και τον ίδιο να παραδεχτεί ότι η ομάδα του «ξέχασε να παίξει». Ο Αργεντινός οδήγησε τη «μονομαχία» στην καλύτερη δυνατή για την ομάδα του θέση, ώστε στα τελευταία 45΄ λεπτά να πάρει την πρόκριση. Δεν τα κατάφερε, όποτε όσες τελικές κι αν έγραψε η στατιστική, εκείνος βλέπει μόνο αποτυχία.

Οι αρχές του Σιμεόνε, πάνω από την εξέλιξη που απαιτεί το άθλημα

Η Μάντσεστερ Σίτι είναι μια ομάδα με πολύ καλύτερους πόρους από την Ατλέτικο Μαδρίτης και σαφώς -κατά πλειοψηφία- πιο ταλαντούχους παίκτες. Δεν τίθεται αμφιβολία ότι η Ατλέτικο σε αυτή την κλήρωση ήταν το αουτσάιντερ. Ρόλος με χαρά υιοθετεί. Ωστόσο γενικά τα τελευταία χρόνια οι Ισπανοί δεν είναι πια ο φτωχός συγγενής. Έχουν συγκεντρώσει χρήματα από το Champions League, από επενδυτές και έχουν ισχυροποιηθεί σαν brand. Έχουν νέο γήπεδο και μπορούν να έχουν στις τάξεις τους τον πιο καλοπληρωμένο προπονητή στην Ευρώπη και παίκτες άνω των 100 εκατ. όπως ο Ζοάο Φέλιξ. Το να βολεύεται λοιπόν σε συμπρωταγωνιστικό ρόλο με την Σίτι, την Λίβερπουλ και την Μπάγερν ίσως είναι λογικό. Διχάζει και προβληματίζει όμως το γεγονός ότι εξακολουθεί να αμύνεται και κόντρα σε ομάδες μικρότερου βεληνεκούς από εκείνη.

Το θέμα λοιπόν εδώ είναι ο Ντιέγκο Σιμεόνε και οι αρχές του. Ο τρόπος που έμαθε, εφαρμόζει και μεταδίδει τις ιδέες του για το «πώς» «πρέπει» να παίζεται το ποδόσφαιρο. Ο Αργεντινός έχει κάνει την ομάδα της Μαδρίτης κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του. Ακόμα και οι παίκτες που «στρατολογεί» είναι συγκεκριμένου τύπου. Ο Τσόλο θέλει ιδανικά ένα βαρύ σέντερ φορ περιοχής. Αλλά το ίδιο το παιχνίδι απαιτεί πια επιθετικούς που μπορούν να φτιάξουν φάσεις κι όχι απλούς «εκτελεστές». Γι' αυτό πήρε τον Φέλιξ και επανέφερε τον Γκριεζμάν.

Όμως κι εκείνοι μετάλαβαν τις εντολές του. Ο Πορτογάλος σχεδόν ασθενικός άσος, μάρκαρε «σκυλιασμένα» τον Ζοάο Κανσέλο, ενώ ο εξίσου λεπτεπίλεπτος εξ' όψεως Γκριεζμάν σε όλη του τη θητεία στον σύλλογο της Μαδρίτης, έχει κάνει τάκλιν που θα ζήλευε και αμυντικό χαφ. Η Σίτι το βράδυ της Τετάρτης μίκρυνε. Μειώθηκε σε μέγεθος με πολλές έννοιες. Κι αυτό ήταν «έργο» του Σιμεόνε που κατέστρωσε τέτοιο σχέδιο, ώστε να διασφαλίσει ότι η ομάδα του Γκουαρδιόλα θα ξεχάσει την ανωτερότητά της.

Η Ατλέτικο είχε την μπάλα στα πόδια της για 45+ λεπτά. Δημιουργούσε, πίεζε πάνω στην μπάλα όταν δεν την είχε στην κατοχή της, το γήπεδο «κόχλαζε». Όποιος πει ότι δεν τον απορρόφησε το δεύτερο ημίχρονο, θα πει ψέματα. Μια Σίτι στα σχοινιά να αμύνεται όπως σπάνια μια ομάδα του Γκουαρδιόλα κάνει, εξαντλημένη, να δείχνει εκείνη το αουτσάιντερ. «Μας πίεσαν πολύ. Ξεχάσαμε να παίξουμε. Ήμασταν σε μεγάλο, μεγάλο μπελά». Εντυπωσιακή παραδοχή από τον «γιο» του Κρόιφ.

🗣 “We forgot to play.”

Pep Guardiola says his Manchester City side forgot how to play in the second half against Atlético Madrid in the #UCL. pic.twitter.com/R3I8conXnn

— Football Daily (@footballdaily) April 13, 2022

Κι εκεί ήρθε το χάος. Σαν το κομμάτι της ταυτότητας που δεν μπορεί να απεκδυθεί. Ένα τάκλιν του Φελίπε και μια κλωτσιά στο κλείσιμο, ένας Φόντεν -ξανά- στο έδαφος, μια αστεία αντιπαλότητα του Γκρίλις με τον Σάβιτς, και μια αποβολή που ήταν με στοιχηματικούς όρους «φραγμένο» ότι θα έρθει. Το παιχνίδι έγινε απρόβλεπτο. Όμως δεν ήταν μόνο η Σίτι που έχασε το μυαλό της. Το παιχνίδι εκεί ξέφυγε και από τον έλεγχο των γηπεδούχων. Τόσο κοντά στο γκολ, μα και τόση σπατάλη ενέργειας στο χάος. Σα να μην μπορεί να ξεφύγει από τις αρχές της. Κι όμως, μετά το τελικό σφύριγμα, περίπου 60.000 άνθρωποι παρέμειναν στις θέσεις τους χωρίς ίχνος απογοήτευσης, παρά τη χαμένη πρόκριση.

Atletico Madrid fans, long after the final whistle had gone last night, proud of their team. pic.twitter.com/rZ5kbRiXfC

— The Spanish Football Podcast (@tsf_podcast) April 14, 2022

Το 2007 στο απόγειο της αντιπαλότητας της Λίβερπουλ του Μπενίτεθ με την Τσέλσι του Μουρίνιο, ο Χόρχε Βαλντάνο, ορκισμένος ρομαντικός του ποδοσφαίρου έγραψε: «Η Τσέλσι και η Λίβερπουλ είναι το πιο ξεκάθαρο, το πιο υπερβολικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο πηγαίνει το ποδόσφαιρο: πολύ έντονο, πολύ συλλογικό, πολύ τακτικό, πολύ σωματικό και πολύ άμεσο. Αλλά… μια κοντινή πάσα; Οοοοοο. Μια προσποίηση; Οοοοοο. Αλλαγή ρυθμού; Οοοοοο. Ένα τακουνάκι; Μην είσαι γελοίος. Κανένα απ'αυτά. Ο ακραίος έλεγχος και η σοβαρότητα με την οποία έπαιξαν και οι δύο ομάδες στον ημιτελικό του Champions League (2007), εξουδετέρωσαν κάθε δημιουργική άδεια, κάθε στιγμή εξαιρετικής δεξιοτεχνίας. Το ποδόσφαιρο αποτελείται από υποκειμενικό συναίσθημα».

Ενώ πίσω στο 2013, ο Γιούργκεν Κλοπ στο τιμόνι της Μπορούσια Ντόρτμουντ, θέλοντας να υπερασπιστεί το «μαχητικό ποδόσφαιρο» της ομάδας του, είπε: «μαχητικό ποδόσφαιρο, αυτό που λέμε στα γερμανικά "αγγλικό ποδόσφαιρο", βροχερή μέρα, βαρύ γήπεδο, όλοι βρώμικοι στο πρόσωπο. Αν η ομάδας της Μπαρτσελόνα των τελευταίων ετών ήταν η πρώτη που έβλεπα να παίζει ποδόσφαιρο όταν ήμουν τεσσάρων ετών... με την ηρεμία της, να κερδίζει 5-0, 6-0 θα είχα παίξει τένις. Συγγνώμη αυτό δεν είναι αρκετό για μένα».

Βλέπετε στην τελική, είναι όλα θέμα γούστου. Για κάποιους εκείνη η Μπαρτσελόνα αντιπροσώπευε το πιο αγνό, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς «πρέπει» να παίζεται το ποδόσφαιρο. Κάποιοι προτιμούν τη δημιουργία, τους αυτοματισμούς και την ταχύτητα. Άλλοι την δημιουργική καταστροφή, την αμυντική οργάνωση και την πειθαρχία. Μπορεί η Ατλέτικο του πρώτου παιχνιδιού να απογοήτευσε κάποιους με το «ακατάλληλο» ποδόσφαιρο, αλλά το αμυντικό παιχνίδι δεν είναι απαγορευμένο.

Το ποδόσφαιρο είναι μεν δημιουργική έκφραση, ατομικό ταλέντο, έξυπνες συνεργασίες, είναι όμως και παιχνίδι στρατηγικής, πνεύματος, πειθαρχίας και μάχης μέχρι τελικής πτώσης. Το βράδυ της Τετάρτης στη Μαδρίτη δεν μπήκαν έξι γκολ, όπως στο Άνφιλντ. Αλλά όποιος ισχυριστεί ότι δεν είδε ποδόσφαιρο, τότε για εκείνον το άθλημα δεν έχει ένταση, δράμα, προσωπικότητα, ενέργεια, αίσθημα ενότητας. Δεν έχει συναίσθημα.

“Proud of our team” among the chants from Atleti fans to their players after the final whistle. A brilliant effort. pic.twitter.com/3YJrK5HKNO

— Sam Leveridge (@samleveridge) April 13, 2022