Το ποδόσφαιρο είναι τέχνη. Με πολλούς τρόπους. Τέχνη σε κίνηση. Όχι όμως και τυπικά. Ο κινηματογράφος απολαμβάνει κι επίσημα τον προσδιορισμό. Είναι τέχνη, για την ακρίβεια η έβδομη δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, τον χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία.

Για όσους μαγεύονται μπροστά στη μεγάλη οθόνη τα ονόματα Πιέρ Πάολο Παζολίνι και Μπερνάρντο Μπερτολούτσι είναι πολύ γνωστά. Δύο θρυλικοί Ιταλοί σκηνοθέτες εκ των μεγαλύτερων εκπροσώπων του κινηματογράφου.

Ο πρώτος, προηγείται χρονικά, θέτει τις φόρμες ή τις καταργεί. Μεγάλος «αιρετικός» του νεορεαλισμού, «ποιητής των εικόνων», υμνητής των περιθωριακών που κάνει πολιτικό σινεμά. Ο δεύτερος ακολουθεί, κάνει δική του σχολή, ονειροπόλος κι αρτίστας, σκηνοθετεί τον έρωτα και τον άνθρωπο με υψηλή αισθητική προσέγγιση.

Πώς μπορεί να σχετίζονται αυτά τα πρόσωπα με τον νυν προπονητή της Ρεάλ Μαδρίτης Κάρλο Αντσελότι; Μα με το ποδόσφαιρο όλα είναι δυνατά.

Είναι Μάρτιος του 1975 στην Τσιταντέλα. Μια μεσαιωνική πόλη στην επαρχία της Πάντοβας στη βόρεια Ιταλία. Εκείνη την εποχή ο Παζολίνι δουλεύει πάνω στο «Σαλό» ή αλλιώς «120 μέρες στα Σόδομα». Ο Μπερτολούτσι κινηματογραφεί το «1900» με πρωταγωνιστές τους Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Ζεράρ Ντεπαρτιέ, λίγα χιλιόμετρα μακριά.

Ο Μπερτολούτσι, 20 χρόνια μικρότερος του Παζολίνι ήταν ο προστατευόμενός του, όμως η αρνητική κριτική του μέντορά του για το «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι» είχε προκαλέσει τριγμούς στη σχέση τους. Η ηθοποιός Λάουρα Μπέτι πρότεινε ότι, καθώς χρησιμοποιούσαν την ίδια εταιρεία παραγωγής και γύριζαν τις ταινίες τους πολύ κοντά, μπορούσαν να οργανώσουν έναν αγώνα που θα τους έφερνε και πάλι κοντά.

«1900» εναντίον «Σαλό»

Ήταν ένα κυριακάτικο πρωί και η προσέλευση στο χωμάτινο γήπεδο της Τσιντατέλα ήταν -αναμενόμενα- μικρή. Το πλήθος που μετά βίας έφτασε τον διψήφιο αριθμό είχε την τύχη να δει ανάμεσα στους πρωταγωνιστές κι έναν άνθρωπο που θα έγραφε τη δική του ιστορία στο ποδόσφαιρο. Τότε βέβαια δεν ήξερε κανείς ποιος είναι. Ήταν απλώς ένα έφηβο αγόρι ανάμεσα σε άλλα της ακαδημίας της Πάρμα που... στρατολόγησε κρυφά ο Μπερτολούτσι για να νικήσει την ομάδα του Παζολίνι. Κανείς δεν έμαθε για 46 χρόνια ποιο ήταν εκείνο το παιδί που φιγουράρει κάπως αμήχανο στην άκρη μιας φωτογραφίας ξεχασμένης.

Η ομάδα του «Σαλό» (του Παζολίνι δηλαδή) φορούσε φανέλες με ρίγες μπλε και κόκκινες όπως η αγαπημένη του σκηνοθέτη Μπολόνια. Η ομάδα του «1900» (του Μπερτολούτσι) δηλαδή φορούσε φωτεινές μωβ φανέλες με το όνομα της ταινίας στο στήθος μπροστά με κίντρινα γράμματα. Για τον νικητή υπήρχε μια τούρτα και ένα ασημένιο τρόπαιο. Ο Αντσελότι το κέρδισε, ξεκινώντας μάλλον από πολύ νωρίς την προσφιλή του συνήθεια.

Ο Παζολίνι λάτρευε το ποδόσφαιρο, είχε δηλώσει ότι ο μεγαλύτερος ποιητής είναι ο πρώτος σκόρερ της σεζόν και αποκαλούσε το άθλημα «την τελευταία ιερή τελετουργία της εποχής μας». Ο Μπερτολούτσι δεν τρελαινόταν και εκείνη τη μέρα μάλιστα δεν έπαιξε παρά κάθισε στην άκρη κάνοντας τον προπονητή. Ήταν όμως αποφασισμένος να κερδίσει.

Γνωρίζοντας ότι ο Παζολίνι είχε πολύ καλύτερη σχέση με το άθλημα, και επειδή δυσκολευόταν να βρει 11 παίκτες για να παίξουν στην ομάδα του ζήτησε από έναν φίλο να τον βοηθήσει. Δύο 15χρονοι από την ακαδημίας της Πάρμα προσκλήθηκαν και παρουσιάστηκαν ως εργαλειοποιοί που προσελήφθησαν πρόσφατα για να βοηθήσουν στα γυρίσματα. Στο παιχνίδι όμως ήταν ύποπτα καλοί. Ο ένας από τους δύο ήταν ο Κάρλο Αντσελότι. Η ομάδα του Παζολίνι προηγήθηκε 2-0, όμως εκείνη του Μπερτολούτσι κέρδισε τελικά με 5-2.

Le jour où Pasolini joua contre Bertolucci et Ancelotti
En mars 1975, Pier Paolo Pasolini organisa un match contre Bernardo Bertolucci et... un tout jeune Carlo Ancelotti. L'actuel coach du Real Madrid n'a jamais oublié https://t.co/Hgqa5ZXeSb pic.twitter.com/NXnWZID2J4

— L'ÉQUIPE (@lequipe) March 3, 2022

(ο τελευταίος στα δεξιά της φωτογραφίας)