Τι θα έπρεπε να μάθουμε μέσα από την “άδεια” σεζόν του Τσιμίκα στη Λίβερπουλ

Είναι παραπάνω από διδακτική για το ελληνικό ποδόσφαιρο και την δυναμική της αγοράς του η ιστορία του Κώστα Τσιμίκα στη σεζόν που ολοκληρώθηκε. Ο κατά τεκμήριο κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής της γενιάς του, μετά από ένα διάστημα που αποδείκνυε με την απόδοσή του σε αγώνες του Champions League ότι έχει τα προσόντα για να αγωνιστεί στο κορυφαίο επίπεδο, ολοκλήρωσε τη σεζόν με 7 συμμετοχές, εκ των οποίων μόνο στις 3 ήταν βασικός με την Λίβερπουλ.

Ναι, επρόκειτο για την σεζόν προσαρμογής ενός παιδιού σε νέο περιβάλλον, το οποίο είναι παραπάνω από απαιτητικό. Και φυσικά κανείς πρέπει να σταθεί στην ταλαιπωρία του από τον covid και στις περιπέτειες τραυματισμών. Ενα μέρος της εξήγησης για το γεγονός ότι δεν πήρε πολλές ευκαιρίες από τον Γιούργκεν Κλοπ όμως είναι σχετικό με το επίπεδο ετοιμότητάς του και συμβατότητας των δικών του χαρακτηριστικών με αυτά που απαιτεί το παιχνίδι στην Premier League. Πιθανόν ένα μέρος της εξήγησης να κρύβεται και πίσω από ζητήματα σχετικά με τη νοοτροπία και τις αντιλήψεις, ή ακόμη και με την προσαρμοστικότητα που έδειξε στο νέο περιβάλλον, δηλαδή στην ζωή στην Αγγλία. Όμως υπήρχαν και αντικειμενικές αδυναμίες, οι οποίες διαπιστώθηκαν από το επιτελείο του Κλοπ από τον πρώτο καιρό. Η ένταση, ο ρυθμός του παιχνιδιού, το φυσικό παιχνίδι απαιτούν χαρακτηριστικά που δεν είναι εύκολο να έχει ένας ποδοσφαιριστής που αγωνίζεται στο ελληνικό πρωτάθλημα. Αν σε αυτά τα κομμάτια ο Τσιμίκας, ένας από τους πιο καλούς και καλοδουλεμένους “αθλητές” του ελληνικού ποδοσφαίρου πέρασε κάτω από τον πήχη, τι συμβαίνει με τον μέσο Έλληνα διεθνή ποδοσφαιριστή;

Πάει καιρός που οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι έπαψαν, στην πλειονότητά τους, να επενδύουν στην ύπαρξη και την συντήρηση ακαδημιών και σχολών ανά την Ευρώπη, διότι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι τους κοστίζει λιγότερο να επενδύουν σε αναλυτές που παρακολουθούν από απόσταση πολύ στενά την εξέλιξη U18 ποδοσφαιριστών από όλο τον πλανήτη και να διαλέγουν με αυτό τον τρόπο τα ταλέντα πάνω στα οποία θα επενδύσουν χρήματα. Και αυτή η αλλαγή είχε ως συνέπεια να χαθούν οι επιρροές που δεχόταν - και - η ελληνική αγορά του ποδοσφαίρου από συλλόγους που έστηναν ακαδημίες στην Ελλάδα και μας έδειχναν πώς γίνεται η δουλειά για να μεγαλώσεις έναν 12χρονο ποδοσφαιριστή και να τον φτάσεις, στα 18 του, να είναι έτοιμος να αποδείξει αν αξίζει ή όχι την ευκαιρία να δοκιμάσει στο υψηλότερο επίπεδο.

Οι ξένοι σύλλογοι εξαφανίστηκαν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, εδώ και τουλάχιστον μια 5ετία. Η εξαφάνιση των ξένων ακαδημιών σχεδόν συνέπεσε χρονικά με την ακύρωση - το 2014 - του εθνικού σχεδίου για την δημιουργία ποδοσφαιριστών που θα δούλευαν από μικρή ηλικία προκειμένου να φτάσουν στην ενηλικίωση έτοιμοι, εκπαιδευμένοι για να διεκδικήσουν την ευκαιρία να αγωνιστούν στην Εθνική Ομάδα. Με άλλα λόγια, εδώ και τουλάχιστον μια 5ετία το ελληνικό ποδόσφαιρο περιμένει να βγάλει παίκτες υψηλών προδιαγραφών μόνο από δύο σχολές: του Ολυμπιακού και του ΠΑΟΚ. Κι αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της εξήγησης για το γεγονός ότι η ελληνική αγορά του ποδοσφαίρου δεν μπορεί να παράξει προϊόν που να φανεί ελκυστικό στα μάτια της υψηλής ευρωπαϊκής αγοράς.

Μπορεί να αλλάξει αυτό; Προφανώς ναι, όπως αποδεικνύει περίτρανα το παράδειγμα της Πορτογαλίας, μιας χώρας “ανάλογων κυβικών” με την Ελλάδα, η οποία εργάζεται με πολύ μεγάλη μεθοδικότητα εδώ και περίπου δύο δεκαετίες στην εκπαίδευση των ποδοσφαιριστών από την νεαρή ηλικία. Στην Πορτογαλία το ρεύμα δημιουργήθηκε από την ομοσπονδία και δύο συλλόγους, την Σπόρτινγκ και την Πόρτο. Η ομοσπονδία εφάρμοσε ένα πρόγραμμα παρόμοιο με αυτό που εκπόνησε το 2012 για την Ελλάδα ο Φερνάντο Σάντος, οι σύλλογοι έβαλαν ευρωπαϊκές προδιαγραφές στην λειτουργία των ακαδημιών τους, ο ένας σύλλογος “ζήλεψε” τον άλλο και εκσυγχρονίστηκε σε υποδομές και νοοτροπία, και σήμερα η Ευρώπη είναι γεμάτη από Πορτογάλους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στο υψηλότερο επίπεδο και ο Σάντος δεν ήξερε ποιους να πρωτοδιαλέξει για το Euro.

Η παραπάνω παράγραφος υπηρετεί μόνο έναν σκοπό σε αυτό εδώ το σημείωμα: την τεκμηρίωση του “γίνεται”. Πάμε τώρα στην τεκμηρίωση του “δεν θα γίνει”.

Ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟΚ λειτουργούν εδώ και χρόνια με ευρωπαϊκή αντίληψη και ευρωπαϊκά μέσα στις ακαδημίες τους. Δεν είναι ότι λειτουργούν όλα ιδανικά, αλλά πού συμβαίνει αυτό για να συμβεί και στις ελληνικές ομάδες; Εδώ το κύριο πρόβλημα είναι ότι δεν λειτουργεί τίποτα στην ομοσπονδία - και - στο επίπεδο του αναπτυξιακού ποδοσφαίρου. Καμιά στρατηγική, κανένα σχέδιο, καμία παρακολούθηση της εξέλιξης του ανύπαρκτου σχεδίου, “ενωσιακοί” προπονητές που κανείς δεν γνωρίζει πώς έχουν επιλέγει και πώς ελέγχονται, άλλοτε ελλιπής και άλλοτε ανύπαρκτος συντονισμός και παρακολούθηση του έργου τους, παίκτες που προσκαλούνται επειδή είναι “του τάδε” ή “του δείνα” που ασκεί επιρροή.

Είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να παράξει ποδοσφαιριστές υψηλότερου επιπέδου από αυτό στο οποίο κινούνται οι παίκτες που έχουν αναδειχθεί στην διάρκεια της τελευταίας 10ετίας. Είναι επίσης βέβαιο ότι η Εθνική Ομάδα θα μπορούσε να στέκεται σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό στο οποίο στέκεται στην διάρκεια της τελευταίας 7ετίας. Και όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν συμβεί αν η ΕΠΟ είχε διοίκηση που τα αντιλαμβανόταν όλα αυτά και τα είχε βάλει σε προτεραιότητα. Και όλα αυτά είναι βέβαιο ότι μπορούν να συμβούν αν η ΕΠΟ χαράξει τέτοια στρατηγική και αποφασίσει να εκπονήσει και να υλοποιήσει, με την στήριξη της UEFA και των χορηγών για την χρηματοδότηση, ένα σχέδιο που θα κριθεί μετά από χρόνια. Και είναι επίσης βέβαιο ότι όλα τα παραπάνω τα αντιλαμβάνεται ο σημερινός πρόεδρος της ΕΠΟ. Μόνο που εδώ συζητάμε για μια ΕΠΟ που δεν ξέρει αν θέλει ή όχι να κάνει τις αλλαγές που της ζητεί η UEFA μέσα από την μελέτη της, μια ομοσπονδία που μπορεί να αλλάξει πρόεδρο στο τέλος του μήνα επειδή ο Θοδωρής Ζαγοράκης θα φτάσει σε συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα παραπάνω από μια τρύπα στο νερό.