• Το «αντίπαλο δέος» του Γκάλη
• Η απόσυρση της φανέλας και η ολοκλήρωση της καριέρας του
• «Δεν βγαίνουν πια τέτοιοι παίκτες»
• Η στατιστική του στο ελληνικό πρωτάθλημα

Από τον περασμένο Ιανουάριο, οι περαστικοί που κατηφορίζουν την οδό Αγίου Δημητρίου κατευθυνόμενοι προς το κέντρο της Θεσσαλονίκης, μπορούν να αντικρύσουν στα δεξιά τους την επιβλητική μορφή του Βασίλη Χατζηπαναγή να κοσμεί την είσοδο του κτιρίου του Γυμναστικού Συλλόγου, ακριβώς δίπλα από το ιστορικό μνημείο για τον ποδοσφαιριστή και μετέπειτα πρόεδρο του Ηρακλή, Παναγιώτη Χαραλαμπίδη. Τα «κομμάτια» του παζλ της ιστορίας είναι τοποθετημένα στην θέση τους, τη στιγμή που το κλειστό που στεγάζει το μπασκετικό τμήμα, φέρει ως γνωστόν εδώ και 34 χρόνια το όνομα του σπουδαίου Γεώργιου Ιβάνοφ-Σαϊνόβιτς.

Στην «πολιτεία» των εγκαταστάσεων του Γηραιού στους Χορτατζήδες, υπάρχουν αρκετοί τοίχοι αναξιοποίητοι κι αν κάποια μέρα επιλεγόταν να ομορφύνει κάποιος απ' αυτούς με την «ζωγραφιά» μια μπασκετικής «φιγούρας» από την ιστορία του συλλόγου, τότε είναι εξαιρετικά πιθανό να επιλεγόταν εκείνη του Ντέιβιντ Ίνγκραμ, του ποιοτικότερου αλλά κι επιδραστικότερου ξένου μπασκετμπολίστα που αγωνίστηκε ποτέ στη συγκεκριμένη ομάδα.

Παρεπιπτόντως, ο Ίνγκραμ φωτογράφηθηκε χθες με φόντο τον «Βάσια», αφού εδώ και δύο μέρες βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη προκειμένου να παρευρεθεί στις εορταστικές εκδηλώσεις του Ηρακλή, με αφορμή τη συμπλήρωση 113 ετών «ζωής» από τη «γέννηση» του συλλόγου. O παλαίμαχος Αμερικανός σούτινγκ γκαρντ θα βραβευθεί για την τεράστια προσφορά του ενώ θα ανταμώσει μάλιστα και με τον παλιό του φίλο κι αντίπαλο στο παρκέ, Νίκο Γκάλη.

Ο εξαιρετικά δύσκολα αντιμετωπίσιμος Ίνγκραμ σε 104 αγώνες με τα κυανόλευκα στην κορυφαία κατηγορία κατέγραψε κατά μέσο όρο 31.1 πόντους κι ήταν ήταν επί σειρά ετών...

Το «αντίπαλο δέος» του Γκάλη

Ο Ίνγκραμ έφτασε στην Θεσσαλονίκη το 1987 για να αγωνιστεί υπό τις οδηγίες του 38χρονου τότε Σούλη Μαρκόπουλου στον Ηρακλή. Ο κόουτς Μαρκόπουλος προερχόταν τότε από μια δεκαετία στο τιμόνι του Δημόκριτου στα δυτικά της πόλης και χρειάστηκε να μετακινηθεί μερικά χιλιόμετρα πιο κεντρικά, προκειμένου να αναλάβει την μεγαλύτερη «δουλειά» της έως τότε καριέρας του. Η αύρα της κατασκευής του Ιβανώφειου κι η άφιξη του Ίνγκραμ - ενός από τους πρώτους ξένους παίκτες που ήρθαν στη χώρα μας - σε συνδυασμό με τη συνολική εκτόξευση του σπορ λόγω της κατάκτησης του Ευρωμπάσκετ από την Εθνική Ομάδα, δεδομένα τόνωναν το ενδιαφέρον στις τάξεις των μπασκετόφιλων του Ηρακλή που είχαν αρχίσει να αισιοδοξούν πως η ομάδα μπορέσει να στοχεύσει ψηλότερα από την 7η και την 5η θέση που καταλάμβανε συνήθως.

Την πρώτη του σεζόν στην Μακεδονία, ο Ίνγκραμ δεν έκανε την εμφάνιση του σε παιχνίδι του ελληνικού πρωταθλήματος, καθώς ακόμη δεν είχε επιτραπεί η χρησιμοποίηση ξένων παικτών - αυτό συνέβη ένα χρόνο αργότερα, όταν η Ομοσοπονδία άναψε το «πράσινο» φως γι' αυτή την αλλαγή-ορόσημο στα του ελληνικού μπάσκετ. Ως εκ τούτου, ο θρυλικός σκόρερ εμφανίστηκε μόνο στα ευρωπαϊκά ματς του Γηραιού με αντιπάλους τις Σπαρτάκ Πλεβέν από την Βουλγαρία και με την Εστουδιάντες από την Ισπανία. Ο Ηρακλής κέρδισε και τα δύο ματς στο Ιβανώφειο και το μπασκετικό κοινό δεν άργησε να καταλάβει... τι εστί η «καλαθομηχανή» Ίνγκραμ.

Ένα χρόνο αργότερα, ο Ίνγκραμ απέκτησε δικαίωμα συμμετοχής στις εγχώριες διοργανώσεις. Μαζί με τους Μάικ Τζόουνς (ΠΑΟΚ), Κάρεϊ Σκάρι (Ολυμπιακός), Έντγκαρ Τζόουνς (Παναθηναϊκός), Μαρκ Πετγουέι (Απόλλων Πατρών), Γκρεγκ Ουίλτζερ (Άρης), Μαρκ Λάντσμπεργκερ (Πανιώνιος), Ντάνι Βρέινς (ΑΕΚ) και Ίλια Ευθίμοφ (Σπόρτινγκ), συνέθεσε την πρώτη «σειρά» ξένων παικτών που ήρθαν για να δώσουν άλλη... αίγλη στο ελληνικό πρωτάθλημα.

Ουσιαστικά ο Ίνγκραμ (1.93μ.) συστήθηκε για πρώτη φορά στο αμιγώς ελληνικό κοινό το φθινόπωρο του 1988, βάζοντας 35 πόντους στο ντεμπούτο του απέναντι στον Φίλιππο, την τέταρτη σε δυναμική ομάδα της Θεσσαλονίκης την δεκαετία του 1980, η οποία έδρευε στη συνοικία του Αγίου Φανουρίου στην Τούμπα, αλλά έδινε τους αγώνες του στο Παλέ ντε Σπορ. Μπορεί οι 35 πόντοι από τον Ίνγκραμ να έγιναν γρήγορα ρουτίνα στην ελληνική λίγκα, όμως στην πραγματικότητα στο ξεκίνημα της θητείας του στον Ηρακλή, ήταν απλά... ένας άγνωστος ξένος που συνήθιζε να παίζει σε minor league (CBA) των ΗΠΑ καθώς και στον Παναμά και το Εκουαδόρ! Συνυπολογίστε σε αυτό πως εκείνη την εποχή η πολυτέλεια του να «γκουγκλάρεις» έναν παίκτη, δεν βρισκόταν στη σφαίρα της φαντασίας.

Βέβαια, ο Ίνγκραμ είχε πίσω του μια σπουδαία καριέρα στο Utica, ένα άσημο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Μέσα σε μόλις δύο σεζόν (1978-80) και 47 αγώνες, ο Ίνγκραμ ξεπέρασε τους 1.000 πόντους σε κολεγιακό επίπεδο κι είναι ο all-time πρώτος σκόρερ του συγκεκριμένου προγράμματος. Παράλληλα είναι κι ο μοναδικός στην ιστορία του πανεπιστημίου που καταφέρνει να σημειώσει περισσότερους από 600 πόντους σε μια μόνο σεζόν. 30 χρόνια μετά την αποφοίτηση του, δηλαδή το 2010, εντάχθηκε στο Hall of Fame των Πάιονιρς.

Συν τοις άλλοις, ο αριστερόχειρας Ίνγκραμ υπήρξε παίκτης του 11 φορές πρωταθλητή του ΝΒΑ με τους Μπουλς και τους Λέικερς, Φιλ Τζάκσον, στο Όλμπανι της Νέας Υόρκης και τους Πατρούνς, από το 1984 έως το 1986. Εντούτοις, εκείνη την εποχή αυτή η πληροφορία δεν μπορούσε να... μας πει κάτι ικανό ν' ανεβάσει την αξία του παίκτη, μιας κι ο θρυλικός προπονητής δεν είχε χτίσει ακόμη τον μύθο του. Το ότι ο Ίνγκραμ προπονήθηκε υπό τις οδηγίες του Τζάκσον ήταν κάτι που απέκτησε μεταγενέστερα την «ηχώ» του σήμερα.

Και κάπως έτσι, αυτός ο ταχύς, οξυδερκής, άφοβος και προικισμένος σκόρερ κατέγραψε ουκ ολίγες ιστορικές επιδόσεις σε Ελλάδα κι Ευρώπη, όπως ήταν για παράδειγμα οι...

• 42 πόντοι κόντρα στην Εστουδιάντες για το Κύπελλο Κόρατς (1987-88)
• 35 πόντοι κόντρα στον Φίλιππο στο ντεμπούτο του στο ελληνικό πρωτάθλημα (1988-89)
• 58 πόντοι κόντρα στον Έσπερο σε ματς του Κυπέλλου (1989-90)
• 50 πόντοι κόντρα στον Άρη για το ελληνικό πρωτάθλημα, στην αξέχαστη τιτανομαχία με τον Νίκο Γκάλη (46 πόντοι) η οποία έχει «διασωθεί» σε βίντεο (1989-90):

• 59 πόντοι κόντρα στο Περιστέρι για το ελληνικό πρωτάθλημα, το οποίο είναι και το ρεκόρ καριέρας του γενικά στην επαγγελματική του πορεία (1990-91)
• 53 πόντοι κόντρα στην Ρίγα για το Κύπελλο Κόρατς, το οποίο είναι το ρεκόρ καριέρας του σε ευρωπαϊκή διοργάνωση (1990-91)

Με... στρογγυλούς 1.000 πόντους σε 33 ευρωπαϊκές συμμετοχές με τη φανέλα του Ηρακλή, δηλαδή 30.3 πόντους κατά μ.ο., ο Ίνγκραμ είναι μέχρι και σήμερα ο αρχισκόρερ του συλλόγου στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Μεταξύ άλλων, αντιμετώπισε την Βαγιαδολίδ του Άρβιντας Σαμπόνις (1991-92) αλλά και την Καζέρτα του Όσκαρ Σμιντ (1989-90).

Η απόσυρση της φανέλας και η ολοκλήρωση της καριέρας του

Το 1992 κι έπειτα από την πέμπτη σεζόν του Ίνγκραμ στην Θεσσαλονίκη, η συνεργασία των δύο πλευρών δεν συνεχίστηκε. Ο Σπόρτινγκ είχε προσπαθήσει να «μετακομίσει» τον παίκτη στην Αθήνα και να τον διατηρήσει στην Ελλάδα, καταθέτοντας επίσημη προσφορά, αλλά εν τέλει ο Αμερικανός προτίμησε να πάρει - στα 34 του - μεταγραφή στην Μακάμπι Τελ Αβίβ, στην οποία αγωνίστηκε για ένα χρόνο. Ο Ίνγκραμ έκλεισε την καριέρα του αγωνιζόμενος στα παρκέ του Ισραήλ, καθώς το τελευταίο - τριετές - κεφάλαιο της σπουδαίας διαδρομής του γράφτηκε στη Χαποέλ Αφούλα, το 1996.

Σταμάτησε το μπάσκετ στα 38 του χρόνια, όχι λόγω αθλητικών «γηρατειών», αλλά εξαιτίας ενός τραυματισμού στο γόνατο. Με τον Ίνγκραμ ως απόλυτο πρωταγωνιστή, ο Ηρακλής ανέβηκε επίπεδο και βγήκε δύο φορές 4ος στο ελληνικό πρωτάθλημα, τις σεζόν 1989-90 και 1990-91.

Για την ιστορία, ο Ίνγκραμ δεν αναδείχθηκε ποτέ πρώτος σκόρερ στην Α1, παρά τις εντυπωσιακές του επιδόσεις. Η κυριαρχία του «Γκάνγκστερ» ήταν τέτοια που στέρησε το συγκεκριμένο βραβείο από τον Νεοϋορκέζο. Ωστόσο η ζωή απέδειξε πως ίσως δεν είναι τελικά τόσο άδικη όσο συχνά νομίζουμε και πως έστω κι αργά, ο καθένας θα πάρει αυτό που του αξίζει. Ο Ίνγκραμ λοιπόν το 1994 πήρε τον πολυπόθητη διάκριση στο Ισραήλ με την Αφούλα. Κι εδώ που τα λέμε, θα ήταν περίεργο εάν μια «καλαθομηχανή» όπως ο Ίνγκραμ, ολοκλήρωνε την καριέρα του χωρίς να έχει βγει... έστω μια φορά πρώτος σκόρερ, με τόσο εντυπωσιακές επιδόσεις!

Πίσω στο καλοκαίρι του 1992 τώρα, ο Ηρακλής προέβη στο αυτονόητο, δηλαδή την απόσυρση της φανέλας με το νούμερο «6» στο πίσω μέρος, την οποία φόρεσε για πέντε χρόνια ο Ίνγκραμ. Η θρυλική φανέλα κρεμάστηκε στην οροφή του Ιβανώφειου γυμναστηρίου (το οποίο τότε ήταν νεόκτιστο και διένυε το πέμπτο έτος της «ζωής» του), αν και δύο χρόνια αργότερα, ο προερχόμενος από τον ΠΑΟΚ, Ουόλτερ Μπέρι, επανεμφάνισε το «6» σε κυανόλευκη φανέλα.

«Δεν βγαίνουν πια τέτοιοι παίκτες»

Όσο κλισέ και χιλιοειπωμένη κι αν είναι η παραπάνω φράση, είναι μια πραγματικότητα. Ο Ηρακλής τα χρόνια που ακολούθησαν είδε πολλούς μεγάλους παίκτες να φορούν τη φανέλα του, στην "golden era" του εγχώριου μπάσκετ. Ένας από αυτούς ήταν ο Γιούρε Ζντοβτς. Το «ξανθό σκυλί» αγαπήθηκε όσο λίγοι, ενώ σε ομαδικό επίπεδο πέτυχε περισσότερα από τον Ίνγκραμ - τελικός Κυπέλλου το 1994 στο ΣΕΦ με τον Ολυμπιακό, στους «4» του Σαπόρτα ένα χρόνο αργότερα με την Ταουγκρές. Ακόμη ένας ήταν ο αείμνηστος Ρόι Τάρπλεϊ, αλλά κι οι Μπάιρον Ντίνκινς, Εξέιβιερ ΜακΝτάνιελ, Έρικ Μικ, Μπακ Τζόνσον, Τζέιμς Ντόναλντσον και φυσικά ο Ουόλτερ Μπέρι.

Κανένας όμως δεν μπόρεσε να κερδίσει τελικά την θέση που έχει ο Ίνγκραμ στην καρδιά των φίλων του συλλόγου, ούτε να έχει την αγωνιστική του διάρκεια και την επιδραστικότητα του. Ο Ίνγκραμ συνάντησε χθες στο Ιβανώφειο τα μέλη της τωρινής ομάδας του Ηρακλή και τους είπε «να παίζετε δυνατά για τον Ηρακλή, ο κόσμος του το αξίζει». Λίγες ώρες αργότερα, οι οργανωμένοι τον επισκέφθηκαν στο ξενοδοχείο του όπου τον αποθέωσαν με «τιμές μεσσία». Αγαπήθηκε και αγάπησε το σύλλογο της Θεσσαλονίκης, χτίζοντας μια σπάνια σχέση για τα δεδομένα ενός μέσου ξένου αθλητή που περνά από την Ελλάδα.

Τόσο σε θέμα mentality, όσο και προφανώς για καθαρά αγωνιστικούς λόγους, δεν είναι υπερβολή το «δεν βγαίνουν πια τέτοιοι παίκτες». Η ουσία είναι πως ο ταλαντούχος κύριος Ίνγκραμ ή Άνκρουμ ή Άνκραμ ή Έινκραμ «έγραψε» μερικές χρυσές σελίδες στο ογκώδες βιβλίο της ιστορίας του ελληνικού μπάσκετ. Μια... ατραξιόν των γηπέδων, απ' αυτές που έκανε το... εισιτήριο να αξίζει και την τελευταία του δραχμή.

Το σημαντικότερο είναι πως αυτή η σχέση του με την Ελλάδα ήταν και παραμένει αμφίδρομη. Εξάλλου, όπως είπε ο ίδιος, στον Ηρακλή βίωσε τα καλύτερα του χρόνια.

Οι αναμνήσεις του από τη χώρα μας είναι πολλές, όπως κι εκείνες του κοινού, που ξαναείδε, μέσω μιας νοσταλγικής φωτογραφίας, τον Ίνγκραμ να βάζει την πετσέτα στο κεφάλι, όπως 30 χρόνια πριν.

Η στατιστική του στο ελληνικό πρωτάθλημα