O Ζαν στο Gazzetta: «Πάντα ήθελα να διώχνω τη σοβαροφάνεια, το δήθεν» (vids)

• «Ένιωθα ανασφάλεια με την οικονομική ασφάλεια γιατί είχα μεγαλώσει μες την ανασφάλεια!»
• «Όταν είμαι χαρούμενος, οικονομικά και συναισθηματικά ασφαλής δεν μου βγαίνει τίποτα»
• «Στο περίπτερο είδα την κοινωνία από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα»
• «Αν δεν κουραστείς δεν θα έχεις την ανάγκη να εκτονωθείς μέσω της δημιουργίας»
• «Στο μέλλον μπορεί να υπάρξουν πολύ σύντομα τραγούδια, να μειωθεί δραστικά ο χρόνος τους»

Λοιπόν, ακούστε, διαβάστε, πώς έχει η φάση με αυτόν τον ωραίο τύπο. Τους λες πες μου μια ιστορία και ξεκινάει να σου λέει την ιστορία της ζωής του. Τον διακόπτεις και του τονίζεις όχι την ιστορία σου, μια ιστορία, οποιαδήποτε. Και η απάντηση που παίρνεις είναι μα, η ιστορία μου είναι μια πολύ ωραία ιστορία. Αυτός είναι ο Ζαν και χαίρεσαι να τον ακούς να σου μιλάει. Πρόσχαρος, άνετος, με πηγαίο χιούμορ και σατιρική τόλμη. Όλα αυτά περνάνε στη μουσική του, σε αυτό που κάνει, σε αυτό που είναι: ένας ταλαντούχος τραγουδοποιός. Τον συναντήσαμε στην Κυψέλη, στο «Φόκα Νέγκρα», και μας μίλησε για τη δουλειά του, τις δουλειές που έχει κάνει (εργάτης σε εργοστάσιο στη Γερμανία, περιπτεράς), τη δουλειά που κάνει το A.I και απειλεί τη δική του κι άλλα πολλά. Τον ευχαριστούμε πολύ που μας μίλησε και περάσαμε ωραία. Α, ακούστε τον δίσκο του "Παν μέτρον άχρηστον" και ανέβει η διάθεσή σας.

Τι σε έκανε να ασχοληθείς με την τραγουδοποιία;
Αυτό ήρθε τυχαία. Εγώ ήθελα να ασχοληθώ με το θέατρο, αλλά δεν κατάφερα να ολοκληρώσω τις σπουδές μου, κι ας το προσπάθησα πολύ. Η προσπάθεια μου ξεκίνησε μαζί με την κρίση. Είχα κλείσει τα 18 και ήθελα να μπω ή σε σχολές που δίνανε υποτροφίες ή σε αυτήν του Εθνικού που είναι δωρεάν η φοίτηση. Πέρασα από τρεις σχολές. Η μια ήταν διετής και θεώρησα οτι δεν έμαθα τίποτα, η δεύτερη έδινε υποτροφίες σε ανέργους και μετά μου ζητούσε λεφτά, παράνοια, στην τρίτη σχολή λοιπόν πήρα πάλι υποτροφία ξεκινώντας απο το πρώτο έτος ξανά. Όμως αυτό δεν κράτησε και πολύ αφού μου πήραν την υποτροφία στο επόμενο έτος! Αυτό έγινε γιατί, όπως έμαθα αργότερα, επικράτησε η αναξιοκρατία, το βύσμα και οι αθέμιτες πρακτικές. Δεν ήθελα να το πιστέψω στην αρχή, αλλά έτσι έγινε. Κάποια παντελόνια κατέβηκαν, κάποια πόδια άνοιξαν… Ήθελα να πιστεύω ότι αυτή η γενιά καλλιτεχνών θα άλλαζε το παλιό. Δυστυχώς, αυτή η κατάσταση συνεχίζει να τροφοδοτείται.

Και μετά;
Μετά αποφάσισα να σταματήσω να ασχολούμαι με το θέμα των σπουδών. Ό,τι έμαθα, έμαθα.

Απογοητεύτηκες.
Απογοητεύτηκα και η αντίδρασή μου μετά απ’ αυτό με έφερε στη θέση των ανθρώπων της δεκαετίας του ’60: μετανάστευσα! Πήγα στη Γερμανία, ερωτικός μετανάστης, και δούλεψα φάμπρικα για έναν χρόνο.

Το εννοείς;
Ναι, δούλευα κανονικά σε εργοστάσιο. Μετά γύρισα με δύο κήλες στη μέση και σε αναπηρικό καροτσάκι (γέλια).

Ζόρικο.
Ναι, ήταν πολύ. Δούλεψα σε εργοστάσιο ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Audi, Volkswagen, Mercedes, Lamborgini, για τέτοια οχήματα μιλάμε. Θυμάμαι ήμουν στην τελευταία γραμμή παραγωγής και κρατούσα δύο μικρά κομμάτια από Lamborgini. Αυτά κόστιζαν όσο ο μισθός μου! Υπήρχε και εκεί τεράστια εκμετάλλευση απέναντι στους μετανάστες. Εκεί κατάλαβα τι πάει να πει ρατσισμός. Έβλεπες ανθρώπους που σε αποφεύγανε ή σου μιλούσανε άσχημα. Δεν το περίμενα. Σκεφτόμουν κάτσε ρε συ, πού τους έχω φταίξει;

Σου φερόντουσαν έτσι επειδή ήσουν Έλληνας ή επειδή ήσουν ο ξένος που ήρθες και τους πήρες, δήθεν, τη δουλειά;
Και τα δύο. Ήταν η περίοδος των μνημονίων στην Ελλάδα…

…μα εσύ δούλευες, δεν ήσουν τεμπέλης.
Δεν είχε σημασία. Αυτοί λέγανε ήρθες να μας πάρεις τις δουλειές. Δεν σας φτάνουν τα χρήματα που σας δίνουμε; Είναι η ίδια αντιμετώπιση που είχαμε και εμείς με άλλους ανθρώπους. Το λέμε και εμείς αυτό το έρχονται οι ξένοι και παίρνουν τις δουλειές. Το βίωσα, λοιπόν, και γω και κατάλαβα πόσο άδικο είναι.

Εσύ, και όποιος μεταναστεύει, δεν σηκώθηκες μια μέρα και είπες «δεν πάω στη Γερμανία μετανάστης;». Υπήρχε μια ανάγκη.
Ακριβώς! Αν και ο κύριος λόγος ήταν ο ερωτικός, ερωτικός μετανάστης.

Δηλαδή αν έμενες εδώ τι θα έκανες;
Δεν υπήρχε κάτι εκείνη την περίοδο στην Ελλάδα. Οι δουλειές που έβρισκες εδώ, αν έβρισκες κιόλας, ήταν και με δυόμιση ευρώ την ώρα! Δεν μπορούσες να τα βγάλεις πέρα.

«Ένιωθα ανασφάλεια με την οικονομική ασφάλεια γιατί είχα μεγαλώσει μες την ανασφάλεια!»

Και πώς φτάνουμε στην τραγουδοποιία;
Όσο ήμουν στη Γερμανία, η σχέση μου πήγαινε για γάμο. Τα τότε πεθερικά μου, χριστιανοί προτεστάντες, ήταν σε φάση που μου λέγανε πρέπει να παντρευτείς την κόρη μας, να κάνετε παιδιά. Την ίδια στιγμή είχα λάβει από το εργοστάσιο προσφορά να εργάζομαι απευθείας γι’ αυτούς. Οι εργάτες στην Γερμανία, στην αρχή, ανήκουν σε γραφείο ενοικίασης εργαζομένων το οποίο κρατάει το 1/3 του μισθού τους. Εγώ, μάλλον, το είχα περάσει αυτό το στάδιο και πλέον μου είχαν κάνει προσφορά. Η πρώην μου, μου έλεγε να πάρουμε δάνειο, να αγοράσουμε σπίτι… Ήμουν 25 ετών και άρχισα να βλέπω το μέλλουν μου με φόβο! Οικογένεια, σπίτι με κήπο, αυτοκίνητο, παιδιά… Άρχισα να φρικάρω. Ξέρεις, ακόμη δεν είχα κυνηγήσει τα όνειρά μου… Επίσης, είχα μεγαλώσει εντελώς διαφορετικά οικονομικά. Όλη αυτή η εικόνα μου φαινόταν πολύ ξένη, βόλεμα. Ένιωθα ανασφάλεια με την οικονομική ασφάλεια γιατί είχα μεγαλώσει μες την ανασφάλεια! Μου ήταν ξένο όλο αυτό.

Χωρίζεις λοιπόν...
Ναι και στο μυαλό έχω τελειώσει με το θέμα της υποκριτικής, δεν θέλω ασχοληθώ ξανά. Θέλω, όμως, να βγάλω την ταυτότητα που είχα στις παρέες μου, το χιούμορ μου, που πάντα το είχα σαν όπλο. Ήθελα αυτά να τα μεταφέρω στη σκηνή και να τα εντάξω σε κάτι μουσικοθεατρικό. Μέχρι τότε προσπάθησα πολλές φορές να γράψω τραγούδια, αλλά δεν…

Πήγες ωδείο;
Όχι, όχι… Δεν γνωρίζω από θεωρία μουσικής, δεν ξέρω τι παίζω. Παίζω κάποια ακόρντα και ορισμένες μελωδίες.

Αυτοδίδακτος.
Εντελώς.

Και αποφάσισες όλο αυτό που μου περιέγραψες να μεταφερθεί στη σκηνή, να μην μείνει στο στούντιο.
Ναι, ναι. Ήθελα να συνδυάσω το οπτικοακουστικό σκηνικό σε μια παράσταση που να έχει και stand up comedy, πρόζα. Δεν ξέρω αν το έχω καταφέρει μέχρι σήμερα, μια και το stand up, ενώ βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό, απαιτεί να γράψεις κείμενο. Ε, εγώ δεν έχω την πειθαρχία για κάτι τέτοιο και πάντα αυτοσχεδιάζω. Βέβαια αν δω ότι κάποιο αστείο “περάσει”, θα προσπαθήσω να το θυμηθώ για να το χρησιμοποιήσω ξανά. Πάντως, αυτή ήταν η σκέψη μου, αυτός ο συνδυασμός.

Αυτό μου μοιάζει κάπως με επιθεώρηση.
Ναι, κάπως έτσι.

Θυμίζει Τζίμη Πανούση. Σου άρεσε ο Πανούσης;
Ναι, πάρα πολύ! Είχα ταυτιστεί μαζί του. Θυμάμαι, μάλιστα, ότι το 2015 ή 2016 είχε κάνει το reunion με τις Μουσικές Ταξιαρχίες και εγώ δεν είχα χρήματα να πάω τους δω. Μετά ήρθε η Γερμανία και θυμάμαι, επειδή είχε σταματήσει τις παραστάσεις λόγω προβλήματος υγείας, να λέω μόλις γυρίσω Ελλάδα θέλω να τον δω live. Ο ίδιος είχε πει ότι θα συνέχιζε τις παραστάσεις τον Μάρτιο του 2018. Ωστόσο, λίγες μέρες πριν φύγω πέθανε. Δεν τον πρόλαβα.

«Όταν είμαι χαρούμενος, οικονομικά και συναισθηματικά ασφαλής δεν μου βγαίνει τίποτα»

Ο συνδυασμός μουσικής, σάτιρας, δεν είναι απαιτητικός; Να γράφεις στίχους, μουσική…
Εμένα όλο αυτό μου βγαίνει πολύ περίεργα. Όπως σου είπα δεν έχω την πειθαρχία να γράφω. Θα σου πω, για να καταλάβεις, πώς προέκυψε ο πρώτος μου δίσκος. Όταν μπήκε το 2020 συνειδητοποίησα ότι ξεκινά μια νέα δεκαετία και στο τέλος αυτής θα έχω φτάσει τα 40. Λέω, λοιπόν, στον εαυτό μου αν θες να κάνεις κάτι στη ζωή αυτή, αυτό που έχεις στο μυαλό σου, πρέπει να το κάνεις τώρα. Ξέρεις, όσο μεγαλώνουμε τα χρόνια περνάνε ακόμα πιο γρήγορα. Όλο αυτό με ρίχνει σε τριήμερη κατάθλιψη και από την 1η Ιανουαρίου 2020 και για τρεις μέρες κοιμάμαι σερί! Σε αυτές τις μέρες έγινε κάτι εξωπραγματικό, κάτι το οποίο δεν μπορώ να εξηγήσω: Μέσα στο ύπνο μου, μου ήρθε όλο το πρώτο μου άλμπουμ! Τι εννοώ; Άρχισα να ονειρεύομαι μια συνθήκη, μια επαναλαμβανόμενη μελωδία, ένα concept, μια ακολουθία πραγμάτων. Εκείνη τη στιγμή προσπάθησα να βρω το θάρρος, τη δύναμη, να ανοίξω τα μάτια, να σηκώσω το κινητό μου και να ηχογραφήσω την ιδέα που μου ήρθε. Στις 4 Ιανουαρίου 2020 έγραψα το πρώτο μου τραγούδι με τίτλο “Τοποθέτηση Προϊόντων”. Αυτό ήταν λίγο πριν την καραντίνα. Τα περισσότερα κομμάτια του άλμπουμ γράφτηκαν πριν, αλλά ολοκληρώθηκαν μες την καραντίνα.

Θες να σε ζορίζει κάτι για να γράψεις;
Ναι. Όταν είμαι χαρούμενος, οικονομικά και συναισθηματικά ασφαλής δεν μου βγαίνει τίποτα.

Επειδή κάνεις και σάτιρα, έχει όριο; Μπορείς να πεις τα πάντα;
Εγώ είμαι ενάντια στην πολιτική ορθότητα. Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει και ο άλλος να έχει την επιλογή να μην τον ακούσει. Στη σάτιρα, στο χιούμορ, έχει να κάνει και με το πώς θα πεις ένα αστείο. Δηλαδή, αν δεις κάποιον στο κοινό και τον κοροϊδέψεις για το βάρος του ή για την εμφάνιση του, αυτό δεν είναι σωστό, καταρχάς δεν είναι σάτιρα.

Πρέπει να το γυρίσεις σε σένα.
Μπράβο! Πρώτα σατιρίζεις τον εαυτό σου και μετά σατιρίζεις τον άλλο. Εγώ αγαπώ πολύ το black humor, που πολλοί πλέον έχουμε ξεχάσει ότι προέκυψε για να ελαφρύνει τις άσχημες καταστάσεις και όχι να τις επιβαρύνει. Όσον αφορά την πολιτική ορθότητα, με ενοχλεί η υποκρισία αυτών που την υποστηρίζουν. Αυτοί που σου λένε α, αυτό είναι προσβλητικό, μη λες τέτοια, κτλ, στις παρέες τους λένε τα ίδια!

Δεν καταλαβαίνουν ότι το ιδιωτικό γίνεται συλλογικό, δημόσιο. Αλληλοτροφοδοτούνται αυτά.
Ακριβώς όπως το λες. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι ο τρόπος που θα πεις το αστείο. Μια λάθος εφαρμογή σε αυτό κάνει ο Μάρκος Σεφερλής πολλές φορές. Αντίθετα, άλλο παράδειγμα, ο Ηλίας Ψινάκης, ως περσόνα, ό,τι και να πει δε τον παρεξηγείς. Εγώ, πάντως, δεν περιορίζομαι.

Δεν έχεις σκεφτεί «αν πω αυτό θα μου την πέσουν».
Κάτι τέτοιο έγινε στο τραγούδι μου «PankSok». Ήθελα πάντα να γράψω νέο ύμνο για το ΠΑΣΟΚ. Αυτό…

…ενόχλησε αυτό το κομμάτι;
Όχι, αλλά ορισμένοι φίλοι που το άκουσαν κάπως αντέδρασαν. Το κομμάτι αυτό είναι γραμμένο από τη μεριά του πασόκου πατέρα ή παππού.

Μιλάς για το «Βαθύ ΠΑΣΟΚ», το ορθόδοξο.
Ναι. Εγώ το έγραψα όταν είχε αλλάξει όνομα και είχε γίνει «ΚΙΝΑΛ». Αυτό παρεμπιπτόντως έχει κάτι πρόστυχο, λες και είναι κατηγορία στο Pornhub (γέλια). Εγώ, λοιπόν, ονειρευόμουν ότι θα βγει ξανά το παλιό ΠΑΣΟΚ. Ξέρεις, Χαριλάου Τρικούπη, ο ήλιος ο πράσινος, κτλ. Κάτι που έγινε τελικά. Τέλος πάντων… Σε ένα στίχο του κομματιού λέω έδινα μπύρα στα παιδιά να μην γίνουν φλώροι/να γίνουν άντρες αύριο, να γίνουν ψηφοφόροι/μα τώρα πια με βρίζουνε, τους άφησα τα χρέη/εγώ παιδιά δεν έφταιγα, φταίνε οι Εβραίοι.

Α, η αναφορά στους Εβραίους…
Ναι. Βέβαια, αυτό ήταν πριν την γενοκτονία στη Γάζα.

Τι σου είπε ο κύκλος σου;
Γιατί σατιρίζεις του Εβραίους; Τι σου φταίνε; Και λέω παιδιά, δεν το λέω εγώ, είναι αυτό που θα έλεγε ένας πασόκος (sic) τότε. Βέβαια το πιο “προκλητικό” μου τραγούδι είναι το “Αντιραδιοφωνικό”, το οποίο είναι όνομα και πράγμα. Σατιρίζω, καλοπροαίρετα βέβαια, τους “έντεχνους” ραδιοφωνικούς σταθμούς που μας έχουν ζαλίσει με την ίδια μίζερη playlist εδώ και 15+ χρόνια, αναφέροντας και όλα τα πρώτα ονόματα της συγκεκριμένης σκηνής. Μα πώς να σου πάει καλά η μέρα άμα σου βάζουν 8 η ώρα το πρωί Μποφίλιου; Όλοι μου έλεγαν Μην το βγάλεις αυτό το τραγούδι, θα σκάψεις τον λάκκο σου…κλπ. Σκέφτηκα να τους ακούσω, αλλά τελικά δεν αυτολογοκρίθηκα. Επίσης είναι το αγαπημένο τραγούδι του κοινού στα live.

«Στο περίπτερο είδα την κοινωνία από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα»

Διάβασα ότι δούλεψες και σε περίπτερο. Το έχω κάνει και εγώ. Ο πατέρας μου το δούλευε και εγώ βοηθούσα. Θυμάμαι ότι ήταν σύνορα Νέας Ιωνίας-Νέας Φιλαδέλφειας. Θυμάμαι οδό και τηλέφωνο. Από εκεί πήρες πολλά στοιχεία για να φτιάξεις το πρώτο σου άλμπουμ;
Με επηρέασε πολύ αυτή η περίοδος. Εκεί είδα την κοινωνία από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα. Εγώ εργαζόμουν σε ένα περίπτερο στο Μοναστηράκι. Ήταν γνωστό κιόλας μια και έβαζε μουσική. Ήταν το «Μουσικό Περίπτερο». Είχε ηχοσύστημα, έφερνε DJ, διοργάνωνε πάρτι… τέτοιες καταστάσεις. Και πέρα από τη δουλειά που είχε, το ζήτημα ήταν οι θαμώνες. Ό,τι πιο cult στοιχείο υπήρχε στην Αθήνα, το είχαμε εκεί. Τρελοί, αλκοολικοί, τοξικομανείς, άστεγοι… Είχαμε φτιάξει μια πολύ όμορφη ομάδα. Τους προσέχαμε αυτούς του ανθρώπους, τους βοηθούσαμε… Περνούσαμε καλά. Είχαμε γίνει σαν οικογένεια. Τσακωνόμασταν, τα βρίσκαμε… Βέβαια, εκεί άρχισα να νιώθω σαν αρσενική Αννίτα Πάνια!

Γιατί;
Γιατί είχαν μαζευτεί γύρω μου όλες οι cult μορφές και είχαμε καθημερινό content. Μιλάμε για απίστευτο σόου. Περνούσαμε καλά πάντως. Επίσης, ο λόγος που έκλεισε το περίπτερο, ήταν γιατί υπάλληλος σκηνοθέτησε ληστεία στην βάρδια του. Θα μπορούσε να γίνει μια πολύ καλή ταινία όλη εκείνη κ κατάσταση.

Αυτό, όμως, είναι αυθεντικό. Τότε, όπως και τώρα, υπήρχε εκμετάλλευση στην τηλεόραση.
Ναι. Εμείς δεν κάναμε ποτέ κάτι τέτοιο.

Στην τηλεόραση, βέβαια, ήταν μια ανάμικτη κατάσταση. Όλοι αυτοί οι τύποι έμπαιναν σε μια κατάσταση κρατώντας την αλήθεια τους!
Ναι, υπήρχε αλήθεια σε όλο αυτό.

Είχα μεγάλη λατρεία για εκείνη την εποχή, για το trash.
Και εγώ. Τώρα που συγχωρέθηκε ο «Mister Μπούτια», και στεναχωρήθηκα πολύ, έκανα binge watching, μαραθώνιο, «Ερωτοδικείο». Από τις πρώτες μου αναμνήσεις είναι η μάνα μου να βλέπει «Ερωτοδικείο» και γω, 4-5 χρόνων, από δίπλα. Την πρώτη κόντρα «Mister Μπούτια»-«Εθνικού Σταρ» τη θυμάμαι στο New Channel. Όλη αυτή η «καλτίλα» (sic) μπήκε μέσα μου από μικρό παιδί…

Ήταν μια ωραία παρακμή ρε παιδί μου!
Αυτό! Μια γοητευτική παρακμή.

Εγώ ήμουν έφηβος τότε. Εμείς τα βλέπαμε, κακώς, κάφρικα. Δεν τους καταλαβαίναμε και πιο πολύ τους κοροϊδεύαμε. Δεν είχαμε την ωριμότητα να επεξεργαστούμε αυτό που παρακολουθούσαμε.
Ήταν το νεαρό της ηλικίας…

Τώρα, βλέποντας το και με βάση τις προσλαμβάνουσες, τα ερεθίσματα του σήμερα, καταλαβαίνω ότι αυτοί ήταν πιο σοβαροί από κάποιους άλλους.
Δεν είχαν «δηθενιά» (sic) μέσα τους, σοβαροφάνεια…

Έκαναν ό,τι έκαναν, περίεργο, αλλόκοτο, αλλά ήταν αυτό!
Αυτό ακριβώς που είπες με εκφράζει περισσότερο. Σε κάθε φάση της ζωής μου, στην καθημερινότητά μου, πάντα ήθελα να διώχνω τη σοβαροφάνεια, το δήθεν.

Είναι σουρεαλισμός αυτό.
Ναι και γι’ αυτό, ας πούμε, δεν μπορώ να γράψω ερωτικά τραγούδια, μπαλάντες. Δεν μπορώ να «φάω» στη μάπα όλη αυτή τη μιζέρια, την έντεχνη μιζέρια, τη «δηθενιά» (sic). Δεν υπάρχει νόημα να γράψω ένα ερωτικό τραγούδι ενώ έχουν γραφτεί άλλα πολύ καλύτερα.

«Αν δεν κουραστείς δεν θα έχεις την ανάγκη να εκτονωθείς μέσω της δημιουργίας»

Αυτό που κάνεις δεν μπορεί να θυμίζει κάποιον άλλο, τον Φοίβο ας πούμε. Σίγουρα έχεις πάρει στοιχεία από άλλους, δεν είσαι μοναδικός.
Ναι, σίγουρα. Για μένα ο Φοίβος Δεληβοριάς είναι ο καλύτερος τραγουδοποιός που υπάρχει την Ελλάδα. Δεν έχει κάνει πολύ κωμικό/σατιρικό βέβαια. Η «Υβρεοπομπή» μου έρχεται μόνο στο μυαλό και η «Άγρια Ορχιδέα»

Παίρνει και λαϊκά και τα πειράζει.
Ναι και αυτό. Η δική μου προσέγγιση είναι πιο κοντά σε μια μίξη Μαραβέγια, Πανούση.

Μια από τις δεξιότητές σου είναι η… τεμπελιά. Έχει συκοφαντηθεί αυτή η έννοια;
Ναι, πάρα πολύ.

Βγαίνουν πράγματα απ’ αυτή.
Υπάρχει και η δημιουργική τεμπελιά. Ο Τζον Λένον είχε πει ότι «time you enjoyed wasting was not wasted». Δηλαδή, ο χρόνος που ξόδεψες κάνοντας τίποτα αλλά τον απόλαυσες, δεν πήγε χαμένος. Είναι πώς έχει ο καθένας την τεμπελιά στο μυαλό του. Παλιότερα δούλευα πολύ και δεν είχα καθόλου χρόνο. Γυρνούσα σπίτι, κοιμόμουν λίγο, έτρωγα και μετά ξανά δουλειά. Τώρα που έχω την τύχη να δουλεύω από το σπίτι, να είμαι κάπως πιο χαλαρός, απολαμβάνω την ησυχία του σπιτιού και αξιοποιώ τον ελεύθερο χρόνο μου. Παίζω βιντεοπαιχνίδια, διαβάζω κόμιξ, κάνω πράγματα που μου αρέσουν. Δεν το θεωρώ αυτό τεμπελιά. Δεν αφήνω άλλα πράγματα, εκκρεμότητες, τη δουλειά μου. Στον ελεύθερο χρόνο κάνω ό,τι γουστάρω.

Σε βοηθάει και δημιουργικά η τεμπελιά.
Σίγουρα. Έχεις χρόνο να σκεφτείς πράγματα.

Κάθομαι, μου έρχεται μια σκέψη, την καταγράφω, δημιουργώ. Πρέπει, όμως, να έχεις κουραστεί πρώτα.
Ναι, ισχύει αυτό. Αν δεν κουραστείς δεν θα έχεις την ανάγκη να εκτονωθείς μέσω της δημιουργίας

Το πρώτο σου άλμπουμ λέγεται «Παν μέτρον άχρηστον». Υπάρχει, πιστεύεις, μέτρο στην αχρηστία;
Μέτρο στην αχρηστία… ωραία ερώτηση.

Ή γίνεται στις μέρες μας αριστεία;
(γέλια). Κατ’ αρχάς, ο τίτλος βγήκε επειδή δεν μπορούσα να κρατήσω μέτρο στην κιθάρα, για κανέναν λόγο.

Άρα είναι αυτοαναφορικό.
Ναι. Γι’ αυτό και στις ηχογραφήσεις του δίσκου δεν έπαιξα εγώ κιθάρα, αλλά ο ξάδερφος μου, ο Σπύρος Γεωργαντάς ή αλλιώς Spy Das, από τους καλύτερους κιθαρίστες στην Ελλάδα.

Σου είπε κάποιος «ρε μεγάλε δεν μπορείς να κρατήσεις το μέτρο! Είσαι…»
Κάπως έτσι και εγώ είπα «έλα μωρέ, άχρηστα είναι τα μέτρα». Και έτσι βγήκε ο τίτλος.

Λέω μήπως κάποιος πάνω στην κούρασή του, στα νεύρα, να σου είπε κάτι «ρε μ@#κα, είσαι άχρηστος, άστο!»
Είχε συμβεί αυτό σε προσπάθεια ηχογράφησης αλλά όχι με νεύρα. Μου έλεγαν «Πρέπει να κρατάς το μέτρο!» Και γω να λέω «άχρηστα είναι τα μέτρα». Στην πρώτη ηχογράφηση δεν βάλαμε μετρονόμο, μετά έγινε σωστά. Τώρα, όσον αφορά αν υπάρχει μέτρο στην αχρηστία, νομίζω πως όχι. Αν το δεις και πολιτικά στις μέρες μας, δεν υπάρχει μέτρο. Βέβαια δεν μου αρέσει να χαρακτηρίζω κάποιον άχρηστο. Όλοι είναι χρήσιμοι και μες την αχρηστία τους.

Ναι, σωστά. Απλώς (η αχρηστία) από το ανώδυνο και αφελές μπορεί να περάσει στο επικίνδυνο.
Ναι, αλλά και εκεί δεν υπάρχει μέτρο.

«Στο μέλλον μπορεί να υπάρξουν πολύ σύντομα τραγούδια, να μειωθεί δραστικά ο χρόνος τους»

Σήμερα όλα είναι εικόνα. Όλοι σκρολάρουμε… Πόσο σε επηρεάζει αυτό στη δουλειά σου; Αν φτιάξεις ένα τραγούδι, έχεις στο μυαλό σου τη σκέψη «πώς θα το κάνω τώρα εικόνα; Αξίζει να το κάνω;»
Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας. Όλοι λειτουργούμε βάσει του αλγορίθμου στα social media και νιώθω ότι τώρα, στα 33 μου, δυσκολεύομαι να σκέφτομαι «τι content να φτιάξω σήμερα;» για να τραβήξω το ενδιαφέρον; Πλέον, η προσοχή που δίνει ο χρήστης των social στο περιεχόμενο της εικόνας δεν ξεπερνά τα 20 δευτερόλεπτα! Εγώ, όμως, ως τραγουδοποιϊος δεν θα κάτσω να σκεφτώ ότι πρέπει να κάνω τραγούδι ή βίντεο κλιπ 20 δευτερολέπτων.

Δεν γίνεται.
Δεν γίνεται, φυσικά. Στο μέλλον, ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν πολύ σύντομα τραγούδια, να μειωθεί δραστικά ο χρόνος τους. Διάβαζα μια έρευνα που έλεγε ότι κόσμος, οι νεαρότερης ηλικίας κυρίως, δεν μπορεί να καθίσει να ακούσει πραγματικά μουσική.

Αυτό το ήξερα για το διάβασμα. Κουράζεται στο να ακούσει;
Ναι, έτσι φαίνεται. Στη μουσική υπάρχουν πολλά ερεθίσματα, στοιχεία στο παρασκήνιο, που δεν τα ακούς πραγματικά. Δεν είναι όπως κάναμε εμείς παλιά. Βάζαμε ένα δίσκο και τον ακούγαμε ολόκληρο. Αυτό έχει πεθάνει εδώ και χρόνια.

Με το A.I φοβάσαι μήπως σε αντικαταστήσει;
Έχει αρχίσει ήδη να αντικαθιστά πράγματα. Η μια δουλειά που κάνω, και μπορώ να πω ότι είναι σημαντική πηγή εισοδήματος, είναι αυτή του εκφωνητή για διαφημιστικά σποτ. Εκεί το φοβάμαι πολύ αν και αντιστέκεται πολύ το Σωματείο Εκφωνητών. Βέβαια είμαι σίγουρος, ότι και να βγει κάποιο σποτ με φωνή A.I., πλέον δεν θα το καταλάβει κανείς!

Έχουν γίνει κατά καιρούς τραγούδια με A.I και δεν κατάλαβε κανείς τίποτα! Ψεύτικοι καλλιτέχνες.
Ναι, είναι μια μπάντα που έχει πολλά stream στο Spotify.

Κάποιος διάσημος στις ΗΠΑ έκανε τραγούδι A.I και δεν το πήρε χαμπάρι κανείς.
Αυτό και στην Ελλάδα! Μου το έχει πει παραγωγός που κάνει παραγωγές για πάρα πολλά τραγούδια της εγχώριας μουσικής σκηνής. Έντεχνα, λαϊκά… Το κάνουν κυρίως στη μουσική. Και μιλάμε για πολύ γνωστά ονόματα. Στον τελευταίο δίσκο πολύ γνωστού καλλιτέχνη, που έκανε και μεγάλη επιτυχία, η μουσική ήταν γραμμένη με A.I.

Μένουν εκτός οι μουσικοί.
Ναι, μένουν εκτός. Το A.I είναι εργαλείο και εξαρτάται πώς θα το χρησιμοποιήσεις. Εμένα με τρομάζει, μια και προχωράει πάρα πολύ γρήγορα. Με το συγκεκριμένο εργαλείο μπορείς να δημιουργήσεις τραγούδι από την αρχή. Δεν μου αρέσει όμως γιατί χάνεται η χαρά της δημιουργίας και η αυθεντικότητα. Εγώ όταν ανακάλυψα αυτό το εργαλείο έκανα το εξής: είχα ιδέες δικές μου ηχογραφημένες στο κινητό και δικούς μου στίχους. Κάθε δημιουργός σκέφτεται πώς θα ενορχηστρωθεί όλο αυτό; Για να κάνεις ενορχήστρωση χρειάζονται αρκετά χρήματα, πρέπει να ρίξεις πολλά λεφτά σε ένα παραγωγό. Οπότε, ανεβάζω την ιδέα μου, το demo μου και το A.I μου δίνει ενορχηστρωτικές ιδέες.

Σου φτιάνει την ενορχήστρωση;
Ναι! Κανονικά. Μπορείς να το πάρεις και έτοιμο! Φυσικά είναι κακό γιατί δεν πληρώνονται μουσικοί. Το παίρνει και δεν καταλαβαίνεις ότι είναι A.I.

Ένας επαγγελματίας δεν θα το καταλάβει;
Ένας επαγγελματίας ηχολήπτης θα το καταλάβει. Θα φτάσουμε, όμως σε σημείο που δεν θα το καταλαβαίνει. Το ίδιο συμβαίνει και με την εικόνα, τα A.I βίντεο.

Μετά το σινγκλ «Aircondition» θα κάνεις κάτι;
Θα κάνουμε ένα live στις 17/10 εδώ στο Φόκα Νέγκρα μαζί με τον Παύλο Δαμιανίδη και τον Πάικο Πορίχη. Είναι δύσκολο να βρεις χώρο, πρέπει να το πω αυτό. Οι περισσότερο χώροι, εκτός από τα μικρά μπαρ όπως εδώ που είμαστε (σ.σ Φόκα Νέγκρα στην Κυψέλη), πλέον ζητάνε ενοίκια για live, τα οποία είναι και αρκετά υψηλά. Έχω ένα μπάτζετ στην άκρη και προσπαθώ να δω τι με συμφέρει περισσότερο. Επίσης, δεν μου αρέσει να κάνω live με μια κιθάρα, μόνος μου. Θέλω να έχω full band.

Θες κόσμο και πάνω στη σκηνή και κάτω απ’ αυτή.
Ναι, όπως το λες. Κατ’ αρχάς, στα live δεν θέλω να παίζω κιθάρα, θέλω να έχω ελεύθερα τα χέρια μου. Αυτό μπορώ να το κάνω αν έχω full band. Αυτό που ετοιμάζω βασίζεται στο «PankSok», στο «σκυλάδικο». Θα υπάρχει medley με λαϊκά σε μέταλ εκδοχή! Γι’ αυτό και θέλω πολλά όργανα. Θα παίξουμε Στράτο Διονυσίου…

Μπουζούκι.
Ναι, αλλά θα το κάνουμε σε πανκ εκδοχή! Στο τέλος του live θέλω να φτιάξω ατμόσφαιρα που ενώνει Ανατολή-Δύση. Το τσιφτετέλι και το λαϊκό, ο νταλκάς, με το head banging που μου αρέσει πολύ.

Σε ευχαριστώ.
Και γω.

*Ο Ζαν σε Spotify, YouTube, Instagram, Facebook