Οι 10 πληγές του Φαραώ και η έκρηξη της Σαντορίνης: Η επιστημονική εξήγηση πίσω από τον μύθο (vid)

• Η ηφαιστειακή έκρηξη και τα φυσικά φαινόμενα που συνδέονται με τις Πληγές της Αιγύπτου
• Το "νερό που έγινε αίμα": Η άλλη ερμηνεία

Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης ήταν μία από τις ισχυρότερες στην ιστορία, με τεράστιες ποσότητες τέφρας και αερίων να εκτοξεύονται στην ατμόσφαιρα. Αυτό προκάλεσε σημαντικές κλιματικές αλλαγές και ακραία καιρικά φαινόμενα σε ευρεία γεωγραφική περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου.

Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πολλά από τα φαινόμενα που περιγράφονται ως πληγές στην Παλαιά Διαθήκη μπορούν να εξηγηθούν ως φυσικές συνέπειες της ηφαιστειακής έκρηξης:

Οι δέκα πληγές ήταν οι εξής:

1. Τα νερά του ποταμού Νείλου μετατράπηκαν σε αίμα, με αποτέλεσμα να πεθάνουν τα πλάσματα που ζούσαν σε αυτόν και να υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού.
2. Βάτραχοι κάλυψαν όλη την επικράτεια της Αιγύπτου, μπαίνοντας στα σπίτια των ανθρώπων.
3. Ο αέρας της Αιγύπτου γέμισε με σκνίπες και άλλα μικρά πλάσματα παρενοχλώντας ανθρώπους και ζώα.
4. Σμήνος από αλογόμυγες εισέβαλε σε κάθε κατοικία των Αιγυπτίων, σε σημείο που, όπως αναφέρει η αφήγηση, «η γη καταστράφηκε από τις αλογόμυγες».
5. Βαριά επιδημία έπληξε όλα τα κοπάδια των Αιγυπτίων, ώστε «κάθε είδους ζωντανά της Αιγύπτου άρχισαν να ψοφούν».
6. Άνθρωποι και ζώα γέμισαν εξανθήματα, μεγάλα σπυριά και πληγές.
7. Έπεσε πολύ βαρύ χαλάζι και φωτιά από τον ουρανό, που όμοιο του δεν είχε πέσει ποτέ στην Αίγυπτο μέχρι τότε, τσακίζοντας ανθρώπους, ζώα και βλάστηση.
8. Σκοτείνιασε η γη της Αιγύπτου από τα σμήνη των ακρίδων, τα οποία κατέφαγαν τη βλάστηση και τους καρπούς που είχαν απομείνει από την πληγή του χαλαζιού με αποτέλεσμα να καταστραφούν τελειωτικά οι σοδειές.
9. Για τρεις ημέρες πυκνό σκοτάδι σκέπασε όλη την αιγυπτιακή επικράτεια, σκοτάδι που «μπορούσε κανείς να το ψηλαφίσει» σαν να επρόκειτο για πολύ πυκνή ομίχλη.
10. Σκοτώθηκαν όλοι οι πρωτότοκοι γιοι των Αιγυπτίων (περιλαμβανομένου και του γιου του Φαραώ), καθώς και τα πρωτότοκα των ζώων τους.

Η ηφαιστειακή έκρηξη και τα φυσικά φαινόμενα που συνδέονται με τις Πληγές της Αιγύπτου

Κατά την πρώτη φάση της ηφαιστειακής έκρηξης, η κοκκινωπή τέφρα που εκτοξεύτηκε έπεσε στον ποταμό Νείλο, χρωματίζοντας τα νερά του κόκκινα. Το διοξείδιο του θείου που εκλύθηκε διαλύθηκε στο νερό, μετατρεπόμενο σε θειώδες οξύ, καθιστώντας το νερό ακατάλληλο προς πόση. Η τοξικότητα του ποταμού ανάγκασε τους βατράχους να εγκαταλείψουν το υδάτινο περιβάλλον τους και να καταφύγουν στη στεριά, αναζητώντας ασφαλέστερα σημεία.

Το σκοτάδι που κάλυψε την Αίγυπτο μπορεί να αποδοθεί στο πυκνό νέφος ηφαιστειακής τέφρας, το οποίο σκέπασε τον ουρανό και παρεμπόδισε το ηλιακό φως να φτάσει στη γη. Παράλληλα, τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο, χτύπησαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Αίγυπτο. Η ισχυρή χαλαζόπτωση και οι έντονες βροχοπτώσεις ευνόησαν την υπερβολική αύξηση πληθυσμού εντόμων.

Ταυτόχρονα, η έκθεση σε όξινη βροχή και η επαφή με τη διάχυτη ηφαιστειακή τέφρα προκάλεσαν σοβαρούς ερεθισμούς και πληγές στο δέρμα των ανθρώπων, ενώ αποτέλεσαν θανατηφόρο πλήγμα για πολλά κατοικίδια ζώα.

Το "νερό που έγινε αίμα": Η άλλη ερμηνεία

Μια δεύτερη ερμηνεία για τη μεταμόρφωση των νερών του Νείλου σε κόκκινο αφορά την ανάπτυξη ερυθρών φυκών στο ποτάμι, αποτέλεσμα των έντονων κλιματικών μεταβολών, της αυξημένης υγρασίας και της επίδρασης της όξινης βροχής. Ένα παρόμοιο φαινόμενο καταγράφεται ακόμα και σήμερα. Η αλλοίωση αυτή, που οι Αιγύπτιοι αντιλήφθηκαν ως μετατροπή του νερού σε αίμα, εξηγεί και τον θάνατο των ζώων που ήπιαν από το μολυσμένο νερό.

Η τέφρα που κάλυψε τις καλλιέργειες μετέφερε τοξικά στοιχεία, μολύνοντας τους καρπούς και προκαλώντας τροφικές δηλητηριάσεις. Επιπλέον, η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και οι μεταβολές στην ατμοσφαιρική πίεση φαίνεται πως συνδέονται με ασυνήθιστη συμπεριφορά εντόμων και ζώων. Οι πληγές στο ανθρώπινο σώμα, αλλά και οι επιδρομές από ακρίδες, φαίνεται να σχετίζονται άμεσα με τις συνέπειες αυτής της φυσικής καταστροφής.

Σύμφωνα με το βιβλίο της Εξόδου, μετά την καταστροφή της Αιγύπτου, οι Εβραίοι δραπέτευσαν, με τον Θεό να τους καθοδηγεί μέσω μίας «στήλης νεφέλης την ημέρα και στήλης φωτιάς τη νύχτα». Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η περιγραφή μπορεί να παραπέμπει στις στάχτες και τα φλεγόμενα αέρια που εκλύονταν από το ηφαίστειο κατά τη διάρκεια της έκρηξης, προσφέροντας φως και κατεύθυνση στο σκοτάδι της ερήμου.