Τότε που Ολυμπιακοί και Παναθηναϊκοί πανηγύριζαν αγκαλιά

Ο πατέρας μου ήταν φίλος του Ολυμπιακού. Κάποιος που είχε μεγαλώσει στον Πειραιά και είχε παίξει ερασιτεχνικά ποδόσφαιρο σε αρκετές ομάδες της περιοχής. Όταν τον ρωτούσα “ποιος είναι ο καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής που είδες ποτέ;”, δεν προλάβαινα να ολοκληρώσω την ερώτηση· είχε ήδη απαντήσει: “Ο Δομάζος”. Κι ύστερα άρχιζε την διήγηση μιας εκ των αγαπημένων του ιστοριών, για εκείνες τις φορές που, σε μια τόσο ζόρικη εποχή για την Ελλάδα, έβγαινε στους δρόμους με τους φίλους του, που ήταν οπαδοί διαφορετικών ομάδων, για να γιορτάσει μαζί τους για τις επιτυχίες του Παναθηναϊκού στον δρόμο για το Γουέμπλεϊ.

Γεννημένος το 1935, ο πατέρας μου έζησε σε διαφορετική χώρα, όχι μόνο με όρους ποδοσφαιρικούς, από αυτή που άρχισα εγώ να γνωρίζω στα γήπεδα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80. Μολονότι σε εκείνον άρεσε πολύ η σχέση που ανέπτυσσα με το ποδόσφαιρο, και παρόλο που η Κυριακή στο γήπεδο ήταν μια από τις πιο αγαπημένες μας συνήθειες στα παιδικά και τα εφηβικά μου χρόνια, ο πατέρας μου το έκοψε το γήπεδο στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Δεν την πάλευε με αυτό που συνέβαινε πλέον στο γήπεδο. Δεν την πάλευε με τον φανατισμό, τη βία, το ξύλο, τα επεισόδια. Και δεν μπορούσε να το χωρέσει το κεφάλι του ότι έβλεπε παιδιά να σκοτώνονται στο ξύλο για το ποδόσφαιρο.

Μου άρεσε τόσο πολύ η ποδοσφαιρική Ελλάδα των διηγήσεων του πατέρα μου, όπως άλλωστε και οι διηγήσεις που έχω πάρει από τα βιβλία σχετικά με την ποδοσφαιρική Ελλάδα των προηγούμενων δεκαετιών από αυτές που έζησε ο πατέρας μου. Ζήλευα πάντα τόσο πολύ εκείνες τις δεκαετίες, ακριβώς επειδή το γήπεδο ήταν μια από τις καλύτερες πλατφόρμες επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης των ανθρώπων - όχι μόνο των οπαδών της ίδιας ομάδας.

Ακριβώς αυτό είναι που με αγγίζει περισσότερο στην ιστορία της πορείας του Παναθηναϊκό προς τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1971. Οι ιστορίες με πρωταγωνιστή τον τότε γενικό αρχηγό και μετέπειτα πολύ επιτυχημένο πρόεδρο του Ολυμπιακού Νίκο Γουλανδρή, που πήγε με το κασκόλ του Παναθηναϊκού στο Γουέμπλεϊ για να υποστηρίξει τον Παναθηναϊκό, και που είχε προσφέρει πριμ στους παίκτες του Παναθηναϊκού για τις επιτυχίες τους. Οι εικόνες από τα πανηγύρια στους δρόμους με τα πλακάτ και τα πανό “οι φίλοι του Ολυμπιακού μαζί σου”, “οι φίλοι της ΑΕΚ μαζί σου”. Οι ιστορίες με τους ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ που έβγαιναν στους δρόμους μετά τη λήξη των αγώνων του Παναθηναϊκού ή πήγαιναν στο γήπεδο για να συναντήσουν τους ποδοσφαιριστές του Παναθηναϊκού και να τους συγχαρούν.

Αυτές τις σκέψεις έκανα το μεσημέρι της Τρίτης, κατά την προβολή της ταινίας - ντοκιμαντέρ που ετοίμασε η ΠΑΕ Παναθηναϊκός με την αφορμή της συμπλήρωσης 50 ετών από την καλύτερη ευρωπαϊκή πορεία ελληνικής ομάδας στην Ιστορία. Μέσα από την εξαιρετική παραγωγή που ετοίμασε ο Παναθηναϊκός, ο θεατής έχει πέρα από όλα τα άλλα την ευκαιρία να αισθανθεί τι ήταν το ποδόσφαιρο για την ελληνική φίλαθλη κοινωνία στη διάρκεια εκείνης της δεκαετίας.

Το έχει παραμελήσει πολύ η τέχνη το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα, και ειδικά το σινεμά. Και αυτή είναι μια εξήγηση για την σημερινή επικρατούσα κατάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Δυστυχώς η δική μου γενιά όπως και, πολύ περισσότερο, όλες οι επόμενες δεν μεγάλωσαν με τέτοιες παραστάσεις. Δεν τις είδαμε εμείς τις εικόνες των ποδοσφαιρόφιλων να περνούν καλά μεταξύ τους και να μη τυφλώνονται από τα μίση και τον φανατισμό στις κερκίδες. Δεν είχαμε την ευκαιρία να τις ζήσουμε αυτές τις καταστάσεις στις κερκίδες, αλλά δεν βρέθηκε και κανείς να μας τις προβάλει αυτές τις εικόνες έστω μέσα από το πανί του σινεμά ή το κουτί της τηλεόρασης. Οι ποδοσφαιρόφιλοι δεν είχαμε ποτέ καλές ελληνικές επιρροές. Κάπως έτσι εξηγείται το ότι ξεστρατίσαμε.

Στην διάρκεια των τελευταίων ετών έχω πάρει χαρά με πολλές από τις παραγωγές που κάνουν τα new media τμήματα των μεγάλων ΠΑΕ. Εχω πιάσει τον εαυτό μου να χαίρεται πολύ με παραγωγές του ΠΑΟΚ, του Ολυμπιακού, της ΑΕΚ, του Παναθηναϊκού. Αυτές οι παραγωγές είναι συνεισφορά προς τον ποδοσφαιρικό πολιτισμό. Και δεδομένου ότι δεν έχουμε τέτοιο, και δυσκολευόμαστε πολύ στην παραγωγή του, κάθε φορά που βλέπω μια παραγωγή σαν αυτή που είδα το μεσημέρι της Τρίτης στην προβολή της ΠΑΕ Παναθηναϊκός με συγκινεί, και με βρίσκει να εύχομαι αυτές οι παραγωγές να εκτιμηθούν και να πληθύνουν.

Εύχομαι με όλη μου την ψυχή να βρεθεί κάποιος που θα αντιληφθεί πόσο μεγάλο νόημα έχει να γίνει ταινία ή σειρά με ηθοποιούς αυτή η ιστορία της πορείας του Παναθηναϊκού προς το Γουέμπλεϊ. Διότι αυτή είναι μια κορυφαία ιστορία, που μπορεί να επηρεάσει την εθνική ποδοσφαιρική συνείδηση και να μας αλλάξει λίγο την κουλτούρα.

Είτε είστε οπαδοί του Παναθηναϊκού είτε όχι, αν είστε ποδοσφαιρόφιλοι σας συστήνω ανεπιφύλακτα να παρακολουθήσετε την προβολή αυτής της ταινίας - ντοκιμαντέρ που ετοίμασε ο Παναθηναϊκός (θα προβληθεί την Τετάρτη στην ΕΤ3). Θα γνωρίσετε καλύτερα μια τόσο σημαντική ιστορία, θα μάθετε καλύτερα και θα εκτιμήσετε βαθύτερα τις ικανότητες εκείνης της ελληνικής ομάδας, και θα δείτε εικόνες που θα σας μιλήσουν για το πόσο καλύτερα θα περνούσαμε στο γήπεδο αν οι μεγαλύτεροι είχαν φροντίσει να μας μάθουν τον σεβασμό στον αντίπαλο και να μας κρατήσουν μακριά από τον τυφλό φανατισμό.