Εθνική: Όταν η Ελλάδα ταπείνωσε τις ΗΠΑ

• Η κατάρριψη της αλαζονείας
• Αυτή η νίκη της Ελλάδας, αυτή η ήττα των ΗΠΑ

Κάποτε ήταν το 1987, κάποτε ήταν το 2005 και κάποτε ήταν το 2006. Λάθος. Πάντα θα είναι το 2006. Εντάξει, το πρώτο έτος έχει χρυσό και την εκτόξευση του ελληνικού μπάσκετ. Ξέρετε… Το σημείο μηδέν του αθλήματος για τη μικρή-μεγάλη Ελλάδα. Το δεύτερο είναι η επανάληψη του έπους, η δεύτερη μεγάλη κορυφή. Το τρίτο έτος, όμως, είναι ο κόσμος και, κυρίως, η τιμωρία της αλαζονείας των δήθεν παντοδύναμων. Ναι, η νίκη 101-95 επί των ΗΠΑ στο παγκόσμιο κύπελλο της Ιαπωνίας, πριν 19 χρόνια, έχει να κάνει με την απόλυτη έκφραση των εννοιών της υπέρβασης, της αλληλεγγύης, της αυταπάρνησης, της ομαδικότητας, της ταπεινότητας. Και πριν τις είδαμε, νιώσαμε, όμως τότε εκπληρώθηκαν στο οριακό τους σημείο, μας έφτασαν στην τελειότητα. Κι αν οι Αμερικάνοι είχαν μάθει τι σημαίνει ήττα το 2004 (σ.σ Ολυμπιακοί Αγώνες) και το 2002 (παγκόσμιο Ιντιανάπολις), στην Ιαπωνία δεν είχαν καμία δικαιολογία και διέθεταν μία από τις καλύτερες εθνικές ομάδες. Με άλλα λόγια: δεν πίστευαν ότι μπορούν να χάσουν. Η κατάρριψή τους ήταν αναπάντεχη (γι’ αυτούς), ένα διαρκές σοκ που δεν έχουν ξεχάσει. Κι αν όλο αυτό γινόταν ταινία, ο Ρίντλεϊ Σκοτ θα ήταν ο σκηνοθέτης και θα επαναλάμβανε το «Μαύρο Γεράκι: Η κατάρριψη». Ναι λοιπόν… Το 2006 η Ελλάδα έμαθε στις ΗΠΑ τι σημαίνει συντριβή. Το έμαθε όλος ο κόσμος, ο χώρος και ο χρόνος όλος. Γι’ αυτό, πάντα το 2006.

Η κατάρριψη της αλαζονείας

Η σύνδεση δύο διαφορετικής φύσης και χρονικού πλαισίου γεγονότων προϋποθέτει έναν, τουλάχιστον, ενοποιητικό παράγοντα. Στη νίκη της Ελλάδας το 2006 και στην ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ το 2001, το συνεκτικό στοιχείο είναι η αλαζονεία και η σιγουριά των Αμερικάνων. Στο αθλητικό πεδίο η ομάδα των ΗΠΑ είχε (σχεδόν) ό,τι καλύτερο μπορούσε να παρουσιάσει. ΛεΜπρον Τζέιμς, Ντουέιν Ουέιντ, Καρμέλο Άντονι, Κρις Πολ, Κρις Μπος, Ντουάιτ Χάουαρντ… Μόνο ο Κόμπι Μπράιαντ έλειπε. Και πάλι…Το σύνολο που είχε στα χέρια του ο Μάικ Σιζέφσκι έδειχνε ανίκητο. Με αυτή τη νοοτροπία κατέβηκαν στο παγκόσμιο της Σαϊτάμα και με αυτή ηττήθηκαν, τιμωρήθηκαν για την προκλητική βεβαιότητα της «υπεροχής» τους.
Ακριβώς το ίδιο, σε άλλο επίπεδο βέβαια, με πολύ μεγαλύτερη σημασία και επίδραση, έγινε και το 1993 στην πρωτεύουσα της Σομαλίας, το Μογκαντίσου. Οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις για μία ακόμα φορά θέλησαν να ανακατευτούν στα εσωτερικά μιας χώρας. Ναι μεν ήθελαν να συνδράμουν στην παροχή επισιτιστικής βοήθειας στους κατοίκους της Σομαλίας, αλλά την ίδια στιγμή επιδίωκαν τον έλεγχο της περιοχής. Γι’ αυτό και έπρεπε να υποτάξουν τις αντιπολιτευτικές, αντιστασιακές, στρατιωτικές, δυνάμεις…
Στις 3 Οκτωβρίου 1993, λοιπόν, η αποστολή των ειδικών δυνάμεων ήταν να συλλάβουν δύο αξιωματικούς του Μοχάμεντ Φαρά Αϊντίντ (σ.σ αρχηγός της αντάρτικης ομάδας SNA). Η επιχείρηση θα διεξαγόταν σε κάποιο απόμερο μέρος της πόλης. Οι επιτελείς των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ πίστευαν ότι σε μια ώρα όλα θα είχαν τελειώσει. Διαψεύστηκαν οικτρά. Η σιγουριά, η έπαρση, η αλαζονεία του «ισχυρού» τιμωρήθηκε με πολύ σκληρό τρόπο. Μετά το Βιετνάμ ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ κατέγραφαν σημαντικές απώλειες (18 νεκροί στρατιώτες). Κι αν τα αντίποινα ήταν σκληρότερα, αυτή η επιχείρηση έμεινε στη μνήμη πολιτικών, στρατιωτικών, πολιτών των ΗΠΑ ως ήττα. Μάλιστα, μετά απ’ αυτό ο πρόεδρος της χώρας Μπιλ Κλίντον έδωσε εντολή να αποσυρθούν τα στρατεύματα.

Αυτή η νίκη της Ελλάδας, αυτή η ήττα των ΗΠΑ

Οι ρόλοι ήταν μοιρασμένοι στη Σαϊτάμα. Από τη μία η πάνοπλη, τεχνικά προηγμένη, μπασκετική μηχανή των ΗΠΑ και από την άλλη η ελληνική αντάρτικη ομάδα. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ στην ταινία δείχνει πόσο χαλαρά και αψήφιστα πήραν την αποστολή τους οι αμερικανοί στρατιώτες. Άπαντες πίστευαν ότι σε λίγες ώρες όλα θα έχουν τελειώσει με επιτυχία. Αναίμακτα κιόλας. Ορισμένοι δεν πήραν καν τα παγούρια και τις διόπτρες νυχτερινής όρασης! Σε ένα τόσο σκληρό τόπο και απέναντι σε τόσο σκληρές ομάδες αυτό έμοιαζε ουτοπικό και αυτοκτονικό.
Ο Μάικ Σιζέφσκι και το επιτελείο του μπορεί να είχαν κάνει την προετοιμασία τους για την Ελλάδα, ωστόσο αυτή, όπως φάνηκε, δεν ήταν σε βάθος. Προπονητές και παίκτες της «Team USA» πίστεψαν περισσότερο στον εαυτό τους και σε τίποτε άλλο. Οι παίκτες του Παναγιώτη Γιαννάκη συμπεριφέρθηκαν σαν μια καλοκουρδισμένη αντάρτικη ομάδα. Περίμεναν τους Αμερικανούς και τους «χτύπησαν» με την ίδια ένταση που αυτοί έβγαζαν στους άλλους. Με υπομονή, μεθοδικότητα, άριστο «διάβασμα» της αντίπαλης άμυνας, τέλεια εκτέλεση του πικ εν ρολ, σωστή διαχείριση του έμψυχου υλικού, η εθνική Ελλάδας έστησε μπασκετικό ανταρτοπόλεμο που δεν μπορούσε να χάσει.
Στην ταινία του Ρ. Σκοτ αποτυπώνεται καθαρά (γι’ αυτό και περνά άνετα στον θεατή) το πλάνο των στρατιωτικών δυνάμεων. Απλό και αφελές. Τι είχαν σχεδιάσει οι αξιωματικοί; Μια ξαφνική επιδρομή στα στενά του Μογκαντίσου με ελικόπτερα «Black Hawk» και ειδικές δυνάμεις στο έδαφος. Μέσα σε λίγη ώρα οι στρατιώτες δεν ήξεραν από τους έρχονταν τα χτυπήματα. Η ήττα τους είχε ξεκινήσει και κορυφώθηκε με την κατάρριψη ενός «Black Hawk». Οι άντρες του Αϊντίντ περικύκλωσαν τους Αμερικάνους, έστησαν μπλόκα και εμπόδισαν τον ερχομό ενισχύσεων. Η επιδρομή έγινε μάχη φθοράς και στο επιτελείο των ΗΠΑ ξεκίνησαν να μετράνε νεκρούς. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στον αγώνα μπάσκετ.
Οι σούπερ σταρ των ΗΠΑ δεν ήξεραν από που να φυλαχθούν. Το γήπεδο έγινε ασφυκτικός λαβύρινθος που έλεγχαν γαλανόλευκες δυνάμεις. Στο ένα στενό Παπαλουκάς, στο άλλο ο Διαμαντίδης, στο δίπλα ο Σχορτσιανίτης… Η καλά οργανωμένη άμυνα των Ελλήνων έγινε το «ματωμένο» χάος των Αμερικανών. Αυτή η νίκη της Ελλάδας δεν θα ξεχαστεί ποτέ, όπως και αυτή η ήττα των Αμερικάνων…

*Cover Photo: Χρήστος Ζωϊδης