«Κανείς δεν μπορεί να είναι φίλος με τον γείτονά του» έλεγε ο Πρώσος θεωρητικός του πολέμου, Καρλ φον Κλαούζεβιτς. Στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας και ό,τι ακολούθησε του πρωινού της 4ης Μαΐου 1980 με τον θάνατο του Τίτο, οι κάτοικοί της αποφάσισαν να τη διαμελίσουν σε έξι κομμάτια γκρεμίζοντας το «οικοδόμημα» που γεννήθηκε στις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου κι έζησε καλές στιγμές τις επόμενες δεκαετίες όμως κατέρρευσε βίαια. Η Γιουγκοσλαβία, η χώρα των Νότιων Σλάβων δεν υπάρχει πλέον στον χάρτη, συνεχίζει όμως να υφίσταται ως συναίσθημα στο μυαλό εκείνων που υποφέρουν από τη λεγόμενη γιουγκο-νοσταλγία ενώ ο αδελφοκτόνος πόλεμος εξαφάνισε την ομάδα που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, δημιουργώντας ό,τι έμεινε γνωστό τα επόμενα χρόνια ως η μεγάλη των πλάβι σχολή.

Το 88-73 επί της Ιταλίας στον τελικό του EuroBasket της Ρώμης το 1991 ήταν η τελευταία σπουδαία παράσταση της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας που είχε ήδη κατακτήσει εννιά χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Πανευρωπαϊκά και Παγκόσμια Πρωταθλήματα σε 30 χρόνια! Παρ' όλα αυτά, τα τύμπανα του εμφυλίου είχαν ήδη αρχίσει να χτυπούν αφού έναν χρόνο νωρίτερα, στο «Luna Park» του Μπουένος Άιρες, ο Ντράζεν Πέτροβιτς σκόραρε 31 πόντους στον ημιτελικό του Μουντομπάσκετ με τις ΗΠΑ και ο Βλάντε Ντίβατς βρέθηκε στο επίκεντρο για μια σημαία… Ήταν η στιγμή που οι παίκτες του Ντούσαν Ίβκοβιτς πανηγύριζαν τη νίκη στον τελικό με τη Σοβιετική Ένωση και ο βετεράνος σέντερ άρπαξε τη σημαία της Κροατίας που κρατούσε ένας «πατριώτης» πετώντας την στο παρκέ!

«'Ήθελα να προστατεύσω την ομάδα μου. Ήθελα να δείξω σε όλο τον κόσμο ότι είμαστε μια ομάδα από τη Γιουγκοσλαβία! Όχι από την Κροατία, τη Σερβία ή οποιαδήποτε άλλη δημοκρατία…» έσπευσε να εξηγήσει όμως το κακό είχε ήδη γίνει. Οι φίλοι έγιναν εχθροί, ο Πέτροβιτς εξελίχθηκε σε σύμβολο της διαμάχης και της κροατικής υπερηφάνειας ενώ τα στρατόπεδα χωρίστηκαν. Σάβιτς, Ράτζα, Ντίβατς, Γιοβάνοβιτς, Πάσπαλ, Κούκοτς, Κόμαζετς, Ντανίλοβιτς, Ζντοβτς, Τζόρτζεβιτς, Περάσοβιτς και Σρετένοβιτς συμμετείχαν στην τελευταία διοργάνωση της Γιουγκοσλαβίας πριν από τη διάσπαση της χώρας, τη σύσταση της ομοσπονδίας μπάσκετ Σερβίας – Μαυροβουνίου κι εν συνεχεία τον αποκλεισμό των ομάδων της λόγω του εμπάργκο από τα Ηνωμένα Έθνη.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Βαρκελώνη το 1992 ήταν η πρώτη μεγάλη διοργάνωση που διεξήχθη χωρίς τη Γιουγκοσλαβία, την εν ενεργεία πρωταθλήτρια Ευρώπης, εν ενεργεία Παγκόσμια Πρωταθλήτρια και φιναλίστ στους προηγούμενους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, το 1988! Ήταν, επίσης, η διοργάνωση όπου ο Τόνι Κούκοτς… υπέφερε από τις άμυνες των μετέπειτα συμπαικτών του στους Σικάγο Μπουλς, Μάικλ Τζόρνταν και Σκότι Πίπεν, ο Ντίνο Ράτζα τα έβαζε με τον Πάτρικ Γιούιν και τον Ντέιβιντ Ρόμπινσον ενώ ο Ντράζεν πήρε από το χέρι την Κροατία και την οδήγησε ως τον τελικό κόντρα στην Dream Team! Στις 8 Ιουλίου 1994 η Γιουγκοσλαβία ξεκίνησε τη σταδιακή επανεμφάνισή της στον διεθνή αθλητισμό κι έναν χρόνο αργότερα αναδείχτηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης στο ΟΑΚΑ, με τους Έλληνες φιλάθλους να αποδοκιμάζουν έντονα φωνάζοντας ρυθμικά «Lietuva-Lietuva» και τους Κροάτες να φεύγουν από το βάθρο την ώρα της απονομής!

Ουδείς μπορεί να ξεχάσει το νικητήριο τρίποντο και τους έξαλλους πανηγυρισμούς του Σάσα Τζόρτζεβιτς κόντρα στην Κροατία ή το γεγονός ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο βρέθηκαν αντιμέτωποι δυο Μπογκντάνοβιτς, ο Σέρβος Μπόγκνταν και ο Κροάτης Μπόγιαν! Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν τίθονταν αντιμέτωπες οι all-time ομάδες Σερβίας και Κροατίας, ποιος εκ των… once brothers Ντίβατς και Ντράζεν θα έβγαινε νικητής κι εν πάση περιπτώσει, ποια εκ των δυο εθνικών ομάδων είναι πιο δημοφιλής;

Από τη μια οι Κροάτες Ντράζεν Πέτροβιτς, Στόικο Βράνκοβιτς, Ντίνο Ράτζα, Τόνι Κούκοτς, Άριαν Κόμαζετς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς, Νίκολα Βούιτσιτς, Κρέζιμιρ Τσόσιτς, Μίρκο Νοβοσελ, Πέταρ Σκάνσι, Γιαν Τάμπακ, Μπόγιαν Μπογκντάνοβιτς, Μάριο Χεζόνια, Ντάριο Σάριτς, Άτσο Πέτροβιτς.

Από την άλλη οι Σέρβοι Βλάντε Ντίβατς, Ζάρκο Πάσπαλ, Σάσα Ντανίλοβιτς, Ντέγιαν Μποντιρόγκα, Ζόραν Σάβιτς, Σάσα Τζόρτζεβιτς, Πέτζα Στογιάκοβιτς, Ράνκο Σεράβιτσα, Ζόραν Σρετένοβιτς, Ζέλικο Ρέμπρατσα, Ντέγιαν Τομάσεβιτς, Ραντιβόι Κόρατς, Ζόραν Σλάβνιτς, Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς, Ράτκο Ραντοβάνοβιτς.