«Οδός Μαλχόλαντ» (vid & pic)

• Ο ανυποψίαστος θεατής
• Εξαπάτηση και (απραγματοποίητη) επιθυμία

Η κάμερα είναι το μάτι του σκηνοθέτη και δεν έχει όρια. Και δεν έχει γιατί αυτή φτιάχνει τον ορίζοντα και το πεδίο παρατήρησης. Η δουλειά του κινηματογραφιστή όμως γίνεται συναρπαστικότερη όταν στρέφει την κάμερα μέσα, στα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού. Συνειδητό και ασυνείδητο, τραύματα ψυχής, διαταραχές, τα άγνωστα ανθρώπινα νησιά που πάντα θα μας προκαλούν. Ο σκηνοθέτης που θα τολμήσει τέτοια προσέγγιση πρέπει να είναι έτοιμος για όλα. Η πανωλεθρία από τον θρίαμβο απέχει ελάχιστα και όσοι το τόλμησαν κινήθηκαν στο όριο. Ας σκεφτούμε τους Χίτσκοκ, Γκοντάρ, Αντονιόνι… Όλοι τους διείσδυσαν στο αθέατο, σε αυτό που μένει πάντα στο σκοτάδι και μας έδωσαν αριστουργήματα. Εάν υπάρχει ένας που μπορεί να τους κοιτάξει στα μάτια, αυτός είναι ο Ντέιβιντ Λιντς. Μάλιστα, επέμεινε τόσο σε αυτή την προσέγγιση που δημιούργησε τον δικό του κινηματογραφικό κόσμο. Δημιουργός με ξεκάθαρο όραμα και απόλυτη γνώση της διαδρομής στον εσωτερικό μας κόσμο. Και φτάνουμε στον δρόμο του, στην ταινία που η πραγματικότητα αντικρίζει την ανείπωτη επιθυμία. Αν μπεις στον κόσμο του Λιντς, να είσαι σίγουρος ότι θα χαθείς, να είσαι σίγουρος ότι θα βρεθείς και ότι θα μάθεις λίγο καλύτερα τον εαυτό σου. Το Gazzetta Weekend Journal σας παρουσιάζει την ταινία “Οδός Μαλχόλαντ”. [η φωτό από imdb]

Ο ανυποψίαστος θεατής

Για τον Λιντς τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται, τίποτα. Άρα, η αναζήτηση του αφώτιστου, του καταπιεσμένου είναι το ζητούμενο. Η πραγματικότητα που βιώνουμε καθορίζεται από αστάθμητους παράγοντες –τύχη, παρόρμηση, φυσικά φαινόμενα- και δεν μπορείς να την εμπιστευτείς, μόνο να αφεθείς. Ο Λιντς όμως μέσα από την τέχνη θέλει να επιβάλλει τη δική του πραγματικότητα, αυτή που του υποδεικνύει το ασυνείδητο. Εκμεταλλεύεται, λοιπόν, τα τεχνικά μέσα, την εικόνα και πάνω απ’ όλα τη φαντασία του για να αποκαλύψει αυτό που μόνο στο σκοτάδι κινείται. Το ξεχωριστό στην καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι η σύνδεση συνειδητού-ασυνείδητου και ο Λιντς σε αυτό το κομμάτι διαπρέπει. Ο θεατής μένει ανυποψίαστος και την κατάλληλη στιγμή ξαφνιάζεται. Η ανατροπή της απτής πραγματικότητας από την απρόσιτη, αλλά πέρα για πέρα αληθινή, πραγματικότητα, διαλύει κάθε βεβαιότητα του θεατή. Η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται πίσω από την καλύτερη παραπλάνηση, πίσω από την πιο ζωηρή ψευδαίσθηση και ο κινηματογράφος είναι το καλύτερο μέσο παραγωγής ψευδαισθήσεων. Στην “Οδό Μαλχόλαντ” η επιθυμία, η ενοχή, το όνειρο και το ζωτικό ψέμα μπλέκονται και συνθέτουν μια διαρκώς μεταβαλλόμενη εικόνα. Η εν λόγω ταινία μοιάζει με σταυροδρόμι που όμως όλες οι κατευθύνσεις καταλήγουν στο ίδιο σημείο. Η “Οδός Μαλχόλαντ” είναι το σημείο που οπωσδήποτε θα περάσει δύο φορές σε μια μέρα!

Εξαπάτηση και (απραγματοποίητη) επιθυμία

Το σενάριο του Λιντς βασίζεται στην εξαπάτηση και στην απραγματοποίητη επιθυμία. Νεαρή καταφτάνει στο Λος Άντζελες με όνειρο να κάνει καριέρα στο Χόλιγουντ. Εγκαθίσταται στο διαμέρισμα που της παραχωρεί η θεία της. Ανακαλύπτει, όμως, ότι σε αυτό υπάρχει μια κοπέλα. Αυτή, μετά από αυτοκινητικό δυστύχημα, έχει χάσει τη μνήμη της. Η νεαρή, φιλόδοξη, ηθοποιός αποφασίζει να τη βοηθήσει να θυμηθεί. Στη διάρκεια της έρευνας όμως θα αποδειχθεί ότι η νεαρή κοπέλα είναι αυτή που ψάχνουν! Και εδώ γίνεται ορατή η σύνδεση συνειδητού-ασυνείδητου. Ο Λιντς, στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας προβάλλει την προσδοκία του ασυνείδητου. Όταν θα περάσει στην “πραγματικότητα” θα δώσει στην ταινία ακόμη μεγαλύτερη αξία. Η επικράτηση του συνειδητού θα ενισχύσει την παρασκηνιακή κυριαρχία του ασυνείδητου.

Πέρα από το σενάριο του Λιντς, οι ερμηνείες των πρωταγωνιστριών, Ναόμι Γουότς, Λόρα Έλενα Χάρινγκ, δεσπόζουν και στηρίζουν το οικοδόμημα του σκηνοθέτη. Το μοντάζ (από τη Μέρι Σούινι) δίνει στη αφήγηση τη δυνατότητα να κυλά ήρεμα μα αποφασιστικά, ενώ σημαντική η συμβολή του διευθυντή φωτογραφίας Πήτερ Ντίμινγκ, όπως και του Άντζελο Μπανταλαμέντι με τη μουσική. Η ταινία κέρδισε το “Βραβείο Σκηνοθεσίας” στο Φεστιβάλ Καννών, ενώ ήταν υποψήφια για Όσκαρ στην ίδια κατηγορία.