• Ο αντίλαλος της βίας
• Οι “βίαιες” βιντεοκασέτες

Ένα πράγμα είναι σίγουρο όσο ζει ο άνθρωπος: η βία! Βία που του είναι ξένη αλλά τόσο γοητευτική που δεν της αντιστέκεται. Η βία και η στάση του προς αυτήν καθορίζει τον άνθρωπο. Σκεφτείτε το λιγάκι. Κάθε ριζοσπαστική αλλαγή στην ιστορία της ανθρωπότητας χρειάστηκε βία. Κάθε βήμα προόδου ήταν και μια απάντηση στη βία της οπισθοδρόμησης. Κάθε μέρα είναι μια διαρκής πάλη με τη βία της φτώχειας, της ανεργίας, του αποκλεισμού. Κάθε μέρα και μια πάλη με τον κακό μας εαυτό και με τη διαχείριση της αντιβίας. Άσκηση ισορροπίας, άσκηση ζωής και θανάτου. Ποτέ δεν ξέρεις αν έχεις καταφέρει να χειριστείς σωστά το τελευταίο (;) μέσο δράσης, αντίδρασης. Πάντα κάτι μένει και αυτό που μένει δεν φεύγει παρά μόνο με τον θάνατο. Η βία εγγράφεται μέσα σου και ή την εξωτερικεύεις και το σημάδι γίνεται πιο έντονο ή την κρατάς σε καταστολή και μετράς τις εξωτερικές πληγές. Ο χρόνος δεν είσαι σύμμαχος, μια και η βία, το σημάδι της, δεν ακολουθεί την πορεία του. Μένει σαν επίμονος λεκές που μπορεί βιάσει τη ζωή, τις ζωές ακόμη και πολλά χρόνια μετά την εκδήλωση της. Στο σινεμά ελάχιστοι είδαν έτσι τη βία. Βαθιά υπόκλιση στον Μίκαελ Χάνεκε και στην ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal: “Κρυμμένος”. [η φωτό από imdb]

Ο αντίλαλος της βίας

Ο αυστριακός σκηνοθέτης γνωρίζει όσο λίγοι τη φύση της βίας, τις παραμέτρους της, τη διείσδυση της στο μυαλό και το σώμα του ανθρώπου. Τον Χάνεκε τον ενδιαφέρει περισσότερο πώς γεννιέται η βία και τι γίνεται όταν τελειώσει η εκδήλωση της. Από το “πώς” πάει στο “πού” και όταν δίνει την απάντηση απλά σοκάρει. Για τον Χάνεκε δεν έχει σημασία ο θόρυβος της πρόσκρουσης, αλλά η πρόσκρουση. Ο αντίλαλος της βίας ταξιδεύει μες τον χρόνο και ο αυστριακός τον ακούει και του δίνει εικόνα, λόγο. Αυτό ακριβώς μας δείχνει και στην ταινία που εξετάζουμε. Μια βίαιη κίνηση πριν πολλά χρόνια συναντά τον θύτη. Από τα παιδικά χρόνια στα χρόνια της ωριμότητας, της επαγγελματικής επιτυχίας, της οικογενειακής γαλήνης. Ο θύτης θα γίνει θύμα και τη βία που θα δεχθεί θα την κουβαλά για πάντα στη συνείδηση του. Η σύνδεση, λοιπόν, παρελθόντος-παρόντος, θύματος-θύτη είναι κομβική και ο Χάνεκε το κάνει με ένα πολύ απλό και μη αναμενόμενο τρόπο: μέσω βιντεοκασετών! Το μήνυμα στέλνεται με ηρεμία και νηφαλιότητα. Όταν αποκωδικοποιείται στο τέλος, η ένταση θα είναι τέτοια που θα δικαιώσει τον αδάμαστο ρόλο της βίας. Ο Χάνεκε διαλύει την αστική υποκρισία, την ασφάλεια της οικογένειας και τον μύθο του αδύναμου, του περιθωριοποιημένου.

Οι “βίαιες” βιντεοκασέτες

Ο Ζωρζ Λοράν ζει με τη γυναίκα του Αν και το παιδί του ευτυχισμένος. Μένει σε μια ήσυχη και καλή γειτονιά στη Γαλλία. Διατηρεί πετυχημένη εκπομπή για το βιβλίο στην τηλεόραση. Η ζωή τους διαταράσσεται όταν λαμβάνουν μια βιντεοκασέτα. Σε αυτή φαίνεται η πρόσοψη του κτιρίου που μένουν. Τίποτε άλλο. Ακολουθούν κι άλλες, ιδίου περιεχομένου, συνοδευόμενες από “παιδικές” ζωγραφιές. Το ζευγάρι αναρωτιέται, προσπαθεί να καταλάβει. Σε μία απ’ αυτές δίνονται οδηγίες για συνάντηση. Ο Λοράν αρχίζει να θυμάται. Φτάνει στην διεύθυνση και συναντά παλιό γνωστό. Έναν Αλγερινό που κάποτε ζούσε μαζί του στο κτήμα των γονιών του. Ο Λοράν πιστεύει ότι αυτός είναι ο αποστολέας των κασετών. Ο Αλγερινός το αρνείται μέχρι τέλους. Μεγάλωσε για λίγο με τους γονείς του Λοράν όταν έχασε τους δικούς του. Οι σχέσεις των δύο όμως δεν ήταν καλές. Μάλιστα, ο Λοράν του έστησε παγίδα για να τον στείλουν στο ορφανοτροφείο. Οι κασέτες εξουδετερώνουν τη “σιγουριά” της οικογένειας του Λοράν, την “ανωτερότητα” του διανoούμενου και αποκαλύπτουν τη ρωγμή στη συνείδηση του Λοράν. Στο τέλος θα μάθει από το γιο του αυτόχειρα Αλγερινού ότι το έγκλημα του, η βίαιη πράξη του, ήταν πως στέρησε απ’ αυτόν την παιδεία! Στο ορφανοτροφείο μόνος μίσος έμαθε ο Μαζίντ, ο Αλγερινός. Το σενάριο λειτουργεί ύπουλα και αθόρυβα. Καίριο το χτύπημα στην καρδιά του θεατή. Η αγωνία των ηρώων περνά στον θεατή και οι ερμηνείες των Ντανιέλ Οτέιγ (Ζωρζ Λοράν), Ζιλιέτ Μπινός (Αν Λοράν) και Μορίς Μπενισού (Μαζίντ) ξεχωρίζουν.