ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκός, σε ένα ποδοσφαιρικό déjà vu, 45 χρόνια μετά (vids)
Πριν από σαράντα πέντε χρόνια, Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ βρέθηκαν «ενώπιος ενωπίω» δύο φορές μέσα σε δέκα μέρες. Πρωτάθλημα (στην Τούμπα), τελικός Κυπέλλου (στην Αθήνα). Εφέτος, οι δύο ομάδες ετοιμάζονται για να ζήσουν ένα déjà vu επί της ουσίας. Απόψε στην Τούμπα και σε τέσσερα βράδια στο ΟΑΚΑ. Μια νύχτα Βαρθολομαίου. Με στόχο μια «κούπα».
Τότε, τον Ιούνιο του 1977, κρίθηκαν δύο τίτλοι σε διάστημα δέκα ημερών. Αμφότεροι κατέληξαν σε «πράσινα» χέρια. Και το πρωτάθλημα. Και το κύπελλο. Νταμπλ! Εφιαλτική εξέλιξη για την ομαδάρα του ΠΑΟΚ εκείνης της εποχής, που αδικήθηκε και αδίκησε τον εαυτό της. Εξέλιξη που δεν θέλεις, ούτε για κακό όνειρο στον ύπνο. Πολύ περισσότερο, για σκληρή πραγματικότητα στον ξύπνιο.
Τα καλά της δουλειάς με έφεραν πριν από λίγες μέρες στην Τούμπα δίπλα στον Γιώργο Κούδα. Μια ανάσα απ’ το χορτάρι της, εκεί όπου για πάνω από δύο δεκαετίες δεν έπαιζε, απλώς, μπάλα για τον ΠΑΟΚ. Τάιζε με υπερηφάνεια μία πόλη. Αποτέλεσε ίνδαλμα μιας άλλης Θεσσαλονίκης, όταν έβγαινε για βόλτα έκλεινε η Τσιμισκή, προσωπικά μεγάλωσα με φωτογραφίες του σε χαρτάκια, αφίσες και πρωτοσέλιδα των «Σπορ του Βορρά». Και τώρα ήταν μπροστά μου. Σε απόσταση αγγίγματος. Αν ήμουν παιδί, ίσως να τολμούσα να του ζητήσω ένα αυτόγραφο -κρατώ ως κειμήλιο την υπογραφή του στο φύλλο της εφημερίδας με την πρώτη συνέντευξη, που μου έδωσε στο ξεκίνημά μου για την κυριακάτικη «Μακεδονία» που πουλούσε 100, 200 χιλιάδες φύλλα, με κλειστά μάτια- έκτοτε ανάμεσά μας εξελίχθηκε μια σχέση αγάπης και σεβασμού.
Ο Κούδας, που λέτε, δεν ήθελε να θυμάται τίποτα απ’ όλα όσα βίωσε ο ίδιος και οι συμπαίκτες του πριν από 45 χρόνια στο ίδιο γήπεδο. Το μόνο που σβήστηκε από τον σκληρό δίσκο ήταν η αφόρητη ζέστη. «Θυμάσαι Κούλη τι ζέστη έκανε εκείνο το μεσημέρι», γύρισε και ρώτησε τον Κούλη Αποστολίδη, που είχε προστεθεί στην «ασπρόμαυρη» παρέα για τις ανάγκες κάποιων γυρισμάτων ενόψει του τελικού, που θα δείτε σύντομα στο gazzetta.gr. Stay tuned.
Όντως, το καλοκαίρι του 1977 ήταν από τα πιο ζεστά, με παρατεταμένους καύσωνες που είχαν αρχίσει από τον Ιούνιο για να φτάσουμε τον Ιούλιο όπου καταγράφηκε η πιο υψηλή θερμοκρασία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη (και ως τέτοια είναι καταγεγραμμένη στα επίσημα αρχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού), με τους 48 βαθμούς Κελσίου, που μετρήθηκαν στις 10 Ιουλίου 1977 στην Ελευσίνα και το Τατόι! Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έγραψε 44 °C στη Ν. Φιλαδέλφεια, 42 °C στο κέντρο της Αθήνας, 44 °C στη Λάρισα, 41 °C στη Θεσσαλονίκη.
Κλείνοντας την παρένθεση του… καιρού, ας επιστρέψουμε στα καθαρά ποδοσφαιρικά ζητήματα, με τον Κούδα, πάντως, να μη θυμάται σχεδόν τίποτα από το ντέρμπι που τελικά έκρινε τον πρωταθλητή της σεζόν 1976-77.
Η γκολάρα του Μήτσου Δημητρίου άνοιξε το δρόμο για το «πράσινο» νταμπλ
Ο Παναθηναϊκός του Κάζιμιρ Γκόρσκι, που στη διάρκεια της σεζόν αντικατέστησε τον Βραζιλιάνο Αϊμόρε Μορέιρα, είχε καταφέρει να μετατρέψει το «τριφύλλι» από μια απείθαρχη ομάδα (η οποία κόντεψε να αποκλειστεί από τον Καμπανιακό στη Χαλάστρα στο πρώτο γύρο του κυπέλλου), σ’ ένα πειθαρχημένο σύνολο.
Με ένα απίστευτο ντεμαράζ, ο Παναθηναϊκός είχε κατορθώσει να προσπεράσει Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ, που στο μεταξύ είχε «στραβοπατήσει» εντός με τον ΠΑΣ (1-1) και είχε υποστεί το «χειρουργείο» από το διαιτητή Τσουκαλαδέλη στη Νέα Φιλαδέλφεια (ήττα με 1-0 από την ΑΕΚ) την «ματωμένη» Πρωτομαγιά του ’77.
Με νίκη ο «Δικέφαλος» του Μπίλι Μπίνγκαμ, που είχε διαδεχθεί τον Μπράνκο Στάνκοβιτς, θα γινόταν το απόλυτο φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου, ενώ στο «τριφύλλι» η διοίκηση υποσχέθηκε υψηλότατο πριμ σε μια προσπάθεια να εμψυχώσει την ομάδα, η οποία πήγε στη Θεσσαλονίκη χωρίς τους τιμωρημένους Δομάζο, Τζόρτζεβιτς, Γονιό και τον τραυματία Ελευθεράκη, από τον ημιτελικό-θρίλερ με τον Ολυμπιακό λίγες μέρες νωρίτερα στη Λεωφόρο.
Στις 8 Ιουνίου του 1977 και στο «ντέρμπι του αιώνα», όπως χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο της εποχής, ο Παναθηναϊκός πήρε την πρόκριση στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος. μετά από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι που κρίθηκε από την… οβίδα ενός δεξιού μπακ του, Μήτσου Δημητρίου, στο δέκατο λεπτό της παράτασης.
Η μάχη είχε καθηλώσει τους 25.000 θεατές στο γήπεδο της Λεωφόρου, ο Παναθηναϊκός αν και αγωνιζόταν από νωρίς με εννέα παίκτες, έναντι των δέκα του Ολυμπιακού, πήρε την πρόκριση (2-1) και ο Δημητρίου έγινε ο ήρωας της μιας βραδιάς.
«Τέτοιο ματς θα περάσουν εκατό χρόνια για να ξαναγίνει», θα πει ο Κάζιμιρ Γκόρσκι, που είχε οδηγήσει το «τριφύλι» σε μια ιστορική νίκη, την πρώτη του επί του Ολυμπιακού στον θεσμό του Κυπέλλου (ο τελικός του 1969 δεν μετράει, φυσικά, μιας και κρίθηκε στην κλήρωση) και άνοιγε διάπλατα τον δρόμο για το νταμπλ.
Ισοπαλία-μισό πρωτάθλημα μες το λιοπύρι και μπροστά σε 50.000 θεατές!
Το ηλιόλουστο μεσημέρι της 12ης Ιουνίου του 1977 στην Τούμπα στοιβάχθηκαν σχεδόν 50.000 φίλαθλοι (45.000 εισιτήρια η επίσημη καταμέτρηση) για το ντέρμπι-τίτλου τρεις αγωνιστικές πριν από το τέλος του πρωταθλήματος.
Τα «άνευ θέσεως» εισιτήρια, αξίας 80 και 120 δραχμών, είχαν «εξαφανιστεί» και την ημέρα του αγώνα η αστυνομία προχώρησε έξω από το γήπεδο σε δεκάδες συλλήψεις για «μαύρη αγορά»!
Στην κατάμεστη Τούμπα «δεν κουνήθηκε το δίχτυ», όλα έμειναν στο μηδέν (0-0), με τους οπαδούς του ΠΑΟΚ να… βράζουν κατά των παικτών και της διοίκησης για την απρόσμενα κακή εμφάνιση της ομάδας στο πιο κρίσιμο παιχνίδι της χρονιάς.
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας απείχαν από τον τελικό του Κυπέλλου, που ακολούθησε στο στάδιο Καραϊσκάκη με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό, ο οποίος με την σειρά του έδειξε τάσεις αυτοκτονίας παραχωρώντας ισοπαλία στον Παναιτωλικό (0-0) την προτελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος, αλλά στο φινάλε επικράτησε 2-0 του Απόλλωνα Αθηνών στη Λεωφόρο και στέφθηκε πρωταθλητής, με δύο βαθμούς διαφορά από τον Ολυμπιακό και τον ΠΑΟΚ.
Ο Κάζιμρ Γκόρσκι, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 23 Μαΐου 2006 σε ηλικία 85 ετών, άνθρωπος-σύμβολο για το πολωνικό ποδόσφαιρο, έγραψε τη δική του ιστορία και στην Ελλάδα, οδηγώντας αρχικά τον Παναθηναϊκό στην κατάκτηση του νταμπλ.
Πρωταγωνιστές: Κωνσταντίνου, Αλεξίου, Βαλλιάνος, Ελευθεριάδης, Καψής, Γονιός, Κώτσος, Στεφανάκης, Κίζας, Γιαννακούλας Τζόρτζεβιτς, Ελευθεράκης, Δομάζος, Λιβαθηνός, Βακάλης, Βάγγης, Βάλιαν, Οικονόμου, Αντωνιάδης, Ασλανίδης, Αλβαρέζ, Παπαδημητρίου, Δημητρίου, Τομαράς, Ροκίδης.
Ο τελικός του ’77 και το τρίτο ημίχρονο με… λευκούς και μαύρους!
Το βράδυ της 22ας Ιουνίου του 1977, μπροστά σε 28.490 θεατές στο στάδιο Καραϊσκάκη, οι «πράσινοι» προηγήθηκαν νωρίς στο σκορ με τον Παπαδημητρίου στο 29′, αλλά η συνέχεια ανήκε κυριολεκτικά στον ΠΑΟΚ, που ισοφάρισε με το εκπληκτικό γκολ του Τερζανίδη, είχε δύο δοκάρια με τους Γκουερίνο και Σαράφη, χάνοντας σωρεία ευκαιριών για να πετύχει ένα δεύτερο τέρμα.
Κάπου εκεί ανέλαβε… δράση ο Μανώλης Πλατόπουλος του Συνδέσμου διαιτητών Αθηνών, ο οποίος αφού χαρίστηκε στον Αντωνιάδη, απέβαλλε στον 64’ τον Γούναρη αφήνοντας τον «Δικέφαλο» με τρομερά παράπονα σ’ έναν ακόμη χαμένο τελικό (ο Βακάλης πέτυχε στο 83ο λεπτό το νικητήριο γκολ του Παναθηναϊκού) που έπαιξε στην Αθήνα.
«Δεν μπορώ να πω τίποτε. Όλοι το είδαν από την αρχή ότι ο διαιτητής προσπάθησε να μας εκνευρίσει με κίτρινες κάρτες και το αποκορύφωμα ήταν η αποβολή του Γούναρη», δήλωνε ο Μπίνγκαμ.
Σε μια γενναία και παράλληλα συμβολική πράξη, μετά από απόφαση του Γιώργου Παντελάκη, οι ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ διαμαρτυρόμενοι για τη διαιτησία αρνήθηκαν να παραλάβουν τα μετάλλιά τους, με αποτέλεσμα να δεχθούν τιμωρία δύο αγωνιστικών για την επόμενη περίοδο, και μάλιστα ανά δύο παίκτες σε κάθε αγωνιστική ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα καταρτισμού ενδεκάδας!
Ο Γιώργος Παντελάκης ξέσπασε μετά το τέλος του αγώνα και ξεστόμισε απειλές προς την ΕΠΟ: «Προκαλώ την ΕΠΟ να μας μηδενίσει επειδή δεν παραταχτήκαμε για τα μετάλλια. Δεν το κάναμε γιατί ήταν μια νέα σφαγή για μας μετά το παιχνίδι για το πρωτάθλημα. Νοιώθουμε λες και υπάρχουν λευκοί και μαύροι στο ποδόσφαιρο. Θεωρώ ότι οι καλές σχέσεις με τον Παναθηναϊκό έληξαν» είχε πει χαρακτηριστικά ο ισχυρός άντρας του «Δικεφάλου».
Στις 30 Ιουνίου 1977 έγινε γνωστή απόφαση της ΕΠΟ να τιμωρήσει και τους δεκαέξι παίκτες του «Δικεφάλου» με δύο αγωνιστικές, που αναγράφονταν στο φύλλο αγώνα, ενώ παράλληλα εισηγήθηκε την έκπτωση του Παντελάκη, όχι μόνο από το αξίωμα του προέδρου του ΠΑΟΚ, αλλά ακόμη και από εκείνο του απλού μέλους της διοίκησης του συλλόγου.
Οι «ασπρόμαυροι» προσέφυγαν στο ΑΣΕΑΔ, εκεί υποστήριξαν ότι η απόφαση της ΕΠΟ ήταν άκυρη για το λόγο ότι δεν είχε συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία (οχτώ ψήφοι υπέρ, επτά κατά, δύο λευκά) συν το γεγονός ότι οι παίκτες δεν είχαν κληθεί καν σε απολογία. Μια εβδομάδα αργότερα το ΑΣΕΑΔ εξέδωσε την απόφασή του, δικαιώνοντας τον ΠΑΟΚ. Ακύρωσε την απόφαση της ΕΠΟ και οι παίκτες του Δικεφάλου δεν είχαν την παραμικρή συνέπεια για τη μη παραλαβή των μεταλλίων τους.
Η «ταυτότητα» του τελικού
Γήπεδο: «Γ. Καραϊσκάκης»
Εισιτήρια: 28.490
Διαιτητής: Πλατόπουλος, Επόπτες Φακής- Ιωαννίδης
Παναθηναϊκός (Κάζιμιρ Γκόρσκι): Κωνσταντίνου, Δημητρίου,Στεφανάκης, Κίζας, Λιβαθηνό, Παπαδημητρίου, Βακάλης, Αντωνιάδης (59′ Γιαννακούλας), Δομάζος, Αλβαρέζ
ΠΑΟΚ (Μπίλι Μπίνγκαμ): Μηλίνης, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Αποστολίδης, Πέλλιος, Δαμανάκης, Τερζανίδης, Σαράφης, Γκουερίνο (76′ Ορφανός), Κούδας, Αναστασιάδης
@Photo credits: ΑΡΧΕΙΟ
