Billie Eilish: «Duh»

Η φωνή και η παρουσία της σε κάνουν να σταματάς, να στέκεσαι και να αναρωτιέσαι «από πού έρχεται αυτή η παρουσία;» Η επαφή δαχτύλων και οθόνης αποτρέπεται κι αυτό είναι σπάνιο έως αδύνατο σήμερα. Η γενιά που γεννήθηκε στον ψηφιακό κόσμο -και έμαθε πως ένα άγγιγμα αρκεί για τα πάντα- βρήκε το σύμβολο της. Ναι, όσο βαρύγδουπο κι αν είναι αυτό, η Billie Eilish έδειξε και δείχνει τι σημαίνει πνευματική και συναισθηματική ωριμότητα, κι ας είναι 19 ετών! Σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα 19χρονο κορίτσι που μιμείται τις προηγούμενες γενιές. Είναι το συμπλήρωμα της «Gen Z» και το ανολοκλήρωτο επίτευγμα των προηγούμενων γενεών. Οι συνομήλικοι της είναι πιο χαλαροί, εγκρατείς, ανήσυχοι για το επαγγελματικό τους μέλλον και αποφεύγουν τα παραδοσιακά ναρκωτικά. Ο εθισμός στην εικόνα φέρνει έλλειψη ύπνου, διανοητικές διαταραχές, απόσπαση προσοχής, φτωχό λεξιλόγιο, επιφυλακτική σχέση με τη λογοτεχνία και… «Sexting». Η Eilish είναι η εξήγηση στη συμπεριφορά και η απάντηση στη ανησυχία. Δεν είναι αποκομμένη από την πραγματικότητα και τον τρόπο σκέψης των «Gen Z’s», όχι. Η άνεση συμβαδίζει με το θράσος και την τόλμη της. Και η εικόνα της με αυτό που βλέπει ο εαυτός της. Η Billie Eilish κάνει αυτό που σχεδόν κανείς έφηβος -«μετέφηβος» (sic)- δεν μπορεί: βγαίνει από την οθόνη του κινητού! Προσγειωμένη, συνειδητοποιημένη, δεν αφήνει τον έλεγχο μόνο στην αφή και στις εφαρμογές. Ο ψίθυρος της «σπάει» τα γυάλινα σύνορα.

Ας έρθουμε στο σήμερα, στο τώρα, στο «Happier Than Ever», τον δεύτερο δίσκο της. Τέλη Ιουλίου κυκλοφόρησε και επιβεβαίωσε την ακαταμάχητη εκκίνηση με το «When We All Fall Asleep, Where Do We Go?», το πρώτο της άλμπουμ το 2019. Αν κάτι μας έχει δείξει η ιστορία της παγκόσμιας τέχνης είναι η επιβεβαίωση ή η απόρριψη μετά το δεύτερο βήμα. Ε, στην περίπτωση της όλοι παραδέχονται το ανεξάντλητο ταλέντο, τη δημιουργικότητα και τη μουσική της ευφυΐα. Αυτά που έχουμε δει ως τώρα δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα θα έρθουν. Κι ας μην το ξέρουμε! Το έργο της μας δίνει το δικαίωμα να βλέπουμε μακριά, μας δίνει την ευκαιρία να πούμε ότι το ντεμπούτο της μόνο τυχαίο δεν ήταν. Με τον «σκοτεινά ευχάριστο» (sic) τρόπο της επιβεβαιώνει πως η ζωή, παρά τα εμπόδια, μπορεί να γίνει γλυκιά. Η δεύτερη δισκογραφική δουλειά καταπιάνεται θεματολογικά με την πίεση της φήμης, αυτήν γύρω από το βάρος των γυναικών και τον σεξουαλικό εξαναγκασμό. Οι κριτικοί προσδιόρισαν το νέο άλμπουμ με το επίθετο «προκλητικό» και είναι ακριβώς αυτό που αρμόζει στην Billie Eilish. Διευκρίνηση: πρόκληση με λόγο και αιτία, πρόκληση που έχει νόημα.
Ο Alex Petridis, από τον «Guardian», στέκεται στον τρόπο με τον οποίο μιλά για την διείσδυση της επιτυχίας στη ζωή της. Με υποτονικά αλλά και δυνατά συνάμα τραγούδια περνά το μήνυμα της και καταφέρνει να κάνει το θέμα της «ποπ σταρ» συγκινητικό! Το μυστικό της είναι ότι συνεχίζει να εκφράζει τους φόβους της με σχετική οικειότητα, συμπεριφορά στον αντίποδα των προηγούμενων «σταρ». Στην ουσία γίνεται μια αντιηρωίδα της ποπ! Ο Neil McCormick, της «Telegraph», σημειώνει πως υπάρχουν «μουσικές ανατροπές και λαμπερά αγκάθια λυρικής ενδυνάμωσης». Ο ακροατής γίνεται επιβάτης «συναισθηματικού ταξιδιού» και καταλαβαίνει πως στη μακρά, σκοτεινή, νύχτα της υπάρχει ένα αισιόδοξο φως. Ο τελευταίος λόγος στον Will Hodgkinson των «Times». Σύμφωνα με την κρίση του, η αποδοχή και του δεύτερου δίσκου οφείλεται «στην αυθεντικότητα και την ονειρική του διάθεση που σε μεθά».

Το 2020 κέρδισε στα «Grammys» το βραβείο του «Καλύτερου Άλμπουμ» για το «When We All Fall Asleep, Where Do We Go?». Δεν έμεινε εκεί αφού αναγνωρίστηκε ως «Καλύτερη Νέα Καλλιτέχνιδα» και ακολούθησαν οι τιμές για «Ηχογράφηση της Χρονιάς» και «Τραγούδι της Χρονιάς». Οι διακρίσεις έφεραν πλήθος συνοδευτικών λόγω του νεαρού της ηλικίας. Στα 18 της έγινε η νεότερη που κατάφερε κάτι τέτοιο και το έκανε με κάτι που δεν θα έπρεπε να γίνει αποδεκτό! Ο αδερφός και βασικός συνεργάτης της, ο Φιννέας, εξήγησε:

Φτιάξαμε ένα άλμπουμ για την κατάθλιψη, τις αυτοκτονικές σκέψεις και την κλιματική αλλαγή… Στεκόμαστε εδώ μπερδεμένοι και ευγνώμονες.

Η αναφορά στα «Grammys» γίνεται για να καταλάβουμε το μέγεθος του φαινομένου «Billie Eilish». Το ανέκφραστο τραγουδιστικό ύφος με τα αποκαλυπτικά, μυστικιστικά, στοιχεία κυριαρχεί στη μουσική βιομηχανία. Η νεαρή σούπερ σταρ δημιουργεί μουσική από τα 13 της (!) μαζί με τον αδερφό της Φιννέα. Το ξεκίνημα τους έγινε με το τραγούδι «Ocean Eyes». Μια «ευγενική εισβολή» (sic) ηλεκτρονικής ποπ που διαδόθηκε αστραπιαία (ανέβηκε πρώτα στο «SoundCloud»). Θεμέλιος λίθος της συνεργασίας των αδερφών η φωνή της Eilish. Το εύθραυστο φαλσέτο της σε συνεπαίρνει και απογειώνει κάθε στιγμή τους. Σημαντική η συμβολή των γονιών τους -καλλιτέχνες- που τους εκπαίδευσαν στη μουσική θεωρία και τους έδωσαν χώρο να δουλέψουν.
Με τον αδερφό της ανέπτυξαν μια περίεργη, πειραματική, ποπ μουσική και συνδυασμό με την εμφάνιση-απόδοση της Eilish σάρωσαν. Τα στοιχεία που την κάνουν αγαπητή είναι το νωχελικό της ύφος και η μηδενιστική συμπεριφορά της απέναντι στα ποπ στερεότυπα. Η παράδοση θέλει τους εκπροσώπους του είδους να είναι γεμάτοι ενέργεια, πομπώδεις και με πρώτη έγνοια τη θεαματική εμφάνιση. Όχι η Eilish. Αρνείται τις έμφυλες, περιοριστικές, προκαταλήψεις, προσδοκίες. Γι’ αυτό και δεν εκμεταλλεύεται τη θηλυκότητα της, αρνείται να προσφέρει σάρκα για να ικανοποιήσει ταπεινά ένστικτα και με τον τρόπο της θέλει να κάνει τους ακροατές, θεατές, να σκεφτούν, να μελαγχολήσουν, ακόμη και να κλάψουν στο μαξιλάρι τους. Γέρνει στην σκοτεινή πλευρά μ’ έναν βαθύ και ήρεμο τρόπο, ακολουθώντας τον δρόμο καλλιτεχνών της ροκ. Η Eilish οδηγεί την ποπ σκηνή στο καθαρτήριο και τίποτα δεν θα είναι ίδιο πια.

Πηγές
-«Catharsis queen: how Billie Eilish became the voice of Gen Z -and the Grammys» [theguardian]

-«Billie Eilish: Critics praise “defiant” second album, Happier Than Ever» [bbc.com]