Παλάτι Ντολμάμπαχτσε: Το στολίδι της Κωνσταντινούπολης (vid)
Το Παλάτι Ντολμάμπαχτσε, που σημαίνει «Γεμάτος Κήπος», βρίσκεται στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου, στην περιοχή Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης.
Χτίστηκε μεταξύ 1843 και 1856 με εντολή του Σουλτάνου Αμπντούλμετζίτ Α΄ και αντικατέστησε το παλαιότερο Παλάτι Τοπ Καπί, που θεωρούνταν παρωχημένο σε σχέση με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά ανάκτορα.
Το παλάτι σχεδιάστηκε από τους Αρμένιους αρχιτέκτονες της οθωμανικής αυλής, Γκαραμπέτ και Νικογιόζ Μπαλιάν. Η κατασκευή του κόστισε περίπου 35 τόνους χρυσού, ποσό που επιβάρυνε σημαντικά τα οικονομικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οδηγώντας αργότερα σε πτώχευση και ξένο οικονομικό έλεγχο.
Ιστορική χρήση
Από το 1856 μέχρι την κατάργηση του Χαλιφάτου το 1924, το παλάτι ήταν η κατοικία έξι Σουλτάνων. Ο τελευταίος κάτοικός του ήταν ο Χαλίφης Αμπντούλμετζιτ Εφέντη. Αργότερα, ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, το χρησιμοποίησε ως θερινή προεδρική κατοικία. Εκεί πέρασε τις τελευταίες του ημέρες και πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 1938 – το ρολόι στο δωμάτιο θανάτου του εξακολουθεί να δείχνει την ώρα 9:05 π.μ., στιγμή του θανάτου του.
Αρχιτεκτονική και διακόσμηση
Το Ντολμάμπαχτσε είναι το μεγαλύτερο παλάτι στην Τουρκία, με 45.000 τ.μ. χώρου, 285 δωμάτια, 46 αίθουσες και πολυτελείς διακοσμήσεις με κρύσταλλα, χρυσό και μαρμάρινα υλικά. Το παλάτι συνδυάζει μπαρόκ, ροκοκό και νεοκλασικά στοιχεία με την παραδοσιακή οθωμανική αρχιτεκτονική. Περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο κρυστάλλινο πολυέλαιο στον κόσμο, βάρους 4,5 τόνων, και μια διάσημη κρυστάλλινη σκάλα από Baccarat.
Η λειτουργική διάταξη χωρίζεται σε δύο κύριες πτέρυγες: μία για επίσημες τελετές και φιλοξενία (Σελαμλίκ), και μία για την ιδιωτική ζωή του σουλτάνου και της οικογένειάς του (Χαρέμι). Στο κέντρο δεσπόζει η Αίθουσα Τελετών με τον εντυπωσιακό θόλο ύψους 36 μέτρων.
Καλλιτεχνική κληρονομιά
Το παλάτι φιλοξενεί 202 πίνακες ζωγραφικής, ανάμεσά τους έργα γνωστών καλλιτεχνών όπως οι Ιβάν Αϊβαζόφσκι, Ζαν-Λεόν Ζερόμ και Οσμάν Χαμντί Μπέης. Τα χαλιά Hereke και πολυτελή διακοσμητικά αντικείμενα συμπληρώνουν την εσωτερική του μεγαλοπρέπεια.
Σημερινή χρήση
Σήμερα, το παλάτι λειτουργεί ως μουσείο και ανήκει στη Διεύθυνση Εθνικών Ανακτόρων της Τουρκίας, υπό την εποπτεία της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης. Είναι επισκέψιμο στο κοινό και αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ιστορικά αξιοθέατα της Κωνσταντινούπολης.
