Ο Χαβιέρ Κλεμέντε δεν είναι τυχαίος προπονητής για το ισπανικό ποδόσφαιρο. Ειδικά στα 80s θεωρούνταν τοτέμ. Σε αντίθεση με τους περισσότερους ομολόγους του, δεν γούσταρε τους αρτίστες. Λάτρης της πειθαρχίας, επέλεγε πάντοτε αυτούς που υπηρετούσαν πιστά το σύστημα. Κάπως έτσι λοιπόν έγινε μία φορά κι έναν καιρό ο... νονός του Ερνέστο Βαλβέρδε. Ηταν κατά την διετία (1986-'88) που συνέπεσαν στην Εσπανιόλ. Για την ακρίβεια σ' ένα εκτός έδρας ματς με τη Μούρθια στο ξεκίνημα της σεζόν 1986-'87. Ο Βαλβέρδε όργωνε την δεξιά πλευρά, τα έκανε σχεδόν όλα σωστά, αλλά και όποτε έχανε τη μπάλα, έδινε την ψυχή του για να την κερδίσει ξανά. «Αυτός δεν είναι παίκτης, είναι μερμήγκι», είπε στα βασκικά στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε, μιλώντας επί 15 λεπτά μόνο για την απόδοση του εργαλείου του.

Κάπως έτσι λοιπόν ο Ερνέστο έγινε ο txingurri και έμεινε έτσι γνωστός και όχι ως hormiga, όπως αποκαλείται στα ισπανικά (σ.σ.: καστιγιάνικη διάλεκτος) το πιο εργατικό πλάσμα της Γης. Με τον Κλεμέντε έχει ομολογήσει ότι γνώρισε τα μυστικά της άμυνας. Στην Εσπανιόλ και μετέπειτα στη Μπιλμπάο του αποκαλύφθηκε ο τρόπος για το πως μία ομάδα μαθαίνει να λειτουργεί ανασταλτικά. Ο Βαλβέρδε όμως ευλογήθηκε να περάσει ποδοσφαιρικά ως εργάτης δίπλα σε σούπερ σταρς και μία διετία στο πλευρό του Γιόχαν Κρόιφ. Εκεί οι γνώσεις πλημμύρισαν από τις τρελές πληροφορίες του total voetbal και της ολοκλήρωσης του παιχνιδιού. Οι τελικές πινελιές-επιρροές ήρθαν στην Αθλέτικ υπό τις οδηγίες των Χαβιέρ Ιρουρέτα, Γιουπ Χάινκες.

Οσα εύστοχα είχε διακρίνει εκείνο το απόγευμα του 1986 στη Μούρθια ο Κλεμέντε, το μερμήγκι βάλθηκε και ως προπονητής να τα επιβεβαιώσει, να τα δικαιώσει. Ολες οι ομάδες του το έβγαλαν τούτο στο γήπεδο. Με εξαίρεση εκείνο το περίεργο-δύσκολο φεγγάρι στη Βιγιαρεάλ το 2009, ουδέποτε παρουσίασε κάτι ασθενές, δίχως μαχητικότητα. Για απουσία θεάματος μπορεί να κατηγορήθηκε σε αυτή την καριέρα τους στους πάγκους, μα για το ότι τα παλικάρια του δεν κατέθεταν ψυχή, ποτέ. Ειδικά τώρα στην δεύτερη θητεία του στην Αθλέτικ κατάφερε να συμπορευτεί με την εξέλιξη. Τοποθέτησε τακτικά τους Βάσκους τόσο στον παλιό όσο και στον νέο «Λάκκο των Λεόντων». Και τους έστησε και στις δύο περιπτώσεις ως τέτοια, ως Λιοντάρια.

Αν και όταν πήγε εκεί το 201,3 είχε ένα τρομερά βαρύ φορτίο: εκείνο της αντικατάστασης του Μαρσέλο Μπιέλσα. Η Αθλέτικ προερχόταν από μία ασύλληπτα όμορφη χρονιά παρά τους χαμένους τελικούς σε Κύπελλο και Europa League. Είχε χαρίσει συγκινήσεις όμορφου ποδοσφαίρου. Το μερμήγκι όμως εκτός από εργατικό και προνοητικό, είναι από τη φύση του διορατικό. Ορθώς επέλεξε να αφήσει στην άκρη ορισμένες από τις δικές του αγκυλώσεις και να κρατήσει αρκετά βασικά δεδομένα, κάποιες στέρεες βάσεις που είχε θέσει ο Αργεντινός Loco προκάτοχος του. Το μόνο που ουσιαστικά άλλαξε, ήταν το να προσπαθήσει να φέρει λίγο περισσότερη ισορροπία μεταξύ επίθεσης και άμυνας. Θυσίασε κάποια γκολ μπροστά με αντάλλαγμα ένα κάπως καλύτερο παθητικό.

Και το κόλπο πέτυχε. Για την ακρίβεια εξακολουθεί να πετυχαίνει. Αυτή η συνταγή όμως διανθίστηκε και με στοιχεία αυταπάρνησης και κυρίως σκληράδας. Τις δύο προηγούμενες σεζόν η ομάδα του ήταν 3η και 4η αντίστοιχα σε κάρτες και φάουλ. Ο ιδρώτας συνοδευόμενος από κλωτσιές, επιθετική άμυνα, ολοκληρωμένο transition και κάποιες περίεργες αλλαγές θέσεων (όπως π.χ. του 10αριού Ντε Μάρκος που μεγαλουργεί ως δεξιός μπακ ή του Μουνιαΐν, ο οποίος πρώτα ντουμπλάρει τον αριστερό μπακ και έπειτα είναι εξτρέμ) και κάποιας μεγαλύτερης τακτικής ευελιξίας έφεραν συνέχεια στις επιτυχίες και οδήγησαν τώρα στην κατάκτηση του πρώτου τίτλου έπειτα από 31 στείρα χρόνια. Τόσα πέρασαν από εκείνο το νταμπλ του 1984 με τον Κλεμέντε να έχει την μπαγκέτα και τον Βαλβέρδε 17χρονο οπαδό στην εξέδρα του «Viejo San Mames».

Για αυτόν ακριβώς τον τελευταίο λόγο όμως η ιστορία του txingurri γίνεται ακόμα πιο γλυκιά. Επειδή λατρεύει αυτό που κάνει, εκεί που το κάνει. Για κείνον αναμφίβολα αυτή η κούπα είχε μεγαλύτερο συναισθηματικό βάθος από το να έπαιρνε το Champions League με την Μπαρτσελόνα. Ο Ερνέστο βιώνει στο έπακρο τούτη την επιστροφή. Κάθεται στον πάγκο του πανέμορφου αυτού γηπέδου και έχει την πατρική φιγούρα του Βίτο Κορλεόνε, απολαμβάνοντας την αγάπη που εκείνος δίνει και που σε αυτόν επιστρέφεται στο πολλαπλάσιο. Οπως ακριβώς έκανε και ο Μάρλον Μπράντο. Αυτόν δηλαδή που τρελαίνεται να παρακολουθεί ξανά και ξανά και που επικαλέστηκε το 2013 στην συνέντευξη τύπου της δεύτερης παρουσίασης του στο Μπιλμπάο: «Φοβάμαι λίγο για να πω την αλήθεια. Τα sequels δεν είναι ποτέ τόσο καλά», είπε και αφού έκανε μία μικρή παύση, έσπευσε να επαναφέρει ο ίδιος τον εαυτό του στην κινηματογραφική τάξη: «Χμ, εκτός από τον Godfather Part II», ψέλλισε χαμογελώντας. Από τον Νονό και από το txingurri Part II θα προσθέταμε εμείς...

Follow me: @jorgekaraman