Το μάθημα της Ιστορίας είναι σημαντικό για δύο λόγους: πρώτον μαθαίνεις τι συνέβη στο παρελθόν και δεύτερον δεν ξεχνάς. Δεν ξεχνάς ό,τι συνέβη και άλλαξε, επηρέασε καθοριστικά το μέλλον και το παρόν της ζωής σου. Η αθλητική Ιστορία –σε μικρότερη κλίμακα φυσικά σε επίπεδο σπουδαιότητας- πάνω στο εν λόγω δίπτυχο κινείται. Μάθημα και μνήμη. Οι μεγάλοι παίκτες των χρόνων που παρήλθαν λειτουργούν ως δάσκαλοι και ως παραδείγματα για τους συνεχιστές τους. Τέτοια περίπτωση είναι ο Ντράζεν Πέτροβιτς.

Ο Κροάτης δεν ξεχνιέται και δεν πρέπει να ξεχαστεί. Γι’ αυτό το έργο όσων ασχολούνται με το μπάσκετ έχει μεγάλη σημασία. Να γνωρίσουν στους νεότερους και να τους μάθουν τι εστί ταλέντο, θέληση, επιμονή, στοχοπροσήλωση, πάθος, μεράκι… Ο Ιγκόρ Κοκόσκοφ, ασίσταντ των Γιούτα Τζαζ, το 2017 ήξερε ποια ήταν, μεταξύ άλλων, η αποστολή του όταν μιλούσε, την περίοδο της προετοιμασίας της εθνικής Σλοβενίας για το Ευρωμπάσκετ 2017, στον Λούκα Ντόνσιτς. Το νέο αστέρι του ευρωπαϊκού μπάσκετ έπρεπε να μάθει τι έστι Ντράζεν Πέτροβιτς. Μάθημα Ιστορίας ανεκτίμητο. Αφηγητής ο Ζακ Λόου του “ESPN”.

Ο φιλόπονος Ντράζεν

Ο 19χρονος γκαρντ δεν είχε γεννηθεί όταν ο Πέτροβιτς έχανε τη ζωή του σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 1993. Ευτυχώς, οι πρώην καλαθοσφαιριστές της Ανατολικής Ευρώπης φροντίζουν ώστε η νέα γενιά να μάθει γι' αυτόν και να μη μείνει μόνο η εικόνα από τις καλύτερες στιγμές του στο διαδίκτυο.

Ο Ντίνο Ράτζα, που έπαιξε με τον Ντράζεν, σημειώνει πως “μπορεί να μην νοιάζονται [οι νεότεροι] τόσο όσο η δική μας γενιά, όμως όποιος θέλει να ακούσει εδώ είμαστε”. Ο Ντόνσιτς, λοιπόν, έμαθε ότι στο πανευρωπαϊκό του 1989 στο Ζάγκρεμπ, ενώ όλοι κοιμόντουσαν, αυτός, μαζί με έναν από τους βοηθούς, στις έξι το πρωί θα ίδρωνε στο γήπεδο. Μετά από δύο ή τρεις ώρες (!) θα επέστρεφε για να φάει πρωινό με τους συμπαίκτες του. [...] Με το παράδειγμα αυτό αποδεικνύεται η αφοσίωση του στο άθλημα αλλά και στην προπόνηση, η σωματική προσπάθεια που κατέβαλλε για να γίνει αυτός που έγινε. Αν και είναι αυτονόητο, εντούτοις όποτε τα ΜΜΕ ή κάποιος άλλος τον θυμάται για κάποιο λόγο το προσπερνά. Η φιλοπονία ήταν αυτό που όρισε την καριέρα του και του έδωσε τη λαμπρή υστεροφημία του.

Εργασιομανία και η παρέα του Ντίβατς

Ο Πέτροβιτς όταν ήταν μικρός ήθελε να παίζει εναντίον μεγαλύτερων σε ηλικία αντιπάλων. Στα μέσα της δεκαετίας του '80, μετά από προπόνηση της εθνικής στο Σαράγιεβο, οι παίκτες που ζούσαν στην Κροατία έπρεπε να ταξιδέψουν έξι ώρες, νύχτα, με λεωφορείο για να επιστρέψουν σπίτι τους. Η μητέρα του Ντράζεν Μπισέρκα, περίμενε να τον παραλάβει στις 6 το πρωί, θυμάται ο Στόικο Βράνκοβιτς, ίσως ο πιο κοντινός φίλος του Πέτροβιτς. Ο Βράνκοβιτς θα έπρεπε να συνεχίσει για το Ζάνταρ. Όταν κατέβαινε από το λεωφορείο ο συμπαίκτης του τον ρώτησε τι θα έκανε εκείνο το πρωινό. Ο ψηλός περίμενε ότι θα του έλεγε “πάω για ύπνο”, όμως αυτός πήγε αμέσως στο γήπεδο για να κάνει εξάσκηση στο σουτ!

Ο Ρικ Κάρλαϊλ, βοηθός στους Νετς την περίοδο που έπαιξε ο Πέτροβιτς, θεωρεί ότι μόνο ο Νοβίτσκι μπορεί να συγκριθεί μαζί του στον τομέα δουλειά-βελτίωση. Η εργασιομανία ήταν που τον κράτησε στη δύσκολη περίοδο του Πόρτλαντ, τον πρώτο του σταθμό στο ΝΒΑ. Εκεί, στους Μπλέιζερς, έπρεπε να υπομείνει το μαρτύριο του πάγκου, μια και ήταν πίσω από τους Κλάιντ Ντρέξλερ, Τέρι Πόρτερ, Ντάνι Γιανγκ και Ντάνι Εϊντζ. Βέβαια, τον βοήθησε αρκετά η παρέα του Βλάντε Ντίβατς, ο οποίος έπαιζε τότε στους Λέικερς και επικοινωνούσαν συχνά.

Πρωτοπόρος

Ο χρόνος συμμετοχής στην πρώτη του σεζόν στο ΝΒΑ ήταν μόλις 967 λεπτά, γεγονός που απογοήτευσε συμπαίκτες και φιλάθλους στη Γιουγκοσλαβία. Ο Πέτροβιτς συμβόλιζε την ελπίδα πως ένας γκαρντ από την Ευρώπη μπορεί να τα καταφέρει στο ΝΒΑ. Αυτός όμως έδειχνε να αποτυγχάνει. Μέχρι να πάει ο Ντράζεν στις ΗΠΑ, ο μοναδικός ευρωπαίος γκαρντ που είχε κάποια επίδραση στο ΝΒΑ ήταν ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και δεν ήταν σταρ. Τα στερεότυπα εξακολουθούσαν να περιγράφουν τους μη αμερικανούς γκαρντ ως πολύ αργούς για το ΝΒΑ. Αυτό που κατάφερε ο Πέτροβιτς έμοιαζε αδύνατο τότε. “Ήταν πρωτοπόρος” δηλώνει ο προπονητής της Μακάμπι Τελ Αβίβ Νέβεν Σπάχια. Ο Κένι Άντερσον, που έπαιξε μαζί του στο Νιου Τζέρσεϊ, είναι πιο γλαφυρός και ωμός. “Πριν τον Ντράζεν ήταν σαν μην τους ήθελες εδώ (τους διεθνείς γκαρντ). Ήταν σαν να λέγαμε είστε όλοι μαλθακοί”. Ο Πέτροβιτς ήθελε να αποδείξει σε όλους ότι έκαναν λάθος. Θα μπορούσε να μείνει στην Ευρώπη και να ζει άνετα καθισμένος στον θρόνο του ως ο καλύτερος στη Γηραιά Ήπειρο. Αν δεν προσπαθούσε όμως στο ΝΒΑ θα ήταν για πάντα πληγωμένος, αποκαλύπτει ο Σπάχια.

“Τον ενοχλούσε το να μην παίζει”

Ο Τόνι Κούκοτς, τέσσερα χρόνια μικρότερος του Ντράζεν, παρακολουθούσε πώς προσαρμόστηκαν στο ΝΒΑ οι Ντίβατς, Πέτροβιτς. Κι ας του κόστισε σε ώρες ύπνου καθώς ξενυχτούσε για να δει τους αγώνες τους. Η εικόνα του “Μότσαρτ” στον πάγκο στεναχωρούσε τους συμπατριώτες του. Το προπονητικό επιτελείο στο Πόρτλαντ δεν τον εμπιστευόταν λόγω της αδυναμίας του στην άμυνα. Ο Πέτροβιτς ήταν πεισματάρης και έλεγε πως είναι τόσο καλός σουτέρ που δεν χρειάζεται να παίξει άμυνα. [...] Το πρόβλημα συνεχίστηκε στο Νιου Τζέρσεϊ. “Δεν έδινε δεκάρα για την άμυνα” αναφέρει ο Ριτς Ντάλατρι, προπονητής ενδυνάμωσης, τότε, των Νετς. Μάλιστα, αστειευόμενος δηλώνει πως “καλύτερα να έβαζες κώνο της τροχαίας. Κάποιος θα σκόνταφτε πάνω του”.

Ο Πέτροβιτς, πάντως, μπορούσε να σουτάρει από οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου και επέμενε πως θα θριάμβευε αν οι Μπλέιζερς του έδιναν την ευκαιρία. Δούλεψε τόσο πολύ πάνω σε αυτό το κομμάτι, ώστε όταν ερχόταν η ώρα να είναι έτοιμος. Έγινε φίλος με τον Έϊντζ και στις προπονήσεις διαγωνίζονταν στο ποιος θα βάλει περισσότερα μακρινά σουτ. Ο χαμένος πλήρωνε το φαγητό. Μια μέρα, μετά το γεύμα που είχε κεράσει ο Έϊντζ, πήγαν στο διαμέρισμα του Πέτροβιτς να ξεκουραστούν αφού είχαν και απογευματινή προπόνηση. Ο Έϊντζ “βυθίστηκε” σε μια μεγάλη, μαλακή καρέκλα και κοιμήθηκε. Ξύπνησε αργότερα από τον θόρυβο που έκανε ο Πέτροβιτς με το ποδήλατο γυμναστικής. “Τον ενοχλούσε όσο τίποτε άλλο το να μην παίζει” θυμάται ο Έϊντζ.

Όταν αστοχούσε δεν μπορούσες να το πιστέψεις

Το ξέσπασμα, αγωνιστικό, θα ερχόταν τη στιγμή που το Πόρτλαντ τον έστειλε στο Νιου Τζέρσεϊ το 1991. Εκεί φάνηκαν τα οφέλη του πάθους με την προπόνηση. Ξεκίνησε ως αναπληρωματικός, όμως οι Νετς αποφάσισαν να του δώσουν θέση βασικού για τη σεζόν 1991-92 και αυτός ανταποκρίθηκε με 21 πόντους μέσο όρο. Το ποσοστό ευστοχίας από μακριά ήταν στο 44%, επίδοση που λίγοι παίκτες μπορούσαν να πετύχουν στη λίγκα. Όταν αστοχούσε σε τρίποντο δεν μπορούσες να το πιστέψεις, όπως και το ποσοστό καριέρας στον συγκεκριμένο τομέα: 43.7%. Μόνο οι Στιβ Κερ, Χιούμπερτ Ντέιβις, υπερτερούν.

Ο Πέτροβιτς, όμως, ήταν και καλός πασέρ, ειδικά στον αιφνιδιασμό. Μάλιστα, είχε την ικανότητα να βρει συμπαίκτη του με “no-look” πάσες. Γι' αυτό και ο Τζορτζ Καρλ, ο οποίος τον είχε για λίγο υπό τις οδηγίες του στην Ευρώπη, τον παρομοίαζε με τον Πιτ Μάραβιτς. Όσον αφορά τις αντίπαλες άμυνες ήταν αδύνατο να τον αντιμετωπίσουν από μέση απόσταση. Για τον Βέρνον Μάξουελ ήταν ο πιο δύσκολος παίκτης στην άμυνα. Πιο δύσκολος και από τον Μάικλ Τζόρνταν!

Χαρισματικός και εκδηλωτικός

Ο Πέτροβιτς ήταν χαρισματικός και εκδηλωτικός. Δεν υπάρχει συστολή στη συμπεριφορά του στο παρκέ. Μετά από εύστοχο τρίποντο σήκωνε τις γροθιές του και κραύγαζε ή σήκωνε τα χέρια του πάνω από το κεφάλι. Αντιμετώπιζε σαν ίσος προς ίσο τον Μάικλ Τζόρνταν, προκαλούσε τον Ρέτζι Μίλερ και οδηγούσε τον Μάξουελ σε τεχνική ποινή. […]

Το ΝΒΑ μπορεί να ήταν νέος κόσμος γι’ αυτόν, όμως δεν ήταν ανυποψίαστος. Γνώριζε τι θα αντιμετωπίσει και πώς να φερθεί. Όταν ο Ρικ Κάρλαϊλ, πρώην βοηθός στους Νετς και παλιός παίκτης Σέλτικς, προσφέρθηκε να μεσολαβήσει για να του γνωρίσει τον Λάρι Μπερντ, αυτός αρνήθηκε. Με τον τρόπο του έδειχνε την ευσέβεια του απέναντι στους μεγάλους παίκτες. Ήξερε πού μπορούσε φερθεί πιο ανώριμα, να δείξει την εύθυμη πλευρά του, να κάνει πλάκα. “Θύμα” του, τις περισσότερες φορές ο πολύ καλός του φίλος Στόικο Βράνκοβιτς.

Καταξίωση και οριστική ήττα!

Η καταξίωση ήρθε αλλά η άοκνη, ακάματη προσπάθεια δεν σταμάτησε. Το καλοκαίρι του 1991 έμεινε στο Νιου Τζέρσεϊ να δουλέψει αντί να πάει στην πατρίδα του, την Κροατία. Δεν ήταν μόνος του φυσικά, τον βοηθούσε, κατεύθυνε, ο Ριτς Ντάλατρι, προπονητής ενδυνάμωσης και προσαρμογής. Μάλιστα, έπρεπε να του πει να σταματήσει να ξοδεύει άσκοπη ενέργεια στο ασταμάτητο τρέξιμο και την ποδηλασία και να συγκεντρωθεί σε μπασκετικές ασκήσεις. Με τον Ντάλατρι δούλεψαν κυρίως στην άμυνα. Ο Πέτροβιτς ήταν κάθε μέρα εκεί και έκανε ό,τι του ζήταγε. Μια Παρασκευή ζήτησε να φύγει λίγο νωρίτερα χωρίς να εξηγήσει γιατί. Επέστρεψε τη Δευτέρα κανονικά. Είχε πάει στην Κροατία να δει την οικογένεια του, μια και η κατάσταση ήταν τεταμένη στη χώρα.

Την περίοδο 1992-93 ανήκε στην ελίτ του ΝΒΑ. Είχε 22.3 πόντους μέσο όρο με 45% στα σουτ τριών πόντων. Μάλιστα, βελτιώθηκε και στην άμυνα. Όλα αυτά ενώ η χώρα του διαλυόταν λόγω πολέμου και μαζί οι φιλίες του με Σέρβους παίκτες, όπως αυτή με τον Βλάντε Ντίβατς. Το καλοκαίρι ηγήθηκε της εθνικής Κροατίας σε προκριματικό τουρνουά, στην Πολωνία, για το πανευρωπαϊκό του 1993. Η ομάδα αφού βγήκε νικήτρια μετέβη αεροπορικώς στη Γερμανία όπου και θα συνδεόταν με άλλη πτήση για το Ζάγκρεμπ. Ο Ντράζεν όμως δεν μπήκε στο αεροπλάνο. Τελευταία στιγμή αποφάσισε να αφήσει την ομάδα στην Φρανκφούρτη για να περάσει χρόνο με την κοπέλα του Κλάρα Σαλάντζι. Εκείνο το απόγευμα, η Σαλάντζι οδηγούσε και είχε συνεπιβάτες μια φίλη και τον Πέτροβιτς. Το αυτοκίνητο συγκρούστηκε με φορτηγό που έχασε τον έλεγχο. Ο Πέτροβις πέθανε αμέσως. Ήταν 7 Ιουνίου 1993.

Πηγή

-ESPN