Μπαρτσελόνα: Το «Mes Que un Club» σε (οικονομική) κρίση...

Τα είκοσι χρόνια μπορεί να ακούγονται πολλά, αλλά για όσους τα έζησαν πέρασαν σαν ένας γρήγορος κυματισμός. Ήταν πίσω στο 2006 όταν το περιβόητο σύνθημα των Καταλανών, που διατράνωναν για δεκαετίες πως η Μπαρτσελόνα πρόκειται για «περισσότερο από ένα κλαμπ», απέκτησε μεγαλύτερη υπόσταση από ποτέ άλλοτε. Σε μια ιστορική πρωτοβουλία οι Μπλαουγκράνα έκλεισαν τη συμφωνία με τη UNICEF στο κεντρικό κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, κατά την οποία το λογότυπο του οργανισμού θα εμφανιζόταν στη φανέλα ως χάρις.

Δεν μιλάμε δηλαδή για μια χορηγική συμφωνία, αλλά για ακριβώς το αντίθετο! Αντί να βάζει λεφτά στα ταμεία, η Μπαρτσελόνα έδινε περίπου 1,5 εκατ. ευρώ ετησίως για να προωθεί τα έργα της UNICEF παγκοσμίως. Στη συμφωνία άλλωστε προβλεπόταν οικονομική συνδρομή προς τη UNICEF για πέντε χρόνια (2006-2011) με ετήσιες δωρεές, ενώ οι Μπλαουγκράνα παράλληλα είχαν δεσμευτεί πως θα διαθέτουν προς τον οργανισμό το 0,7% των τακτικών εσόδων του Fundacion Barca.

Το πρόγραμμα άντεξε κι επεκτάθηκε έως το 2020, κατά το οποίο η Μπαρτσελόνα είχε εισάγει το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό σε ένα νέο κεφάλαιο. Εκείνο της αφιλοκέρδειας, της κοινωνικής ευθύνης, της στήριξης των πληγέντων σε περιοχές του κόσμου που λίγοι ενδιαφέρονται.... Σαν απόλυτο επισφράγισμα του προοδευτισμού που διέπει το κλαμπ.

Ο πραγματισμός ωστόσο πολλές φορές καταπατάει τα πάντα στο διάβα του. Ακόμα κι ο προοδευτισμός δίνει τη θέση του σε μοτίβα που στηρίζονται πάνω στη διάσημη ρήση πως ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα». Για τη Μπαρτσελόνα ο σκοπός ήταν η οικονομική εξυγίανση και τα μέσα ήταν το αυταρχικό κράτος του Κονγκό. Τον Ιούλιο η Μπαρτσελόνα ανακοίνωσε τη στρατηγική της συμφωνία με την αφρικανική κυβέρνηση, με ορίζοντα την προώθηση του τουρισμού τη χώρα.

Από την επόμενη σεζόν οι Καταλανοί θα φέρουν στο μανίκι τους το λογότυπο «DRC, the Heart of Africa», σε μια αμφιλεγόμενη κίνηση που πυροδότησε κύμα κριτικής. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό άλλωστε μπορεί να φέρει το όνομα «Δημοκρατία» στην επίσημη ονομασία του, αλλά η κυβέρνηση πολλές φορές δεν κινείται εντός δημοκρατικού πλαισίου... Κάθε άλλο! Το καθεστώς του Προέδρου Félix Tshisekedi — επανεκλεγμένου τον Δεκέμβριο του 2023 περιγράφεται από διεθνείς οργανισμούς ως αυταρχικό, με σημεία απουσίας στο δημοκρατικό πεδίο.

Η Freedom House, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός γνωστός για την πολιτική του δράση υπέρ της δημοκρατίας, της πολιτικής ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατατάσσει τη χώρα ως «Not Free» (18/100) με τραγικά χαμηλές βαθμολογίες τόσο στα πολιτικά δικαιώματα (4/40), όσο και στις πολιτικές ελευθερίες. Το Σύνταγμα μπορεί να προβλέπει τυπικά τη διάκριση των εξουσιών, αλλά πρακτικά ο πρόεδρος και οι κυβερνητικοί κύκλοι κάνουν απόλυτο κουμάντο στην πολιτική σκηνή, ενώ η δικαστική και εκτελεστική εξουσία εξαρτάται απόλυτα από τους ίδιους.

Την ίδια ώρα τα ΜΜΕ λειτουργούν ως κυβερνητικά Μέσα, καθώς όποιοι αντιτάσσονται στο καθεστώς υπόκεινται συστηματικά σε απειλές, συλλήψεις, ακόμα και βασανιστήρια ή θάνατο, ενώ η πρακτική του “coupage” (γκρί‑οικονομία στον Τύπο) πλήττει την ανεξαρτησία των δημοσιογραφικών πρακτορείων. Ακτιβιστές και ηγέτες της αντιπολίτευσης παράλληλα πολύ συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με άδικη κράτηση, διώξεις και απαγωγές, όπου συνοδεύονται χωρίς εξηγήσεις σε κρατητήρια, δίχως πρόσβαση σε τηλέφωνα και δικηγόρους.

Η Human Rights Watch (HRW) ανέφερε νωρίτερα φέτος ότι η χώρα βρίσκεται σε «επιδεινούμενη ανθρωπιστική και ανθρώπινη κρίση». Ο Πρόεδρος Φελίξ Τσισεκέντι κατηγορείται για καταστολή της αντιπολίτευσης, ακτιβιστών, δημοσιογράφων και επικριτών μέσα στο 2024.

Η MONUSCO, η ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στο Κονγκό, καταδίκασε επιθέσεις της οργάνωσης ADF (που συνδέεται με το Ισλαμικό Κράτος). Στις 26-27 Ιουλίου, τουλάχιστον 49 άμαχοι σκοτώθηκαν σε νυχτερινή επίθεση στην επαρχία Ιτούρι. Σε άλλη επίθεση νωρίτερα, 82 άμαχοι σκοτώθηκαν στις επαρχίες Ιτούρι και Βόρειο Κίβου.

Τον Ιούνιο, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η γειτονική της Ρουάντα υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία στην Ουάσινγκτον για την επίλυση της σύγκρουσης δεκαετιών. Ωστόσο, ο πρώην πρόεδρος Ζοζέφ Καμπίλα χαρακτήρισε τη συμφωνία «τίποτα παραπάνω από ένα εμπορικό συμφωνητικό». Η σύγκρουση έχει ενταθεί φέτος μεταξύ του στρατού της χώρας και της πολιτοφυλακής M23, η οποία στηρίζεται από τη Ρουάντα.

Η Ρουάντα έχει παραδεχτεί ότι διατηρεί στρατεύματα στο έδαφος της ΛΔΚ, αλλά αρνείται ότι ελέγχει την M23. ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία κατηγορούν τη Ρουάντα για υποστήριξη της M23. Το Ηνωμένο Βασίλειο ανέστειλε την οικονομική βοήθεια προς τη Ρουάντα τον Φεβρουάριο. Ο πόλεμος έχει προκαλέσει χιλιάδες θανάτους και εκτοπισμούς εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.

Η διοίκηση της Μπάρτσα γνωρίζει.. Γνωρίζει όμως επίσης πως όσο η La Liga πιέζει και έχει αυστηροποιήσει τους οικονομικούς της κανονισμούς, τόσο θα λιγοστεύουν και τα αντίμετρα που μπορεί να προβάλλει και για να ανασάνει από τον οικονομικό βραχνά. Και τα 44 εκατομμύρια σε βάθος τετραετίας που προσφέρει το Κονγκό (11 εκατ. ευρώ ετησίως) αποτελούν... αναπνευστήρα σε πλημμύρα οικονομικής αστάθειας, τη στιγμή που όλο και περισσότερα προβλήματα ξεπηδούν για το κλαμπ κάθε φορά που ευελπιστεί πως έχει ορθοποδήσει.

Η τελευταία υπόθεση οικονομικής αδυναμίας έχει να κάνει με τον Τερ Στέγκεν. Η Μπαρτσελόνα δεν μπορεί να εγγράψει στο ρόστερ ούτε τον Τζοάν Γκαρθία ούτε τον Μάρκους Ράσφορντ ούτε τον Σέζνι, που αποκτήθηκε ως αντικαταστάτης του Τερ Στέγκεν από τον Ιανουάριο. Χρειάζεται να ελαφρύνει το μισθολογικό της κόστος για να συμμορφωθεί με τους κανονισμούς του Financial Fair Play της La Liga. Τα 20 εκατομμύρια που εξοικονομήθηκαν από τις αποχωρήσεις των Ανσού Φατί (στη Μονακό), Πάου Βίκτορ (στην Μπράγκα) και Πάμπλο Τόρρε (στη Μαγιόρκα) δίνουν ελάχιστα περιθώρια σε έναν σύλλογο που έχει μάθει να ζει στην αβεβαιότητα και να πιέζει τα οικονομικά του σε τέτοιο βαθμό που έχει ήδη τιμωρηθεί με 15 εκατομμύρια ευρώ από την UEFA.

Τώρα, η ελπίδα βρίσκεται στη «λύση Τερ Στέγκεν». Ο σύλλογος θα στείλει ιατρική γνωμάτευση στο αρμόδιο ιατρικό συμβούλιο της La Liga για να πιστοποιήσει ότι ο τερματοφύλακας θα μείνει εκτός για τέσσερις μήνες, ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιήσει το 80% του μισθού του για την εγγραφή του Γκαρθία, όπως είχε γίνει πέρυσι με τον Όλμο αντί του τραυματία Κρίστενσεν. Δεν θα είναι εύκολο να πειστεί ο Τερ Στέγκεν. Ούτε και το να δεχτούν οι ελεγκτές να υπολογιστούν τα 100 εκατομμύρια που η ομάδα έχει εξασφαλίσει από τις θέσεις VIP του «Καμπ Νόου», αφού ακόμα δεν έχει οριστεί η ημερομηνία επανέναρξης αγώνων στο νέο γήπεδο.

Η κατάσταση απαιτούσε άμεση αντίδραση, καθώς δεν έχει κλείσει ακόμη ο οικονομικός απολογισμός για τη σεζόν 2024-2025. Έτσι, η Μπαρτσελόνα υπέγραψε συμφωνία χορηγίας με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Ο σύλλογος θα λάβει 44 εκατομμύρια ευρώ – 11 για κάθε ένα από τα τέσσερα χρόνια – έσοδο που δεν θα χρειαστεί να κατανεμηθεί χρονικά στους ισολογισμούς της La Liga. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, και τα ευρώ θα είναι καλοδεχούμενα, όσο κι αν αμφισβητείται η συμφωνία με μια χώρα στην οποία παραβιάζονται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, υπάρχει μαζική έξοδος πληθυσμού και πείνα, ενώ αποθαρρύνεται το ταξίδι λόγω υψηλών ποσοστών διαφθοράς και βίας, ένα πλαίσιο που δύσκολα συμβαδίζει με την ταυτότητα ενός συλλόγου που καυχιέται πως είναι κάτι παραπάνω από ένας σύλλογος, που έχει συμμαχήσει με τη UNICEF και προβάλλει προοδευτικό προφίλ.

Οι ίδιοι που επέκριναν τη χρηματοδότηση από το Κατάρ, σήμερα αποδέχονται με ευγνωμοσύνη τα έσοδα από το Κονγκό. Η Μπαρτσελόνα λειτουργεί σαν οικογενειακή επιχείρηση στα μέτρα του Λαπόρτα. Για πολλούς, ο «λαπορτισμός» επιβάλλεται σαν θρησκεία στον σύλλογο. Δεν είναι εύκολο να ελεγχθεί μια διοίκηση που διαφεύγει κάθε λογοδοσίας και απομακρύνει τα πιο επαγγελματικά στελέχη, την ίδια στιγμή που υπογράφει αποκλειστικά συμβόλαια με κολοσσούς όπως η Nike και το Spotify.

Η αμφιλεγόμενη συμφωνία αποτελεί την τελευταία χρονικά πρωτοβουλία που μάλλον αναμενόμενα έχει συνοδευτεί από αντιδράσεις που κινούνται σε πλήρη αντιδιαστολή: Πολλοί την επικρίνουν, άλλοι τη δικαιολογούν ως φυσιολογικό ρεύμα στην αδηφάγα βιομηχανία του αθλητισμού. Όποια κι αν είναι πάντως η αλήθεια, η στάμπα... μένει και επιμένει να διχάζει!