Μαουρίσιο στο Gazzetta: «Όταν είδα “Ραζβάν Λουτσέσκου”, είπα “WTF?” - Είχα πολύ άσχημες αναμνήσεις από αυτό το επίθετο!»

Ξεκινώντας, πως είναι η ζωή στη Βραζιλία;

Η ζωή είναι σαν το ποδόσφαιρο, κάποιες φορές κερδίζεις και κάποιες άλλες χάνεις. Το ποδόσφαιρο είναι αυτό που αγαπάω, αυτό από το οποίο ζω. Οπότε, πρέπει να προσπαθήσω. Στη Βραζιλία είναι ωραία, συνεχίζω να παίζω. Είμαι κοντά στο σπίτι μου, στην οικογένειά μου. Τα παιδιά μεγαλώνουν, η γυναίκα μου είναι ικανοποιημένη. Μετά από αρκετό καιρό στην Ευρώπη, είναι όμορφο το συναίσθημα να επιστρέφεις στην πατρίδα σου. Το σημαντικό είναι να είσαι χαρούμενος όπου βρίσκεσαι. Αν αυτό δεν συμβαίνει, νιώθεις πως πρέπει να δουλέψεις, αλλά τα πόδια δεν προχωρούν.

Στην Ευρώπη έζησες πράγματα στο ποδόσφαιρο που δεν μπορείς να βρεις στη Βραζιλία. Πόσο εύκολη ήταν η προσαρμογή σου επιστρέφοντας στη χώρα σου;

Μετά από τόσα χρόνια μακριά από τη Βραζιλία, ήταν δύσκολο στην αρχή. Δεν ήξερα πως σκέφτονται οι άνθρωποι. Είχα αμφιβολίες για το τι πιστεύει ο κόσμος για την ηλικία μου. Δεν είμαι μεγάλος, αλλά ο κόσμος αρχίζει και σε βλέπει διαφορετικά από μία ηλικία και έπειτα. Μετά από κάποιους μήνες άρχισα να αποβάλλω τις αμφιβολίες. Και αυτό γιατί ο κόσμος, ειδικά οι συμπαίκτες μου, μου έδειξαν απίστευτο σεβασμό. Ειδικά, οι νέοι παίκτες, ένιωσα να με έχουν ως πρότυπό τους. Αυτό, φυσικά, έχει να κάνει με την καριέρα που έκανα στην Ευρώπη. Σταδιακά άρχισα να προσαρμόζομαι και στον τρόπο δουλειάς, οι άλλοι παίκτες έβλεπαν ότι μπορώ να προσφέρω στην ομάδα, τόσο εντός του αγωνιστικού χώρου, όσο και εκτός αυτού. Άρχισα, έτσι, να νιώθω όμορφα, να βρίσκω και πάλι τη φλόγα μέσα μου. Μετά από τόσα χρόνια στο ποδόσφαιρο, κουράζεσαι. Νιώθεις το σώμα σου να πονάει. Ο τρόπος, όμως, που ο κόσμος με υποδέχθηκε, με βοήθησε πολύ.

Έχεις αρχίσει να σκέφτεσαι πως το τέλος της ποδοσφαιρικής σου καριέρας πλησιάζει; Θέλεις να παραμείνεις στο ποδόσφαιρο και μετά από αυτό;

Έχω αρχίσει να σκέφτομαι την απάντηση σε αυτήν την ερώτηση, αρκετό καιρό τώρα. Είναι μία πραγματικά καλή ερώτηση. Έτσι είναι η ζωή, πλησιάζει η ώρα να σταματήσω το ποδόσφαιρο. Αισθάνομαι καλά συνεχίζοντας να παίζω, αλλά και στέκοντας έξω από τον αγωνιστικό χώρο. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να βοηθάω, να συμβουλεύω τα νέα παιδιά. Δεν θα μείνω μακριά από το ποδόσφαιρο. Πριν κάποια χρόνια, σκέφτηκα μήπως θα έπρεπε να μείνω μακριά. Όμως, το ποδόσφαιρο είναι η ζωή μου, η αγάπη μου, το πάθος μου. Οτιδήποτε έχω ζήσει ως τώρα, περιστρέφεται γύρω από το ποδόσφαιρο. Έχω ξεκινήσει να μελετάω, για να ολοκληρώσω κάποια πράγματα που άφησα στην μέση όταν ήμουν νέος. Μετά θέλω να πάρω τα διπλώματά μου για να γίνω προπονητής ή τεχνικός διευθυντής.

Πιστεύεις ότι σου ταιριάζει καλύτερα ο ρόλος του προπονητή ή του τεχνικού διευθυντή;

Λατρεύω να βρίσκομαι στον αγωνιστικό χώρο, κοντά στους παίκτες. Από την άλλη, έχω ξεκινήσει κάποιες δουλειές εκτός ποδοσφαίρου, που με έχουν βοηθήσει να συνδεθώ και με άλλους ανθρώπους. Έχω κάτσει σε ένα τραπέζι για να συζητήσω με επιχειρήσεις. Είδα, έτσι, ότι υπάρχει και μία άλλη επιλογή, την οποία και έχω αγαπήσει. Σε αυτές τις δουλειές είδα μία εναλλακτική για τον Μαουρίσιο. Έχω αρχίσει να νιώθω καλά, τόσο μέσα στο γήπεδο, όσο κι έξω από αυτό. Όλα στη ζωή είναι και θέμα ευκαιρίας. Μπορεί να θέλουμε κάτι, να προσπαθούμε για αυτό, αλλά να μην μας δίνεται η ευκαιρία. Σε κάτι άλλο, την ίδια στιγμή, μπορεί η ευκαιρία να εμφανιστεί πιο εύκολα. Θέλω να είμαι έτοιμος για όλα.

Πώς αισθάνθηκες όταν άκουσες για πρώτη φορά για την προοπτική της Ελλάδας και του ΠΑΟΚ;

Εκείνη την περίοδο, ήμουν στη Ζενίτ. Ήταν ένα δύσκολο διάστημα για μένα, γιατί είχε έρθει στην ομάδα, ο Μαντσίνι. Δεν ξέρω αν αυτός ο τύπος έχει πρόβλημα με τους Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές, αλλά ο τεχνικός διευθυντής, κατόπιν εντολής του προπονητή, έστειλε μήνυμα σε περισσότερους από δέκα παίκτες της Ζενίτ, γράφοντάς τους «δεν σας θέλω, οπότε μπορείτε να βρείτε την επόμενη ομάδα σας και δεν χρειάζεται να επιστρέψετε μετά τις διακοπές». Ο Ιβάν Σαββίδης έμαθε για αυτήν την εξέλιξη και άνθρωποι του ΠΑΟΚ κάλεσαν τον ατζέντη μου. Δεν ήξερα πολλά για το ελληνικό ποδόσφαιρο εκείνη τη χρονική στιγμή, αλλά άρχισα να ρωτάω και να μαθαίνω. Ήμουν πολλά χρόνια στη Ρωσία και ήθελα έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. Ήθελα ένα πιο ζεστό περιβάλλον για την οικογένειά μου, στη Ρωσία είχε κρύο και η καθημερινότητα δεν ήταν εύκολη. Στην Ελλάδα είναι όλα διαφορετικά. Όταν έμαθα περισσότερες λεπτομέρειες για τον ΠΑΟΚ, ρωτώντας Βραζιλιάνους που πέρασαν από την ομάδα και από την Ελλάδα γενικότερα, είπα «πάμε για αυτήν τη νέα πρόκληση».

Είναι αλήθεια ότι μόλις έμαθες ότι προπονητής του ΠΑΟΚ είναι ο γιος του Μιρτσέα Λουτσέσκου σκέφτηκες ότι, ίσως, δεν θα ήταν μία καλή επιλογή;

Είναι αλήθεια! Συζητώντας με τον ατζέντη μου, έμαθα πως είχαν συμφωνηθεί τα πάντα με τον ΠΑΟΚ και με τη δική μου πλευρά. Δεν είχα, όμως, ψάξει ποιος ήταν προπονητής. Είχα ψάξει για τον σύλλογο, για την ιστορία του, για την πόλη. Όταν είδα «Ραζβάν Λουτσέσκου», είπα «WTF?». Είχα πολύ άσχημες αναμνήσεις από αυτό το επίθετο! Άρχισα να αναρωτιέμαι, αν γίνεται να πάρω πίσω το λόγο μου. Δεν λειτουργώ, όμως, έτσι. Άπαξ και δώσω τα χέρια με μία ομάδα, για μένα το θέμα έχει κλείσει. Ήμουν, όμως, μπερδεμένος και σκεφτόμουν πως θα γίνει να παίξω με τον γιο, όταν δεν τα είχα καταφέρει με τον πατέρα. Ο Μιρτσέα δεν με έβαζε να παίξω όσο θα ήθελα, χωρίς κανέναν λόγο. Θα πήγαινα στον ΠΑΟΚ και δεν θα έπαιζα; Μου είπε, όμως, ο ατζέντης μου πως ο πρόεδρος με ήθελε πολύ. Τον ρώτησα αν είναι σίγουρος και με διαβεβαίωσε πως δεν θα έχω πρόβλημα. Ήταν πολύ αστείο το ότι μόλις έφτασα στη Θεσσαλονίκη, στην πρώτη μου προπόνηση, συνάντησα τον Ραζβάν Λουτσέσκου και του είπα «δεν ξέρω τι έχεις ακούσει για μένα, αλλά ο πατέρας σου μου γ@μησε τη ζωή». Ήμουν πολύ ξεκάθαρος μαζί του. Ίσως, δεν χρησιμοποίησα, ακριβώς, αυτές τις λέξεις, έδειξα περισσότερο σεβασμό. Πάντως, αυτό ήταν το νόημα! Με εξέπληξε το γεγονός, όμως, ότι εκείνος μου είπε πως ο Μιρτσέα του είχε πολύ καλά λόγια για μένα.

Πώς εξελίχθηκε η σχέση σου με τον Ραζβάν Λουτσέσκου;

Έχω πολύ όμορφες αναμνήσεις από αυτόν. Πάντα ήταν ξεκάθαρος και ειλικρινής μαζί μου. Μου αρέσουν οι ιδέες του και είχαμε εξαιρετική επικοινωνία. Όταν αποφασίζεις να γίνεις προπονητής, πρέπει να είσαι έτοιμος να κερδίσεις τους παίκτες σου. Οι παίκτες πρέπει να εμπιστεύονται τον προπονητή. Ο Ραζβάν ήταν εκπληκτικός, όχι μόνο με μένα, αλλά και με τους υπόλοιπους παίκτες. Συμπεριφέρεται όμορφα σε όλους, δεν κάνει διακρίσεις. Έτσι, έχει όλο το γκρουπ εξαιρετική σχέση μαζί του. Είναι πατέρας για όλους τους παίκτες του.

Μαζί του ο ΠΑΟΚ έζησε τις πιο σπουδαίες στιγμές της ιστορίας του κλαμπ. Θεωρείς ότι ήταν ο Ραζβάν Λουτσέσκου το πιο σημαντικό συστατικό της επιτυχίας;

Όχι. Όλο το γκρουπ, όλο το σταφ, έφερε αυτές τις επιτυχίες. Όλοι σκεφτόμασταν με τον ίδιο τρόπο, όλοι δουλεύαμε πολύ σκληρά. Πιστεύω ότι ο Ραζβάν ήταν ο άνθρωπος που έβαλε τα κομμάτια του παζλ στη σωστή σειρά. Οι παίκτες πιστέψαμε πάρα πολύ στον προπονητή από την αρχή. Πιστέψαμε στις ιδέες του, πιστέψαμε ότι θα κατακτήσουμε τίτλους. Είναι δύσκολο να πεις ότι ήταν μόνο ο Ραζβάν, ήταν όλη η ομάδα.

Πέρασες και από τον ΠΑΟΚ και από τον Παναθηναϊκό. Μπορείς, έτσι, να συγκρίνεις τη νοοτροπία που επικρατούσε στους δύο συλλόγους. Πώς θα περιέγραφες αυτή τη σύγκριση;

Χωρίς ηγέτη, ακόμα και έχεις καλούς ποδοσφαιριστές, δεν μπορείς να καλλιεργήσεις τη νοοτροπία νικητή σε μία ομάδα. Στο ποδόσφαιρο, αλλά και στη ζωή, υπάρχουν παίκτες από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται με πολύ διαφορετικό τρόπο. Το δύσκολο, λοιπόν, είναι να ενώσεις όλους αυτούς τους ανθρώπους και να τους δείξεις τον τρόπο να νικήσουν. Πρέπει οι άνθρωποι αυτοί, να πιστέψουν σε αυτό που τους λες. Πρέπει να είσαι σκληρός. Δεν αρκεί απλά να λες «θέλω να γίνω πρωταθλητής». Αν δεν δουλέψεις σκληρά, δεν θα τα καταφέρεις. Οι παίκτες, οι γιατροί, οι physio, οι διευθυντές, ο πρόεδρος. Όλοι πρέπει να σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο. Διαφορετικά, δεν γίνεται να νικήσεις. Όταν έφτασα στον Παναθηναϊκό, αισθάνθηκα ότι η ομάδα είχε αρχίσει να αλλάζει νοοτροπία. Όμως, για να ολοκληρωθεί αυτή η αλλαγή, χρειάζεται πολύς χρόνος. Δεν γίνεται από την μία στιγμή, στην άλλη. Όταν έφτασα στον Παναθηναϊκό είδα ανθρώπους που ήταν στο κλαμπ και έλεγαν ότι θέλουν να κατακτήσουν το πρωτάθλημα, αλλά δεν το υποστήριζαν με τις πράξεις τους. Όταν ο Γιοβάνοβιτς ήρθε στην ομάδα, έδειξε πως είχε τον τρόπο να τα αλλάξει όλα. Όπως, ακριβώς, ο Λουτσέσκου στον ΠΑΟΚ. Ήταν ο ηγέτης που χρειαζόταν ο Παναθηναϊκός. Δεν ήταν απλά καλός στο τακτικό κομμάτι. Αυτό που συνάντησα όταν έφτασα στον Παναθηναϊκό, ήταν τα κομμάτια του παζλ, ανακατεμένα. Χωρίς σειρά. Δεν ήταν όλοι στην ίδια ευθεία.

Την πρώτη σου χρονιά στον ΠΑΟΚ, πραγματοποιήσατε μία φανταστική σεζόν. Δεν κατακτήσατε το πρωτάθλημα, εξαιτίας των δύο αγώνων με Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ στην Τούμπα. Πώς αισθανθήκατε μετά από αυτά τα δύο ματς;

Ήταν δύο πολύ δύσκολες στιγμές. Τα πήγαμε πολύ καλά εκείνη τη σεζόν και στο τέλος δεν κατακτήσαμε το πρωτάθλημα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θέλω να σκέφτομαι ότι και οι άλλες ομάδες δούλεψαν σκληρά. Ίσως και ότι οι άλλες ομάδες είχαν παίκτες που, ενδεχομένως, να κατάφεραν να παραμείνουν περισσότερο συγκεντρωμένοι. Έτσι, είναι, όμως, το ποδόσφαιρο. Κάποιες φορές, είσαι καλύτερος, αλλά στο τέλος δεν κερδίζεις. Οι νίκες και οι ήττες, όμως, δεν καθορίζουν το ποιος πραγματικά είσαι. Ο τρόπος που χάσαμε εκείνο το πρωτάθλημα, είναι σημαντικός για την ιστορία. Πρέπει να μαθαίνεις, να αποκτάς εμπειρίες και να κατανοείς σε τι ήσουν καλός και σε τι όχι. Το αίσθημα όταν χάνεις, είναι πάντα άσχημο. Όμως, την ίδια στιγμή πρέπει να σκέφτεσαι ποια λάθη δεν πρέπει να επαναλάβεις. Από αυτήν την ιστορία, εμείς, βγήκαμε πιο δυνατοί.

Ήσουν πρωταγωνιστής στην πιο πολυσυζητημένη φάση του ελληνικού ποδοσφαίρου, τις τελευταίες δεκαετίες. Αισθάνθηκες ότι βρέθηκες στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή;

Εκείνη τη στιγμή κανείς μας δεν κατάλαβε τι συνέβη. Σκοράραμε και είδαμε τον επόπτη να πηγαίνει προς τη σέντρα. Μετά άρχισαν αυτές οι μ@λ@κίες. Είδαμε τον διαιτητή να ακυρώνει το γκολ. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε VAR. Όλοι αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε για το τι συνέβη. Μετά από πολλά λεπτά, ο διαιτητής μας είπε ότι εγώ εμπόδιζα τον τερματοφύλακα. Μα πως γίνεται αυτό; Ήμουν πίσω από τον τερματοφύλακα, δεν ακούμπησα την μπάλα. Δεν εμπόδισα κανέναν. Ήταν μία πολύ άσχημη στιγμή, είχαμε μία εξαιρετική ομάδα και ήμασταν σίγουροι πως αν κερδίζαμε θα κατακτούσαμε το πρωτάθλημα. Ήμουν πολύ θυμωμένος με τον εαυτό μου, γιατί ήμουν κομμάτι αυτής της φάσης. Σκεφτόμουν ότι αυτή η στιγμή έκανε κακό στον ΠΑΟΚ, όχι στον Μαουρίσιο. Ήμουν έξαλλος. Μετά τιμωρηθήκαμε, παίξαμε πολλά ματς χωρίς κόσμο. Ήμασταν στην κορυφή και ξαφνικά βρεθήκαμε στο «μηδέν». Είχαμε, όμως, ένα φανταστικό γκρουπ. Είχαμε παίκτες με σπουδαία προσωπικότητα. Και αυτός ήταν και ο λόγος που την επόμενη σεζόν κατακτήσαμε τον τίτλο.

Πόσες φορές είδες τη φάση αυτή σε ριπλέι;

Για να είμαι ειλικρινής, την είδα μόνο μία φορά. Γιατί αυτή η φάση με κάνει να αισθάνομαι πολύ άσχημα. Ακόμα και τώρα, αν δω τη φάση και θυμηθώ εκείνες τις στιγμές, θα γίνω έξαλλος. Ήμασταν πολύ σίγουροι για την ομάδα μας. Έτσι, σκέφτομαι ότι αν δεν είχε εξελιχθεί έτσι αυτή η φάση, θα είχαμε κατακτήσει το πρωτάθλημα. Είδα το ριπλέι μόνο μία φορά και είπα «είναι αδύνατον;». Δεν εμπόδισα τον τερματοφύλακα, ο επόπτης πήγε προς τη σέντρα. Ακόμα και τώρα με το VAR υπάρχουν προβλήματα, σκεφτείτε πόσο δύσκολο ήταν τότε χωρίς VAR.

Όσα έγιναν, όμως, σας έκαναν δυνατότερους ενόψει της επόμενης σεζόν στην οποία και κατακτήσατε το πρωτάθλημα αήττητοι;

Ναι, μας έκαναν πολύ πιο δυνατούς. Η ομάδα δεν άλλαξε πολύ, δεν έγιναν πολλές προσθήκες. Είχαμε την ίδια νοοτροπία με την προηγούμενη σεζόν, αλλά ήμασταν πιο δυνατοί. Δουλέψαμε και πάλι πολύ σκληρά και σκεφτόμασταν μόνο το ποδόσφαιρο. Δεν σκεφτόμασταν ούτε τους διαιτητές, ούτε τα επεισόδια. Ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο. Κάναμε μία εκπληκτική σεζόν, κατακτήσαμε τον τίτλο χωρίς ήττα. Θυμάμαι ότι κατεβαίναμε σε κάθε ματς με την πίστη ότι πριν τη συμπλήρωση δέκα λεπτών, θα έχουμε προλάβει να σκοράρουμε δύο φορές! Είχαμε, πραγματικά, νοοτροπία νικητή. Μάθαμε από τα λάθη μας, μάθαμε και από τα λάθη των άλλων.

Λίγο πριν την ολοκλήρωση της σεζόν του νταμπλ, τραυματίστηκες σοβαρά. Πώς το διαχειρίστηκες τότε, μην μπορώντας να πανηγυρίσεις όσο θα ήθελες;

Ήμουν ένας από τους σημαντικότερους παίκτες της ομάδας εκείνη τη σεζόν. Τραυματίστηκα, ενώ έπαιζα πολύ καλά και ήμασταν κοντά στο να πετύχουμε τον στόχο μας, σε μία από τις καλύτερες σεζόν της καριέρας μου. Ήμουν θυμωμένος, γιατί έβλεπα ότι δεν θα ολοκληρώσω τη σεζόν, έμεναν λίγα ματς. Την ίδια στιγμή είχαμε κάποιους βαθμούς ακόμα να κερδίσουμε για να κατακτήσουμε το πρωτάθλημα. Δεν ήξερα αν ο κόσμος ή ο προπονητής θα ψήφιζαν τον Μαουρίσιο ως τον πολυτιμότερο της ομάδας, αλλά ένιωθα πραγματικά καλά. Ήμουν σε πολύ καλό momentum. Όταν τραυματίστηκα, σκέφτηκα ότι τουλάχιστον έκανα τη δουλειά μου και άφησα την ομάδα σε πολύ καλό σημείο. Επίσης, ήξερα ότι παρά το γεγονός πως δεν μπορούσα να παίξω, έπρεπε να στηρίξω τους συμπαίκτες μου, με όποιον τρόπο μπορούσα. Το έκανα μέσω μηνυμάτων ή μέσω κλήσεων. Ήμουν, πάντως, πολύ στενοχωρημένος.

Ποια στιγμή θυμάσαι από τους πανηγυρισμούς στην Τούμπα που να είναι πολύ ξεχωριστή για σένα;

Υπάρχει μία πολύ αστεία ιστορία. Όταν φώναξαν από τα μεγάφωνα το όνομά μου για να ανέβω στην εξέδρα που είχαν στήσει, μου πήρε δέκα λεπτά με τις πατερίτσες. Ο κόσμος φώναζε το όνομά μου και όλοι έλεγαν «που είναι ο Μαουρίσιο;». Όταν, τελικά, κατάφερα να ανέβω, τους είπα ότι είχα πρόβλημα στο πόδι και δεν μπορούσα να πάω γρηγορότερα. Μου έλεγαν όλοι «άντε μ@λ@κ@, πάμε!». Ήταν, πραγματικά, πολύ αστείο.

Δεν ήσουν, όμως, μόνο εσύ. Ήταν και ο Αντρέ.

Ναι, τραυματίστηκαν δύο από τους πιο σημαντικούς παίκτες εκείνης της ομάδας. Όμως, ο προπονητής είχε φροντίσει να έχει όλους τους ποδοσφαιριστές του σε εξαιρετική κατάσταση. Όταν ένας έβγαινε, αυτός που ερχόταν από τον πάγκο ήταν εξίσου καλός.

Θυμάμαι τον Ραζβάν Λουτσέσκου να λέει σε μία συνέντευξη Τύπου πως θα έπρεπε να κληθείς στην εθνική Βραζιλίας. Το θυμάσαι;

Το θυμάμαι. Είχα κάνει μία εξαιρετική σεζόν.

Το συζήτησε ποτέ κανείς αυτό μαζί σου;

Όπως είπα και πριν, ο Λουτσέσκου είχε πάντα τον τρόπο να διαχειρίζεται τα συναισθήματα των ποδοσφαιριστών του. Ήξερε πως να πάρει από τον κάθε παίκτη του, το καλύτερο δυνατό. Ήξερε πως να γεμίζει όλους μας με αυτοπεποίθηση. Έκανε ακριβώς το αντίθετο από τον πατέρα του!

Ποια είναι η άποψή σου για τον Αμπέλ Φερέιρα;

Όταν ήρθε στον ΠΑΟΚ, παρέλαβε μία ομάδα σε εξαιρετική κατάσταση, που πριν από λίγο καιρό είχε στεφθεί πρωταθλήτρια. Ένιωσα, όμως, ότι δεν ήταν χαρούμενος. Ήθελε μόνο να κάνει τα πάντα με τον δικό του τρόπο. Δεν ήταν κακοί οι παίκτες, ήθελε απλά να χτίσει την ομάδα με τον δικό του τρόπο. Άρχισε να αλλάζει πολλά πράγματα. Δεν έδωσε την αξία που θα έπρεπε σε παίκτες που έγραψαν ιστορία με τον σύλλογο. Δεν έδειξε στους παίκτες τον σεβασμό που άξιζαν. Δεν μιλάω, μόνο, για εμένα, αλλά και για καταστάσεις που έζησα στις προπονήσεις και αφορούσαν άλλους. Αυτό, όμως, ήταν το στιλ του. Δεν σεβάστηκε ούτε τον Βιεϊρίνια, που είναι Πορτογάλος. Δεν σεβάστηκε, δηλαδή, όσο θα έπρεπε τη σημαία του ΠΑΟΚ, που, μάλιστα, είναι και από την ίδια χώρα με εκείνον. Είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχθείς αυτό. Ο Αντρέ είναι ένας από τους καλύτερους και σημαντικότερους παίκτες στην ιστορία του ΠΑΟΚ. Αναγνωρίζω, φυσικά, ότι στην Παλμέιρας έκανε εξαιρετική δουλειά. Και συνεχίζει να κάνει εξαιρετική δουλειά. Δεν ξαναμίλησα, όμως, μαζί του, από την ημέρα που έφυγα από τον ΠΑΟΚ. Τον σέβομαι ως προπονητή, αλλά δεν αποδέχομαι τις αποφάσεις του.

Ποιος ήταν ο λόγος που τελικώς δεν ανανέωσες το συμβόλαιό σου με τον ΠΑΟΚ;

Ήταν μία σειρά λαθών τόσο από τη δική μου πλευρά, όσο και από αυτήν του ΠΑΟΚ. Είναι εύκολο να κατηγορήσεις μόνο την μία πλευρά ή μόνο την άλλη. Όταν τραυματίστηκα, με κάλεσαν για να ανανεώσω το συμβόλαιό μου. Όμως, σε εκείνο το χρονικό σημείο δεν καταφέραμε να καταλήξουμε σε συμφωνία. Άρχισαν να έρχονται προτάσεις και από άλλες ομάδες. Τότε ήρθε ο Άμπελ Φερέιρα και οι συζητήσεις σταμάτησαν. Λόγω του Covid-19 δεν γύρισα στη Βραζιλία. Περίμενα να τελειώσουν και τα παιδιά το σχολείο και αν ήταν θα γύριζα μετά. Ξαφνικά, μία μέρα με κάλεσε η Μαρία Γκοντσάρεβα και μου είπε να ανανεώσω το συμβόλαιό μου. Της είπα ότι δεν υπήρχε περίπτωση όσο προπονητής του ΠΑΟΚ ήταν ο Άμπελ Φερέιρα. Άρχισα να σκέφτομαι τις επιλογές μου και φυσικά την προοπτική του Παναθηναϊκού.

Ποιος ήταν ο λόγος που αποδέχθηκες την πρόταση του Παναθηναϊκού;

Εκείνη την περίοδο δεν ήθελα να φύγω από την Ελλάδα. Η οικογένειά μου ήταν εκεί, είχε προσαρμοστεί. Τα παιδιά μου πήγαιναν καλά στο σχολείο και η γυναίκα μου ήταν ευχαριστημένη. Όταν ήρθε ο Παναθηναϊκός σε μένα, είδα μία πολύ καλή προοπτική. Έτσι, αποδέχθηκα την πρόταση που μου έγινε.

Γιατί πιστεύεις ότι δεν δούλεψε η κατάσταση με τον Λάζλο Μπόλονι;

Κάποιοι παίκτες δεν τον είδαν ως ηγέτη. Δεν αισθάνθηκαν καλά με τις προπονήσεις του, αλλά και με τη φιλοσοφία του.

Θυμάμαι ένα ματς απέναντι στον ΠΑΟΚ, στο οποίο είχες μπει να παίξεις με μόλις μία προπόνηση μετά από χειρουργείο. Δείγμα της προσωπικότητάς σου.

Κανένας δεν με πίστευε όταν τους είπα ότι θα παίξω. Μου έλεγαν ότι είμαι τρελός, αλλά εγώ επέμενα ότι θέλω να παίξω. Έπαιξα για 73’ και ήμουν καλός, γιατί είχα κίνητρο. Ήταν μία πολύ όμορφη στιγμή, γιατί πίεσα τον εαυτό μου. Τον έφτασα στα όριά του.

Σε μία συνέντευξή σου είχες αναφέρει ότι δεν αισθανόσουν ηγέτης εκείνης της ομάδας. Παρ’ όλα αυτά, ο περισσότερος κόσμος έβλεπε ότι είχες αυτόν το ρόλο. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σου που σε κάνουν ηγέτη;

Όταν έχεις εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, θέλεις το καλό για όλους. Όχι μόνο για σένα. Σκεφτόμουν, πάντα, πρώτα την ομάδα και μετά τον εαυτό μου. Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη διαφορά μου, σε σχέση με άλλους. Έβαζα πρώτα την ομάδα και μετά τον Μαουρίσιο. Αυτός πιστεύω ότι είναι και ο λόγος που ο κόσμος με αποκαλεί ηγέτη. Στις προπονήσεις δούλευα σκληρά, πίεζα τον εαυτό μου. Δεν έκανα μόνο όσα μου ζητούσε ο προπονητής. Έκανα πολλά περισσότερα. Ο κόσμος το έβλεπε αυτό. Έβλεπε, επίσης, τον τρόπο που συμπεριφερόμουν στους ανθρώπους της ομάδας, στον μάγειρα, στους φροντιστές. Δεν είναι όλα μάχη «11 εναντίον 11». Ο κάθε άνθρωπος αξίζει να έχει τον σεβασμό σου. Πώς θα δουλέψει μία ομάδα χωρίς τον άνθρωπο που φροντίζει το γρασίδι στο γήπεδο ή τον άνθρωπο που μαγειρεύει στην κουζίνα; Πρέπει σε όλους να φέρεσαι με σεβασμό. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη διαφορά μου, σε σχέση με άλλους ποδοσφαιριστές. Δεν καθορίζονται όλα από τα γκολ που πετυχαίνεις.

Το καλοκαίρι του 2021, που ήρθε ο Γιοβάνοβιτς στον Παναθηναϊκό, είχες μία μεγάλη πρόταση για να αποχωρήσεις. Δεν το έκανες. Θεωρείς τώρα πως, ίσως, θα έπρεπε να έχεις αποχωρήσει;

Προσπάθησα να φύγω. Μίλησα και στον Αλαφούζο και στον Γιοβάνοβιτς. Ένιωσα εκείνη τη στιγμή ότι ο Γιοβάνοβιτς δεν υπολόγιζε σε μένα. Κι εγώ ήμουν ok με αυτό. Ο κάθε προπονητής έχει τις δικές του προτεραιότητες. Είχα μία πρόταση για να πάρω καλά λεφτά. Ο Παναθηναϊκός απέρριψε την πρόταση για μένα, αλλά τελικά δεν μου δόθηκαν πολλές ευκαιρίες να παίξω. Ήμουν θυμωμένος, αλλά γνωρίζω πως έτσι είναι το ποδόσφαιρο. Είναι πολλά πράγματα που καθορίζουν τις καταστάσεις. Συμβαίνουν πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουν οι οπαδοί. Εγώ ήθελα να φύγω, ήταν μία καλή στιγμή για μία νέα πρόκληση στην καριέρα μου.

Ποιο ήταν το ξεχωριστό στοιχείο που άλλαξε στον Παναθηναϊκό ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς;

Ο Γιοβάνοβιτς είναι πολύ ξεκάθαρος με τις ιδέες του. Είναι ευθύς. Έβαλε κανόνες στον Παναθηναϊκό. Πολύ αυστηρούς κανόνες. Όσα σχεδίασε να κάνουμε στο χορτάρι από τακτικής πλευράς, ήταν πολύ ωραία. Στην αρχή δεν ήταν εύκολο να αφομοιώσουμε τις ιδέες του, αλλά από ένα σημείο και μετά, όλα άρχισαν να βγαίνουν στο γήπεδο. Το κλειδί ήταν οι ιδέες του και οι κανόνες. Πριν τον Γιοβάνοβιτς στον Παναθηναϊκό δεν υπήρχαν κανόνες.

Παίζοντας με τη φανέλα του Παναθηναϊκού στην Τούμπα, χειροκροτήθηκες από τον κόσμο του ΠΑΟΚ.

Δεν το περίμενα, ήταν μία μεγάλη έκπληξη για μένα. Για να είμαι ειλικρινής, ήμουν έτοιμος να κλάψω, όταν μπήκα στο γήπεδο. Με κάλεσε η Μαρία Γκοντσάρεβα και μου είπε «ο κόσμος σε αγαπάει, δεν με εμπιστεύθηκες και δεν ανανέωσες μαζί μας». Τότε της απάντησα ότι «δεν είχα ποτέ αμφιβολίες για τον κόσμο, η ένστασή μου είχε να κάνει με τον προπονητή. Όσο και αν με αγαπάει ο κόσμος, δεν είναι αυτός που με βάζει να παίξω. Ο προπονητής και το επιτελείο του, είναι αυτοί που αποφασίζουν». Ένιωσα χαρά και έκπληξη που μετά από όσα πέτυχα στον ΠΑΟΚ, έκανα καλό στην ομάδα, στον κόσμο και στην πόλη. Ένιωσα ότι έκανα καλά τη δουλειά μου, ότι μπορούσα να κοιμάμαι ήσυχος. Κατάλαβα πως δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με την ομάδα, με τον Ιβάν Σαββίδη, με την Μαρία Γκοντσάρεβα. Αν ήξερα ότι θα επέστρεφε ο Λουτσέσκου, φυσικά και θα είχα ανανεώσει! Στη ζωή, όμως, δεν μπορούμε να προβλέψουμε πως θα έρθουν τα πράγματα. Δεν το ένιωσα, πάντως, αυτό μόνο με τους οπαδούς του ΠΑΟΚ. Θυμάμαι πως όταν εγκαταστάθηκα στην Αθήνα, με σταματούσε κόσμος του Ολυμπιακού ή της ΑΕΚ και μου έλεγαν ότι παρά το παρελθόν στον ΠΑΟΚ, με σέβονται πολύ γιατί δεν έκανα μ@λ@κίες στο γήπεδο, παρά μόνο προσπαθούσα για την ομάδα μου. Μου έλεγαν, μάλιστα, πως μπορώ να αισθάνομαι παντού σαν στο σπίτι μου. Ξέρουμε όλοι πόσο πάθος έχουν τα ντέρμπι στην Ελλάδα. Όταν, λοιπόν, ακούς τους αντιπάλους σου να λένε τόσο όμορφα λόγια για σένα, νιώθεις πολύ καλά.

Πώς ήταν η σχέση σου με τον Γιάννη Αλαφούζο;

Στην αρχή, ειδικά την εποχή του Μπόλονι, είχαμε πολύ καλή σχέση. Είχαμε κάνει κάποιες πολύ όμορφες συζητήσεις.

Αν μπορούσες να αλλάξεις ένα πράγμα στο ελληνικό ποδόσφαιρο, ποιο θα ήταν αυτό;

Τώρα πας πολύ βαθιά στην καρδιά μου! Όταν περνάει ο καιρός, αρχίζεις και σκέφτεσαι τι θα μπορούσες να έχεις κάνει διαφορετικά. Ήμουν χαρούμενος τόσο στον ΠΑΟΚ, όσο και στον Παναθηναϊκό. Ήμουν χαρούμενος τόσο στη Θεσσαλονίκη, όσο και στην Αθήνα. Είμαι ευγνώμων για όσα έζησα στην Ελλάδα. Επειδή, όμως, ο κόσμος δεν ξέρει τον Μαουρίσιο, πρέπει να παραδεχθώ ότι έκανα κι εγώ τα λάθη μου. Όταν πιέζεις πολύ τον εαυτό σου, είσαι πιο επιθετικός. Λες λέξεις που δεν πρέπει, για συμπαίκτες σου. Κάθε συμπαίκτης σου είναι διαφορετικός. Μπορεί να το κάνεις για καλό, για να έρθει ένα θετικό αποτέλεσμα, αλλά, θα έπρεπε να έχω βρει καλύτερες λέξεις για να εκφράσω αυτό που σκεφτόμουν. Σε ό,τι αφορά στις αποφάσεις μου, όμως, δεν θα άλλαζα τίποτα. Ήταν οι καλύτερες για την οικογένειά μου και για εμένα.

Κλείνοντας, Αθήνα ή Θεσσαλονίκη;

Με φέρνεις σε πολύ δύσκολη θέση! Τόσο η Αθήνα όσο και η Θεσσαλονίκη είναι όμορφες πόλεις. Έχουν, όμως, διαφορές. Η Θεσσαλονίκη είναι ήρεμη. Στην Αθήνα έχει συνέχεια κίνηση, ο κόσμος είναι συνέχεια έξω. Η Ελλάδα είναι συνολικά στην καρδιά μου, η κόρη μου γεννήθηκε εκεί.

Νιώθεις και λίγο Έλληνας;

Για να είμαι ειλικρινής, ένιωσα περισσότερο Ρώσος εκτός από Βραζιλιάνος, λόγω των όσων έζησα στη Ζενίτ. Η κόρη μου, όμως, είναι και Ελληνίδα. Ελπίζω μια μέρα να γυρίσω στην Ελλάδα. Ποτέ δεν ξέρεις πως έρχονται τα πράγματα στο μέλλον. Θέλω να είμαι έτοιμος, αν δεχθώ μία πρόσκληση από τον ΠΑΟΚ, τον Παναθηναϊκό ή όποια άλλη ελληνική ομάδα.