Μια πύλη σκουριασμένη μας περιμένει

• «Έξω αι ΗΠΑ. Έξω το ΝΑΤΟ»
• «Το Πολυτεχνείο Ζει!»

«Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!» ηχώ που ξεπερνά τα όρια της στιγμής και γίνεται το επίστρωμα μιας λεωφόρου που ξεκινά από την Πατησίων και καταλήγει στο συλλογικό παραμύθι. Την ιστορία του μύθου την έγραψε ο δρόμος και η αλήθεια του έγινε κοινωνική προίκα που κλείστηκε για πάντα στη λέξη «εξέγερση». Λέξη; Κάτι περισσότερο. Λαϊκή ανάγκη, λαϊκή απαίτηση, εκτυφλωτικό ξέσπασμα που έβγαλε από το σκοτάδι τον πληγωμένο ηρωισμό μιας κοινωνίας που μόνο έτσι έμαθε να ζει, ηρωικά. Τότε, το 1973, τα όρια ήταν καθορισμένα και αυστηρά φυλασσόμενα. Το παραμύθι είχε έναν πρωταγωνιστή, τον μικρόνου δράκο, τον παλιάτσο με τα κάλπικα παράσημα και τη γελοία φωνή και παρουσία. Οι επικίνδυνοι σαλτιμπάγκοι κρατούσαν όπλα, πολυβόλα και ανθρωποφάγες ερπύστριες και από τον σκληρό Απρίλιο του 1967 όλα ήταν στον γύψο. Ε, εκείνο τον Νοέμβρη του ’73 είχε φτάσει η ώρα να καούν τα χάρτινα και τα γύψινα, να σηκώσει ανάστημα ο λαός που δεν ήταν ασθενής, αλλά φοβισμένος. Μια χούφτα νέοι, τότε, αψήφησαν το κυρίαρχο αίσθημα και γκρέμισαν τα χυδαία είδωλα, τα άθλια προσωπεία, τα αγκυλωμένα γράμματα ΕΑΤ-ΕΣΑ και έκαναν τις ταράτσες τόπο κραυγών ελευθερίας και όχι βασανιστηρίων. Οι νέοι της εποχής, οι «ταραξίες», οι «αντιδραστικοί» έσπασαν τον γύψο και η Πατησίων συνάντησε τον δίχως όρια χώρο του παραμυθιού.

«Έξω αι ΗΠΑ. Έξω το ΝΑΤΟ»

Η γενιά του Πολυτεχνείου λοιπόν… Αυτή που στη Μεταπολίτευση ηρέμησε, συμβιβάστηκε, αυτή που συκοφαντήθηκε, αυτή που έκανε την ήττα νίκη και τη νίκη ήττα, την κρίσιμη στιγμή τίμησε την αντιστασιακή παράδοση της χώρας. Το εξεγερτικό της πνεύμα δεν ήταν δεδομένο, δεν ήταν σίγουρο και δεν ήταν σίγουρος παράγοντας επιτυχίας. Υπάρχει όμως η Ιστορία και τα προηγούμενα της. Όποτε η τυραννική εξουσία κρατούσε απομονωμένο τον λαό, ερχόταν η στιγμή που τα αιτήματα για Ελευθερία, Δημοκρατία, Ψωμί, Παιδεία, ξεπηδούσαν σαν τα λουλούδια στο τσιμέντο. Κάποιοι τα ονόμαζαν «μεταρρυθμίσεις», κάποιοι «διεκδικήσεις», κάποιοι «δικαιώματα». Δεν έχει σημασία. Σημασία είχαν τα οδοφράγματα, η μαζικότητα και η διάθεση για αντιπαράθεση με το τέρας των εξουσιαστών, εν προκειμένω με αυτό της Χούντας. Το φοιτητικό κίνημα βρήκε τη δύναμη να εξεγερθεί απέναντι σε μια παντοδύναμη συμμορία που δεν είχε μόνο τον στρατό μαζί της, αλλά -κυρίως- και την… ευλογημένη αμερικανική βοήθεια. Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα στις πύλες του Πολυτεχνείου «Έξω αι ΗΠΑ. Έξω το ΝΑΤΟ». Στους δρόμους γύρω από την Πατησίων η κατασταλτική μανία άφριζε και ο αυταρχισμός των όπλων δεν αρκούσε για να επιβάλλει σιωπή. Οι μάσκες είχαν πέσει και οι ερπύστριες ήταν έτοιμες να μπουν και πάλι σε κίνηση. Ο βάρβαρος ήχος τους θα συναντούσε τον άφοβο αυθορμητισμό των εξεγερμένων.

«Το Πολυτεχνείο Ζει!»

Η νεολαία και ο αυθόρμητος χαρακτήρας της σημάδεψαν το αγωνιστικό τριήμερο πριν 48 χρόνια. Υπήρξαν, βέβαια, κι άλλες ομάδες της κοινωνίας που στήριξαν την εξέγερση, όμως τον τόνο έδωσαν οι φοιτητές. Στο Πολυτεχνείο συσπειρώθηκαν όλες οι αντιδικτατορικές πολιτικές ομάδες χωρίς καμία να μπορέσει να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Αυτό από τη μία ήταν καλό γιατί κράτησε τον παλμό και τη δυναμική, όμως θόλωσε το ιδεολογικόπολιτικό πρόταγμα που εξαντλήθηκε στην αντίδραση απέναντι στη δικτατορία. Η παρακαταθήκη, ωστόσο, έμεινε και είναι πολύτιμη για τους αγώνες του μέλλοντος. Τα διδάγματα εκείνης της εξέγερσης δεν πρέπει να ξεχαστούν και αυτή την ηχώ «Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!» οφείλουμε να την κρατήσουμε δυνατή, αγέραστη. Ναι, «Το Πολυτεχνείο Ζει!» διότι το συλλογικό πάντα θα μας σώζει και θα μας ενώνει, τα δάκρυα και οι σπαραγμοί στην Πατησίων θα είναι στον δρόμο για να μας θυμίζουν ότι οι λεωφόροι του αίματος μπορούν να γίνουν λεωφόροι αγώνα, θυσίας, δόξας, νίκης. Τον χρόνο εκείνο που οι ώρες σταμάτησαν και έκαναν άλμα στη φαντασία του μέλλοντος μας, απαντήθηκε το μέγα ερώτημα «πότε θα κάμει ξαστεριά;». Η Πατησίων είναι πάντα εκεί, τα συνθήματα εκεί και μια πύλη σκουριασμένη, πεσμένη, γεμάτη ανεξίτηλα αποτυπώματα εκεί. Ας μάθουμε να φτιάχνουμε το παραμύθι μας και όπου μας βγάλει.