Η αποδόμηση της Σαουθάμπτον

Η αποσύνθεση της Σαουθάμπτον δεν αφορά (μόνο) το αγωνιστικό και γι' αυτό έχει νόημα να θυμηθούμε τι έλεγε στο gazzetta.gr ο Έλληνας πρώην managing director της Μπέρμιγχαμ, Πάνος Παυλάκης, ο οποίος έκανε καταπληκτική δουλειά στους Blues και από την πρώτη στιγμή το project των «Αγίων» τον κέρδισε. «Εγώ από την αρχή, όταν πρωτοήλθα και ανέλαβα την Μπέρμιγχαμ και κοιτούσα διάφορα πρότζεκτς, θα μπορούσα να πω η Σαουθάμπτον είναι μία από τις ομάδες που μου κίνησαν το ενδιαφέρον και έτυχε να ακούσω τον εκτελεστικό διευθυντή της σε ένα από τα διάφορα συνέδρια που γίνονται κάθε χρόνο, νομίζω ότι ήταν το leaders στο Τσέλσι. Αυτό που είπε είναι ότι "κάναμε μια στιβαρή ομάδα, όλοι παίζουν γι' αυτήν". Και κάποια στιγμή τον ρώτησε κάποιος αν ένας ποδοσφαιριστής γίνει μεγάλο όνομα και θέλει να φύγει, τι θα κάνει. Απάντησε ότι "θα βγάλω λεφτά και θα πω ορίστε η πόρτα κύριε".

Η Σαουθάμπτον ήταν μια ομάδα που μέχρι το 2009 ήταν στην τρίτη κατηγορία, στη League One, επειδή είχε πάει και σε διαχείριση ξεκίνησε στο -10. Tην πήρε ο Αυστριακός Μάρκους Λίμπχερ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή και ανέλαβε η κόρη του. Με σωστή δουλειά, προγραμματισμό και με καλούς προπονητές έβαλαν τις βάσεις όχι μόνο για διάρκεια στην Premier League, αλλά βγήκαν και Ευρώπη. Και για μένα το πιο σημαντικό είναι ότι έβγαλαν και παίκτες, νομίζω τα τελευταία χρόνια έχουν βγάλει πάνω από 100 εκατομμύρια. Λαλάνα, Λόβρεν, Λάμπερτ, Κλάιν, Σο, Σνάιντελεν, Τσέιμπερς. Και μετά τα επένδυσαν σε άλλους και βλέπεις ομάδες πλέον να ζητούν π.χ τον Μανέ. Από ό,τι θυμάμαι τον πήραν 12.5 εκατομμύρια και τα προηγούμενα Χριστούγεννα τους έδιναν 30. Είναι καλοδουλεμένη ομάδα και κρατά το DNA της. Έφυγε ο Ποκετίνο και ήρθε ο Κούμαν όχι για να τα αλλάξει όλα σε μία νύκτα, αλλά για να κολλήσει με το στιλ της ομάδας και της διοίκησης και να την πάει πιο πέρα».

Δεν ήταν μόνο ο Παυλάκης. Η Σαουθάμπτον είχε καταφέρει να βρει μια αξιοθαύμαστη ισορροπία σαν οργανισμός, η οποία είχε θεμέλια στη βαθιά ποδοσφαιρική γνώση των στελεχών της, στον τρόπο που συνδύαζε παίκτες από την ακαδημία της με μεταγραφές ποδοσφαιριστών που μέσα από το σύνολο εκτίνασσαν την αξία τους. Είχε δηλαδή αφενός εξαιρετική σύνδεση ανάμεσα στην πρώτη ομάδα και τις μικρές, καθώς και ένα δίκτυο σκάουτινγκ και αξιολόγησης, το οποίο της επέτρεπε να εντάσσει στον οργανισμό ποδοσφαιριστές με αγωνιστικά και πνευματικά στοιχεία που τους επέτρεπαν να δέσουν και να εξελιχθούν μέσα από αυτόν. Για κάθε Λόβρεν που έφευγε, ερχόταν κι ένας Φαν Ντάικ. Τα θεμέλια ήταν τόσο γερά, που ακόμα και η αλλαγή ενός προπονητή με την επιρροή του Ποκετίνο μπορούσε να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά.

To 2017 η Σαουθάμπτον άλλαξε χέρια, με τον Κινέζο Γκάο Τζίνσενγκ να προχωρά στην απόκτηση του 80% των μετοχών της. Η μεταβίβαση ήταν και ο βασικός λόγος της καθυστέρησης της πώλησης του Φαν Ντάικ στη Λίβερπουλ. Ο νέος ιδιοκτήτης είχε ενθουσιαστεί με τον τρόπο που λειτουργούσε το πρότζεκτ και μάλιστα το είχε παρουσιάσει στην κυβέρνηση της χώρας του ως μια εξαιρετική ευκαιρία για να αντλήσουν τεχνογνωσία και οι σύλλογοι του εγχώριοι πρωταθλήματος ώστε να χτίσουν κάτι που θα έχει συνέχεια. Σκόπευε να επενδύσει στο μάρκετινγκ και στο άνοιγμα στην κινεζική αγορά, θέλοντας να φτιάξει ξενοδοχεία που θα συνδέονταν με το brand, όπως και να αναπτύξει τον ποδοσφαιρικό τουρισμό από τη χώρα του στην πόλη των Αγίων. Παρά τις προθέσεις του και την ελπίδα που γέννησε, δεν απέφυγε τα λάθη και τους χειρισμούς που γίνονται συχνά με τους επενδυτές από την Άπω Ανατολή, οι οποίοι μάλλον πιστεύουν ότι παίζουν football manager. Δείχνοντας σεβασμό στον τρόπο που η ομάδα κινούταν, αποτέλεσε απορίας άξιο το διαζύγιο με τον Λες Ριντ. Τον ίδιο Ριντ που ο μεγαλομέτοχος έσπευσε να συναντήσει προσωπικά όταν ολοκληρώθηκε το deal, θεωρώντας πως έχει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης στην επιτυχία.

Ο Καναδογερμανός Ραλφ Κρούγκερ, ο οποίος αντικατέστησε τον Κορτέζε ως πρόεδρος-επικεφαλής του πρότζεκτ σε μια δύσκολη περίοδο για τον σύλλογο, όταν δηλαδή έχασε τον Ποκετίνο, μαζί με όλο τον κορμό της (Λαλάνα, Λόβρεν, Λάμπερτ, Σο, Τσέιμπερς κτλπ) ήταν εκείνος που ανακοίνωσε στο πολύπειρο στέλεχος τη λύση της συνεργασίας τους τον Νοέμβριο του 2018. Ο Ριντ, μολονότι δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής τελευταία, βρισκόταν στο σύλλογο από το 2010. Πήγε ως επικεφαλής ποδοσφαιρικής ανάπτυξης, έγινε αντιπρόεδρος και ουσιαστικά έλεγχε εκείνους τους τομείς που έκαναν την Σαουθάμπτον case study για το αθλητικό μάνατζμεντ: Τη λειτουργία της Ακαδημίας, το σκάουτινγκ και τις μεταγραφές, τους αθλητικούς επιστήμονες και όλο το ιατρικό προσωπικό. Αποτέλεσε παρελθόν τον Νοέμβριο του 2018, με τον σύλλογο να ανακοινώνει πως: «είναι σωστή στιγμή για να αναλάβει εποικοδομητική δράση και να κάνει μια αλλαγή, η οποία θα παρέχει νέα κατεύθυνση στις ποδοσφαιρικές λειτουργίες και θα καταστήσει δυνατή την επιστροφή στα θετικά αποτελέσματα». Ο Ριντ προσελήφθη στη συνέχεια από την Αγγλική Ομοσπονδία ποδοσφαίρου, ενώ ο Ρος Γουίλσον, ο οποίος ήταν διευθυντής ποδοσφαίρου, πήρε περισσότερες ευθύνες. Λίγους μήνες μετά, έλυσε το συμβόλαιό του με το κλαμπ κοινή συναινέσει και ο Κρούγκερ, ο οποίος επέστρεψε στο χόκεϊ επί πάγου, αναλαμβάνοντας καθήκοντα προπονητή.

Greatest winning margins in Premier League history:

2019: Southampton 0-9 Leicester
1995: Man Utd 9-0 Ipswich
2009: Spurs 9-1 Wigan
1999: Newcastle 8-0 Sheff Wed
2010: Chelsea 8-0 Wigan
2012: Chelsea 8-0 Aston Villa
2014: Southampton 8-0 Sunderland
2019: Man City 8-0 Watford

pic.twitter.com/OXhC4ctZfC

— Squawka Football (@Squawka) October 25, 2019

Toν Οκτώβριο του 2019, οι Ρέιντζερς ανακοίνωσαν την πρόσληψη του Γουίλσον ως διευθυντή ποδοσφαίρου, αφήνοντας ένα ακόμα κενό στους «Άγιους». Αν συνυπολογίσει κανείς και την απώλεια του Μπιλ Γκριν, του αρχισκάουτ της Σαουθάμπτον,. του ανθρώπου που θεωρούταν έξπερτ στην ανάλυση και την κρίση των ποδοσφαιριστών πέρα από τα στατιστικά και τα δεδομένα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2017, καταλαβαίνει τις δραματικές αλλαγές στο οργανόγραμμα. Ο Γκριν είχε χτίσει τον δικό του θρύλο για το «μάτι», για την αξιολόγηση των στόχων και για τις προσθήκες, έχοντας πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του συλλόγου. Ουσιαστικά, όλα τα στελέχη που βρίσκονταν πίσω από το ποδοσφαιρικό πρότζεκτ αποχώρησαν, με κάποιες λάθος επιλογές να παίρνουν παράλληλα την μορφή χιονοστιβάδας και να γκρεμίζουν όλα τα θεμέλια. Tο καμάρι του κλαμπ, η ακαδημία του, επίσης ακολουθεί ανάλογη πορεία. Η Κ-23 είναι προτελευταία, ενώ Κ-18 δέκατη σε σύνολο 12 ομάδων. Αυτό από μόνο του δεν θα έλεγε ίσως τίποτα, αν δεν υπήρχα όλοι οι άλλοι παράγοντες. Οι περισσότεροι προπονητές που είχαν δουλέψει με το προηγούμενο καθεστώς έχουν απομακρυνθεί, ενώ δεν υπάρχουν πλέον και οι άνθρωποι που έτρεχαν τις διαδικασίες εύρεσης και στελέχωσης με ταλέντα. Συν τοις άλλοις, υπάρχει η φήμη ότι έχουν χαλάσει και οι σχέσεις με ατζέντηδες και ομάδες που προτιμούσαν το Staplewood για τα ταλέντα. Οι προμήθειες έχουν κοπεί, οι εξωτερικοί συνεργάτες έχουν αποκοπεί, κανείς δεν μοιάζει πια να ασχολείται.

Τα προβλήματα φυσικά δεν φάνηκαν μόνο φέτος. Κανείς εκ των Κλοντ Πιέλ, Μαουρίστσιο Πελεγκρίνο και Μαρκ Χιουζ δεν αποδείχθηκαν κατάλληλοι για να κρατήσουν στις πλάτες τους την επόμενη ημέρα. Έγιναν λάθος μεταγραφές, λάθος διαχείριση, όμως η σταδιακή αποδόμηση του τιμ που κινούσε τα νήματα μείωνε κατά πολύ την πιθανότητα διορθωτικών κινήσεων και της αντίδρασης με ποδοσφαιρικήη λογική, η οποία έμοιαζε χαμένη στη μετάφραση από τα κινεζικά στα αγγλικά.

Ο Ραλφ Χαζενχούτλ, που ήρθε έναν μήνα μετά την αποχώρηση του Ριντ ήταν επιλογή του Γουίλσον, στον οποίο είχαν αποδοθεί τα εύσημα για μια σειρά από μεταγραφές, μεταξύ των οποίων και ο Φαν Ντάικ. Μετά την αποχώρησή του, έμεινε ουσιαστικά να παλεύει μόνος του. Πέρυσι ο υποβιβασμός αποφεύχθηκε, αλλά ο σύλλογος δεν έδειξε να μαθαίνει από τα λάθη του. Ο εκτελεστικός διευθυντής, Μάρτιν Σίμενς, μαζί με την κόρη του Κινέζου ιδιοκτήτη που εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λονδίνο και έχει θέση αντιπροέδρου, ουσιαστικά «τρέχουν» τα πάντα. Υπάρχει όμως μια πολύ σημαντική διαφορά. Κανείς τους δεν έχει το δίκτυο, την ποδοσφαιρική γνώση, την ικανότητα και την πείρα των στελεχών που αποχώρησαν. Δεν υπάρχει πλάνο, συνέπεια, στρατηγική. Και ο ιδιοκτήτης παρακολουθεί από μακρυά, ανήμπορος όχι απλά να αντιδράσει, αλλά πιθανότατα και να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει. Έχοντας καρφωμένο στο μυαλό του το δόγμα ότι η ομάδα πρέπει να πουλάει για να είναι οικονομικά υγιής, κατέβασε πολύ τον πήχη στις επενδύσεις στο έμψυχο δυναμικό. Η στρατηγική στις μεταγραφές άλλαξε, «πετάχθηκαν» χρήματα για παίκτες που δεν κόλλησαν ποτέ, ενώ ουσιαστικά οικοδομήθηκε ένα ρόστερ το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και το αγωνιστικό στιλ του προπονητή.

Ο Χαζενχούτλ, μολονότι έχει δείξει καλά δείγματα γραφής στη Γερμανία, μοιάζει καταδικασμένος να αποτύχει με μια ομάδα που δεν έχει την σφραγίδα του. Ο Αυστριακός θέλει ενεργητικό πρέσινγκ, συνεχή συντονισμένη κίνηση όταν η κατοχή βρίσκεται στον αντίπαλο, ταχύτητα και γρήγορη μετάβαση της μπάλας στο επιθετικό τρίτο. Το υψηλό τέμπο στο παιχνίδι που έδειξε στην Λειψία απαιτεί συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τους μέσους, προκειμένου να μην γίνεται η ομάδα έρμαιο του αντίπαλου στην αντεπίθεση, ενώ η γρήγορη επανάκτηση της μπάλας αποκτά ρόλο κλειδί, όπως στη Λίβερπουλ του Κλοπ. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, «ο καλύτερος playmaker είναι αυτός που κερδίζει την μπάλα. Στατιστικά, η πιθανότητα δημιουργίας ενός γκολ είναι υψηλότερη μέσα στα πρώτα 10 δευτερόλεπτα που κερδίζεις την μπάλα».

Η τακτική του απαιτεί πολύ υψηλό επίπεδο κατανόησης, συγκέντρωσης, συνδυασμό πνευματικής και σωματικής ετοιμότητας, πολλή δουλειά χωρίς την μπάλα. Το ρόστερ που κληρονόμησε, η αδυναμία ενίσχυσης το καλοκαίρι με τους παίκτες που ήθελε, καθώς και η... βαθμολογική κατηφόρα, η οποία επηρεάζει τους παίκτες, δεν βοηθά στην ανασύνταξη. Σε συνδυασμό με την απουσία προσωπικοτήτων που θα λειτουργήσουν καταλυτικά στην διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσα στο παιχνίδι, αλλά και την ισορροπία που διαταράχθηκε στα αποδυτήρια με την φυγή του Ντάνι Ρολ, του βοηθού του Χαζενχούτλ ο οποίος λειτουργούσε ως αντίβαρο στον αυστηρό Αυστριακό, δημιούργησε ένα σύνολο που μοιάζει να αδυνατεί να ανταποκριθεί, να βαραίνει όλο και περισσότερο, να μην έχει κάποιον που να χαράξει πολιτική, να μιλήσει, να εμπνεύσει. Ένας προπονητής με ικανότητα, αλλά χωρίς εμπειρία στο συχνά ανηλεές περιβάλλον πίεσης της Premier League, ο οποίος συν τοις άλλοις δείχνει να έχει χάσει τον έλεγχο και διαβάζει στον Τύπο τους πιθανούς αντικαταστάτες του, δεν μπορεί να τα πάρει όλα πάνω του.

Το TheAtletic αποκάλυψε τα λόγια ενός πρώην στελέχους, το οποίο αποχώρησε: «Ο σύλλογος είναι ένα χάος. Χρειάζεται τον υποβιβασμό για να ξεκαθαρίσει». Η Σαουθάμπτον βρέθηκε από ομάδα-μοντέλο, που συζητούσαν στα workshops αθλητικού μάνατζμεντ, να παραπαίει. Χωρίς στελέχη, χωρίς πλάνο, χωρίς όραμα. Γκρέμισε σε λίγους μήνες ό,τι έχτιζε με κόπο και είναι αργά μάλλον για να βρει ξανά ισορροπία. Από παράδειγμα προς μίμηση, έγινε παράδειγμα προς αποφυγή...