Δύσκολα άλλο όνομα ακόμα κι αυτό του Αλφρέντο Ντι Στέφανο, του Πάκο Χέντο ή των Ραούλ και Ζινεντίν Ζιντάν -για τις νεότερες γενιές- μπορεί να ταυτιστεί περισσότερο με τη Ρεάλ Μαδρίτης σαν οργανισμό, από αυτό του Σαντιάγο Μπερναμπέου που ήρθε στη ζωή την 8η μέρα του Ιούνη του 1895 στην πόλη Αλμάνσα της Ισπανίας, αλλά μεγάλωσε κι έζησε στην πρωτεύουσα της χώρας.

Το παρουσιαστικό του, η όψη του, η συνεισφορά του τόσο ως παίκτης, προπονητής όσο και ως πρόεδρος της «βασίλισσας», συνθέτουν το αληθινό «alma mater» της λευκής πραγματικότητας. Το «παλάτι» της -82.000 περίπου θέσεων +8.000 που θα φέρει η ανακαίνιση- φέρει το όνομά του, συνεχίζοντας έτσι το ταξίδι στην αιωνιότητα.

Υπάρχουν όμως πτυχές της ζωής του αναμορφωτή της Ρεάλ πολύ λιγότερο γνωστές, όπως η στράτευσή του στο στρατό του Φράνκο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, η οποία διασώθηκε τον Μάρτιο του 2003 από τον δημοσιογράφο Jordi Finesters σε οκτώ σελίδες του περιοδικού Sàpiens.

Ο Μπερναμπέου υπερασπίστηκε τα χρώματα της Ρεάλ Μαδρίτης από τα 14 του μέχρι το 1927, όταν κρέμασε τα παπούτσια του. Και διετέλεσε προπονητής της ομάδας μέχρι το 1935. Μετά υπήρξε πρόεδρος από το 1943 έως το 1978, όταν και έφυγε από τη ζωή.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος (1936) επέλεξε να εξοριστεί λόγω της ιδιότητάς του ως μοναρχικού και υποστηρικτή της Ισπανικής Συνομοσπονδίας Αυτόνομων Ακροδεξιών Ομάδων (CEDA), ενός συνασπισμού συντηρητικών, αντικομμουνιστικών και καθολικών πολιτικών κομμάτων. Ωστόσο, λίγο μετά, με τον πόλεμο να σπέρνει τον όλεθρο, εντάχθηκε στο πλευρό των Εθνικιστών (ή Φρανκιστών όπως τους έλεγαν οι αντίπαλοι). Ήταν τότε σχεδόν 42 ετών.

Εγγράφηκε στην 150η Μεραρχία

Εντάχθηκε στην 150η Μεραρχία και εντός των στρατιωτικών βαθμών έφτασε ως τον βαθμό του δεκανέα. Λόγω της ηλικίας του, ανέλαβε καθήκοντα πληροφόρησης και επιμελητείας. Υπό τη διοίκηση του στρατηγού Αγουστίν Μουνιόθ Γκράντες, η 150η Μεραρχία, με τη φήμη της αδυσώπητης και αιμοδιψής, συμμετείχε στην επίθεση κατά της Καταλονίας, μπαίνοντας νικήτρια στην επαρχία Λιέιδα τον Απρίλιο του 1938, μαζί με την 13η Μεραρχία (το ελιτίστικο και σκληρό μαύρο χέρι), που τελούσε υπό τις εντολές του στρατηγού Φερνάντο Μπαρόν Ορτίθ.

Ο Μπερναμπέου συμμετείχε επίσης στην παρέλαση των στρατευμάτων του Φράνκο στη Βαρκελώνη τον Φεβρουάριο του 1939. Ο διάσημος και δημοφιλής αθλητής, τότε δεκανέας, διαβεβαίωσε λίγο αργότερα ότι η μονάδα του «δεν διέπραξε καμία θηριωδία κατά τη διάρκεια του πολέμου» και ότι φοβήθηκε για τη ζωή του όταν στρατιώτες από ένα άλλο τάγμα, υπέρ του Φράνκο, τον μπέρδεψαν με κατάσκοπο και ήθελαν να τον σκοτώσουν. Δεν θέλησε ποτέ να υπεισέλθει σε πολλές λεπτομέρειες για το τι συνέβη τότε...

Η σχέση του με το καθεστώς

Αποφοίτησε από τη Νομική σε ηλικία 20 ετών, εκμεταλλεύτηκε τη στρατιωτική του θητεία για να καλλιεργήσει φιλίες με επιρροή. Υπήρξε στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών στο τέλος του πολέμου και επέστρεψε στο διοικητικό συμβούλιο της Ρεάλ Μαδρίτης, διοριζόμενος πρόεδρος τον Σεπτέμβριο του 1943.

Έβλεπε με καλό μάτι το νέο καθεστώς και χάρη στις επαφές του, προώθησε αμέσως τις μεταπολεμικές προσπάθειες για την κατασκευή του New Chamartín, που εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 1947.

Οι προνομιούχες πολιτικές διασυνδέσεις του ήταν επίσης καθοριστικές για την επίλυση της υπόθεσης Ντι Στέφανο υπέρ των συμφερόντων της Ρεάλ Μαδρίτης το 1953, υποβοηθούμενοι από το Υπουργείο Κινήματος και από τον στρατηγό του στην 150η Μεραρχία, Μουνιόθ Γκράντες, τότε Υπουργό Στρατιωτικών.

«Μ'αρέσει η Καταλονία... παρά τους Καταλανούς»

Ο Σαντιάγο Μπερναμπέου τροφοδότησε την αντιπαλότητα με την Μπαρτσελόνα προστατευμένος από την ατιμωρησία εκείνης της περιόδου. Το 1968 τόλμησε να πει ότι «δεν έχουν δίκιο όσοι λένε ότι δεν αγαπώ την Καταλονία. Την αγαπώ και τη θαυμάζω πολύ. Παρά τους Καταλανούς». Και πρόσθεσε: «Αυτός που πραγματικά θαυμάζω είναι ο Vilà Reyes. Ακριβώς για την προεδρία ενός συλλόγου που ονομάζεται Español στην Καταλονία, αυτός είναι άξιος θαυμασμού». Δεν διόρθωσε ποτέ τη δήλωση αυτή. Επιπλέον, μέρες αργότερα θα βεβαίωνε ότι «οι Καστιλιάνοι είναι ιστορικά οι μεγαλύτεροι και πιο ολοκληρωμένοι Ισπανοί. Η καστιλιάνικη γλώσσα έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και από αυτήν γεννήθηκαν ιδέες που έκαναν την Ισπανία σπουδαία. Και λυπάμαι για τους Καταλανούς, τους Γαλικιανούς και τους Βάσκους, αλλά οι Καστιλιάνοι ήταν πάντα πιο έξυπνοι και στο πεδίο της μάχης πιο γενναίοι».

Ποιά ήταν η δική του θέση

Για δεκαετίες στην Ισπανία, οι δημοσιογράφοι γνώριζαν καλά ότι το μόνο άτομο που ρωτούσαν «είσαι δικτάτορας;» ήταν ο Σαντιάγο Μπερναμπέου. Ο αθλητισμός ήταν από τους λίγους τομείς στους οποίους επιτρεπόταν να προφέρονται λέξεις που σε άλλα σενάρια, μόνο προβλήματα μπορούσαν να προκαλέσουν. Γι' αυτό ο Μπερναμπέου χρειάστηκε να απαντήσει πολλές φορές σε αυτή την ερώτηση!

«Αυτή είναι η ερώτηση που με ενοχλεί περισσότερο», παραδέχεται αμέσως αφότου ανάψει ένα πούρο σε μια συνέντευξη στο πλαίσιο του ντοκιμαντέρ «Μπερναμπέου», που σκηνοθέτησε ο Ignacio Salazar-Simpson. «Νομίζω ότι στη ζωή μου ήμουν πάντα απολύτως και ολοκληρωτικά φιλελεύθερος. Έχω σεβαστεί τους πάντες. Ένα σπουδαίο πράγμα που έχει κάνει ο Θεός είναι να βάλει λίγο... μοτέρ στο κεφάλι μας ώστε ο καθένας μας να σκέφτεται όπως θέλει».