• Η Εκάβη και η Νίνα συζητάνε…
• Πάντα θα μας βρίσκει

Ο συγγραφέας του ενός βιβλίου… Το βιβλίο που βρίσκεται πάντα στο παρόν! Ο Κώστας Ταχτσής ακόμη και σήμερα μας ταξιδεύει. Αν θέλετε να βρείτε το όνομα και την παρουσία του προσώπου, τον τόπο του διασημότερου έργου του, σε ένα άδειο οικόπεδο σταθείτε, το χαμομήλι μυρίστε και την αυλή αναζητήστε. Ξέρετε, αυτούς τους χώρους που κρύβονταν μέσα στο τσιμέντο και τα ανθισμένα γιασεμιά. Εκεί που η ανθρώπινη επαφή ήταν αληθινή γιατί κουβαλούσε όλα τα ελαττώματα της. Κι αν οι αυλές έγιναν πυλωτές, ταράτσες, οθόνες ηλεκτρονικών συσκευών και τα ελαττώματα κρύφτηκαν κάτω από υπερτροφικά “εγώ”, η συνομιλία, η εξομολόγηση και η συμπόρευση έμειναν ανάγκες αναλλοίωτες. Κάπου πρέπει να ακουμπήσεις, να ψιθυρίσεις, να ξεσπάσεις, να κλάψεις, να παντρευτείς… Ναι, να παντρευτείς. Αυτό που κράτησε και διέλυσε την ίδια στιγμή την Ελλάδα ήταν η ιερή ένωση, η εις γάμου κοινωνίαν. Οι δυο ψυχές, τα δυο σώματα έγιναν τρία, δεκατρία, χώρα ολόκληρη! Πάνω από το κεφάλι μας πάντα ένα στεφάνι, μια ένωση, ένας χωρισμός. Και στην πορεία προς τον χωρισμό δυο άγιες γυναίκες, δυο πρόσωπα που μας κοιτάζουν και τα κοιτάζουμε, δυο άγγελοι που δεν γύρισαν στον ουρανό. Το G-Weekend Journal διαβάζει το εμβληματικό πια “Τρίτο στεφάνι” του Κώστα Ταχτσή. [το βιβλίο κυκλοφορεί από εκδόσεις Γαβριηλίδη, Ψυχογιός και παλαιότερα από εκδόσεις Εξάντας]

Η Εκάβη και η Νίνα συζητάνε…

Δεν είναι υπερβολή ο χαρακτηρισμός ιερός για το έργο του Ταχτσή. Αν είχε πρόσωπο και σώμα η μεταπολεμική Ελλάδα αυτό θα βρισκόταν στις σελίδες του εν λόγω βιβλίου. Για την Ελλάδα –και τον κόσμο- το μετά του Β’ Παγκοσμίου διαμορφώνει δυο εποχές. Το στενάχωρο προπολεμικό και ελπιδοφόρο μεταπολεμικό. Το τραύμα όμως του πολέμου ποτέ δεν έκλεισε και η πληγή διαρκώς αιμορραγεί. Η προσδοκία για ένα καλύτερο αύριο, για ένα ήσυχο αύριο, για ένα τακτοποιημένο αύριο φωλιάζει σε κάθε καρδιά. Αστοί, μεσοαστοί, μικροαστοί ελπίζουν σε ηρεμία, ασφάλεια, σε μια αναίμακτη διέξοδο από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Η πραγματικότητα όμως έχει δική της βούληση και οι ανέφελες σκέψεις γίνονται σκοτεινοί προβληματισμοί. Οι σφαίρες δεν σφυρίζουν και οι βόμβες δεν καλύπτουν τον ουρανό, όμως η απορία-στεναγμός “πώς θα τα βγάλουμε πέρα;” ταλανίζει κάθε ανθρώπινη καρδιά. Ο Ταχτσής απαντά στο αγωνιώδες ερώτημα φτιάχνοντας τον πιο ζωντανό και αυθεντικό μύθο. Δυο γυναίκες σύμβολα, η Νίνα και η Εκάβη, αφηγούνται την πιο όμορφη και πιο δύσκολη ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, την ιστορία της επιβίωσης. Η αμεσότητα, η απλότητα και η ειλικρίνεια απέναντι στον χρόνο καθιστούν την ιστορία τους ιερή και διαχρονική. Το στεφάνι του γάμου είναι το μέσο της ιερής διεξόδου. Η πίστη όμως δεν φέρνει θαύματα και το στεφάνι μπορεί να γίνει θηλιά και αδιέξοδο. Γι’ αυτό και η Εκάβη με τη Νίνα συζητάνε, εξομολογούνται, πονάνε η μία για την άλλη και μέσα από την ανυπόκριτη συμπεριφορά και τα ντόμπρα λόγια γινόμαστε γείτονες και αδελφοί, φίλοι και γαμπροί, νύφες και συνοδοιπόροι τους. Ο Ταχτσής βάζει τα λόγια, τους καημούς, τα όνειρα, τις κατάρες μας μέσα στο “Τρίτο στεφάνι” και πάντα θα συνομιλεί μαζί μας.

Πάντα θα μας βρίσκει

Ο Ταχτσής μας παραδίδει τη σοφία του ανολοκλήρωτου που βρίσκεται ατόφια στον λαϊκό άνθρωπο. Και το κάνει με την απαραίτητη δόση μελοδράματος, αποφασιστικότητας και μελαγχολίας. Ο Μένης Κουμανταρέας στο επίμετρο της έκδοσης (Εκδόσεις Γαβριηλίδης) γράφει:

Το φόρτε του μυθιστορήματος είναι ακριβώς το μελόδραμα, μια λαϊκή όπερα που γράφεται χωρίς μουσική. Γράφοντας σε αυτήν την προφορική γλώσσα με τις κορόνες, ο Ταχτσής διατηρεί παράλληλα ακέραιη τη μέριμνα του για την ελληνική γλώσσα. Έχει το αφτί εκείνο που πιάνει τους ιδιωματισμούς και τις αποχρώσεις, δανειζόμενος εκφράσεις της τρέχουσας καθομιλουμένης που περιλαμβάνει την καθαρεύουσα, αλλά πλάι σε αυτά δεν νοθεύει ούτε στιγμή τη γλώσσα. Νομιμοποιεί το αμάλγαμα αυτό και το καθιερώνει. Παράλληλα χρησιμοποιεί αφηγηματικές τεχνικές που παραπέμπουν σε πρωτοποριακά έργα του 20ου αιώνα στη λογοτεχνία. Τι άλλο από εσωτερικός μονόλογος είναι το Τρίτο στεφάνι α λα Τζόυς και Βιρτζίνια Γουλφ; Χωρίς τον διανοουμενισμό τους. Κάνει λογοτεχνία έχοντας απορρίψει τη φιλολογία. Μακριά από τη δικτατορία της καλλιέπειας στήνει έναν μυθιστορηματικό καμβά στηριγμένο σε κάποια στερεότυπα της μικροαστικής ζωής. […] Είναι ο κύριος κορμός της νεοελληνικής κοινωνίας όπως διαμορφώνεται μεταπολεμικά, αποκλείοντας τους μεγαλοαστούς και τους προλετάριους.

Ο Ταχτσής έφερε τον κόσμο της λογοτεχνίας στους μικροαστούς, κάλυψε ένα συναισθηματικό κενό, μια πνευματική ανάγκη. Το έκανε γενναιόδωρα και αληθινά, χωρίς να περιμένει επαίνους, παρά μόνο ειλικρινή αποδοχή. “Το τρίτο στεφάνι” έγινε πρότυπο και οδηγός για πολλούς συγγραφείς της γενιάς του ’80. Γνώρισε τεράστια επιτυχία η τηλεοπτική και η θεατρική μεταφορά του και πάντα θα μας βρίσκει θα το βρίσκουμε.