Ο «γίγαντας» που έφυγε πριν από 9 χρόνια. Στις 16 Νοεμβρίου 2010. Να ξεκινήσω αυτό το κείμενο εξηγώντας πως τον Μιχάλη Λώλο τον γνώριζα προσωπικά. Είχα αυτήν την χαρά και μπορώ να σταθώ αυτό. Να το επισημάνω και να το γράψω. Ήταν από τους λίγους ανθρώπους που θυμάμαι στην ζωή μου πιτσιρικάς που ενώ δεν τον ήξερα τόσο καλά μου φέρθηκε εξαιρετικά. Ο ξάδερφός μου, συνονόματος και συνεπώνυμος, Δημήτρης (σ.σ. που είχε παίξει μέχρι και τερματοφύλακας στην ομάδα ελλείψει άλλου σε ένα ματς, χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες θέσεις και έπαιξε αρκετό καιρό στον σύλλογο), ήταν ένας από τους πολλούς παίκτες που είχε στις τάξεις του στον Αστέρα Εξαρχείων ο «γίγαντας Μάικ», που υπηρέτησε τον ιστορικό Αστέρα για ένα διάστημα πενήντα ετών απ' ότι πόστο μπορεί να φανταστεί κανείς (σ.σ. από παίκτης την δεκαετία του 1960 και του 1970 μέχρι... πρόεδρος).

Έτσι έτυχε να γνωρίσω και εγώ τον Μάικ καθώς από μικρός πήγαινα στα Εξάρχεια. Την ιστορική αυτή φανέλα την έχω φορέσει και εγώ, ο υπογράφων, σε ένα ματς αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία και δεν είμαι εγώ το θέμα εδώ. Ο Μιχάλης δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς τα παιδιά του, τα... τσακαλάκια του και τον Αστέρα. Δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς την πλατεία και ας μην ήταν αναρχικός ή πλατειακός. Και ας είχε άλλη πολιτική προέλευση και άλλη φιλοσοφία.

Ο Μιχάλης δεν γινόταν να μην περάσει από την αγαπημένη του «Μαρονίτα», την... έδρα του. Εκεί θα έπινε την κόκα κόλα του και θα έκανε τις... διαπραγματεύσεις του. «Μάικ με πόσο τον έκλεισες αυτόν;», τον... πείραζαν οι φίλοι του και οι θαμώνες κάθε φορά που είχε ένα νέο πρόσωπο. «Κλείσαμε με δύο τοστ κάθε μέρα», τους απαντούσε με χαβαλέ.

Θα καθόταν να κουβεντιάσει για ώρες. Για ποιον παίκτη θα φέρει, ποιον δεν πρέπει να κρατήσει, τι πρέπει να αλλάξει στην ομάδα αλλά και να ακούσει απόψεις για την πορεία του Αστέρα. Να αφουγκραστεί το τι λέει ο κόσμος. Ή εκεί θα τον έβρισκες ή δίπλα στο πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ όταν δεν ασχολούταν και δεν έτρεχε με τον σύλλογο.

Φυσικά και δεν θα μπορούσαν όλες οι συζητήσεις να είναι απλές και εύκολες αλλά σε ποια συζήτηση δεν μπορεί να υπάρξουν διαφωνίες; Ο Λώλος ήταν ο άνθρωπος που είχε σκεφτεί και οραματιστεί έναν άλλον Αστέρα, πάντα όμως σε σύνδεση με την ταυτότητα, την υπόστασή του και την σχέση του με την περιοχή. Είχε βάλει λεφτά από την τσέπη του πολλές φορές, είχε βοηθήσει αρκετό κόσμο και είχε πληρώσει από την τσέπη του μέχρι και για πούλμαν της ομάδας. Έκλεινε με δικά του χρήματα πουλμανάκι για να πηγαίνει όλη η ομάδα μαζί στα ματς και να δείχνει πιο σοβαρή και οργανωμένη. Έχει βρεθεί σε κατάσταση όπου δεν μπορούσε καλά καλά να συμπληρώσει αποστολή (σ.σ. υπήρξε ματς που 11άδατος του παίκτης λόγω προβλήματός του πήγε στο γήπεδο με μηχανάκι μετά το τέλος του πρώτου 45λεπτου, μετά έπαιξε και ήταν από τους κορυφαίους) ενώ ο Αστέρας έπαιζε... τελικό για κατηγορία και όμως πάλι τα έβγαλε εις πέρας. Έχει αντιμετωπίσει στις τοπικές κατηγορίες οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να φανταστεί κανείς. Πάντα να έχει αγωνία για τα παιδιά του και ειδικά εκείνα που ήταν στους δρόμους, γιατί παραδοσιακά και σχεδόν πάντα τα παλιά χρόνια ο Αστέρας είχε αναρχικούς στο έμψυχο δυναμικό του.

Στον σημερινό Αστέρα υπάρχουν άνθρωποι που τον ήξεραν και τον πρόλαβαν. Η ομάδα των Εξαρχείων έχει αναπροσαρμόσει την λογική της. Στις εποχές του Λώλου κάποιες φορές υπήρχε κάποιος που να είχε τον ρόλο του προέδρου και να βάζει κάποια χρήματα. Τώρα ένα team παλαιμάχων της ομάδας όπως οι Ευγένιος Χριστοδούλου, Γκιουλέκας και Νακάσης τρέχουν την ομάδα. Προπονητής του συλλόγου είναι ξανά ο Στέλιος Λυμπερόπουλος και στον Αστέρα Εξαρχείων για ακόμα μία φορά λειτουργούν με έναν τρόπο ώστε να μην έχουν ανάγκη κανέναν.

Ο Λώλος φυσικά είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος της ιστορίας του Αστέρα. Του άρεσαν πολύ οι πλάκες και οι χαβαλές αλλά έπαιρνε και... ανάποδες ειδικά στα αποδυτήρια. Οι ομιλίες στο ημίχρονο ήταν πάντα δυναμικές και απολαυστικές και ειδικά στην περίοδο που θυμάμαι εγώ με αρχηγό τον Τάτση ή αλλιώς «Κόμπρα», όπως τον έλεγαν. Τον Χρήστο τον φώναζαν έτσι επειδή έβγαινε πολύ γρήγορα στις φάσεις. Εξάλλου στον Αστέρα, όπως θυμάται χαρακτηριστικά και ο ξάδερφός μου, Δημήτρης Τομαράς, σχεδόν όλοι είχαν παρατσούκλια. Υπήρχε και ο αδερφός του Χρήστου Τάτση, ο Παναγιώτης, επίσης σημαντική παρουσία τότε στην ομάδα, στον οποίο ο ίδιος ο Αχιλλέας Ασλανίδης είχε δώσει το παρατσούκλι ο «Παράγκας». Ή άλλοι αρχηγοί, που σχεδόν όλοι τους έχουν τιμηθεί από τον σύλλογο.

Ο Χρήστος Τάτσης σε φιλικό με αντίπαλο τον Θωμά Μαύρο.

Στα αποδυτήρια πρώτα μιλούσε ο κόουτς Μάικ και μετά σχεδόν πάντα ο αρχηγός. Στο τέλος ο Λώλος είχε σχεδόν πάντα να πει κάτι δυνατό και εμψυχωτικό για να... φτιάξει την ψυχολογία των παικτών του. Επίσης προσπαθούσε ώστε τα παιδιά να στρέφονταν στον αθλητισμό και όχι σε καταχρήσεις ή μπελάδες. Δεδομένα έχει σώσει αρκετά από αυτά.

Ο Λώλος προφανώς και είχε γίνει και σύνθημα: «Έχουμε τον Λώλο, δεν θέλουμε τον Δώνη / µπ@@@ι, γ@@@@νια, δολ@@@@ι». Από συνθήματα πάντως άλλο τίποτα στον Αστέρα όπως «Έχω ζάλη, ζάλη στο κεφάλι / έχω τρέλα, τρέλα στο μυαλό / έχω Αστέρα, Αστέρα στην καρδιά µου / και παντού σ' ακολουθώ», «Είμαι πλατεία, πίνω ρετσίνα / είμαι ο πιο μάγκας µες στην Αθήνα», «Είμαι πλατεία, πίνω σιρόπι / είμαι ο πιο μάγκας μές στην Ευρώπη» «Αστέρα, µε χόρτο, μοιάζεις µε την Πόρτο» / «Αστέρα, µε ξύδια είσαι η Τσέλσι ίδια». Σε έναν αγώνα με την Ηλιούπολή στον οποίο ο Αστέρας είχε δεχτεί τέσσερα γκολ, οι φίλαθλοι φωνάζανε «τα 4 δεν είναι αρκετά/ γουστάρουμε να τρώμε τα διπλά/ 5, 6, 7 , 8, 9». Επίσης το διαχρονικό: «Αστεράρα μου/ να ξέρες το πόσο σ’ αγαπώ» σε ρυθμό λαμπάντα. Ο Αστέρας ήταν πάντα κάτι παραπάνω από μία απλή ομάδα. Ομάδα που έχει κάνει μέχρι και πάρτι υποβιβασμού και έχει... αυτοσαρκαστεί με κάθε τρόπο.

Ο Λώλος έβγαλε και παίκτες που έπαιξαν κατηγορίες και έφτασαν μέχρι Α' Εθνική. Παραδείγματα ήταν ο Γιάννης Παυλόπουλος ή Εβανς (σ.σ. το προσωνύμιό του) που πέρασε από Πανιώνιο και σήμερα είναι στις Ακαδημίες του, ο Ανδρέας Μαντζούνης και ο Θανάσης Ζαμπούρας.

Άλλοι σημαντικοί του παίκτες ήταν ο Αντρέας Στέκας που έχει περάσει από Παναιτωλικό, ο Κώστας Σεμπέκος από Πανιώνιο, ο Αντώνης Λεπτάκης που πέρασε από Φωστήρα και Καλλιθέα και ενώ μία σημαντική ποδοσφαιρική μορφή ήταν και ο Χρήστος Τάτσης που έπαιξε 25 σερί χρόνια στην ομάδα. Τον Λώλο τον έζησαν ακόμα και πολύ σπουδαίες παλιές προσωπικότητες της ομάδας, όπως ο Αραβαντινός, παλαίμαχος παίκτης που ήταν το 1946 στην ομάδα όταν ο Αστέρας Εξαρχείων λεγόταν Υπεροχή.

Ο ΚΡΟΙΦ, Ο ΠΑΝΑΓΟΥΛΙΑΣ, Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΠΟΥ ΤΟΥ ΕΙΧΑΝ ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΣΤΕΡΑ

Ο Μιχάλης Λώλος είχε κάνει αρκετά ποδοσφαιρικά ταξίδια στην ζωή του. Είχε ως... παράσημό του ότι φωτογραφήθηκε με τον Ολλανδό Γιόχαν Κρόιφ ενώ από κάτω σας παραθέτουμε και το ιστορικό εκείνο... φύλλο αγώνα του ματς της Εθνικής Ολλανδίας που είχε στην... συλλογή του και το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Αστέρα Εξαρχείων.

Η φωτογραφία του Λώλου με τον Κρόιφ έχει αναρτηθεί και στο site της Μηχανής του Χρόνου. Μπορείτε να δείτε εδώ το σχετικό θέμα της Μηχανής του Χρόνου για τον γίγαντα Μάικ.

Και φυσικά όχι ένα απλό παιχνίδι. Ήταν ο τελικός του Μουντιάλ του 1974, που κέρδισαν με 2-1 οι Δυτικογερμανοί. Ο Λώλος μάλιστα επί Παναγούλια είχε βρεθεί και στο Μουντιάλ του 1994 όπου έπαιζε η Εθνική μας.

Ο σεβασμός που είχε όλος ο κόσμος και η κοινωνία των Εξαρχείων για τον Λώλο ήταν μεγάλος. Ακόμα και σε τυχόν τσακωμούς πάντα τον είχαν σε μεγάλη εκτίμηση. Οι Μάο Μάο, όπως έλεγε τους οπαδούς του Αστέρα, τον υπεραγαπούσαν ότι και να γινόταν. Εκείνος από την πλευρά του τους αποθέωνε για την αφοσίωσή τους στην ομάδα. Όταν γινόταν φασαρίες σε οποιοδήποτε επίπεδο θα προσπαθούσε να τις σταματήσει. Ήταν πολλές οι περιπτώσεις που λειτουργούσε... πυροσβεστικά και όλοι θα έλεγαν «ήρεμα, περνάει ο Μάικ». Πάντα είχε στο μυαλό του την οικογένειά του και την αδερφή του και πάντα προσπαθούσε να... τρέξει για όλους.

16 Νοεμβρίου 2010. Λίγο πριν την επέτειο του Πολυτεχνείου ο Μιχάλης Λώλος άφησε την τελευταία του πνοή στο δωμάτιο του, δίπλα από τα γραφεία της ομάδας. Η επέτειος της επόμενης μέρας για τους κατοίκους της πλατείας ήταν περισσότερο βουβή από κάθε άλλη φορά. Ήξεραν πως δεν θα πέρναγε από εκεί ο αγαπημένος τους Μάικ. Ο γίγαντας Μάικ. Ο Λώλος δεν είχε φύγει ουσιαστικά ποτέ από τα Εξάρχεια και την πλατεία υπό την έννοια πως πάντα εκεί ήταν η... βάση του. Τελικά η φορά που έφυγε ήταν για το μεγάλο και αιώνιο ταξίδι του. Εννιά χρόνια χωρίς τον Μιχάλη Λώλο είναι αυτά που πέρασαν αλλά η παρουσία του, το όνομά του και η προσφορά δεν θα ξεχαστούν ποτέ...

* Το φωτογραφικό υλικό είναι μία ευγενική παραχώρηση της διοίκησης του Αστέρα Εξαρχείων στο Gazzetta Weekend.

** Εδώ μπορείτε να δείτε το επίσημο Facebook της ομάδας και το επίσημο youtube του Αστέρα Εξαρχείων. Θερμές ευχαριστίες για το θέμα στους Δημήτρη Τομαρά (σ.σ. παλιός παίκτης της ομάδας) και Ευγένιο Χριστοδούλου (μέλος της τωρινής διοίκησης που έχει υπηρετήσει την ομάδα και στο παρελθόν).