Καλό βιβλίο, είναι το βιβλίο που αρέσει στο κάθε παιδί να διαβάζει!
Όσοι από εμάς διαβάζουμε, δημιουργούμε, μελετάμε ή διδάσκουμε την παιδική λογοτεχνία η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου είναι μία αφορμή γιορτής. Δικής μας! Προσωπικής!
Και αυτό νομίζω δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός της ασχολίας και της αγάπης μας προς τα βιβλία και τα παιδιά, αλλά κυρίως γιατί έχουμε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του παιδικού βιβλίου στην μετέπειτα ζωή μας ως ενήλικες.
Επιπρόσθετα, αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση. Γιατί ενώ η παιδική λογοτεχνία ορίζεται από το ακροατήριό της, τα παιδιά, στην πραγματικότητα, απευθύνεται σε μια ετερογενή ομάδα, με διαφορετικά γούστα, διαφορετική ικανότητα ανάγνωσης, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, χόμπι, πολιτισμό, εθνικότητα και φυλή, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους ενήλικες.
Όμως ας τα πάρουμε από την αρχή. Αφού σήμερα είναι ημέρα γιορτής και μνήμης αξίζει να αναφέρουμε και να θυμηθούμε τα οφέλη του παιδικού βιβλίου, που λίγο πολύ τα γνωρίζουμε.
Τα παιδικά βιβλία:
Είναι τα πιο σημαντικά βιβλία που διαβάζουμε επειδή είναι δυνητικά τα βιβλία που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή. Και αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ως μικροί αναγνώστες είμαστε πιο ευαίσθητοι.
Ενθαρρύνουν τα παιδιά να σκέφτονται βαθύτερα για τα συναισθήματά τους και να αναπτύξουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, καθώς έχουν τη δύναμη να προωθήσουν τη συναισθηματική και ηθική τους ανάπτυξη. Η παιδική λογοτεχνία περιέχει πολλές στιγμές κρίσης, όταν οι χαρακτήρες πρέπει να πάρουν ηθικές αποφάσεις και με αυτόν τον τρόπο ωθούν τα παιδιά να τις εξετάζουν και να τους εξετάζουν.
Εχουν ισχυρή επιρροή στην κατανόηση των ρόλων των παιδιών. Τα βιβλία δεν αναπτύσσουν απλώς την παιδεία των παιδιών. Μεταδίδουν αξίες, πεποιθήσεις, στάσεις και κοινωνικούς κανόνες που με τη σειρά τους διαμορφώνουν τις αντιλήψεις των παιδιών για την πραγματικότητα. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να συμπεριφέρονται, να σκέφτονται και να δρουν μέσω των χαρακτήρων που συναντούν μέσα από ιστορίες, αλλά και να κατανοήσουν τον εαυτό τους μέσα από τη ζωή των χαρακτήρων.
Δίνουν στα παιδιά τη δυνατότητα αφήγησης και την οικοδόμηση των δικών τους ιστοριών, γεγονός που ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα τους. Η δυνατότητα να λέμε ιστορίες από πολύ νεαρή ηλικία, κάνει τη ζωή μας να αποκτήσει νόημα. Ένα παιδί θα αφηγηθεί τα γεγονότα της ημέρας. Θα σερβίρει φανταστικό πρωινό σε άδειες πλαστικά πιάτα και θα προειδοποιήσει: «Πρόσεξε. Καίει!» Ή θα εφεύρει μια ιστορία που θα συνοδεύει τις εικόνες ενός βιβλίου του οποίου το κείμενο δεν μπορεί ακόμα να αποκρυπτογραφήσει. Για να κατανοήσουν τον κόσμο και να αποκτήσουν κριτική άποψη για το πώς να εμπλακούν σε κοινωνική δράση, αλλά και τη θέση τους σε αυτόν, τα παιδιά χρειάζονται ιστορίες. Και το κάνουν παράγοντας μια σειρά από πιθανές ιδέες ή και λύσεις γύρω από τα γεγονότα των ιστοριών, αντί να αναζητούν απλές ή κυριολεκτικές απαντήσεις, συνδυάζοντας την πραγματικότητα και τη φαντασία.
Εχουν αισθητική αξία. Κάποια από αυτά είναι φορητές γκαλερί τέχνης.
Τέλος, τα παιδικά βιβλία είναι το σημαντικότερο μέσο μετάδοσης της λογοτεχνικής μας κληρονομιάς από τη μία γενιά στην άλλη.
Πέρα όμως από τα σχεδόν εμφανή το παιδικό βιβλίο έχει και μια αθέατη πλευρά. Έχει πολλά να δώσει σε όσους από εμάς δεν είμαστε πλέον παιδιά. Και αυτό γιατί εμπερικλείει νοήματα που ίσως έχουμε χάσει ή ξεχάσει. Ενώ παράλληλα, οι εμπειρίες μας πια ως ενήλικες μπορούν να μας δώσουν ερμηνείες που είναι λιγότερο διαθέσιμες και εμφανείς στους άπειρους αναγνώστες.
Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν και ως κάποια που γράφει βιβλία σας συστήνω ανεπιφύλακτα να δίνετε την ευκαιρία στα παιδιά να διαλέγουν τα βιβλία που τους αρέσει να διαβάζουν. Γιατί αυτό είναι καλό βιβλίο. Το βιβλίο που αρέσει στο κάθε παιδί να ΔΙΑΒΑΖΕΙ.
Η υπαγόρευση και η υπόδειξη ελοχεύει κινδύνους. Οι ενήλικες μπορούν να καταστρέψουν την αγάπη του παιδιού για την ανάγνωση μια για πάντα, δίνοντάς τους άξια, αλλά βαρετά, για εκείνα βιβλία.
Υπάρχει μια άποψη η οποία υπαγορεύει ότι ένα καλό βιβλίο είναι ανάγκη κατά κάποιο τρόπο να είναι διδακτικό και συχνά ηθικό. Μπορεί να γελάσετε, αλλά το θεωρώ απελπιστικά ντεμοντέ. Γνώμη μου είναι ότι ακόμα και τα κόμικς βοηθούν την αναγνωστική εμπειρία, σε αντίθεση με μια άποψη που υποστηρίζει ότι τα κόμικς προωθούν τον αναλφαβητισμό. Νομίζω ότι αυτό είναι σνομπ και ελαφρώς ανόητο.
Οι ιστορίες που μιλάνε στα παιδιά μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Η πρόσβαση των παιδιών σε όλες τις ποικιλίες της λογοτεχνίας είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιτυχία τους. Και κυριο μέλημά μας θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της αγάπης και τους πάθους των παιδιών για ανάγνωση. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι αρωγός μας σε αυτό το σκοπό μπορεί να είναι και η τεχνολογία!
Η Φωτεινή Κωνσταντοπούλου ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι αστυνομικός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Το πρώτο της βιβλίο εκδόθηκε το 2009.
Το δεύτερο βιβλίο της, με τίτλο “Μια Ζαχαρένια Συνταγή”, τέθηκε υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η πρώτη του έκδοση στήριξε οικονομικά την παγκόσμια εκστρατεία "Back2School", που στηρίζει την πρόσβαση στην εκπαίδευση των παιδιών-προσφύγων. Και η δεύτερη την παγκόσμια εκστρατεία #WithRefugees, ενώ ανέβηκε και παράσταση στο θέατρο.
Τον Φεβρουάριο του 2016 τιμήθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα ως υψηλού προφίλ υποστηρίκτρια για την συμβολή της στο έργο του Οργανισμού, τους σκοπούς του οποίου συνεχίζει να στηρίζει ενεργά.
Επίσης, έχει διοργανώσει σημαντικές δράσεις για τους πρόσφυγες με τη συμβολή Οργανισμών στην Ελλάσα.
Η ιδιαίτερη αγάπη και ευαισθησία της στο θέμα των προσφύγων την οδήγησαν να γράψει το βιβλίο «Μέσα από τα Μάτια Τους», 12 παιδιά, 12 ιστορίες, 12 όνειρα για το αύριο!, το οποίο περιλαμβάνει τις ιστορίες 12 ασυνόδευτών παιδιών – προσφύγων. Μέρος των εσόδων του διατίθεται για τη στήριξη των δομών φιλοξενίας των ασυνόδευτων παιδιών – προσφύγων της ΑμΚΕ PRAKSIS.
Από την αρχή έως σήμερα γράφει βιβλία για παιδιά και μεταμορφώνει τα βιβλία της σε εκδηλώσεις, εργαστήρια και δραστηριότητες σε συνεργασία με σχολεία, βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες και φορείς σε όλη την Ελλάδα.
Συμμετείχε ως ομιλήτρια στο TEDxPatras 2017, με θέμα «Στιγμές» - «Moments» και ήταν υποψήφια του θεσμού «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ» του περιοδικού BEAUTE στην κατηγορία ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ.
