Μάκης Καλαράς: «Ηρωας; Εγω ό,τι το κάνω, το γουστάρω»

-Τι είναι το Rushout;
Το Rushout είναι μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ (Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση) που δημιούργησα πριν από 4 χρόνια προκειμένου να δώσω τα “φώτα” μου σε άτομα με αναπηρία και μη, όπως επίσης και στην κοινωνία ως προς το πώς μπορεί ένας άνθρωπος με αναπηρία να είναι αυτόνομος. Παράλληλα κάνω event και αθλητικές εκδηλώσεις όπου παρουσιάζω παραολυμπιακά αθλήματα ώστε να μάθει ο κόσμος πόσο δύσκολο πράγμα είναι οι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Το σημαντικό είναι ότι μαζεύω σε γκρουπάκια άτομα με αναπηρία. Με βρίσκουν στο Facebook, Instagram, στον δρόμο άνθρωποι που μου λένε “έχω την αδερφή μου, τον φίλο μου ανάπηρο, τι μπορούμε να κάνουμε;”. Όσα λοιπόν, έχω μάθει εγώ από το 1994 που είμαι εγώ ανάπηρος, προσπαθώ να τους τα μάθω σε 10 ημέρες. Κλεινόμαστε σε ένα σπίτι και κάνουν copy paste τον Μάκη: ντύνομαι έτσι, κάνω μπάνιο έτσι, κατουράω έτσι, κάνω σεξ έτσι, μην ξεχνάς το σεξ είναι πολύ σημαντικό κομμάτι.

-Καλά κάνεις και το αναφέρεις, γιατί κάποιοι πιστεύουν ότι μετά την αναπηρία, τέρμα το σεξ.
Όχι ρε, τι τέρμα;;;. Μα το καλύτερο σεξ είναι το ξεκούραστο!(γέλια) Πέρα από την πλάκα, υπάρχει λύση και γι’ αυτό. Και αυτό είναι που ανεβάζει την ψυχολογία όλων. Το φλέρτ! Να έχεις στόχο. Μπορείς να κάνεις παιδιά, να σε αγαπήσουν και ας μην κουνάς πόδια.

-Πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτό ώστε να βοηθηθούν περισσότεροι άνθρωποι;
Θα ήθελα να είχα ένα ολόκληρο κτίριο αποκλειστικά γι’ αυτόν τον σκοπό. Όποιος έχει απορίες, πώς γίνεται αυτό, τί χαρτιά χρειάζονται για το άλλο, δύο κοινωνικοί λειτουργοί, ένας δικηγόρος, να μπορείς να μάθεις τι δικαιούσε και πώς μπορείς να το αποκτήσεις. Αλλά και τα πρακτικά που λέγαμε πριν, να μπορείς να μένεις, να υπάρχει η τέλεια προσβάσιμη τουαλέτα, η κουζίνα.

-Ουσιαστικά, μιλάς για έναν προσομοιωτή περιβάλλοντος
Ακριβώς! Να έχω “πίστες” για τα δύσκολα, σπασμένα πεζοδρόμια, στενά ασανσέρ, χάλια δρόμους. Και να έρχεται ο κόσμος να εκπαιδεύεται, σαν να περνάει σχολείο μια εβδομάδα. Μετά από αυτό η δυσκολία της αναπηρίας θα μειωνόνταν πάρα πολύ και αυτή της αυτονομίας θα αυξανόταν σημαντικά.

-Πόσους τραυματισμούς έχεις μετρήσει στην καριέρα σου;
Έχω κόψει δύο φορές δικέφαλο, υπερακάνθιο, την σπονδυλική στήλη από το ατύχημα, τεντοντίτιδα, καρπιαίο σωλήνα, πάρα πολλούς.

-Το τίμημα του πρωταθλητισμού;
Κάπως έτσι. Βέβαια θα πρέπει να τονίσουμε το εξής. Έκανα και κάνω πρωταθλητισμό -και υπήρξα τυχερός γιατί διακρίθηκα- παρ΄όλα αυτά έχω καταστρέψει το κορμί μου, είναι σαν να έχω κάνει 1 εκατομμύριο χλμ με παπάκι, κάπως έτσι το παρομοιάζω. Τελικά όμως, το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας ανάπηρος είναι ο πρωταθλητισμός. Χτυπάμε, τραυματιζόμαστε στα 20-25 μας, δεν δίνουμε σημασία. Αλλά ο ανάπηρος πρέπει να είναι καλά και στα 60 του.

-Εννοείς ότι η καταπόνηση είναι τόσο μεγάλη…
Ναι! Βέβαια το λέω τώρα αυτό. Αν με ρωτούσες πριν θα σου έλεγα “έλα ρε, δεν παθαίνω τίποτα”. Τώρα που μεγάλωσα το βλέπω. Μου έχει τύχει πάρα πολλές φορές να μην μπορώ να μπω στην μπανιέρα από τον πόνο, ούτε να κουνηθώ. Αν τραυματιστείς εσύ, δεν είναι το ίδιο. Έχεις 4 άκρα, δεν μπορείς να ντυθείς με το ένα χέρι; Θα ζήσεις. Εγώ εάν χτυπήσω, δεν θα ζήσω.

-Όμως το σκέφτεσαι εκ των υστέρων. Αν όταν εσύ έκανες δισκοβολία ερχόταν ένας να σου πει “ξέρεις κάτι; δεν πρέπει να κάνεις πρωταθλητισμό”, τί θα του έλεγες;
Μου το έλεγαν και απαντούσα “εεε, σιγά!”. Όπως έλεγα ότι δεν φοράω κράνος, δεν φοράω ζώνη. Όταν είσαι 17-18 νομίζεις ότι είσαι Superman. Στο αλπικό σκι εγώ ανταγωνίζομαι 20αρηδες. Εγώ είμαι 45. Εγώ πάω με 100χλμ με κοιτάω αριστερά-δεξιά μην φύγω πουθενά. Εκείνοι πάνε με 110 χλμ και τους βλέπεις ότι θέλουν να πάνε κι άλλο. Υπάρχει άγνοια. Υπάρχει… κάβλα.

-Έχεις τρέλα με την ταχύτητα έτσι;
Ναί! Δεν λέω ότι έχω βάλει μυαλό. Απλώς μεγάλωσα και έγινα λίγο προσεκτικός. Τώρα θα φορέσω κράνος. Όταν χτύπησα 17 χρονών, δεν φορούσα. Έκανα μόνο σούζες και πατιλίκια. Μέχρι τα 25 σου είσαι έτσι. Τα αγοράκια δηλαδή…

-Όταν χτύπησες σου πέρασε από το μυαλό ότι θα σταματήσεις να κάνεις πράγματα που σου αρέσουν;
Βέβαια. Αυτό είναι το μεγάλο άγχος στο κρεβάτι. Σκέφτεσαι: “Τώρα θα ξαναοδηγήσω μηχανή; Θα ξανααρέσω στις γυναίκες; Θα ξαναβγώ με τους φίλους μου; Θα μπορώ να πάω στο μπάνιο μόνος μου;” Τέτοια ερωτήματα βασικά… Βασικά, τα βασικά τα είπα τελευταία! Τα πρώτα ήταν όντως αν θα ξανανέβω στη μηχανή!

-Χτύπησες στα 17 σου. Μετά από πόσο καιρό σου απαντήθηκαν τα ερωτήματα ότι μπορείς να τα κάνεις όλα αυτα;
Μετά από 6 μήνες έγινα μάγκας. Μέχρι τότε δεν ήξερα τί να κάνω γιατί τότε δεν υπήρχε στην Ελλάδα το τμήμα εργοθεραπείας. Αυτό που κάνω εγώ, που εκπαιδεύω άτομα με αναπηρία, δεν υπήρχε καν, υπήρχε μόνο η φυσικοθεραπεία. Αναγκάστηκα -ευτυχώς!- να πάω στην Αγγλία, κάθισα δύο μήνες και έμαθα από την αρχή: πώς θα βάλω τα παπούτσια μου, πώς θα σηκωθώ αν πέσω, πώς θα μπω στην μπανιέρα, πώς στο κρεβάτι, έτσι το ένα, έτσι το άλλο. Γι’ αυτό τα μαθαίνω και στους άλλους. Γιατί στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να γίνεις αυτόνομος. Αλλά γίνεται. Λίγη θέληση, λίγη βοήθεια, λίγη προσπάθεια. Και γίνεται.

-Πώς θα γίνει να αποκτήσει περισσότερος κόσμος αυτονομία λοιπόν;
Υπάρχει καλή θέληση και από τους Δήμους και από τους ιδιώτες. Αλλά φτιάχνουν μια ράμπα και την φτιάχνουν λάθος! Κάνουν μια τουαλέτα και είναι κι αυτή λάθος. Ή θα την κάνουν ίσα ΄ίσα για να πάρουν την άδεια, ή θα την κάνουν υπερβολικά μεγάλη. Τι να κάνω εδώ μέσα; Άλλαξε τους νόμους, δώσε τις σωστές διαστάσεις για να μπορούν να τις κάνουν όλοι. Αν θες να ανοίξεις καφετέρια και σου λένε ότι πρέπει να κάνεις τουαλέτα 15 τ.μ. στο ισόγειο, δεν θα την κάνεις καθόλου.

-Αρα μιλάμε για άγνοια;
Ναι. Μπορούν να γίνουν προσβάσιμα τα κτίρια, ή έστω φιλικά. Γι’ αυτό επιστρέφουμε στο θέμα εκπαίδευσης ατόμων με μη αναπηρία: Αν πάω σε ένα μαγαζί με σκαλοπάτια και μου πει ο υπάλληλος “έλα να σε βοηθήσω, έχω μάθει πώς”, θα νιώσω ότι αυτό το μέρος είναι προσβάσιμο. Ας μην είναι κτιριακά, είναι προσβάσιμο λόγω προσωπικού.

-Στο εξωτερικό είναι καλύτερα τα πράγματα; Γιατί στο μυαλό μας, η Ελλάδα είναι πίσω σε αυτά.
Ναι, αλλά υπάρχει το φιλότιμο. Δεν υπάρχει ούτε μία φορά που να έχω βγει έξω και να μην μου έχει προτείνει κάποιος να με βοηθήσει. Ενώ στο εξωτερικό, μην φανταστείς, δεν είναι και τέλεια. Ούτε στην προσβασιμότητα, δεν είναι 10 στα 10. Είναι 5 στα 10 και στα άλλα 5 δεν πας ποτέ. Εδώ, μπορεί να είναι 3 στα 10 αλλά θα πας σε όλα. Γιατί κάποιος μπορεί να έχει εκπαιδευτεί, ή να γουστάρει να σε βοηθήσει και θα του βγει η μέση προκειμένου να σε κουβαλήσει. Έξω θα σκεφτούν “τι; κι αν μου πέσει, χτυπήσει και μου κάνει μήνυση;” δεν ανακατεύονται.

-Θα πολιτευόσουν;
Μόνο για να αναλάβω ένα γραφείο που να ασχολείτο με την προσβασιμότητα και να προβάλλω τον εθελοντισμό που είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Μόνο αυτό ξέρω. Και να είμαι αθλητής.

-Ας μετρήσουμε τα αθλήματα που κάνεις…
Σε πρωταθλητισμό, κάνω αλπικό σκι. Μέχρι το 2010 έκανα δισκοβολία. Αυτά είναι τα δύο αθλήματα στα οποία είχα διακρίσεις σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα. Τρέχω σε μαραθωνίους, κάνω kite surf, wakeboard, κανό. Αλλά αυτά είναι παιχνίδια για μένα.

-Ίσως όμως ένας άνθρωπος σε αμαξίδιο, να σκεφτεί ότι δεν μπορεί να κάνει kite surf.
Σιγά μωρέ! Απλά το googlaρεις. Όταν το ξεκίνησα εγώ, δεν έκανε κανένας. Τότε ναι, ίσως ήταν δύσκολο. Τώρα όχι. Το Internet είναι μεγάλη βοήθεια. Αν θες βρίσκεις τροπο. ΟΚ, μπορεί να βγεις την πρώτη μέρα και να βρεις κλειστή τη ράμπα και να πεις “ρε γαμώτο δεν μπορώ να παώ πουθενά”. Μπορεί να την βρεις και τη δεύτερη μέρα. Μπορεί να μην δουλεύει το ασανσέρ σε μια υπηρεσία. Ή μπορεί να πας σε ένα μπαρ και να μην έχει προσβάσιμη τουαλέτα και να πεις “ωχ, θα βγω με την γκόμενα, θα πιω μια μπίρα και θα θέλω να κατουρήσω. Ρεζίλι θα γίνω!”. Μαθαίνεις όμως. Πριν πας κάπου παίρνεις τηλέφωνο, ρωτάς. Γίνεσαι πρακτικός, μεθοδικός.

-Δηλαδή τι; Όλα είναι εύκολα, αρκεί να πεις “οκ θα το κάνω”;
Κοίτα, για να μην τα παρουσιάζω όλα ρόδινα, υπάρχουν περιπτώσεις με βαριές αναπηρίες που χρειάζονται αυτό που λέμε “τη βοήθεια του κοινού”, των γονιών τους, της Πολιτείας, χρειάζονται χρήματα. Εγώ είμαι τυχερός γιατί έχω εύκολη αναπηρία, δεν κουνάω από τη μέση και κάτω. Υπάρχουν άλλοι, που πρέπει να είναι στο κρεβάτι, να έχουν μεγάλο αυτοκίνητο, να έχουν νοσοκόμο, οικονομική βοήθεια. Γιατί χρειάζεσαι ειδικό στρώμα, ειδικό αμαξίδιο, ειδικό σπίτι. Η αυτονομία σου δίνει μεγάλη χαρά. Σε αυτά το Κράτος είναι απών.
Και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό να πέσει η ψυχολογία σου. Εγώ είμαι καλά γιατί είμαι αυτόνομος. Αν δεν υπάρχουν χρήματα είναι πιο δύσκολη η αναπηρία, Δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα ΜΜΜ. Το ταμείο σου δίνει 600 ευρώ για καροτσάκι, αυτό που βλέπεις σε γηροκομεία. Εμείς όμως για να κυκλοφορήσουμε χρειαζόμαστε αμαξίδιο που κάνει 6.000 ευρώ! Να μπορώ να το λύνω, να το βάζω στο αυτοκίνητο, να πηδάω σκαλοπάτια και να μην σπάει.

-Πηδάς σκαλοπάτια με το αμαξίδιο;
Φυσικά. Πηδάω και σκαλοπάτια (γέλια)! Αυτό σου κάνει εντύπωση;

-Βασικά με σένα δεν μου κάνει τίποτα εντύπωση.
Αν σου έδιναν 1 εκατομμύριο ευρώ, να βοηθήσεις κάποιον ή κάποιους, που θα το “έριχνες”;
Στην προσβασιμότητα. Αυτό θα δώσει την αυτονομία κι έτσι θα δεις άτομα έξω να ζουν. Υπάρχουν άτομα που δεν έχουν τη δυνατότητα να άλλαξουν το σπίτι ή το αυτοκίνητό τους, κάθονται και περιμένουν τον φίλο τους μία εβδομάδα να τους βγάλει έξω. Μακάρι να ήξερα όλες αυτές τις οικογένειες και να τους φτιάχναμε μια ράμπα, ένα ασανσέρ, να τους πάρουμε ένα αυτοκίνητο. Είναι κρίμα που για υλικά πράγματα δεν είναι ο κόσμος χαρούμενος. Όμως το κράτος μπορεί να το κάνει αυτό. Πχ. Πόσες παραλίες δεν είναι προσβάσιμες. Και δεν μιλάμε μόνο για ανθρώπους με αμαξίδιο. Ένας παππούς, κάποιος που έχει σπάσει το πόδι του, να μπορεί να πάει. Και είναι τόσο ωραίο αυτό, να μπεις μόνος σου, να βγεις μόνος σου, να κολυμπήσεις.

-Σου δίνουν ένα υπουργείο. Ποιο και γιατί;
Πωπω, θα ήθελα πολύ. Αυτό της πολεοδομίας. Να μην ξαναδώσω ποτέ άδεια σε κτίρια και μαγαζιά που δεν σκέφτονται κανέναν. Επίσης θα ήθελα πάρα πολύ να είχα ένα μπλοκάκι της Τροχαίας και να κόβω κλήσεις.

-Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του χαρακτήρα σου;
Είμαι δύσκολος και ανυπόμονος. Ίσως και απότομος καμιά φορά. Γιατί μπορεί να ζητήσω κάτι, να το έχω κάπως συγκεκριμένα στο μυαλό μου κι εκεί που ο άλλος προσπαθεί να πω “καλα, άστο θα το κάνω μόνος μου!”. Είναι κακό. Αλλά έχω και καλά. Μαγειρεύω καλά! Πάντα μαγείρευα, αλλά αυτή την περίοδο που δεν με ένοιαζε πολύ η διατροφή μου, έκανα παπάδες!

-Υπάρχει κάτι που δεν έχεις πετύχει ακόμα και το έχεις βάλει στόχο;
Έχω ένα μικρό ονειράκι. Θέλω να φτιάξω ένα campervan. Είναι ένα είδος τροχόσπιτου που θέλω να το κάνω προσβάσιμο ώστε να μένω μέσα. Έτσι όταν θα πηγαίνω για προπονήσεις δεν θα χρειάζεται να μένω σε ξενοδοχεία, θα μπορώ να πηγαίνω στο βουνό και το πρωί θα κατεβαίνω να κάνω σκι. Το καλοκαίρι θα μένω στην παραλία.

-Και θα το κατασκευάσεις μόνος σου;
Ναι. Θέλει δουλειά πολλή. Πρέπει να το μονώσω, να σκεφτώ πού και πώς θα φτιάξω την τουαλέτα, πώς θα έχω αυτονομία ρεύματος, να φτιάξω τη ράμπα, ώστε να μπαίνω από πίσω, το κρεβάτι να ανεβαίνει πάνω, ώστε να έχω χώρο για να κινούμαι. Να είναι compact, λειτουργικό, έξυπνο και να μπορώ να το οδηγάω κιόλας. Το έχω ήδη φτιάξει στο μυαλό μου. Θέλει έναν χρόνο κατασκευή. Και θα πηγαίνω παντού. Αυτό είνα το όνειρό μου. Ε, τα άλλα τα έχω κάνει, πήγα σε παραολυμπιακούς, πήρα μετάλλιο. Τι άλλο; Οικογένεια;

-Θες;
Δεν με ρώτησες ε; Ρώτησα μόνος μου. Ε ναι, κάποια στιγμή θέλω.

-Αγόρι ή κορίτσι;
Κορίτσι. Γιατί αν βγει αγόρι, θα γίνει σαν κι εμένα.

-Αν βγει το κορίτσι σαν κι εσένα;
Θα έλεγα μια κουβέντα αλλά άστο… (γέλια)