Γυναικοκτονίες: Οι 12 υποθέσεις που συγκλόνισαν την Ελλάδα πριν τις πούμε με το όνομά τους
Γράφει η Ελενα Κρητικού
Καμία γυναίκα και κανένα κορίτσι δεν δολοφονείται σε φωνή παθητική. Η προσοχή θα έπρεπε να στρέφεται πρώτα στον θύτη κι έπειτα στο θύμα. Η πράξη αφαίρεσης της ζωής μιας γυναίκας έχει όνομα και τελείται από κάποιο υποκείμενο. Ονομάζεται γυναικοκτονία και διαπράττεται τις περισσότερες φορές, από έναν άνδρα του οικείου της περιβάλλοντος, με τον οποίο είχε συγγενική ή ερωτική σχέση.
Η φεμινίστρια και ακτιβίστρια κοινωνιολόγος Diana E. H. Russel εισήγαγε πρώτη τον όρο γυναικοκτονία (femicide) το 1976, εξηγώντας πως πρόκειται για ένα φαινόμενο, κατά το οποίο γυναίκες δολοφονούνται από άνδρες, επειδή είναι γυναίκες. Ο όρος, αν και προτάθηκε από την ακτιβίστρια κοινωνιολόγο, δεν χρησιμοποιήθηκε στο δημόσιο λόγο ενώ ανάλογοι όροι όπως παιδοκτονία, αδελφοκτονία ή συζυγοκτονία φαίνεται ότι αρχίζουν να έχουν περισσότερη ισχύ ως λιγότερο δηκτικοί.
Μετά από 45 χρόνια, η χρήση του όρου «γυναικοκτονία», γίνεται πιο γνωστή στην Ελλάδα και αποκτά φωνή κατά τη διάρκεια μιας χρονιάς που το φαινόμενο μοιάζει να είναι σε έξαρση. Είναι όμως, πράγματι τώρα, σε έξαρση οι γυναικοκτονίες ή ήταν πάντα εκεί και απλά συγκαλύπτονταν από προϋπάρχουσες έννοιες; Πίσω από στυγνές δολοφονίες γυναικών που βαφτίζονταν ως «εγκλήματα πάθους» ή εγκλήματα που έγιναν «διά λόγους τιμής», δίνοντας ελαφρυντικά στους «απατημένους» και «προδομένους» θύτες;
Η δολοφονία μιας γυναίκας από έναν άνδρα απασχολούσε ανέκαθεν την ελληνική κοινωνία. Απλά ο σαφής της χαρακτηρισμός σήμερα βοηθάει να γίνει πιο «ορατό» το πρόβλημα, ενώνοντας τις γυναίκες και δίνοντάς τους περισσότερη φωνή και βήμα.
Οι γυναικοκτονίες κάποτε λέγονταν «εγκλήματα ζήλιας», μέσα στα οποία ο θύτης θεωρείται ότι τυφλώνεται από την εκδίκηση και όλα τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλεί η πιο αδυσώπητη φαινομενικά, πλευρά του έρωτα. Το παράδειγμα της εμβληματικής ταινίας του Μιχάλη Κακογιάννη, Στέλλα (1955) δεν είναι τυχαίο και αρχίζει να φέρνει στο φως αληθινά εγκλήματα όπου ο θύτης θεωρείται «διαταραγμένος» ή με «ψυχολογικά προβλήματα». Κάπως έτσι αρχίζει να εξαπλώνεται η αντίληψη ότι «θόλωσε το μυαλό όταν του ζήτησε να χωρίσουν» και η παράδοξη πρόταση: «τη σκότωσε γιατί την αγαπούσε».
Ο θύτης απομακρύνεται από το κέντρο της προσοχής και στο επίκεντρο τίθεται η γυναίκα που ουσιαστικά εμφανίζεται σαν να προκάλεσε τη δολοφονία της. Τα εγκλήματα με θύματα γυναίκες μέχρι χθες, είχαμε συνηθίσει να τα μαθαίνουμε μέσα από περιγραφές με ουδέτερους ή διφορούμενους τρόπους.
Μια αναδρομή στις περασμένες δεκαετίες αποδεικνύει πως οι δολοφονίες των γυναικών πάντοτε συνέβαιναν αλλά τώρα μάθαμε να τις λέμε με το όνομά τους: γυναικοκτονίες σε φωνή ενεργητική με υποκείμενο, ρήμα και αντικείμενο.
Οι γυναικοκτονίες που συζητήθηκαν έντονα στον Τύπο
Ακολουθούν οι γυναικοκτονίες που συζητήθηκαν έντονα στον Τύπο.
1972: Θύμα: Βασιλική Λυμπέρη- Θύτης: Ο τελευταίος βαρυποινίτης που καταδικάστηκε σε θάνατο
Το 1972, ο Βασίλης Λυμπέρης καταστρώνει σχέδιο, προκειμένου να αφανίσει την οικογένειά του. Σημειώνεται ότι έναν χρόνο πριν, η σύζυγός του είχε κάνει διαθήκη, κατά την οποία άφηνε όλη την περιουσία της στα παιδιά της, γεγονός που εξόργισε τον Λυμπέρη. Τα ξημερώματα της 4ης Ιανουαρίου εκείνης της χρονιάς, ο Βασίλης Λυμπέρης αδειάζει μπιτόνια με βενζίνη στο σπίτι και βάζει φωτιά.
Οι εφημερίδες της εποχής το χαρακτήριζαν ως «το ειδεχθέστερον έγκλημα της δεκαετίας»
Προτού θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του, είχε πάει στον κινηματογράφο, με σκοπό, όπως υποστήριξε, να φύγει από το μυαλό του το φονικό. Ωστόσο, όντας αποφασισμένος, καίει τη γυναίκα του, Βασιλική, τα παιδιά και την πεθερά του. Ο 27χρονος, τότε, Βασίλης Λυμπέρης, καταδικάζεται σε θανατική ποινή. Έτσι, την Παρασκευή, 25 Αυγούστου, 1972, στις 05:49 τα ξημερώματα εκτελείται στη θέση «Δύο Αοράκια» Νέας Αλικαρνασσού, στο Ηράκλειο Κρήτης. Ήταν ο τελευταίος κατάδικος που υποβλήθηκε στην εσχάτη των ποινών στην Ελλάδα.
1987: Θύμα: Ζωή Γαρμανή, Θύτης: Παναγιώτης Φραντζής
«Βγήκα εκτός εαυτού. Τα ‘χασα και δεν ήξερα τι έκανα. Όμως την αγαπώ. Την αγαπώ πολύ!». Ακόμη συζητιέται ο Παναγιώτης Φραντζής και το έγκλημα που έγινε στην οδό Αιλιανού 12, στα Κάτω Πατήσια. Σε έναν κάδο σκουπιδιών βρέθηκε τεμαχισμένη στις 25 Ιουνίου 1987 η 18χρονη Ζωή Γαρμανή. Το κεφάλι της κοπέλας βρέθηκε σε άλλο σημείο, επί της οδού Αχαρνών και Πιπίνου. Ο 27χρονος τότε σύζυγός της Παναγιώτης Φραντζής, φοιτητής της ΑΣΟΕΕ και πλασιέ, δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι σκότωσε τη γυναίκα του, αλλά υποστήριξε ότι η σύζυγός του είχε τραυματιστεί μετά από έντονο καβγά.
«Βγήκα εκτός εαυτού. Τα ‘χασα και δεν ήξερα τι έκανα. Όμως την αγαπώ. Την αγαπώ πολύ!».
«Έσπρωξα τη Ζωή, η οποία έπεσε πάνω στην ντουλάπα και εκεί άφησε την τελευταία της πνοή. Φοβήθηκα και, προκειμένου να αποφύγω τις συνέπειες, τεμάχισα το πτώμα της», είχε πει. Ωστόσο, ο ιατροδικαστής στην έκθεσή του είχε υποστηρίξει τότε ότι η κοπέλα έφερε ίχνη στραγγαλισμού. Το κίνητρο ήταν η παθολογική ζήλια του Παναγιώτη Φραντζή, ο οποίος παραδόθηκε μόνος του στις αρχές, όταν βρέθηκαν τα τεμαχισμένα μέλη.
1999: Θύμα: Τζούλι Μαρί Σκάλι- Θύτης: Γιώργος Σκιαδόπουλος
«Ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου. Όταν μου είπε πως θα χωρίζαμε, λίγες ημέρες πριν παντρευτούμε, έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου», είχε πει ο 23χρονος Γιώργος Σκιαδόπουλος, ο ναυτικός που δολοφόνησε την 30χρονη Ελληνοαμερικανίδα Τζούλι Μαρί Σκάλι.
Ο ναυτικός Γιώργος Σκιαδόπουλος, δεν άντεξε τα νέα του χωρισμού και δολοφόνησε την 30χρονη Ελληνοαμερικανίδα Τζούλι Μαρί Σκάλι. Στις 8 Ιανουαρίου 1999 ο Σκιαδόπουλος στραγγάλισε το πρώην μοντέλο, έκοψε το κεφάλι, έβαλε το σώμα σε μια βαλίτσα και το πέταξε σε λίμνη της Καβάλας. Μάλιστα, έκοψε το κεφάλι της αρραβωνιαστικιάς του με πριόνι, επειδή δεν χωρούσε στη βαλίτσα, και το πέταξε για να μη βρεθεί ποτέ.
Για 18 μέρες ο μηχανικός του εμπορικού ναυτικού προσπαθούσε να κρύψει το φοβερό του έγκλημα. Μάλιστα, έβγαινε τότε στα τηλεοπτικά κανάλια από το κέντρο της Αθήνας και εκλιπαρούσε να τον βοηθήσουν να βρεθεί η σύντροφός του.
2004: Θύμα: Ελένα Σατούλοβα, Θύτης: Χριστοφόρ Παρασκευόφ
Έγκυος στον όγδοο μήνα της ήταν η 25χρονη Ουκρανή Ελένα Σατούλοβα, όταν δολοφονήθηκε από τον 24χρονο Γεωργιανό σύντροφό της Χριστοφόρ Παρασκευόφ το Δεκέμβριο του 2004 στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης. Ένας οικογενειακός καβγάς ήταν αρκετός για τον Γεωργιανό για να σφάξει την άτυχη γυναίκα μέσα στο διαμέρισμά τους.
Στη συνέχεια τεμάχισε το πτώμα, κόβοντας το κεφάλι και τα χέρια της. Το υπόλοιπο σώμα, που μετέφερε μέσα σε σακούλες σκουπιδιών, πέταξε σε χωματερή του Αιγινίου Πιερίας, όπου το βρήκαν τυχαία δύο Ρουμάνοι που έμεναν κοντά και ειδοποίησαν την αστυνομία. Ο αλλοδαπός εντοπίστηκε και συνελήφθη, καθώς συγγενείς του που έμεναν στην Κατερίνη αποκάλυψαν τη σχέση του με την 25χρονη. Ο ίδιος ομολόγησε, αποκαλύπτοντας ότι κίνητρο του εγκλήματος ήταν μια διαφωνία που είχε με τη σύντροφό του.
2005: Θύμα: Κική Κούσογλου- Θύτης: Δάνος Μουρατίδης
«Όλα έγιναν μηχανικά… σαν να μην ήμουν εγώ..».
Ο 23χρονος Δάνος Μουρατίδης στραγγάλισε την 20χρονη Κική Κούσογλου όταν εκείνη ανακοίνωσε στον σύντροφο της ότι θέλει να χωρίσουν το 2005. Ο Δάνος Μουρατίδης δήλωνε με επιμονή και πείσμα ότι αγνοούσε το πού μπορεί να βρίσκεται η σύντροφός του.
Συμμετείχε στις έρευνες της Αστυνομίας και ήλπιζε να βρεθεί και να είναι καλά. Ακόμα και στην εκπομπή της Αγγελικής Νικολούλη «Φως στο Τούνελ», ο σύντροφος της Κικής δήλωνε συντετριμμένος από την εξαφάνιση της και προσευχόταν να βρεθεί και το μόνο που τον ενδιέφετε όπως τόνιζε, ήταν «να είναι καλά».
2008: Θύμα: Παναγιώτα Μαζαράκη- Θύτης: Γιάννης Κατσιλάμπρος
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2008 ο καθηγητής μουσικής Γιάννης Κατσιλάμπρος ομολογεί ότι σκότωσε τη σύζυγό του Παναγιώτα Μαζαράκη. Νωρίτερα προσποιούνταν τον δυστυχισμένο σύζυγο.
Υποστήριξε πως μετά από έναν καβγά με τη σύζυγό του, την χτύπησε με ένα ηλεκτρικό σίδερο στο κεφάλι και στη συνέχεια, αφού το θύμα σωριάστηκε στο πάτωμα, της έβγαλε τα ματωμένα ρούχα, έπλυνε το σώμα της στην μπανιέρα και την τύλιξε με δύο σακούλες και ένα σεντόνι. Δοκίμασε να τη θάψει, στο φρεάτιο του ασανσέρ και μετά κάτω από το σπίτι του σκύλου, στο σπίτι τους.
Τελικά έβαλε το πτώμα της στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου και το πέταξε σε κάδο σκουπιδιών στην Παιανία, αλλά λίγες ώρες αργότερα επέστρεψε, πήρε ξανά τη σορό και την μετέφερε δίπλα στο σπίτι τους, στο πάρκο Πικιώνη, όπου την έθαψε και σκέπασε τον αυτοσχέδιο τάφο με τσιμέντο και πέτρες.
Στην απολογία του στο δικαστήριο, ο δράστης με λυγμούς, είχε πει:
«Δεν θα συγχωρήσω ποτέ τον εαυτό μου. Τον μισώ, δεν αντέχω που τον βλέπω στον καθρέφτη», για να υποστηρίξει στη συνέχεια πως η σύζυγος του αμφισβήτησε την πατρότητα της κόρης τους, γεγονός που τον έκανε να θολώσει.
«Με έθιξε, έθιξε τον ανδρισμό μου. Τώρα, εκ των υστέρων, καταλαβαίνω πως το είπε για να με τρελάνει» είπε ο 42χρονος και τόνισε πως η Παναγιώτα τον απείλησε με μαχαίρι. Ο δράστης είχε καταδικαστεί σε 20 χρόνια κάθειρξη, αλλά το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου και αποφυλακίστηκε πρόσφατα, στα επτά χρόνια.
2008: Θύμα: Αδαμαντία Κάρκαλη- Θύτης: Θανάσης Αρβανίτης
Στις 3 Αυγούστου 2008 στο Βούρβουλο Σαντορίνης ο 31χρονος Θανάσης Αρβανίτης σκοτώνει με μαχαίρι την 25χρονη σύντροφό του Αδαμαντία Κάρκαλη και στη συνέχεια την αποκεφαλίζει.
Αστυνομικοί προσπαθούν να τον σταματήσουν, αλλά ο δράστης εκτός ελέγχου τραυματίζει τρία άτομα προτού συλληφθεί και ο ίδιος τραυματισμένος. Ο δράστης εργαζόταν ως μάγειρας σε κατάστημα στο Ημεροβίγλι, σκότωσε μετά από λογομαχία με μαχαίρι την 25χρονη σύντροφό του, δασκάλα στο Ακρωτήρι, από τη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια την αποκεφάλισε και περιφερόταν στο χωριό με το κεφάλι και το μαχαίρι στα χέρια!
Προτού σκοτώσει την 25χρονη σύντροφό του, την οποία ζήλευε παθολογικά, ο δράστης σκότωσε το σκύλο της και τον πέταξε στο δρόμο.
2013: Θύμα: Μόνικα Κωνσταντινίδου- Θύτης: Θάνος Σχοινάς
Η 25χρονη αεροσυνοδός Μόνικα Κωνσταντινίδου, στις 8 Αυγούστου 2013 στέλνει μήνυμα στον πατέρα του 20χρονου πρώην συντρόφου της Θάνου Σχοινά. «Παρακαλώ, κάντε κάτι με το γιο σας. Δεν με αφήνει σε ησυχία. Όπου κι αν πάω, είναι πίσω μου. Σας παρακαλώ μαζέψτε τον. Φοβάμαι!». Δύο μέρες μετά η 25χρονη αεροσυνοδός έπεσε νεκρή από τα χέρια του.
Η 25χρονη αεροσυνοδός Μόνικα Κωνσταντινίδου, στις 10 Αυγούστου 2013 σκοτώθηκε από τον πρώην σύντροφό της Θάνο Σχοινά. Ο ίδιος ομολόγησε πέντε ημέρες μετά, υποδεικνύοντας στους αστυνομικούς το σημείο που είχε πετάξει το πτώμα της. Όταν του ζήτησε να χωρίσουν, τον τύφλωσαν η ζήλεια και το πάθος του.
Ο δράστης υποστήριξε ότι ο θάνατος της φίλης του οφείλεται σε ατύχημα. Την έπεισε το μοιραίο βράδυ να τον ακολουθήσει στο σπίτι ενός ξαδέλφου του έξω από τη Θεσσαλονίκη σε μια προσπάθεια να ξαναζεστάνουν τη σχέση τους. Κάποια στιγμή είδε στο κινητό της τηλέφωνο ένα μήνυμα από άλλον άνδρα και η ζήλεια τον θόλωσε. Ισχυρίζεται πως την χαστούκισε δυνατά, έχασε την ισορροπία της και πέφτοντας χτύπησε στο κεφάλι.
Όταν διαπίστωσε πως είναι νεκρή, φοβήθηκε και την μετέφερε με το αυτοκίνητο του έξω από τη Θεσσαλονίκη στην εθνική οδό Αθηνών- Θεσσαλονίκης στο ύψος της εξόδου προς τους Ευζώνους. Εκεί, σε μια δύσβατη περιοχή εξαφάνισε το πτώμα της. Ο ιατροδικαστής διαπίστωσε ότι ο θάνατος της Μόνικας οφείλεται σε στραγγαλισμό. Ο δράστης καταδικάστηκε σε ισόβια.
2013: Θύμα:Φαίη Μπλάχα- Θύτης: Βαγγέλης Στεφανάκης
Η υπόθεση θανάτου της 23χρονης Φαίης Μπλάχα στη Νέα Μάκρη, μετά τον άγριο ξυλοδαρμό από τον σύντροφό της αλλά και το ερωτικό τρίγωνο που ξεδιπλώθηκε μεταξύ δύο αδελφών και ενός νταή συντρόφου, σοκάρουν το πανελλήνιο.
Η όμορφη Φαίη μεταφέρεται στο νοσοκομείο από τον 29χρονο σύντροφό της Βαγγέλη Στεφανάκη. Το κορίτσι έχει υποστεί άγριο ξυλοδαρμό και λίγες μέρες μετά υποκύπτει στα τραύματά της. Αιτία του καυγά τους, όπως αποκαλύφθηκε, η 32χρονη αδελφή της Φαίης, Μαριαλένα, με την οποία ο Στεφανάκης είχε παράλληλη σχέση.
2016: Θύμα: Λέλα Μαυρομάτη- Θύτης: Λέσι Τζέιμς
Όλη η Ελλάδα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, επί 18 μέρες, το ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό του 4χρονου Φοίβου. Ο πατέρας του, ο 34χρονος Λέσι Τζέιμς, αλβανικής καταγωγής, σκοτώνει ανήμερα των Θεοφανείων την 41χρονη εν διαστάσει σύζυγό του Λέλα Μαυρομάτη, με επτά μαχαιριές, μπροστά στα μάτια του μεγαλύτερου εκ των δύο γιων τους (ηλικίας 6 ετών).
Στη συνέχεια, απαγάγει τον μικρό γιο τους, τον 4χρονο Φοίβο και χάνεται στα βουνά, σε μια προσπάθεια να αποφύγει τη σύλληψή του. Καταδικάζεται σε ισόβια για ανθρωποκτονία σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και έκθεση ανηλίκου σε κίνδυνο.
2016: Θύμα: Ανθή Λινάρδου- Θύτης: Τάσος Τσιουχάρας
Ο 40χρονος αγρότης πνίγει την 37χρονη σύζυγό του, Ανθή Λινάρδου, πάνω σε έναν ακόμη διαπληκτισμό, την ώρα που τα τρία παιδιά της οικογένειας βρίσκονται στα δωμάτιά τους.
Η Ανθή ήθελε να χωρίσουν, εκείνος όχι. «Θόλωσα» ισχυρίζεται ο συζυγοκτόνος στο δικαστήριο. Σε μια προσπάθεια να αποφύγει τις συνέπειες, φορτώνει τη σορό της σε φορτηγάκι και τη θάβει στο χωράφι του, μόλις 3 χιλιόμετρα μακριά από το χωριό όπου έμεναν.
Στη συνέχεια συμμετέχει στις έρευνες και δηλώνει συντετριμμένος από την εξαφάνιση της γυναίκας του. Τον Σεπτέμβριο του 2016 καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη και έναν χρόνο για περιύβριση νεκρού.
2018: Θύμα: Βάια Γκανιά
Ένοχος για την άγρια δολοφονία της 45χρονης Βάιας Γκανιά είναι ο σύζυγός της, που έσφαξε τη γυναίκα στην κρεβατοκάμαρα του σπιτιού τους, μπροστά στα ανήλικα παιδιά τους στα Τρίκαλα.
Το θύμα, τρεις μήνες πριν τη δολοφονία της είχε καταφύγει τρεις φορές σε αστυνομικό τμήμα για να καταγγείλει το σύζυγό της και την επιθετική του συμπεριφορά. Η γυναίκα είχε καταθέσει ασφαλιστικά μέτρα που όμως δεν πρόλαβαν να εκδικαστούν, καθώς είχε δοθεί αναβολή.
Οι δυο τους είχαν έναν έντονο καβγά με αποτέλεσμα ο 50χρονος να μαχαιρώσει επανειλημμένα τη σύζυγό του, η οποία βρήκε ακαριαίο θάνατο.
