Τα μυστικά του Νησιού του Πάσχα: Τα πέτρινα κεφάλια μας αποκαλύπτουν την ιστορία (vid)
Όλοι γνωρίζουμε για τα διάσημα πέτρινα κεφάλια στο Νησί του Πάσχα, όμως η καταγωγή και ο σκοπός τους εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο απορίας για την αρχαιολογική κοινότητα.
Αυτές οι εντυπωσιακές πέτρινες δομές, γνωστές ως moai, παραμένουν ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα στον κόσμο, με θεωρίες να κυμαίνονται από λατρευτικές πρακτικές μέχρι... εξωγήινη παρέμβαση.
Από τη γη των Πολυνησίων... ή από άλλον πλανήτη;
Παρότι οι περισσότεροι ειδικοί αποδίδουν τα moai στον πολιτισμό των Ράπα Νούι, που έζησαν στην Πολυνησία, δεν λείπουν και οι θεωρίες συνωμοσίας που αποδίδουν τη δημιουργία τους σε εξωγήινους.
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Antiquity, χρησιμοποιήθηκε ανάλυση ραδιοάνθρακα για να εντοπιστεί το πότε και πού ξεκίνησε η κατασκευή αυτών των μνημείων στον Ειρηνικό.
Τα moai έχουν ύψος περίπου 4 μέτρα και ζυγίζουν 12 έως 14 τόνους κατά μέσο όρο. Είναι φτιαγμένα από συμπιεσμένη ηφαιστειακή τέφρα. Το μεγαλύτερο άγαλμα είναι το Paro, με ύψος σχεδόν 10 μέτρα και βάρος 82 τόνους. Υπάρχουν όμως και ημιτελείς κατασκευές όπως το El Gigante, που θα έφτανε τα 21,5 μέτρα και τους 150 τόνους. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 1.000 moai διασκορπισμένα σε όλο το νησί.
Οι ερευνητές Paul Wallin και Helene Martinsson-Wallin κατέγραψαν τη μετάδοση της τελετουργικής αρχιτεκτονικής μέσω χρονολογήσεων. Η λατρευτική δραστηριότητα ξεκίνησε στη Δυτική Πολυνησία και εξαπλώθηκε προς τα ανατολικά μεταξύ 1000 και 1300 μ.Χ., φτάνοντας τελευταία στο Νησί του Πάσχα - το πιο απομονωμένο από όλα.
Στο πρώτο κύμα (1000–1300), χρησιμοποιούνταν μεμονωμένες όρθιες πέτρες για ιερούς τόπους. Στο δεύτερο κύμα (1300–1600), εμφανίστηκαν πλατφόρμες από πέτρα - γνωστές ως ahu ή marae.
Το εντυπωσιακό; Αυτές οι δομές ξεκίνησαν από το Νησί του Πάσχα και εξαπλώθηκαν δυτικά, αντίθετα από ό,τι πιστευόταν ως τώρα. Ο καθηγητής Wallin ανέφερε: «Έχουμε εξετάσει περίπου 160 ahu στο νησί και βρήκαμε πολλές πρώιμες περιπτώσεις γύρω στο 1300–1400 μ.Χ.».
Το τρίτο κύμα κατασκευής - με γιγαντιαία μνημεία - ξεκινά γύρω στο 1350 μ.Χ. από το νησί και φτάνει έως και τη Χαβάη κατά τον 16ο αιώνα. Αυτό δείχνει πως ο πολιτισμός των Ράπα Νούι δεν ήταν αποκομμένος, αλλά συμμετείχε ενεργά σε δίκτυα επικοινωνίας.
Είχαν επαφή με τη Νότια Αμερική;
Ο Wallin αναφέρει επίσης πως γενετικά δεδομένα δείχνουν ότι οι Ράπα Νούι είχαν επαφή με τη Νότια Αμερική. «Αν κατάφεραν να φτάσουν εκεί, τότε μπορούσαν να ταξιδέψουν και δυτικά, προς τα νησιά Μανγαρέβα ή αλλού».
Κατά τον Wallin, η ιδέα της απομόνωσης του Νησιού του Πάσχα είναι πλέον "παράξενη" και ξεπερασμένη.
