Ο Γιάννης Ξανθούλης στο Gazzetta: «Διασκεδάζω όταν υποψιαστώ ότι μπορεί να περάσουν καλά οι άλλοι»
Τα βιβλία που σε κάνουν να περνάς καλά είναι λίγα, δυσεύρετα. Όταν τα βρίσκεις δεν πρέπει να τα αφήσεις από τα χέρια σου. Αν το κάνεις θα χάσεις τη χάρη της απλότητας και την αμεσότητα της αληθινής διασκέδασης. Τέτοια περίπτωση είναι το «Ονειρεύτηκα τη Σανγκάη» (Εκδόσεις Διόπτρα) του Γιάννη Ξανθούλη. Σε ένα χωριό της περιφέρειας, τον Πετρόκαμπο, οι κάτοικοι παλεύουν με τη μοναξιά και την υπνοβασία. Η ηρεμία θα ανατραπεί όταν θα έρθει το γράμμα του Λάκη Μπούγα, ξενιτεμένο τέκνο που διέπρεψε στον χώρο των ερωτικών ταινιών! Παραλήπτης του γράμματος ο Πέτρος Μακκαβαίος. Ο αποστολέας έχει μια ιδιαίτερη επιθυμία και… ε, πάρτε το βιβλίο και διασκεδάστε με την ψυχή σας. Ο Γιάννης Ξανθούλης δέχτηκε να μας μιλήσει γι’ αυτό και τον ευχαριστούμε πολύ. [σ.σ η φωτογραφία είναι του Πάρι Ταβιτιάν]
Πώς προέκυψε το «Ονειρεύτηκα τη Σανγκάη»;
Όπως προκύπτουν όλα μου τα βιβλία. Ζόρικα. Με κακή διάθεση σαν βουτιά σε θάλασσα γεμάτη μωβ μέδουσες. Στη συνέχεια ελπίζω ότι το μπάνιο θα μου κάνει καλό και…το επαναλαμβάνω. Σε μια φριχτή εποχή σαν αυτή που περνάμε – η ίδια ακριβώς ήταν και πέρυσι – θέλησα να παρακολουθήσω το σοκ ενός μοναχικού συνταξιούχου όταν παίρνει μια επιστολή από ένα μακρινό συγγενή, που έκανε καριέρα πορνοστάρ στη Γερμανία… Θυμάμαι πως βρισκόμουν στην Άνω Βέργα της Καλαμάτας και ο ήλιος ξερόψηνε τα πάντα. Έτσι ξεκίνησα. Ένα μεσημέρι Ιουλίου.
Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο στη συγγραφή του;
Να συγκατοικήσω στο χωριό Πετρόκαμπος με ένα σωρό περίεργους τύπους που ωστόσο υπερασπίζονταν το χωριό τους. Όταν γνωριστήκαμε καλύτερα, έπεσα με τα μούτρα στο γράψιμο.
Διαβάζοντας το διασκέδασα με την ψυχή μου. Εσείς, όταν το γράφατε, διασκεδάζατε;
Κάποιες φορές. Μόνο που εγώ διασκεδάζω όταν υποψιαστώ ότι μπορεί να περάσουν καλά οι άλλοι. Γι’ αυτό και διάβαζα φωναχτά σε φίλους κάποια αποσπάσματα. Δεν ξέρω αν διασκέδαζαν πάντως με άκουγαν με το στόμα ανοιχτό, κάτι που με ανησυχούσε.
Ο Πετρόκαμπος και οι άνθρωποι του, πόσο απέχουν από την πραγματικότητα;
Μα τέτοιοι Πετρόκαμποι αφθονούν στη χώρα μας. Δεν ξέρω αν υπνοβατούν, όπως οι κάτοικοι του δικού μου, όμως κάπως πρέπει να ξεπεράσουν την πλήξη και τη μιζέρια της εγκατάλειψης χωρίς να ξενιτευτούν απαραίτητα… Παραμένουν πιστοί στα πάθη τους και στο χωριό τους.
«Όλα είναι ταυτόχρονα κωμικά και δραματικά»
Ποιος από τους χαρακτήρες είναι πιο κοντά σε σας;
Ο παπά Τσιλιβήθρας. Είναι υπέρ-αιωνόβιος, όπως κι εγώ, και τάχει τετρακόσια. Αυτός είναι το άλας του Πετρόκαμπου. Η κοινή λογική καρυκευμένη με εκκλησιαστικό θυμίαμα. Όσο χρειάζεται.
Πόσο εύκολη είναι για έναν συγγραφέα η διαχείριση του κωμικού στοιχείου; Το αναφέρω γιατί είναι εύκολο να παρασυρθεί κανείς στη σάχλα…
Όλα είναι ταυτόχρονα κωμικά και δραματικά αρκεί να έχεις τον τρόπο να διακρίνεις την ευαίσθητη διαχωριστική γραμμή τους. Ποτέ δεν ξεκίνησα λέγοντας «τώρα θα γράψω αστεία ή δραματικά ή πολιτικά ή αλαμπουρνέζικα». Με δύο λόγια «γράφω ξανθουλικά».
Θεωρώ ότι το μυθιστόρημα εκπέμπει γνήσια ανθρωπιά. Υπάρχει αθωότητα, αγνότητα, γλυκιά αφέλεια… Συμφωνείτε;
Όλοι είμαστε αθώοι, αφελείς και αγνοί ώσπου να εκτραχηλιστούμε. Το θέμα για μένα είναι να απολαμβάνεις τις όποιες υπερβάσεις, γιατί έτσι είναι η ζωή.
Στο βιβλίο κεντρική θέση, μεταξύ άλλων, έχουν τα προβλήματα της εγκατάλειψης της περιφέρειας και η μετανάστευση. Πού οφείλεται η διαχρονικότητα τους;
Γεννήθηκα σε ακριτική επαρχία σε χρόνια εξαιρετικά δύσκολα και ξέρω τι σημαίνει αίσθηση της απομόνωσης. Στα χωριά ήταν ακόμη πιο δύσκολα. Όμως οι μικρές κοινότητες, που διέθεταν μια επίσημη σφραγίδα, παρηγοριόντουσαν να έχουν τους δικούς τους ντόπιους άρχοντες. Αργότερα αυτά τελείωσαν. Στο βιβλίο μου μιλώ για τον απόηχο μιας άλλης βεβαιότητας μέχρι που φτάνει η εξ ουρανού ευεργεσία ενός πορνοστάρ φέρνοντας ατελείωτες ανατροπές στις ζωές των χωριανών.
Τι κρατάτε ως συγγραφέας απ’ αυτό το βιβλίο;
Κρατώ τη φαντασιωμένη Σανγκάη που μου έβαλε την ιδέα να τολμήσω ένα ταξίδι πραγματικό, αν το καταφέρω.
