Η Δέσποινα Αποστολίδου στο Gazzetta: «Το Lebensraum δυστυχώς θα ναι πάντα επίκαιρο».

• «Η διαδρομή ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για τον ηθοποιό»
• «Ο ζωτικός χώρος έχει να κάνει με όλες τις πλευρές της ζωής μας»
• «Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε το λάθος μας»

Η Δέσποινα Αποστολίδου -μαζί με την Κατερίνα Σταθοπούλου- πρωταγωνίστησε σε μία από τις καλύτερες παραστάσεις της φετινής θεατρικής σεζόν, το «Lebensraum-Πείραμα για την καλοσύνη», του Θανάση Τριαρίδη. Το έργο ανέβηκε στο θέατρο «Faust». Η έννοια του «ζωτικού χώρου» περνά από το επίπεδο του έθνους στο επίπεδο του ατόμου. Η Δέσποινα Αποστολίδου υποδύθηκε τη γυναίκα που συμμετέχει στο πείραμα. Τελικά, πόσο πρόθυμοι είναι οι άνθρωποι να ακολουθήσουν εντολές γνωρίζοντας ότι θα βλάψουν άλλους; Σε αυτό το ερώτημα έδωσε απαντήσεις το «Lebensraum». Η ηθοποιός δέχθηκε να μας μιλήσει για το έργο και τον ρόλο της. Την ευχαριστούμε πολύ.

Το «Lebensraum» ήταν ευχάριστο ξάφνιασμα για μένα. Το ένιωσες και συ έτσι;
Ναι, ήταν και για μένα ευχάριστο ξάφνιασμα. Νιώθω ευγνώμων που βρέθηκα σε αυτή τη δουλειά. Έχουμε να κάνουμε μ’ ένα ευφυέστατο έργο που διαθέτει υποδόριο χιούμορ, σε πάει άλλου στην αρχή και στο τέλος σε βάζει στη δύσκολη διαδικασία της σκέψης, σαν μια μπλόφα. Για μένα αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος που μπορεί να δώσει μια παράσταση στον θεατή, τη δυνατότητα να σκεφτεί, να πάει σπίτι του και να δει τα πράγματα λίγο διαφορετικά. Το έργο το ανακαλύψαμε βήμα-βήμα. Διαβάζοντας το, εγώ, η συνάδελφος μου Κατερίνα Σταθοπούλου, ο Θανάσης Τριαρίδης, συγγραφέας του έργου και η σκηνοθέτιδα της παράστασης Γιώτα Σερεμέτη, πιστεύω πως ήρθαμε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας στον καθρέφτη.

Νομίζω ήταν αναπόφευκτο να έρθεις αντιμέτωπος με τον καθρέφτη
Ήταν, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να έρχεσαι αντιμέτωπος με τον καθρέφτη (γέλια).

Βγάζει αλήθειες
Ναι.

«Η διαδρομή ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για τον ηθοποιό»

Τι αγάπησες περισσότερο στο έργο;
Εκτός από το ίδιο το έργο, ήταν οι εναλλαγές που είχε ο κάθε ρόλος. Η διαδρομή ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για τον ηθοποιό. Είχε, ας πούμε, πολλές στροφές.

Δηλαδή;
Έπρεπε σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα να λειτουργείς σε μια διαφορετική κατάσταση, κάτι που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά.

Ο θεατής το βλέπει;
Νομίζω ότι το αντιλαμβάνεται στο τέλος. Είναι κάτι που περιμένεις και, τελικά, καταλήγει σε κάτι άλλο. Έχεις δει την κορυφή του παγόβουνου χωρίς να βλέπεις τι γίνεται από κάτω. Στο τέλος, όμως, μ’ έναν τρόπο, το παίρνεις μαζί σου σαν αίσθηση! Ήταν πολύ σημαντικό για μας και δύσκολο. Μας έβαλε σε μια διαδικασία να το ανακαλύπτουμε, ακόμη και τώρα!

«Ο ζωτικός χώρος έχει να κάνει με όλες τις πλευρές της ζωής μας»

Με την ηρωίδα που υποδύθηκες πόσο κοντά ήρθες; Θα μπορούσες να είσαι αυτό το άτομο;
Όχι δεν θα μπορούσα.

Δεν θα συμμετείχες στο πείραμα;
Όχι δεν θα συμμετείχα (γέλια). Νομίζω από φόβο, από το γεγονός ότι η αποδέκτρια πάει εκεί και δεν ξέρει τι θα συμβεί. Ξέρει μόνο ότι θα λάβει μέρος σ’ ένα πείραμα και θα πάρει ένα ποσό. Δεν θα το έκανα, όχι. Παρ’ όλα αυτά η ηρωίδα έχει στοιχεία που μπορώ να ταυτιστώ και να δουλέψω και αυτό ήταν το ενδιαφέρον για μένα. Με έβαλε σε μια διαδικασία να κάνω άλλες αναγωγές, να πω θα μπορούσα εγώ να το αντιμετωπίσω; Πώς θα αντιδρούσα σε μια τέτοια κατάσταση;

Μπήκες καθόλου στον ρόλο της Κατερίνας, της συμπρωταγωνίστριας σου;
Τολμώ να πω ότι μπήκα στον πειρασμό (γέλια). Ήταν κι ένας τρόπος που ξεκινήσαμε να δουλεύουμε στην αρχή. Βοηθάει να μπεις στη θέση του άλλου. Εδώ ήταν ο αντίποδας. Βέβαια, ούτε με αυτόν τον χαρακτήρα έχω κοινά στοιχεία. Κι αυτός ο χαρακτήρας μπαίνει σε διαδικασία να κάνει πράγματα που ενδεχομένως του επιβάλει κάποιος. Το έργο είναι ένα παιχνίδι χειρισμού και των δύο προσώπων, αλλά περισσότερο νομίζω της χειρίστριας που καθοδηγεί τα πράγματα.

Πιστεύεις ότι η αποδέκτρια, εσύ δηλαδή, αντιπροσωπεύει τις αντιδράσεις της μάζας; Όλοι έτσι θα αντιδρούσαμε;
Θεωρώ πως ένα μεγάλο ποσοστό ναι, έτσι θα αντιδρούσε. Σίγουρα θα έμπαινε στον πειρασμό να αντιδράσει έτσι, να το σκεφτεί. Και από τη στιγμή που θα το σκεφτείς, σημαίνει ότι κάτι μέσα σου σε πηγαίνει εκεί.

Σε φοβίζει αυτό;
Ομολογώ πως με φοβίζει. Δείχνει ότι οι άνθρωποι έχουμε μια τάση να περάσουμε το όριο.

Είμαστε ικανοί για το χειρότερο
Ναι, θα περάσουμε το όριο γνωρίζοντας ότι θα βλάψουμε κάποιον προς όφελος μας!

Πιστεύεις ότι καταπατάμε τον ζωτικό χώρο των άλλων;
Σ’ ένα βαθμό το κάνουμε. Ο ζωτικός χώρος έχει να κάνει με όλες τις πλευρές της ζωής μας. Το έργο παίρνει τον ζωτικό χώρο από το επίπεδο του έθνους και τον φέρνει στο προσωπικό. Φυσικά, έχει να κάνει και με το πόσο μας επιτρέπει ο άλλος να καταπατήσουμε τον ζωτικό του χώρο.

Τα όρια του
Ναι, αλλά είναι κάπως ασαφή μες την καθημερινότητα. Στην επαφή μας με τους άλλους ανθρώπους τα όρια αυτά επαναπροσδιορίζονται.

«Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε το λάθος μας»

Έχεις νιώσει ότι άθελα σου καταπάτησες τον ζωτικό χώρο κάποιου;
Ναι. Το σκέφτηκα, όμως, μετά και το μετάνιωσα. Το κέρδος, βέβαια, απ’ αυτό ήταν να μπω στη διαδικασία να μην το ξανακάνω. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε το λάθος μας.

Αν αναγνωρίζαμε το λάθος δεν θα υπήρχε και το έργο
Δεν είναι απαραίτητο ότι δεν θα υπήρχε. Μπορεί να αναγνωρίσουμε το λάθος, αλλά θεωρητικά να μην κάνουμε κάτι γι’αυτό. Οι αντιδράσεις προκύπτουν αυθόρμητα τις περισσότερες φορές και ίσως να μην μετρήσεις τα πράγματα σωστά.

Νομίζουμε ότι κάνουμε το σωστό;
Ναι.

Άρα δεν βλέπουμε το λάθος
Δεν το βλέπουμε πάντα.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ένοχοι είναι πάντα οι θεατές. Ούτε ο ουδέτερος παρατηρητής καταλαβαίνει το λάθος;
Ίσως να το καταλαβαίνει, ίσως και όχι. Έχουμε μάθει να είμαστε θεατές, αυτό είναι το πρόβλημα. Γι’ αυτό ίσως να μην αντιλαμβανόμαστε το λάθος. Όταν έχεις μάθει να είσαι θεατής των καταστάσεων είτε λέγεται κάτι που βλέπω στην τηλεόραση είτε ότι πέφτει κάποιος δίπλα μου και δεν τον βοηθάω, τότε δεν αντιλαμβάνεσαι πάντα το λάθος. Ίσως γιατί στην πραγματικότητα δεν σε αφορά. Παραμένεις παρατηρητής.

Όταν παίζατε είχε ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το σκεφτόσασταν;
Ήμασταν δυστυχώς επίκαιροι. Είναι ξεκάθαρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν είναι πόλεμος. Αυτό πρέπει να το αντιληφθεί ο κόσμος και να αντιδράσει.

Σας επηρέασε;
Ναι, το είχαμε στο μυαλό μας.

Λέγατε κοίτα να δεις…
Ναι, ακριβώς! Η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Το Lebensraum δυστυχώς θα ναι πάντα επίκαιρο.

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης
Σκηνοθετική επιμέλεια: Γιώτα Σερεμέτη
Σχεδιασμός φωτισμού: Κώστας Φιλίππογλου
Καλλιτεχνική συνεργασία: Μαρία Αιγινίτου
Παίζουν: Δέσποινα Αποστολίδου, Κατερίνα Σταθοπούλου