Ο ψυχολόγος Δημήτρης Πετρούνιας για τρεις ώρες άνοιξε συζήτηση με τους αναγνώστες του gazzetta.gr για το θέμα του εγκλεισμού στο σπίτι λόγω του κορονοϊού και τις επιπτώσεις που έχει στην ψυχολογία μας. Η ανταπόκριση των αναγνωστών ήταν μεγάλη, δείχνοντας τεράστιο ενδιαφέρον για τις συνέπειες αυτής της νέας έκτακτης και κρίσιμης κατάστασης που βιώνουμε στην ψυχολογία μας. Ερωτήματα σχετικά τόσο με εμάς, με τον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε αυτήν την περίοδο μέσα στο σπίτι, όσο και με τους άλλους, και τις σχέσεις μας με αυτούς.

Οι αναγνώστες του gazzetta.gr έθεσαν τα ερωτήματά τους με τους φόβους και τους προβληματισμούς τους αυτήν την περίοδο της καραντίνας και ο Δημήτρης Πετρούνιας προσπάθησε να λύσει όλες τις απορίες τους. Το gazzetta.gr θα συνεχίσει να βοηθά με όποιον τρόπο μπορεί όλους μας να το ζήσουμε όλο αυτό όσο γίνεται καλύτερα.

Διαβάστε την άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση του ψυχολόγου Δημήτρη Πετρούνια με τους αναγνώστες του gazzetta.gr, έτσι όπως αυτοί του έθεσαν τα ερωτήματά τους:

-Χρειάζεται οργανωμένη σωματική άσκηση με καθορισμένες ώρες; Το λέω γιατί και εγώ κ το παιδί 8 χρονών έχουμε νεύρα σπίτι και η σύζυγος υποφέρει.

Η γυμναστική έστω και για λίγη ώρα την ημέρα αναζωογονεί και λειτουργεί ως βαλβίδα εκτόνωσης του άγχους και την έντονης νευρικότητας. Xρειάζεται σαφέστατα προγραμματισμός. Καλό είναι να ορίσετε συγκεκριμένο πρόγραμμα γυμναστικής σε προκαθορισμένες ώρες

-Καλησπέρα. Πολύ ωραία πρωτοβουλία gazzetta! Ηθελα να ρωτήσω, πώς διαχειριζόμαστε το ότι πρέπει να λέμε στα παιδιά, που είναι 15 και 12 ετών, να μη βγαίνουν έξω; Προκαλείται διαρκώς μεγάλος εκνευρισμός στο σπίτι. Ευχαριστώ!

Ο εγκλεισμός αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ποιοτικότερη επικοινωνία με τα παιδιά. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά σας αντιλαμβάνονται σε μεγάλο εύρος το τι σημαίνει να είσαι υγιής. Προσπαθήσετε με παραδείγματα να εξηγήσετε τους λόγους εγκλεισμού χωρίς όμως να τα τρομοκρατήσετε. Επίσης προσπαθήστε να βρείτε κοινές δημιουργικές ασχολίες μαζί τους.

-Καλησπέρα Δημήτρη, ευχαριστούμε για την παρουσία σου, το άγχος μεγάλο όπως καταλαβαίνεις, προσπαθούμε κλεισμένοι να σώσουμε τους εαυτούς μας αλλά και τους υπόλοιπους, βλέπουμε μεγάλο αριθμό θυμάτων και σε πιάνει πανικός, τι να κάνουμε σε εκείνη την περίπτωση;

Πρωτίστως προσπαθήστε να περιορίσετε τις ειδήσεις που αφορούν τον κορωνοϊό. Όταν ενημερώνεστε φροντίστε να είστε σίγουροι για την πηγή και για το πόσο αξιόπιστα είναι όσα γράφονται. Επίσης σημαντικό είναι να ενεργοποιείτε τη λογική και όχι το συναίσθημά σε όσα ακούτε και διαβάζετε. Συνειδητοποιήστε ότι είναι απολύτως φυσιολογικό να ανησυχείτε ,βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση όμως πρέπει να παραμείνουμε λειτουργικοί

-Καλησπέρα Δημήτρη και καλή δύναμη. Ήδη μια εβδομάδα μέσα με μωρό 9 μηνών. Πως λες να την παλέψουμε εκτός από tv, PlayStation και PC;

Αντιλαμβάνομαι την φόρτιση την οποία έχετε. Ο εγκλεισμός είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να επικοινωνήσουμε πιο ποιοτικά με την σύντροφό μας. Ξανασυστηθείτε και προσπαθήστε να χαρείτε τη συντροφικότητά σας με κοινές ασχολίες στο σπίτι. Βρείτε από κοινού κάτι δημιουργικό και ξεκινήστε την από κοινού δράση σας. Μην "βυθίζεστε" στον καναπές σας γιατί η ανία φέρνει κι εκνευρισμό αρκετές φορές.

-Καλησπέρα σας, ευχαριστούμε πολύ για την ευκαιρία που μας δίνετε. Για πόσο διάστημα πιστεύετε ότι η καραντίνα μπορεί να παραμείνει σε υγιή επίπεδα;

Εξαρτάται από την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του καθενός. Ένα μοναχικό άτομο προ πανδημίας για παράδειγμα θα επιδείξει μεγαλύτερες ψυχολογικές αντοχές από ότι ένα κοινωνικό.

-Καλησπέρα, σε περίπτωση κρίσης πανικού τι μπορώ να κάνω; Υπάρχουν γραμμές βοήθειας που μπορώ να καλέσω, σε περίπτωση που δεν μπορώ να το διαχειριστώ; Ευχαριστώ

O Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) και η Περιφέρεια Αττικής δημιουργούν τηλεφωνικό κέντρο βοήθειας(214 2142000) και πληροφόρησης για τον κορωνοϊό . Προσπαθήστε να χρησιμοποιείστε την "τεχνική γείωσης" για να ηρεμήσετε. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που νιώθετε πανικό, να πηγαίνετε σε ένα μέρος που νιώθετε ασφαλείς, και να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε.

-Στα καθαρά αθλητικά. Μετά από πόσο διάστημα πιστεύεις ότι οι αθλητές θα είναι σε top επίπεδο (σωματικά-ψυχικά) μετά από τόσο μεγάλη αποχή από αγώνες και προπόνησης και με δεδομένο ότι από 15/3 μέχρι 15/5 ήταν το πικ στο φορμαρίσματος τους;

Οι αθλητές πρέπει να διατηρήσουν ένα σταθερό πρόγραμμα καθημερινής γυμναστικής κι ειδικών ασκήσεων που αφορούν το άθλημά τους. Επίσης σημαντικό είναι να διατηρήσουν ίδιες συνήθειες σε ώρες ύπνου και ξεκούρασης ώστε να μην αλλάξει η πνευματική τους ετοιμότητα. Το διάστημα προσαρμογής κατά αυτό τον τρόπο, όταν θα επανέλθουν στους αγωνιστικούς χώρους, θα είναι σαφώς μικρότερο και με πιο εύπεπτο τρόπο. Ακριβές διάστημα δεν μπορώ να δώσω γιατί όπως αντιλαμβάνεστε υφίστανται αρκετοί παράγοντες όπως για παράδειγμα η φύση του αθλήματος.

-Καλησπέρα Δήμητρη και καλή δύναμη ... εμείς που χωρίσαμε μια ημέρα που ξεκίνησε η καραντίνα κ είμαστε ακόμη χωρισμένοι τι κάνουμε για να νιώσουμε καλύτερα...

Αν διαμένετε στον ίδιο χώρο τότε προσπαθήστε με κάθε τρόπο να μην έχετε συγκρούσεις.Ο εγκλεισμός συνήθως δημιουργεί ευερεθιστικότητα οπότε αποφύγετε συζητήσεις που θα προκαλέσουν λογομαχία. Δώστε χώρο συζήτησης σε θέματα που έχετε συντεταγμένες. Αν από την άλλη βρίσκεστε σε διαφορετικά σπίτια τότε προσπαθήστε να γίνετε δημιουργικός και να απορροφηθείτε από κάτι που σας ενδιαφέρει ώστε να μην σκέφτεστε αρνητικά.

-Καλησπέρα. Θέλω να πεις δυο λόγια για τους γονείς που νομίζουν πως είναι προπονητές και πιέζουν τα παιδιά τους, και τους κάνουν ατομικές προπονήσεις εν μέσω καραντίνας. Ευχαριστώ

Δυστυχώς αυτό που περιγράφετε αποτελεί μια μορφής "μάστιγα" του ελληνικού αθλητισμού. Ζούμε σε μια ελληνική κοινωνία όπου υπάρχει ακόμα έντονα η στερεοτυπική πυρηνική οικογένεια. Οι Ελληνες γονείς αγαπούν πολύ τα παιδιά τους και προσπαθούν με κάθε τρόπο να βρίσκονται δίπλα τους και να τα νουθετούν διαμορφώνοντας ρόλους κάθε φορά, όπως του προπονητή, του δασκάλου, του γιατρού κοκ. Η εμπειρία έχει δείξει πως αυτά τα παιδιά σε βάθος χρόνου γίνονται άτολμα επειδή δεν έχουν πρωτοβουλία κινήσεων είτε κοιτούν τον κόσμο με υπεροψία γιατί ο μικρόκοσμος της οικογένειας τα θεωρεί συνεχιστές του Ρονάλντο. Δεν είναι ποτέ αργά να αντιληφθούμε πως ο καθένας έχει έναν ρόλο και πως οτιδήποτε άλλο μόνο αρνητική συνέπεια θα έχει στο παιδί. Η ατομική προπόνηση και η συμβουλευτική αθλητική προσέγγιση από τους γονείς στο σπίτι δεν είναι τρόπος ανάπτυξης του ταλέντου. Εν αντιθέσει τα παιδιά ενδέχεται ακόμα και να κορεστούν με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη του αθλήματος.

-Άτομα με διαταραχή άγχους πως μπορούν να το διαχειριστούν;

Η σωματική άσκηση, η εφαρμογή τεχνικών αυτοελέγχου και χαλάρωσης ,ο επαρκής ύπνος, η αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος αλλά και η σωστή διατροφή χωρίς πολλά λιπαρά θα σε βοηθήσουν σημαντικά. Επίσης προσπαθήστε να θέσετε καθημερινό πρόγραμμα, θα έχετε την αίσθηση του ελέγχου οπότε θα νιώσετε ασφάλεια.

-Καλησπέρα κύριε Πετρούνια. Ήθελα να ρωτήσω επειδή ο εγκλεισμός στο σπίτι δημιουργεί πολλά νεύρα στα ζευγάρια τι τρόπους μπορείτε να προτείνετε για να υπάρχει ηρεμία μέσα στο σπίτι? Ευχαριστώ

Καίριο το ερώτημα σας και κατά αυτό τον τρόπο μου δίνετε την ευκαιρία να επεκταθώ σε μια πραγματικά δυσάρεστη παράμετρο του εγκλεισμού. Δυστυχώς το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί έξαρση της ενδοοικογενειακής βίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης όλο το 24ωρο. Όσο αφορά το ζήτημα το οποίο θίξατε θα συνιστούσα να βρείτε τρόπους από κοινού δημιουργίας όπως για παράδειγμα μια μικρή ανακαίνιση. Μην ξεχνάτε πως είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ξανασυστηθείτε και να χαρείτε τη συντροφικότητά σας με κοινές ασχολίες στο σπίτι.

-Καλησπέρα σας. Είμαι μητέρα. Ο άντρας μου και ο μεγάλος μας γιος, που είναι 15 ετών, έχουν διαρκώς εντάσεις και εκνευρισμό. Ο γιος μας ζητά να βγαίνει ή να φέρνει φίλους του σπίτι. Πώς μπορώ να τον βοηθήσω να το αντιμετωπίσει αυτό που συμβαίνει;

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως το να παραμείνουμε σπίτι δεν είναι προσωπική επιλογή αλλά συλλογική ευθύνη. Ο γιος σας βρίσκεται σε μια ηλικία που μπορεί να αντιληφθεί απόλυτα πως διακυβεύεται η υγεία όλων όσων βρίσκονται στο σπίτι. Οι εντάσεις σε αυτή την ηλικία διεγείρουν την αντίδραση οπότε ενδεχομένως να επιθυμεί να παρακούσει εξαιτίας αυτού. Με λογικά επιχειρήματα και παραδείγματα (επίκληση στη λογική) θα κατευναστούν οι αντιδράσεις του. Γενικά η πανδημία είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να "σπείρουμε" την υπευθυνότητα είτε πρόκειται για έφηβο είτε για...υπερήλικα.

-Καλησπέρα. Πόσο θα επηρεάσει ψυχολογικά τον κόσμο η προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομικής κατάστασης του, μετά απ' όλη αυτή την δοκιμασία;

Ο κορονοϊός πλήττει εκτός από την υγεία και την οικονομία δημιουργώντας ανασφάλεια. Τα άτομα που είναι πιο ευάλωτα ψυχολογικά δυσκολεύονται να χειριστούν την αβεβαιότητα, νιώθουν άγχος και καταλήγουν ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Επίσης μπορεί να ενταθούν κάποια προβλήματα π.χ κρίσεις πανικού. Άρα το να δίνονται οδηγίες ψυχολογικές αλλά και πρακτικές από τους ειδικούς, βοηθάει σημαντικά και μειώνει την αβεβαιότητα. Μετά την πανδημία υπάρχει αχαρτογράφητο πεδίο οπότε δεν μπορώ να σας απαντήσω με βεβαιότητα γιατί δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει η νυν κατάσταση. Μέχρι στιγμής πάντως παρατηρείται απλά προβληματισμός και ανησυχία.

-Καλησπέρα. Υπέροχη πρωτοβουλία. Μαθητής γ λυκείου εδώ. Πως διαχειρίζεται κάποιος τη όλη μετέωρη γύρω από τις πανελλαδικές ατμόσφαιρα;

Επωφελήσου από το διάστημα που βρίσκεσαι σπίτι δημιουργώντας ένα σταθερό πρόγραμμα καθημερινής μελέτης. Επίσης διατήρησε ίδιες συνήθειες σε ώρες ύπνου και ξεκούρασης. Κατά αυτό τον τρόπο: 1. Παραμένεις σε ρυθμό πανελληνίων, 2. Συντηρείς την ικανότητα μάθησης, 3. Κατανικάς την ανία στο σπίτι. Προσπάθησε να μην σκέφτεσαι πως οι εξετάσεις ενδέχεται να υλοποιηθούν μετά από μήνες γιατί κατά αυτό τον τρόπο υποβοηθάς την αναβλητικότητά σου.

-Εγώ πρέπει να μετακομίσω και παράλληλα να διαχειριστώ κάτι σαν χωρισμό με κοπέλα την οποία την έβλεπα κάθε μέρα λόγω δουλειάς και πλέον δεν μπορώ καν να επικοινωνήσω μαζί της και με έχει φάει το μέσα μου.

Είναι αρκετές οι αλλαγές οπότε είναι λογικό να νιώθεις μια αποσταθεροποίηση και μια εσωτερική ανησυχία. Σε αυτό το πλαίσιο θα σε εξυπηρετήσει σε ένα βαθμό ο εγκλεισμός αφού θα μπορείς να ενατοποθετήσεις τις σκέψεις και τα θέλω σου. Πολλές φορές η καθημερινή ταχύτητα μας εμποδίζει να σκεφτούμε το τι επιθυμούμε πραγματικά και τι πρέπει να κάνουμε για να το υλοποιήσουμε. Επίσης η μετακόμιση θα σε βοηθήσει να αλλάξεις περιβάλλον κάνοντας ...restart!

-Καλησπέρα σας! Θα ήθελα να ρωτήσω λόγω της κατάστασης και του στρες που προκαλείται από αυτήν υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθούν κάποια ψυχοσωματικά συμπτώματα σε ευάλωτα κυρίως άτομα? Συμπτώματα που λόγω της κατάστασης τα συνδέουμε και με τον κορονοϊό θέλοντας και μη.

Το σώμα και η ψυχική μας κατάσταση είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, το ένα επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο οπότε έχει βάση η αναφορά σας.Το υπερβολικό άγχος και ένας συνολικός λάθος τρόπος λειτουργίας μπορεί να εκφραστεί μέσα απο σωματικούς πόνους που δεν έχουν οργανική αιτία. Αν έχουν παρουσιαστεί συμπτώματα που συναντούμε και σε αυτά του κορονοϊού θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.

-Περί αβεβαιότητας ερωτώ, καθώς σκεφτόμαστε αλλιώς όταν έχουμε καταληκτική ημερομηνία (τέλος Μαρτίου) οπότε κάνω υπομονή ψυχολογική κ οικονομική μέχρι τότε, και αλλιώς όταν δεν υπάρχει deadline. Ποιό τρόπο σκέψης να υιοθετήσω όταν δεν γνωρίζω πότε θα κοπάσει αυτή η κατάσταση;

Το ιδανικότερο είναι να μην ελέγχετε συχνά πόσες μέρες έχουν απομείνει(δεν έχουμε ακόμα κάποιο επίσημο deadline) γιατί σας πιέζει ψυχολογικά σε καθημερινή βάση κι εκτός αυτού αν γίνει παράταση θα βιώσετε απογοήτευση. Αν έχετε κάνει στρατό θυμηθείτε το πως λειτουργούσαμε για να μην μετράμε τις μέρες μέχρι να απολυθούμε. Αφήστε τις μέρες να κυλήσουν κάνοντας ο,τιδήποτε σας ευχαριστεί εντός σπιτιού.

-Καλησπέρα και ευχαριστούμε. Εγώ έχω ένα αίσθημα φόβου και στεναχώριας καθώς μέλη της οικογένειάς μου είναι αναγκασμένα να βγαίνουν και να εργάζονται και να εκτίθενται σε αυτόν τον κίνδυνο. Φοβάμαι πολύ και κυρίως γιατί δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να τους προστατεύσω.

Αν λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα δεν ελοχεύει κίνδυνος. Από την μεριά σου εξασφάλισε κατά την επιστροφή τους ένα όμορφο και ζεστό περιβάλλον ώστε να ηρεμούν. Είναι πραγματικά κάτι που θα τους βοηθήσει να αποβάλουν την πίεσή τους. Ο ρόλος σου είναι πολύ σημαντικός και συντελείς στα μέγιστα για την ψυχική υγεία της οικογένειάς σου.

-Καλησπέρα σας, μένω σπίτι εδώ και μέρες. Βγαίνω μόνο για ένα περίπατο κάνα 20 λεπτό και πάλι σπίτι. Το θέμα μου είναι ότι εδώ και 10 μέρες όταν διαβάζω άρθρα με συμπτώματα την επόμενη μέρα έχω το σύμπτωμα που διάβασα. Είναι και αυτό ψυχολογικό;

Προσπάθησε να περιορίσεις τις ειδήσεις που αφορούν τον κορωνοϊό. Ο καταιγισμός πληροφοριών σίγουρα επηρεάζει την ψυχική μας διάθεση κι εκτός αυτού μπορεί όντως να θεωρήσουμε πως νοσούμε ενώ είμαστε υγιέστατοι. Εκτός αυτού την επόμενη φορά που πχ νιώσεις ότι έχεις πυρετό θερμομετρήσου αμέσως. Η μη ένδειξη πυρετού θα σε κάνει να αποδομήσεις τις φοβίες σου.

-Τι κάνουμε με τους συγγενείς που δεν πειθαρχούν και μας στρεσάρει η προσπάθεια να τους πείσουμε να μείνουν στο σπίτι;

Δυστυχώς δεν διαθέτουν όλοι το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και για αυτό σύντομα τα μέτρα θα γίνουν πιο αυστηρά. Επειδή ο εγκλεισμός φέρνει έντονη ευερεθιστικότητα προσπαθήστε να τους προτρέψετε για εγκλεισμό είτε με επίκληση στη λογική είτε με επίκληση στο συναίσθημα, αναλόγως πάντα της προσωπικότητας των συγγενών σας. Μην γίνετε υπερβολικοί στην εκφορά λόγου γιατί θα σας αποδομήσουν.

-Kαλησπέρα σας. Κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει το "μένουμε σπίτι" στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη; Χρειάζεται να βγαίνουν καθημερινά έξω, έστω για ένα μικρό περίπατο; Τι γίνεται στη περίπτωση απαγόρευσης για αυτά τα άτομα; Ευχαριστώ

Προσπαθήστε να αλλάξετε το περιβάλλον του ατόμου που βιώνει κατάθλιψη ώστε να υπάρξει μια ανανέωση στο χώρο. Αποφύγετε τον χαμηλό φωτισμό και τα σκούρα χρώματα. Μια ολιγόλεπτη βόλτα θα εξυπηρετούσε όμως πάντα με τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας. Επίσης ιδιαίτερη προσοχή στο αλκοόλ και τη διατροφή.

-Πριν τον κορωνοιό διαμαρτυρόμασταν πως δεν έχουμε ποιοτικό χρόνο. Τώρα που έχουμε δεν ξέρουμε τι να τον κάνουμε. Να ανοίξουμε ένα βιβλίο, να δούμε καμιά καλή ταινία, όσοι έχουν οικογένεια να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μαζί τους. Έχουμε "λιώσει" στα social media…

Είναι δύσκολο από εκεί που μπορούσες να κάνεις ό,τι θέλεις, να αυτοπεριορίζεσαι σε ορισμένα τετραγωνικά. Αυτό φυσικά επηρεάζει λίγο πολύ κάθε άνθρωπο όσο δυνατός κι αν είναι. Αρχικά η επιβεβλημένη απομόνωση στο σπίτι, η έντονη τήρηση κανόνων υγιεινής, αλλά και κυρίως η απομόνωση από τις κοινωνικές επαφές μας δημιουργεί αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις. Παρόλα αυτά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να περάσεις ποιοτικά τον χρόνο σου όπως πολύ σωστά όσοι προανέφερες. Αν δεν κάνουμε τώρα αυτά που θέλαμε και δεν είχαμε χρόνο...δεν θα τα κάνουμε ποτέ! Το σπίτι μας δεν είναι φυλακή, είναι το καταφύγιό και ησυχαστήριό μας. Όλα είναι θέμα οπτικής…

-Καλησπέρα! Έχω μια κόρη που διαβάζει για να δώσει πανελλαδικές εξετάσεις και όλη αυτή η αναστάτωση κι η ανασφάλεια της έχουν προκαλέσει πολύ άγχος. Πώς μπορώ να διαχειριστώ την κατάσταση; Ευχαριστώ πολύ

Key Word: Πρόγραμμα! Να βάλει καθημερινό πρόγραμμα μελέτης και να διατηρήσει ίδιες συνήθειες σε ώρες ύπνου και ξεκούρασης ώστε να μην αλλάξει η πνευματική της ετοιμότητα. Μην μπει στη λογική πως θα γίνουν οι Πανελλήνιες αρκετά αργότερα γιατί αυτό θα την κάνει αναβλητική.

-Εμείς που είμαστε μέσα στα σουπερμάρκετ πως θα το αντέξουμε όλο αυτό ψυχολογικά;

Eπιτελείτε ένα σημαντικό έργο και για αυτό όλοι μας επιβάλεται να φερόμαστε με σεβασμό και πρέπουσα ευγένεια. Αρκετοί εργαζόμενοι έχουν αυθυποβολή πως θα νοσήσουν προκαλώντας περαιτέρω άγχος. Ξεκινήστε την μέρα σας με θετική ανατροφοδότηση, πάρτε όλα τα απαραίτητα μέτρα και όλα θα κυλήσουν ομαλά.

-Καλησπέρα, έχετε κάποια συμβουλή για το πως να στηρίξουμε τους ανθρώπους μας από μακριά, μιας και είμαστε απομονωμένοι; Ειδικά τους γονείς μας που ανήκουν σε ευπαθής ομάδες και ίσως φοβούνται λίγο παραπάνω; Ευχαριστώ πολύ.

Πρωτίστως πρέπει να είστε και να δείχνετε ήρεμοι και με θετική διάθεση. Οτιδήποτε άλλο τους αναστατώνει και τους πιέζει ψυχολογικά. Η τηλεφωνική επαφή σας να μην είναι σε υπερβολικό βαθμό γιατί μεταφράζεται σε αγωνία και φόβο εκ μέρους σας. Μείνετε "μαζί" τους αλλά με μέτρο...

-Kαλησπέρα και από εμένα. Δεδομένου ότι αγαπώ τα βιβλία και επίσης τυχαίνει να σπουδάζω Ψυχολογία, θα ήθελα να σας ζητήσω, αν μπορείτε να μου προτείνετε κάποια βιβλία ψυχολογίας/αυτογνωσίας, μιας και απ΄ό,τι φαίνεται, θα έχω πολύ ελεύθερο χρόνο.

To βιβλίο πάντα αποτελούσε μια ξεχωριστή συντροφιά. Σου προτείνω: Το παράδοξο του χιμπατζή, Το μικρό βιβλίο του ναι, Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας και όλα του Yalom

Καλησπέρα σας, θα ήθελα να ρωτήσω τι κάνουμε για τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, όπως καταλαβαίνετε είναι πολύ δύσκολο επειδή άλλαξαν ρουτίνα ,Τι άλλο προτείνεται? Οποιαδήποτε γνώμη δεκτή…

Ως γενική συμβουλή θα ήταν καλό να υπάρχει παιχνίδι που να ευχαριστεί το παιδί εντός σπιτιού και μια καθημερινή βόλτα έστω λίγων λεπτών (με όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προφύλαξης). Ειδικότερα ο συνάδελφος που παρακολουθεί το παιδί και το γνωρίζει πολύ καλά θα σας δώσει σίγουρα πιο εστιασμένες συμβουλές.