To καλύτερο σύστημα

• Έχεις άποψη για κάποιο αθλητικό θέμα; Στείλε το κείμενό σου στο [email protected] και δες το δημοσιευμένο στο αγαπημένο σου site.

Όσοι έχουν παίξει οποιοδήποτε ορθά δομημένο παιχνίδι γνωρίζουν πως δεν υπάρχουν σίγουρες στρατηγικές νίκης. Αυτός είναι ο κυριότερος κανόνας όταν φτιάχνουμε ένα παιχνίδι, να μην υπάρχει κάποιος αλγόριθμος που να μας εγγυάται αποτέλεσμα. Παραδείγματος χάριν, η γνωστή σε όλους μας τρίλιζα ΔΕΝ είναι ορθά δομημένη, καθώς αν παίζουν δύο άτομα με σωστή αντίληψη του παιχνιδιού, το αποτέλεσμα θα είναι σίγουρα ισοπαλία. Το ποδόσφαιρο, ως βασιλιάς των σπορ, προφανώς ακολουθεί αυτόν τον κανόνα και άρα δεν υπάρχει το τέλειο σύστημα.

Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή θα δούμε πως τα συστήματα από αμιγώς επιθετικά, μετατράπηκαν σε αμυνοκεντρικά και πρόσφατα τείνουν στο να εγκεντροποιηθούν. Οι προπονητές διαχρονικά ακολουθούν τάσεις. Κάποιος πρωτοπόρος δημιουργεί ένα σύστημα και όλοι οι υπόλοιποι προσπαθούν να τον αντιγράψουν είτε προσαρμόζοντας μια κόπια του αυθεντικού στην ομάδα τους είτε την ομάδα τους σε κάτι που μοιάζει με το ονειρώδες πρωτότυπο. Η ιδέα κλείνει τον κύκλο της και αντικαθίσταται από μία καινούργια, μέχρι και αυτή να παραδώσει την σκυτάλη στην επόμενη.

Ποιος λοιπόν είναι καλός προπονητής? Αυτός που δημιουργεί, αυτός που προσαρμόζει ή αυτός που αντιγράφει? Η απάντηση είναι πως ένας καλός προπονητής μπορεί να κρύβεται σε οποιαδήποτε από τις τρεις κατηγορίες, αλλά ο εξαιρετικός είναι εκείνος που προετοιμάζει την ομάδα του ώστε να είναι έτοιμη να ανταπεξέλθει σε πληθώρα συστημάτων βάσει αντιπάλου.

Πολλοί θα πουν πως είναι ακατόρθωτο μια ομάδα να μάθει να παίζει τα πάντα. Πράγματι αυτό θα ίσχυε εάν δεν υπήρχαν κεντρικοί άξονες διδασκαλίας. Όπως σε μία τάξη έτσι και στην προπόνηση ο δάσκαλος έχει την ύλη, την χωρίζει σε 3-4 υποκατηγορίες και έπειτα καλείται να την διδάξει. Οι βασικές αρχές κάθε συστήματος βρίσκονται στην βάση του, δηλαδή στο πόσους κεντρικούς αμυντικούς θες το σύστημά σου να έχει. Με λίγα λόγια, όλα τα συστήματα με 2 κεντρικούς αμυντικούς στηρίζονται στις ίδιες ιδέες, αντίστοιχα αυτά με 3 CB ακολουθούν την ίδια λογική και ούτω καθ’ εξής. Με βάση αυτή τη λογική μια ομάδα δεν χρειάζεται πάρα να μάθει 3-4 συστήματα και είναι καλυμμένη σε οποιαδήποτε τρελή ιδέα μπορεί να έχει ο άνθρωπος που βρίσκεται στην άκρη του πάγκου.

Μιας και τα συστήματα που επικρατούν στο σύγχρονο ποδόσφαιρο αποτελούνται είτε από δύο, είτε από τρία στόπερ ας εξετάσουμε αυτά και τις υποκατηγορίες τους:

α) Δύο Κεντρικοί αμυντικοί (4-4-2, 4-3-3, 4-2-4, 4-5-1 κλπ). Ο κύριος άξονας εκμάθησης στηρίζεται στο να μάθεις την ομάδα να επιτίθεται και να αμύνεται χωρίς να αφήνει τους δυο τελευταίους παίκτες της αποκομμένους από την υπόλοιπη ομάδα. Εδώ το βάρος πέφτει κυρίως στους παίκτες του άξονα, που πρέπει να δένουν την επίθεση με την άμυνα και σε αυτούς πρέπει να γίνει το εντατικό φροντιστήριο περί κινήσεων και αρμοδιοτήτων. Τα μπακ, όταν παίζουν μόνα τους στην πλευρά, έχουν πλήρεις αρμοδιότητες σε όλη την πλευρά ενώ σε αντίθετη περίπτωση αλληλοσυμπληρώνονται από τους πλάγιους μέσους ή επιθετικούς αμυντικά και επιθετικά.

β) Τρεις Κεντρικοί αμυντικοί (3-4-3, 3-5-2, 5-4-1, 5-1-4 κλπ). Εδώ οι μαθητές με τους οποίους πρέπει ο δάσκαλος να ασχοληθεί περισσότερο είναι τα στόπερ. Οι ακρογωνιαίοι λίθοι της άμυνας δεν αρκεί να παραμένουν στατικοί και να αμύνονται. Εδώ πρέπει να εκτελούν και χρέη αμυντικού μπακ όταν αυτός προωθείται ή όταν ο αντίστοιχος πλάγιος μέσος είναι πιο επιθετικογενής.

Κυριαρχεί το γνωμικό πως «Τα καλά πράγματα στη ζωή είναι δύσκολο να επιτευχθούν» , αυτό ισχύει στο 100% και εδώ. Στα μάτια μου ένα 3-5-2 με 2 αμυντικούς μέσους, 2 πλάγιους και 1 δεκάρι μπορεί να μη σου εγγυάται νίκη (κάτι τέτοιο άλλωστε ξεκαθαρίσαμε πως δεν μπορεί να είναι δυνατό) αλλά αν παιχθεί σωστά σου αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες. Είναι τέτοια η δομή που σου επιτρέπει να έχεις σε κάθε θέση κάποιον ιδανικό στη δουλειά του και καθόλου ημίμετρα. Αναλόγως τον αντίπαλο μπορείς να βάλεις 2 γρήγορους και 1 αργό αμυντικό ή το αντίθετο, έχεις την επιλογή να βάλεις πιο επιθετικό πλάγιο στην αδύναμη πλευρά του αντιπάλου και πιο αμυντικό στη δική σου, να βάλεις έναν δυνατό και έναν γρήγορο επιθετικό, έναν δημιουργικό κι έναν αμυντικό χαφ και ένα σωρό άλλους συνδυασμούς. Αυστηρή προϋπόθεση πειθαρχημένοι πλάγιοι με πνευμόνια.

Μην παρεξηγηθώ όμως, αυτή η άποψη ισχύει για το παρόν ποδόσφαιρο, το επόμενο update μπορεί να την πετάξει στα σκουπίδια...

Έχεις άποψη για κάποιο αθλητικό θέμα; Στείλε το κείμενό σου στο [email protected] και δες το δημοσιευμένο στο αγαπημένο σου site.