Πώς εκπαιδεύεις παιδιά με τις αξίες της Λίβερπουλ
Στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, όσο εξελισσόταν αυτή η κορύφωση της εξάπλωσης των μεγάλων ποδοσφαιρικών συλλόγων σε όλο τον πλανήτη μέσα από την δημιουργία ακαδημιών ποδοσφαίρου σε κάθε γωνιά της γης, ήταν πάρα πολλές οι φορές που έψαξα να εξηγήσω πώς και γιατί τα μεγάλα brands του ποδοσφαίρου, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν βρήκαν νόημα να επενδύσουν στην παρουσία τους στην ελληνική αγορά του ποδοσφαίρου. Αυτές τις μέρες μου δόθηκε η ευκαιρία μιας συζήτησης με έναν πολύ αξιόλογο νέο προπονητή και επιστήμονα που σπουδάζει το ποδόσφαιρο και το sports management και σήμερα λειτουργεί ως εκπαιδευτής προπονητής στην ακαδημία ποδοσφαίρου της Λίβερπουλ στην Κύπρο. Μια ευκαιρία να κουβεντιάσουμε για την “the Liverpool way” μέθοδο, η οποία όμως εκτός των άλλων μου έδωσε άλλη μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσω για ποιο λόγο επιλέγουν οι περισσότεροι μεγάλοι σύλλογοι να μένουν μακριά από την Ελλάδα.
Θα παραθέσω την απολαυστική, για εμένα, συνομιλία με τον Λοΐζο Λούβαρη, έναν πρώην ποδοσφαιριστή που ξεκίνησε την καριέρα του στην Ομόνοια και γρήγορα, από τα 24 του, κι ενώ είχε ήδη σπουδάσει Sports Management, “έχοντας αγωνιστεί σε μικρομεσαίες ομάδες στην πρώτη και δεύτερη κατηγορία της Κύπρου, αντιλήφθηκα πως το επάγγελμα του ποδοσφαιριστή δεν θα μπορούσε να μου προσφέρει τα προς το ζην. Αναγνωρίζοντας πως δεν μπορούσα να ζήσω χωρίς το ποδόσφαιρο αποφάσισα να το υπηρετήσω από άλλο πόστο, κι έτσι πήγα στο εξωτερικό για να συνεχίσω τις σπουδες μου”. Ο Λοϊζος Λούβαρης ολοκλήρωσε το Masters in International Sports Management στο Johan Cruyff Institute for Sports Studies στο Αμστερνταμ και ταυτόχρονα “άρχισα να παρακολουθώ μαθήματα προπονητικής. Με την επιστροφή μου στην Κύπρο πέρασα με επιτυχία τις εξετάσεις της UEFA και ξεκίνησα να προπονώ μικρά παιδιά σε ιδιωτική ακαδημια (Galaxy Football Academy) ενώ παράλληλα συνέχισα να αγωνίζομαι στις μικρες κατηγορίες ως ποδοσφαιριστής”.
Το επόμενο του βήμα ήταν η εργασία σε ένα ιδιωτικό σχολείο, το οποίο τον έφερε σε επαφή με την τεχνογνωσία δύο μεγάλων αγγλικών συλλόγων: “Από το 2015 εργάζομαι σε ιδιωτικό σχολείο (Grammar School Nıcosıa) έχοντας καθήκοντα βοηθού γυμναστή και προπονητή ποδοσφαίρου, στις ακαδημίες Arsenal Soccer Schools (2016-17) και Lıverpool Internatıonal Academy Cyprus (2017 μέχρι σημερα)”. Κάπως έτσι άνοιξε ο κύκλος της εμπειρίας που έχει στο ποδόσφαιρο με την “Liverpool way” μεθοδολογία: “Το 2017 το σχολείο-ενώ είχε γίνει ήδη αθλητικό μετά από συνεργασία με το Arsenal Soccer Schools την προηγούμενη χρονιά- σύναψε νέα συνεργασία με τη Lıverpool Internatıonal Academy Cyprus η οποία ανέλαβε το ποδοσφαιρικό κομμάτι. Έκτοτε ο τεχνικός διευθυντής της ακαδημίας Ara Bedrossian και εγώ είμαστε υπεύθυνοι προπονητές του προγράμματος. Παράλληλα με το πρωινό πρόγραμμα η ακαδημία προσφέρει τις υπηρεσίες της σε παιδιά απο 5 μέχρι 16 ετών τα απογεύματα”. Ο Λοΐζος Λούβαρης άρχισε να συνεργάζεται με την Λίβερπουλ προτού αρχίσει αυτή να γίνεται όσο mainstream είναι σήμερα παγκοσμίως χάρη στην πορεία που διαγράφει η ομάδα στα χέρια του Γιούργκεν Κλοπ. “Κατά την άποψή μου η ακαδημία έχει επιτύχει τους στόχους που είχε θέσει εξ αρχής. Αυτό οφείλεται αφενός στο πολύ καλό πρόγραμμα προπόνησης που αποστέλλεται από την Lıverpool Academy στην Αγγλία, και αφετέρου στις άψογες εγκαταστάσεις και στην προπονητική ομάδα. Αδιαμφισβήτητα, η εντυπωσιακή άνοδος της Lıverpool FC, συνέβαλε στην επιτυχία αυτή”.
Ποια είναι η βασική ιδέα της μεθοδολογίας της Λίβερπουλ για την ανάπτυξη του ποδοσφαιριστή;
“Βασικοί άξονες της μεθοδολογίας αποτελούν πέντε σημεία-κλειδιά: τεχνική- τακτική- φυσική και νοητική κατάσταση – κοινωνικοποίηση (technical- tactıcal -physıcal- social -mental). Στις μικρότερες ηλικίες επικεντρωνόμαστε σε ασκήσεις τεχνικής σε παιχνιώδη μορφή με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στην ανάπτυξη της νοητικής ικανότητας και της κοινωνικοποίησης. Στις μεγαλύτερες ηλικίες προστίθεται το κομμάτι της τακτικής και της φυσικής κατάστασης. Γενικά ενθαρρύνουμε την πρωτοβουλία, τη δημιουργικότητα και τη λήψη άμεσων αποφάσεων, με στόχο την εξοικείωση του ποδοσφαιριστή στις συνθήκες του ποδοσφαίρου”.
Ποιος είναι ο δρόμος που δείχνει στα παιδιά, το “Liverpool way”;
“Οδηγό αποτελούν οι τέσσερις θεμελιώδεις αξίες της Lıverpool: ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ-ΔΕΣΜΕΥΣΗ-ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ-ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ/ AMBITION-COMMITMENT-DIGNITY-UNITY. Οι νεαροί αποκτούν ποδοσφαιρική παιδεία που στηρίζεται στις πιο πάνω αξίες. Επίσης ποδοσφαιριστές όπως οι Van Dyke, Mane, Salah, Henderson, Arnold αποτελούν ζωντανά παραδείγματα, πρότυπα και πηγή έμπνευσης για τα παιδιά”.
Είναι εύκολο για έναν προπονητή μιας ακαδημίας να βάζει σε προτεραιότητα την ανάπτυξη των νεαρών ποδοσφαιριστών και όχι το αποτέλεσμα ενός αγώνα ή και την πορεία της ομάδας του σε ένα “πρωτάθλημα”;
“Αρχικά να σας πω πως τα αποτελέσματα και τα πρωταθλήματα είναι πιο σημαντικά για τους γονείς παρά για τους νεαρούς. Αυτοί είναι που με την συμπεριφορά τους προσθέτουν περισσότερη πίεση φωνάζοντας είτε στον διαιτητή είτε στους αντιπάλους, λες και παίζουμε στο Champıons League. Όταν ένας νεαρός ακούει τον πατέρα του να έχει τόση ένταση και να επιζητά με μανία, τη νίκη με κάθε κόστος, ποιο μήνυμα θα λάβει και ποια συμπεριφορά θα έχει; Οι νεαροί αντιγράφουν τις συμπεριφορές των μεγαλυτέρων γι’ αυτό πρέπει όλοι στον χώρο των ακαδημιών να συμπεριφερόμαστε με μεγάλη υπευθυνότητα. Η λύση βρίσκεται στην εκπαίδευση. Πρέπει με διάφορα σεμινάρια να εκπαιδεύσουμε τους γονείς όπως ακριβώς κάνουμε και με τα παιδιά. Όταν οι γονείς ακούσουν αυτά που έχουν να πουν οι ειδικοί και όταν κατανοήσουν τη φιλοσοφία των μεγάλων του ποδοσφαίρου, όπως ο Johan Cruyff και Marcelo Bıelsa, τότε τα πάντα βελτιώνονται. Στο κάτω κάτω οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, απλά πολλές φορές δεν γνωρίζουν πως κάτι που κάνουν είναι ζημιογόνο”.
Ποια είναι η κατάλληλη στάση του προπονητή απέναντι σε έναν γονιό που φέρνει το παιδί του στην ακαδημία της Liverpool με την προσδοκία να γίνει ο γιος του ο επόμενος Αλεξάντερ Αρνολντ;
“Ο κάθε γονιός έχει το δικαίωμα να ονειρεύεται το καλύτερο για το παιδί του. Εμείς οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς και ρεαλιστές. Στο Lıverpool Coachıng Conventıon 2019 o Alex Inglethorp, Academy Manager της Lıverpool μας είπε ένα σοκαριστικό στατιστικό. Από τους ποδοσφαιριστές που υπογράφουν επαγγελματικό συμβόλαιο στην Αγγλία, το 83% δεν παίζει ποδόσφαιρο σε καμία κατηγορία μετά τα 23. Απο τους μικρούς που εντάσσονται σε ακαδημίες παγκόσμια, λιγότερο από 1% θα τα καταφέρει στο επαγγελματικό επίπεδο. Ο Mıchael Calvın στο βιβλίο του «No Hunger in Paradıse: The Players. The journey. The Dream» ρίχνει αυτό το ποσοστό στο 0.12%. Παρ’ όλα αυτά εξηγούμε στους γονείς ότι τα παιδιά έχουν πάρα πολλά να κερδίσουν με το να ενταχθούν σε μια ακαδημία. Βασικές αξίες της ζωής όπως η ομαδικότητα, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, η ευγενής άμιλλα και άλλα πολλά αποτελούν απαραίτητα εφόδια για την μετέπειτα πορεία του καθενός. Επίσης η κοινωνικοποίηση και τα συναισθήματα που προσφέρει το ποδόσφαιρο είναι ανεκτίμητα”.
Ποια στοιχεία του Γιούργκεν Κλοπ “ζηλεύει” ένας προπονητής της επόμενης γενιάς;
“Η θετικότητα, η ενέργεια και το man management του Γιούργκεν Κλοπ τον καθιστούν μοναδικό”.
Αν απαριθμούσατε τα βασικά μαθήματα που σας έχει δώσει μέχρι εδώ η εμπειρία της συνεργασίας με ένα κλαμπ σαν την Liverpool, ποια θα ήταν αυτά;
“Α. Το Lıverpool Coachıng Conventıon (το συνέδριο των προπονητών) και η επίσκεψη μας στο Αnfıeld και στο Kirkby ήταν ένα πολύτιμο μάθημα από μόνο του.
Β. Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση του προγράμματος σε κάνει να δεις τα πράγματα από άλλη σκοπιά.
Γ. Ο ρυθμός και η ένταση της προπόνησης από τις μικρές ηλικίες κάνει την διαφορά.
Δ. Η φιλοδοξία είναι μάταιη αν δεν συνοδεύεται από αφοσίωση και σκληρή δουλειά.
Ε. Το ταλέντο σε οδηγεί μέχρι τα 16, ο χαρακτήρας μέχρι τα 35”.
Ποια μπορεί να είναι η ρεαλιστική εξέλιξη ενός ταλαντούχου νεαρού ποδοσφαιριστή στην ακαδημία της Liverpool στην Κύπρο;
“Οι ομάδες μας συμμετέχουν στα πρωταθλήματα της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου ούτως ώστε όλοι όσοι καταφέρουν να ξεχωρίσουν έχουν την ευκαιρία να συνεχίσουν σε άλλη ομάδα της αρεσκείας τους. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν γίνουν 16 και αποφοιτήσουν από την ακαδημία μας”.
Πώς λειτουργεί το σύστημα παρακολούθησης και δοκιμής των ποδοσφαιριστών από το κλαμπ; Υπάρχει παράδειγμα ποδοσφαιριστή που αναδείχθηκε από αυτή την ακαδημία και πήρε την ευκαιρία να δοκιμαστεί σε υψηλότερο επίπεδο;
“Κάποιοι απόφοιτοί μας, έχουν ήδη υπογράψει σε ομάδες της πρώτης κατηγορίας της Κύπρου. Από την άλλη αν κάποιος καταφέρει να εντυπωσιάσει τους απεσταλμένους της Liverpool που μας επισκέπτονται κάθε έξι μήνες, τότε ίσως λάβει πρόσκληση για να πάει στην Αγγλία για δοκιμαστικά”.
Μπορούν να γίνουν πολλές διαφορετικές αναγνώσεις του κειμένου της συνομιλίας μας με τον Λοΐζο Λούβαρη. Η μια αφορά την φιλοσοφία της μεθοδολογίας της Λίβερπουλ για την ακαδημία της και το αναπτυξιακό ποδόσφαιρο. Μια δεύτερη είναι αυτή που σε βοηθά να αντιληφθείς πόσο ανεβαίνει το επίπεδο μιας ακαδημίας όταν σε αυτή λειτουργούν μυαλά τόσο καλά εφοδιασμένα όσο αυτό του 34χρονου συνομιλητή μου - διότι καλές οι προδιαγραφές λειτουργίας που βάζει μια Λίβερπουλ αλλά αυτές δεν αρκούν για να αποτελέσουν εγγύηση καλής ανατροφής των παιδιών που φοιτούν στις ανά τον κόσμο ακαδημίες της αν δεν υπάρχουν “ντόπια” μυαλά σαν αυτό του Λούβαρη για να τις υπηρετήσουν.
Μια τρίτη ανάγνωση αναδεικνύει τον ιδανικό τρόπο μάρκετινγκ ενός brand του επιπέδου της Λίβερπουλ: ένα παγκοσμίως αναγνωρίσιμο κλαμπ εκμεταλλεύεται τη σημερινή δυναμική του μέσα από τη συνεργασία με έναν αξιόπιστο συνεργάτη, δηλαδή ένα αξιόπιστο κυπριακό σχολείο και δεν εμπιστεύεται το έμβλημά της σε έναν τυχάρπαστο μεσάζοντα που στήνει μια “ακαδημία του ποδαριού” για να εμπορευτεί μόνο το έμβλημα δίχως να προσφέρει αξίες στους πελάτες, δηλαδή στο παιδί και τον γονιό του.
Σχετική είναι και η τέταρτη ανάγνωση, σχετικά με την εμπορική πολιτική μιας ακαδημίας: μέσα από τα λόγια του εκπαιδευτή, που λειτουργεί ως πρεσβευτής, αντιλαμβάνεσαι ότι η Λίβερπουλ δεν υπόσχεται σε κανέναν ότι θα γίνει συμπαίκτης του Φαν Ντάικ· δεν παραμυθιάζει προκειμένου να πάρει την μηνιαία συνδρομή, η οποία είναι υψηλότερη συγκριτικά με τη μέση κυπριακή ακαδημία ποδοσφαίρου. Δεν τάζει μεγάλες καριέρες· δεσμεύεται μόνο να παραδώσει έναν καλύτερο άνθρωπο, ή τουλάχιστον να κάνει τα πάντα προκειμένου να μη “χαλάσει” τον άνθρωπο που παραλαμβάνει σε τόσο ευαίσθητη ηλικία.
Κάθε μια από τις παραπάνω αναγνώσεις οδηγούν έναν παρατηρητή της ποδοσφαιρικής αγοράς σαν εμένα μπροστά στο ίδιο βασικό συμπέρασμα: στην πλειονότητά τους, οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι που έκαναν απόπειρες επέκτασης στην ελληνική αγορά έφυγαν τρέχοντας από την Ελλάδα επειδή πολύ σύντομα διαπίστωσαν ότι δεν έχαναν μόνο λεφτά· έκαναν ζημιά στο brand τους δημιουργώντας κακή φήμη. Κι αυτό συνέβη επειδή οι περισσότερες “ακαδημίες” στήθηκαν πρόχειρα, από μεσάζοντες που λειτούργησαν με την ψευδαίσθηση ότι θα τους πήγαινε μακριά μια πρόχειρη μπίζνα εμπορίας ενός διάσημου εμβλήματος χωρίς να προσφέρουν αξίες στον “πελάτη”. Στην Ελλάδα “επιβίωσαν”, με όρους επιχειρηματικούς, μόνο οι συνεργασίες που στήθηκαν πάνω σε πραγματικά επαγγελματικές βάσεις - χρησιμοποιώ πάντα ως παράδειγμα την δράση που αναπτύσσει εδώ η Juventus μέσα από τη σταθερή συνεργασία της εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία με ένα αξιόπιστο ελληνικό ιδιωτικό σχολείο. Οι αεριτζήδες που έστησαν αντίσκηνα πλάι σε πλαστικά γήπεδα και έντυσαν αμόρφωτους ή ακατάλληλους εκπαιδευτές με τις φόρμες που έφεραν πάνω τους ένα διάσημο έμβλημα, τα παράτησαν. Και δεν έκαναν ζημιά μόνο στην τσέπη τους· δημιούργησαν μια πολύ κακή εμπειρία σε μια σειρά από μεγάλους συλλόγους, οι οποίοι στέκονται σήμερα με πολύ μεγάλη δυσπιστία απέναντι στην ελληνική αγορά και απορρίπτουν προτάσεις συνεργασίας υπό τον φόβο ότι δεν θα μπορούν να προστατέψουν τη φήμη τους.